UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym dnia 13.08.2007r. Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. domagała się zasądzenia solidarnie od pozwanych K. L. i Z. L. kwoty 1.215,09 zł wraz z ustawowymi odsetkami obliczanymi od kwoty 1.142,33 zł od dnia 01.07.2007r. do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu oraz 1.215,09 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, tytułem opłat za używanie lokalu mieszkalnego za okres od 01.07.2006r. do 30.06.2007r. oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Na uzasadnienie strona powodowa wskazała, iż pozwanym przysługuje w powodowej Spółdzielni spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w S.. Pozwani winni za używanie lokalu wnosić na rzecz powódki opłaty co miesiąc z góry do dnia 15 każdego miesiąca, a od opłat niewniesionych w terminie zakreślonym statutem, należne są powódce od pozwanych odsetki w wysokości 1/12 części odsetek ustawowych za każdy miesiąc, według stanu zadłużenia na koniec miesiąca.

W dniu 29.08.2007r. Sąd Rejonowy w Słupsku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w sprawie X Nc 1905/07, w którym zasądził w całości dochodzoną należność oraz kwotę 227 zł tytułem kosztów postępowania.

Od nakazu powyższego pozwani K. L. i Z. L. wnieśli sprzeciw, wnosząc o oddalenie powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. w całości, podnosząc zarzut naruszenia art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz art. 3 Prawa spółdzielczego. Wskazywali, że roszczenie powódki obejmuje żądanie na dodatkowy fundusz remontowy w comiesięcznej kwocie po 100,94 zł, za okres od 01.07.2006r. do 30.06.2007r. Przepis art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych zobowiązuje powódkę do ustalania rzeczywistych kosztów opłat, jakie winni ponosić pozwani. Powódka nie realizuje tego obowiązku oraz nie rozlicza pożytków i dochodów jakie uzyskała w spornym okresie kosztem majątku pozwanych.

Pozwani wywodzili, że kolejne statuty powódki nie zawierają zapisów o ponoszeniu dodatkowych opłat za remonty, zaś remonty te wykreślono ze statutu powódki.

Pozwani wnosili o zobowiązanie powódki do przełożenia aktualnego stanu funduszu remontowego na koniec każdego roku, począwszy od 1997r., dokumentacji dotyczącej pożytków i dochodów, w tym z budżetu państwa oraz wszelkiej dokumentacji i faktur dotyczących naliczenia opłat.

Pozwani w toku postępowania zgłosili także wnioski o odrzucenie pozwu zarzucając, iż powodowa Spółdzielnia od roku 1990 nie ma umocowania ustawowego, nastąpiło wygaśnięcie mandatów członków zarządu, rady nadzorczej oraz zebrania przedstawicieli. W konkluzji zarzucali, że powodowa Spółdzielnia działa nielegalnie, a udzielone radcy prawnemu pełnomocnictwo jest nieważne z mocy prawa. Wskazywali jako podstawę do odrzucenia pozwu art. 199 § 1 pkt 3 kpc w zw. z art. 379 ust. 2 kpc.

Powodowa Spółdzielnia wskazała, iż nie widzi celowości przedkładania wszelkich żądanych przez pozwanych dokumentów. Załączyła natomiast plany remontów na rok 2006 i 2007 podkreślając, że spornym w niniejszej sprawie pozostaje tylko składnik opłat przeznaczony na fundusz remontowy, bowiem pozostałe składniki opłat pozwani regulowali. Powołała się na treść art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz uchwały rady nadzorczej spółdzielni.

Na rozprawie dnia 30.06. 2009r. /k. 215 akt/ Sąd postanowił skierować sprawę do postępowania w trybie zwykłym.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. L. jest członkiem powodowej spółdzielni mieszkaniowej. W okresie od 01.07.2006r. do 30.06.2007r. K. L. i Z. L. przysługiwało w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w S., przy ul. (...), o powierzchni 81,40 m. kw. (bezsporne)

Zgodnie § 140 ust. 1 statutu Spółdzielni obowiązującego w w/w okresie, członkowie Spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie Spółdzielni oraz w zobowiązaniach Spółdzielni z innych tytułów, a także na pokrycie kosztów działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej, prowadzonej przez Spółdzielnię, przez uiszczanie opłat.

§ 142 ust. 2 statutu stanowił, że koszty ustalane na całość zasobów Spółdzielni dzieli się na poszczególne nieruchomości proporcjonalnie do sumy powierzchni użytkowej lokali w tych nieruchomościach, bez pomieszczeń przynależnych. Koszty, które ustala się na całość zasobów Spółdzielni, określa Rada Nadzorcza.

Zgodnie z § 142 ust. 5 statutu wysokość opłat, o których mowa w § 140 ustala się na podstawie rocznych planów gospodarczych uchwalanych przez Radę Nadzorczą.

