Sygn. akt II Ca 907/13Sygn. akt II Ca 907/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jerzy Dydo

Sędziowie: SO Alicja Chrzan

SR Radosław Florek (del.)

Protokolant: Violetta Drohomirecka

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2014 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa Powiatu (...) w Ś.

przeciwko Z. D.i Skarbowi Państwa – (...)w Ś.

o ustalenie

na skutek apelacji strony pozwanej Skarbu Państwa – (...)w Ś.

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 28 sierpnia 2013 r., sygn. akt I C 1588/13

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddala.

II Ca 907/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 sierpnia 2013 roku w sprawie sygn. akt I C 1588/13 z powództwa Powiatu (...)w Ś.przeciwko Z. D.i Skarbowi Państwa – (...)w Ś.o ustalenie, Sąd Rejonowy w Świdnicy odrzucił pozew w części dotyczącej ustalenia właściwości pozwanego Skarbu Państwa – (...)w Ś.w zakresie likwidacji pojazdu motoroweru J.ustalił, że pojazd motorower J. nr rejestracyjny (...)stał się własnością Skarbu Państwa – (...)w Ś.z dniem 7 stycznia 2004 roku (II); nie obciążył pozwanych kosztami procesu, w tym obowiązkiem zwrotu powodowi kosztów zastępstwa prawnego (III); wyrokowi w punkcie II wobec Z. D.nadał rygor natychmiastowej wykonalności (IV).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 07.07.2003r. Policja wydała dyspozycję usunięcia z drogi publicznej w miejscowości J.motoroweruJ.należącego do pozwanego Z. D.z uwagi na brak ubezpieczenia OC oraz nietrzeźwość kierującego w/w pojazdem i w tym samym dniu powiadomiła właściciela o usunięciu pojazdu i skutkach jego nieodebrania w terminie z parkingu strzeżonego. Policja dnia 08.02.2012r. wezwała pozwanego Z. D.do odbioru pojazdu z parkingu strzeżonego z pouczeniem o skutkach uchybienia powyższemu. Do dnia 13.03.2012r., to jest do dnia wystąpienia przez Starostę z wnioskiem o orzeczenie przepadku pojazdu, pozwany Z. D.nie odebrał pojazdu z parkingu strzeżonego.

Postanowieniem z dnia 14.03.2013r. Sąd Rejonowy w Świdnicy w postępowaniu z wniosku Starosty (...), przy uczestnictwie pozwanych Skarbu Państwa – (...)w Ś.i Z. D., o orzeczenie przepadku pojazdu, oddalił wniosek z tym uzasadnieniem, że własność pojazdu objętego wnioskiem z dniem 07.01.2004r. przeszła na Skarb Państwa. Przedsiębiorstwo przechowujące pojazdy wystąpiło do Skarbu Państwa – (...)w Ś.o zwrot kosztów z tego tytułu, jednak Naczelnik przekazał sprawę Staroście.

Sąd Rejonowy wydając powyższy wyrok wskazał na treść art. 10, 11, 12 ustawy z dnia 22 lipca 2010 roku o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2010.152.1018 ze zm.) oraz art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym w brzmieniu przed nowelizacją dokonaną ustawą z dnia 22 lipca 2010 roku o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2010.152.1018 ze zm.).

Pozwany Skarb Państwa - (...)w Ś.zaskarżając apelacją powyższy wyrok w całości zarzucił naruszenie prawa materialnego, to jest art. 12 ust. 2 w związku z art. 11 ustawy z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw ( Dz. u. 201 (1 Nr 152poz 1018) przez ich niezastosowanie i uznanie, iż pojazd marki motorower J.o numerze rejestracyjnym (...), stanowi własność Skarbu Państwa - (...)w Ś., gdyż przeszedł z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa.

Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia, zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy przyjmując ustalenia Sądu Rejonowego za własne, zważył co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Nie jest trafny pogląd Sądu Rejonowego wyrażony w uzasadnieniu do postanowienia z dnia 14 marca 2012 roku w sprawie sygn. akt I Ns 309/12 oddalającego wniosek Starosty (...) o orzeczenie przepadku pojazdu Z. D.– z powołaniem się na wyrok WSA w Olsztynie z dnia 25 listopada 2010 roku, I SA/OI 608/10 LEX nr 749618 - wedle którego nieodebranie w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia z drogi w dniu 7 lipca 2003 roku pojazdu zawsze (więc też nadal) skutkowało przejściem jego własności na Skarb Państwa na podstawie art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym w brzmieniu przed nowelizacją dokonaną ustawą z dnia 22 lipca 2010 roku o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2010.152.1018 ze zm.) z tej przyczyny, że Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przedmiotowy przepis traci moc dopiero z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku Trybunału w dniu 3 czerwca 2008 roku w sprawie sygn. akt P 4/06.

Sąd Okręgowy podzielając w całości pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego zawarty w uzasadnieniu do wyroku z dnia 7 grudnia 2011 roku, sygn. akt I OSK 27/11, zauważa, że „rozumowanie to jest błędne, albowiem jest wprost przeciwne wywodom Trybunału Konstytucyjnego i wypacza jego stanowisko zaprezentowane w uzasadnieniu przywołanego wyżej wyroku, jak też neguje powody, jakie legły u podstaw podjętego rozstrzygnięcia. Trybunał wyraźnie wyjaśnił bowiem, że nieodebranie pojazdu w terminie oraz nieopłacenie kosztów jego usunięcia i parkowania nie są wystarczające do przyjęcia domniemania o porzuceniu pojazdu z zamiarem wyzbycia się jego własności. W jego ocenie w tym zakresie należy prowadzić kontradyktoryjne postępowanie sądowe pozwalające na ustalenie zamiaru dotychczasowego właściciela i wydanie orzeczenia o charakterze konstytutywnym.”