Uchwalanie planów gospodarczych i programów działalności społecznej i kulturalnej oraz wynikających z nich opłat, należy do zakresu działania Rady Nadzorczej (§ 37 ust. 1 statutu).

dowód: statut Spółdzielni uchwalony w dniu 24.06.2006r . /k. 37-49 akt/.

Plany gospodarcze w powodowej Spółdzielni tworzone są na rok i uchwalane przez radę nadzorczą. Zgodnie z uchwałami rady nadzorczej nr 19/05 i 45/06 (regulaminami finansowania i rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi) rozliczenie kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi przeprowadza się w okresach rocznych, pokrywającymi się z latami kalendarzowymi. Koszty eksploatacji i remontów zasobów mieszkaniowych są rozliczane oddzielnie na poszczególne nieruchomości, przy czym plan remontów stanowi część planu gospodarczego Spółdzielni. Nieruchomość, w której mieszkają pozwani nosi kod 133.

Od 01.04.2006r. stawka opłat za remonty i konserwacje dla członków spółdzielni w nieruchomości kod 133 wynosiła 1,24 zł za metr kwadratowy.

dowód: uchwały i regulaminy, plany remontowe, zestawienia kosztów i konserwacji w roku 2006 i 2007, plany robót remontowych, analizy funduszu remontowego na k. 84-116 akt, uchwała rady nadzorczej 2//06 z 22.03.2006r. wraz tabelami opłat /k. 209-214 akt/.

Od 1 lipca 2006r. do 30.06.2007r. czynsz naliczony przez Spółdzielnię (...) wynosił ponad 560,- zł i obejmował fundusz remontowy w kwocie 100,94 zł, obliczony wg stawki 1,24 zł za m. kw., przy przyjęciu 81,40 m.kw. Pozwani uiścili obliczone należności, za wyjątkiem funduszu remontowego, o który to składnik pomniejszali dokonywane wpłaty. W w/w okresie powstała zaległość z tego tytułu w wysokości 1.142,33 zł oraz zaległość z tytułu odsetek na dzień 13.08.2007r. w kwocie 69,26 zł.

dowód: naliczenia opłat za mieszkanie, wyliczenie stanu zadłużenia, wezwania do zapłaty na k. 8-12 akt.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do najdalej idącego wniosku pozwanych – tj. żądania odrzucenia pozwu, Sąd zważył, że stosownie do treści art. 199 § 1 pkt 3 kpc sąd odrzuca pozew jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli powód nie ma zdolności sądowej a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie.

Zgodnie z treścią art. 64 § 1 kpc zdolność sądową (zdolność do występowania w procesie jako strona) ma każda osoba fizyczna i prawna. W niniejszej sprawie powodem jest spółdzielnia mieszkaniowa, której ustawodawca w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. prawo spółdzielcze z późniejszymi zmianami przyznał osobowość prawną z chwilą wpisania jej do Krajowego Rejestru Sądowego, natomiast pozwanymi są osoby fizyczne.

Jak wynika z informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z Rejestru Przedsiębiorców /k. 2271-2272 akt/ powodowa spółdzielnia została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym i tym samym uzyskała osobowość prawną, a tym samym – zdolność sądową. Z centralnej informacji KRS nie wynika także, by w składzie organów Spółdzielni zachodziły braki uniemożliwiające jej działanie. Przeciwnie – organem reprezentującym podmiot jest zarząd, w którym funkcję pełnią aktualnie trzy osoby – W. B., B. B. i T. P.. Żadna z nich nie został zawieszona w czynnościach. Zgodnie z informacją w KRS zarząd reprezentuje Spółdzielnię przez oświadczenia woli składane przez dwóch członków zarządu. Pełnomocnictwo dla występującego w niniejszej sprawie radcy prawnego podpisali B. B. i T. P. /k. 1704 akt/.

Sąd zważył, że zgodnie z treścią art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym domniemywa się, że dane wpisane do Rejestru są prawdziwe.

Jak podkreśla się jednak w orzecznictwie ustanowione w art. 17 ust. 1 u.k.r.s. domniemanie jest domniemaniem prawnym w rozumieniu art. 234 k.p.c., wiąże zatem sąd w postępowaniu cywilnym. Odpis z rejestru jest dokumentem - środkiem dowodowym określonego stanu (vide: wyrok WSA w Białymstoku z 05.09.2013r., (...) SA/Bk 374/13, LEX nr 1391739).