„Trzeba bowiem przypomnieć, że orzeczenia Trybunału mają moc powszechnie obowiązującą (art. 190 ust. 1 Konstytucji RP), co m.in. oznacza, że wiążą wszystkich, przy czym nie tylko w zakresie objętym sentencją, ale też konkluzjami wynikającymi z ich uzasadnień. Przyjęcie zatem automatyzmu w przejściu prawa własności na rzecz Skarbu Państwa w wyniku niepodjęcia jakichkolwiek działań przez dotychczasowego właściciela pojazdu w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia go z drogi jest w tym stanie rzeczy absolutnie chybione.”(vide: uzasadnienie do wyroku NSA z dnia 7 grudnia 2011 roku, sygn. akt I OSK 27/11, porównaj również wyrok WSA w Olsztynie z dnia 25 listopada 2010 roku, I SA/OI 608/10 LEX nr 749618).

Oznacza to w niniejszej sprawie, że pojazd dla którego powód – Powiat (...)domaga się ustalenia, że jest on własnością Skarbu Państwa – (...)w Ś., nadal stanowi własność Z. D., to jest tego podmiotu, którego był własnością sprzed usunięcia, a więc nie stanowi on własności Skarbu Państwa. Nie zapadł bowiem wyrok sądu powszechnego o nabyciu jego własności przez Skarb Państwa w trybie art. 181 kodeksu cywilnego na skutek wyzbycia się własności na zasadzie art. 180 k.c. (w obecnym stanie prawnym w związku z art. 610 6 i art. 610 7 kodeksu postępowania cywilnego (stosownie do przepisów przejściowych przywołanej wyżej ustawy nowelizującej z 22 lipca 2010 r.). W tej sytuacji nie można ustalać podmiotu właściwego do likwidacji przedmiotowego pojazdu, bowiem nie można "likwidować" pojazdu niestanowiącego własności Skarbu Państwa.

Na marginesie dodać należy, że „nie można też obarczać Skarbu Państwa, niebędącego jego właścicielem, kosztami z tego tytułu.”

Oczywistym przy tym jest, że za parkowanie pojazdu usuniętego z drogi na wyznaczonym parkingu należy się jego właścicielowi zapłata. Pogląd ten wyraził Naczelny Sąd Administracyjny choćby w uchwale z 29 listopada 2010 r., sygn. akt I OPS 1/10 (ONSA i WSA z 201, Nr 1, poz. 3). Jednakowoż musi to nastąpić zgodnie z przepisami prawa. Obowiązujące w dacie wydawania postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 14 marca 2012 roku w sprawie sygn. akt I Ns 309/12 oraz w dacie wydania zaskarżonego wskazaną wyżej apelacją wyroku przepisy nie stanowiły podstawy ani do przejęcia prawa własności pojazdu z mocy prawa, ani do przypisania organowi skarbowemu likwidacji przedmiotowego pojazdu. Wśród nich brak też było podstawy do występowania przez Powiat (...)do sądu powszechnego o ustalenie, że prawo własności przedmiotowego pojazdu przysługuje Skarbowi Państwa – (...)w Ś.w trybie art. 189 k.p.c., bo brak jest podstaw do przypisania tego obowiązku jakiemukolwiek organowi administracyjnemu (porównaj uzasadnienie do wskazanego wyżej wyroku NSA z dnia 7 grudnia 2011 roku).

Trafnie podnosi w apelacji pozwany, że w omawianym stanie faktycznym i prawnym rozwiązania poszukiwać należy w przepisach przejściowych cytowanej wyżej ustawy z dnia 22 lipca 2010 r., które weszły w życie przed wydaniem zaskarżonego wyroku, a w szczególności w treści art. 12 ust. 2 w zw. z art. 11 powyższej ustawy, według którego w przypadkach, w których termin do odebrania przez uprawnionego pojazdu usuniętego z drogi i umieszczonego na parkingu strzeżonym, dookreślony w art. 130a ust. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym w brzmieniu dotychczasowym, upłynął przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 22 lipca 2010 roku i nie zostało wszczęte postępowanie w sprawie przejęcia własności pojazdu na rzecz Skarbu Państwa – jak w niniejszej sprawie, stosuje się odpowiednio przepis art. 11 ustalający, że jednostka prowadząca parking strzeżony po upływie 6 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu powiadamia o jego nieodebraniu właściwego starostę oraz podmiot, który wydał dyspozycję usunięcia pojazdu. Zgodnie z treścią art. 10 ustawy z dnia 22 lipca 2010 roku, starosta może wystąpić do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku pojazdu, który został usunięty przed dniem wejścia w życie tej ustawy i do tego dnia nie został odebrany z parkingu strzeżonego przez uprawnioną osobę.

Skoro w niniejszej sprawie przedmiotowy pojazd został usunięty z drogi w dniu 7 lipca 2003 roku i nie został odebrany do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 22 lipca 2010 przez Z. D. – właściciela pojazdu, to zgodnie z treścią wskazanego wyżej przepisu, Starosta (...) może wystąpić do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku pojazdu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo jako bezzasadne.