Podnoszone przez stronę pozwaną argumenty dla uzasadnienia wniosku o odrzucenie pozwu zmierzały do obalenia domniemania prawdziwości danych wpisanych w KRS, jednakże żadnego w tych zarzutów strona pozwana nie wykazała w sposób, umożliwiający przyjęcie skutecznego obalenia omawianego domniemania. Nie było w tej mierze wystarczającym powoływanie się na toczące się liczne sprawy sądowe, których przedmiotem jest ważność podejmowanych uchwał.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 199 § 1 kpc a contrario, wobec braku przesłanek do odrzucenia pozwu należało orzec jak w pkt II sentencji.

Następnie trzeba było podkreślić, że będąc w okresie objętym powództwem członkiem Spółdzielni, pozwany K. L. był związany statutami i uchwałami organów spółdzielni.

Zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15.12.2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 23.01.2001r.), w brzmieniu obowiązującym w okresie objętym powództwem w niniejszej sprawie, członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczenie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Uczestnictwo w wydatkach jak w art. 4 ust. 1 w/w ustawy dotyczyło również osoby niebędącej członkiem spółdzielni, której przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (art. 4 ust. 1 1 ustawy), przy czym odpowiedzialność tych osób jest solidarna (art. 4 ust. 6 ustawy).

W niniejszej sprawie nie było spornym, że pozwani uregulowali wszystkie składniki opłat za mieszkanie w okresie objętym pozwem, za wyjątkiem opłaty na fundusz remontowy. Pozwani zarzucali bowiem, że kolejne statuty powódki nie zawierają zapisów o ponoszeniu dodatkowych opłat za remonty, zaś remonty te wykreślono ze statutu powódki.

Oceniając ten zarzut pozwanych Sąd zważył w pierwszej kolejności, iż art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych nakłada na spółdzielnie mieszkaniowe obowiązek tworzenia funduszu na remonty zasobów mieszkaniowych oraz określa krąg osób zobowiązanych do świadczenia na ten fundusz. Warto przy tym zaznaczyć, że ustawodawca nie określił zasad tworzenia tego funduszu oraz sposobu gospodarowania nim. Wobec powyższego problematyka wymaga regulacji w statucie lub w regulaminie uchwalonym przez właściwy organ spółdzielni na podstawie delegacji statutowej.

W doktrynie i orzecznictwie podkreśla się, że ustawodawca nie uregulował wiążąco dla spółdzielni kwestii przeznaczenia środków funduszu remontowego (poza wypadkami wymienionymi w art. 6 ust. 4 i 5 u.s.m.). Oznacza to, że w myśl ogólnego przepisu art. 78 § 2 prawa spółdzielczego, spółdzielnia ma swobodę – jako zarządca zasobów własnych i swoich członków w organizacyjnym i funkcjonalnym ukształtowaniu (wprowadzeniu zasad poboru i przeznaczenia) funduszu remontowego lub funduszy remontowych, przy czym nie budzi wątpliwości konieczność powiązania wpłat na fundusz, jak i wydatków, z potrzebami danej nieruchomości (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 09.06.2016r., VI Aca 291/15, LEX 2076728).

Podzielając przytoczone stanowisko Sąd zważył, iż zgodnie z ustalonymi zapisami statutu Spółdzielni, członkowie Spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali byli obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie Spółdzielni oraz w zobowiązaniach Spółdzielni z innych tytułów, a także na pokrycie kosztów działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej, prowadzonej przez Spółdzielnię, przez uiszczanie opłat. Statut stanowił, że koszty ustalane na całość zasobów Spółdzielni dzieli się na poszczególne nieruchomości proporcjonalnie do sumy powierzchni użytkowej lokali w tych nieruchomościach, bez pomieszczeń przynależnych. Koszty, które ustala się na całość zasobów Spółdzielni, określa Rada Nadzorcza, przy czym wysokość opłat ustala się na podstawie rocznych planów gospodarczych uchwalanych przez Radę Nadzorczą, do zakresu działania której należy uchwalanie planów gospodarczych i programów działalności społecznej i kulturalnej oraz wynikających z nich opłat.

Wyjaśniając sposób obliczenia opłat należnych z tytułu funduszu remontowego powódka wykazała – za pomocą załączonych uchwał, regulaminów, planów i tabel – że plany gospodarcze w powodowej Spółdzielni tworzone są na rok i uchwalane przez radę nadzorczą. Zgodnie z uchwałami rady nadzorczej nr 19/05 i 45/06 (regulaminami finansowania i rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi) rozliczenie kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi przeprowadza się w okresach rocznych, pokrywającymi się z latami kalendarzowymi. Koszty eksploatacji i remontów zasobów mieszkaniowych są rozliczane oddzielnie na poszczególne nieruchomości, przy czym plan remontów stanowi część planu gospodarczego Spółdzielni. Nieruchomość, w której mieszkają pozwani nosi kod 133. Od 01.04.2006r. stawka opłat za remonty i konserwacje dla członków spółdzielni w nieruchomości kod 133 wynosiła 1,24 zł za metr kwadratowy.

Niewątpliwie zasadą jest obciążanie członków kosztami w takiej wysokości, która odpowiada kosztom przypadającym na jego lokal. Innymi słowy obowiązuje zasada indywidualizowania kosztów eksploatacyjnych i innych w zależności od konkretnego lokalu. W ocenie Sądu sposób kalkulowania opłaty na fundusz, uzależniany od potrzeb zindywidualizowanej nieruchomości, powiązany z powierzchnią konkretnego lokalu (stawka za metr kwadratowy), przedstawiono w sposób rzeczowy i zrozumiały.

Kwestionujący wysokość opłat pozwany zarzucał, że Spółdzielnia nie udowodniła rzeczywistych kosztów przypadających na mieszkanie pozwanych w oparciu o dokumenty w postaci przelewów, faktur, rozliczeń, umów z kontrahentami, stanów funduszu począwszy od roku 1997. Pozwany wnosił przy tym, by Sąd zażądał od Spółdzielni wszystkich dokumentów, faktur i rachunków na wszystkie składniki wchodzące w skład opłat, w oparciu o które miało być możliwym ustalenie opłat obciążających jego lokal.

Sąd nie uwzględnił tak sformułowanego wniosku dowodowego uznając, że okoliczności mające być stwierdzonymi ewentualnymi dokumentami nie będą przydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Żądane przez pozwanego dokumenty stanowią bowiem bardzo obszerny materiał dowodowy, którego ocena niewątpliwie wymagała wiadomości specjalnych. Nie byłoby możliwym dokonanie przez Sąd sprawdzenia w oparciu o materiały w postaci umów, faktur i rachunków płaconych przez Spółdzielnię, prawidłowości merytorycznej podejmowanych uchwał i regulaminów. Tymczasem wniosku swego strona pozwana nie poparła wnioskiem o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych, posiadających wiadomości specjalne w omawianych dziedzinach. Nadto trzeba było zważyć, iż część składników opłat miała charakter zaliczkowy, część wynika z przyjętych założeń i planów, a część z konkretnego wydatkowania i zużycia. W tej sytuacji dla oceny merytorycznej, rachunkowej prawidłowości wyliczeń Spółdzielni mają znaczenie inne jeszcze, aniżeli stwierdzone fakturami i rachunkami okoliczności. Omawiany wniosek dowodowy pozwanego został sformułowany niewystarczająco precyzyjnie i nie zostały wskazane dokładnie okoliczności, które miały być udowodnione tymi dokumentami, prowadząc do wniosku, iż nadanie mu biegu w sposób przydatny dla niniejszego postępowania wymagałoby podjęcia przez Sąd działania z urzędu, wbrew regule wynikającej z art. 6 kc i art. 232 kpc, mającego na celu dokonanie przez stronę pozwaną kontroli prawidłowości gospodarczej i rachunkowej działalności powodowej spółdzielni za okres 10 lat poprzedzających okres objęty żądaniem pozwu. Wszystkie te okoliczności prowadziły do konieczności oddalenia wniosku pozwanego tym bardziej, że strona pozwana nie kwestionowała sposobu ustalenia innych niż fundusz remontowy składników opłat, skoro w okresie objętym powództwem uiszczała należności z tytułu opłat, odmawiając uiszczania jedynie funduszu remontowego.

Strona pozwana nie zaoferowała także żadnego przeciwdowodu dla obalenia twierdzenia Spółdzielni, iż na nieruchomości kod 133 prowadzono roboty dekarskie, ogólnobudowlane, instalacyjne, elektryczne, sanitarne, stolarskie, kominiarskie, wentylacyjne, przeglądowe w zakresie instalacji gazowej oraz że nie otrzymała dotacji budżetowej na remonty. W zakresie zarzutu pozwanych wyodrębnienia pozycji funduszu remontowego obok istniejącej pozycji opłat eksploatacyjnych Sąd zważył, że działanie powódki znajdowało oparcie w art. 4 u.s.m., w którym wyodrębniono cztery powody świadczeń pieniężnych członków na rzecz spółdzielni, a mianowicie z tytułu uczestnictwa w pokrywaniu kosztów budowy przez wnoszenie wkładu mieszkaniowego lub budowlanego, opłat eksploatacyjnych, kosztów związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną i wpłat na fundusz remontowy zasobów mieszkaniowych.

Wzgląd na powyższe przemawiał za uwzględnieniem roszczenia, o czym orzeczono jak w pkt I wyroku, przy czym o odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 kc, uwzględniając zmianę brzmienia tego przepisu od dnia 01.01.2016r.

O kosztach procesu jak w pkt III wyroku orzeczono zgodnie z treścią art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc, art. 105 § 2 kpc, mając na względzie treść § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 z późn. zm.) .

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE