Sygn. akt. IV Ka 719/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Stanisław Jabłoński

Sędziowie: SSO Krzysztof Głowacki (spr.)

SSO Grzegorz Szepelak

Protokolant: Artur Łukiańczyk

przy udziale Marka Janczyńskiego Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 grudnia 2013 r.

sprawy E. Ł.

oskarżonej o czyn z art.278§1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu II Wydział Karny

z dnia 28 lutego 2013 roku, sygn. akt II K 1229/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  uznaje, iż popełniony przez E. Ł. czyn stanowi wypadek mniejszej wagi zgodnie z art.278§3 kk. i na podstawie art.66§1 i §2 kk. w zw. z art.67§1 kk. postępowanie karne przeciwko oskarżonej warunkowo umarza na okres próby 1 (jednego) roku;

b)  na podstawie art.67§3 kk. zobowiązuje E. Ł. do naprawienia w części szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego O. B. kwoty 700 (siedmiuset) złotych w okresie 6 (sześciu) miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia;

II.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za obie instancję, w tym wymierza jej opłatę w kwocie 100 złotych.

UZASADNIENIE

Prokurator Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej oskarżył E. Ł. o to, że w okresie od 11 lipca 2012 roku do 12 lipca 2012 roku we W. z mieszkania przy ul. (...) dokonała zaboru w celu przywłaszczenia pieniędzy w kwocie 700 złotych oraz telefonu komórkowego marki A. (...)wraz z kartą sim o wartości 1.000 złotych, czym działała na szkodę O. B.,

tj. o czyn z art.278§1 kk.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej wyrokiem z dnia 28 lutego 2013 roku II Wydział Karny sygn. akt II K 1229/12:

I.  uznał oskarżoną E. Ł. za winną popełnienia zarzuconego jej czynu, opisanego w części

wstępnej wyroku, tj. przestępstwa z art.278§1 kk. i za to na podstawie art.278§1 kk. wymierzył jej

karę 3 miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art.69§ 1 i §2 kk. i art.70§2 kk. wykonanie wymierzonej kary pozbawienia wolności

zawiesił warunkowo na okres 3 lata próby;

III.  na podstawie art.73§2 kk. oddał oskarżoną pod dozór kuratora sądowego w okresie próby;

IV.  na podstawie art.72§2 kk. zobowiązał oskarżoną do naprawienia szkody w części poprzez zapłatę

na rzecz pokrzywdzonego O. B. kwoty 700 złotych w okresie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia;

V.  zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu w kwocie 168,18 złotych, ustalając

wysokość należnej opłaty na kwotę 60 złotych.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył obrońca oskarżonej, zarzucając mu obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dowolną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności wyjaśnień oskarżonej i zeznań świadków, tj. ojca E. Ł., jej matki i brata, co stanowi obrazę art.7 kpk w zw. z art.424§1 ust.1 kpk.

W uzasadnieniu środka odwoławczego skarżący podniósł, iż podstawę ustaleń faktycznych w sprawie powinny stanowić wyjaśnienia oskarżonej, gdyż poza sporem jest fakt, że oskarżona zabrała telefon komórkowy i pieniądze, jednakże okoliczności, w jakich dopuściła się tego, nie dają podstaw do przypisania jej działałania z zamiarem ich przywłaszczenia. Oskarżona zamierzała bowiem oddać zabrany telefon, zaś pieniądze stanowiły równowartość biletu do R.. Nadto to ojciej oskarżonej przekazywał znaczne wkoty pieniędzy dla E. Ł..

Wskazując na powyższe, obrońca oskarżonej wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania na podstawie art.17§1 ust.3 kpk lub warunkowe umorzenie postępowania.

W odpowiedzi na apelację oskarżyciel posiłkowy, O. B., wniósł o utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku z uwagi na oczywistą bezzasadność wywiedzionej przez obrońcę oskarżonej apelacji.

Sąd Okręgowy zważy, co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonej co do istoty nie zasługiwała na uwzględnienie.

Dotyczy to zarówno zaistniałej - według poglądu skarżącego - obrazy przepisów postępowania, jak i błędu w ustaleniach faktycznych, albowiem treść pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, sporządzona przez Sąd Rejonowy, wskazuje jednoznacznie na to, iż przy ferowaniu rozstrzygnięcia uwzględniono całość okoliczności związanych z przedmiotowymi zarzutami, nie pomijając w żadnym wypadku niczego, co mogło mieć wpływ na zagadnienie winy, a w konsekwencji prawidłowo dokonano subsumcji prawnej.

Sąd Okręgowy w pierwszej kolejności zauważa, iż uzasadnienie wyroku winno wyraźnie wskazywać na jakich dowodach opiera sąd orzekający ustalenia każdego istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy faktu, a także należycie rozważać i oceniać wszystkie dowody przemawiające za przyjętymi przez sąd ustaleniami faktycznymi lub przeciwko nim, wyjaśniać wszelkie istotne wątpliwości w sprawie i sprzeczności w materiale dowodowym oraz ustosunkowywać się do nich. Uzasadnienie wyroku powinno także w sposób niebudzący wątpliwości wskazywać jakie fakty Sąd uznał za udowodnione i nade wszystko musi korespondować z rozstrzygnięciem wyroku, którego uzasadnienie owo dotyczy. Kontrola instancyjna dokonana przez Sąd Okręgowy prowadzi do wniosku, iż sąd meriti spełnił powyższe wymagania.

Dokładna analiza akt sprawy pozwala bowiem stwierdzić, iż Sąd I instancji dokonał oceny wszystkich zgromadzonych dowodów, wskazał dlaczego i w jakim zakresie uznał je za wiarygodne i podkreślił związek relacji wyjaśnień składanych przez oskarżoną zarówno w postępowaniu przygotowawczym, jak i sądowym, z zeznaniami świadków oraz złożonymi do akt dowodami z dokumentów, co pozwoliło na poczynienie ustaleń faktycznych wskazujących na dopuszczenie się przez oskarżoną zarzucanego jej występku.

Swoje stanowisko w tym zakresie Sąd Rejonowy co prawda lakonicznie, acz przekonująco uzasadnił, przedstawiając na jakich przesłankach faktycznych i prawnych oparł swoje przekonanie odnośnie wiarygodności tych dowodów. Zważyć należy, iż Sąd I instancji precyzyjnie wykazał wszystkie sprzeczności występujące w wyjaśnieniach oskarżonej, dochodząc do przekonujących i logicznych wniosków.

Tym samym za nietrafny należy uznać zarówno zarzut obrazy art.424§1 pkt.1 kpk, jak i zarzut obrazy przepisu art.7 kpk.

Zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art.7 kpk jest słuszny tylko wówczas, gdy zostanie wykazane, że „ zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, nie może on jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego” (wyrok SN z dnia 24 marca 1975 r., II KR 355/74, OSNPG 9/1995, poz. 84). Kwestionowanie rozstrzygnięcia Sądu „ nie może sprowadzać się do samej tylko odmiennej oceny materiału dowodowego, lecz powinno polegać na wykazaniu, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego” (wyrok SN z dnia 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 5/1975, poz. 58). Należałoby zatem wskazać nowe fakty lub dowody, albo też udowodnić nieprzestrzeganie przez Sąd dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów. Uchybień takich nie sposób się jednak dopatrzyć w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia.

Mając na względzie powyższe konstatacje stwierdzić należy, iż trafnie Sąd Rejonowy odmówił wiary wyjaśnieniom oskarżonej. Jej twierdzenia, jakoby postawiony jej zarzut był wynikiem zemsty brata za złożone przez nią uprzednio zawiadomienie o popełnieniu przez niego przestępstwa, prawo własności przez nią spornego telefonu oraz fakt, iż zabrane przez nią pieniądze należały de facto do jej ojca nie znadują potwierdzenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd Odwoławczy zważył, iż wyjaśnienia oskarżonej były zmienne, niekonsekwentne i zachodziły w nich wewnętrzne sprzeczności, co prawidłowo zostało zaakcentowane w pisemnych motywach wyroku Sądu I instancji.

Na aprobatę Sądu Okręgowego nie zasługiwała także podejmowana przez apelującego w uzasadnieniu środka odwoławczego próba dowiedzenia, że oskarżona nie miała zamiaru przywłaszczenia zabranych przedmiotów. Zgodnie z dyspozycją art.278§1 kk, kradzież polega na zaborze w celu przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej. Przez zabór należy rozumieć wyjęcie rzeczy spod władztwa osoby nią władającej (właściciela, posiadacza lub dzierżyciela) i objęcie we własne władanie. W swych konsekwencjach jednak zabór taki godzi w prawo własności, gdyż sprawca zaboru działa w celu przywłaszczenia zabranej rzeczy, tj. włączenia jej do swego stanu posiadania lub bezprawnego rozporządzenia nią na rzecz innej osoby. Fakt dokonania przez oskarżoną zaboru telefonu komórkowego oraz kwoty 700 złotych nie budzi żadnych wątpliwości w niniejszej sprawie, co słusznie podkreślił apelujący. Zdaniem Sądu Odwoławczego nie budzi również wątpliwości okoliczność przywłaszczenia tychże przedmiotów przez E. Ł.. Jak bowiem wskazała ona w swych wyjaśnieniach, zabrała telefon należący do jej brata, który był użytkowany przez jej matkę, albowiem nie posiadał on włączonej funkcji lokalizacji. Wbrew zaś żądaniom pokrzywdzonego, nie zwróciła mu dobrowolnie telefonu, który został jej odebrany dopiero przez funkcjonariuszy policji.

Sąd Odwoławczy podzielił także stanowisko Sądu Rejonowego, iż zabrana przez oskarżoną kwota 700 złotych stanowiła własność O. B.. Świadomość tego faktu miała także oskarżona. Podczas przesłuchania w toku postępowania przygotowawczego, w komisariacie policji twierdziła bowiem, że .. „ zabrałam jego (O. B.) pieniądze” (k.15). Nadto w korespondencji prowadzonej z bratem zaoferowała, że odda mu przedmiotową kwotę w ratach (k.35). W ocenie Sądu Okręgowego relacje panujące pomiędzy oskarżoną a jej bratem, a zwłaszcza konflikt, jaki istaniał pomiędzy nimi na tle pieniędzy przekazywanych przez R. Ł., w żadnym wypadku nie uprawniał E. Ł. do zaboru pieniędzy stanowiących własność O. B.. Jak wskazała oskarżona, zabrała pieniądze celem zakupienia biletu do Rosji. Zauważywszy jednak przedawnienie ważności paszportu, przeznaczyła przedmiotową kwotę na własne codzienne wydatki.

Okoliczności te, zdaniem Sądu Odwoławczego, w sposób jednoznaczny i kategoryczny wskazują, iż oskarżona zabrała, a następnie zatrzymała w/w przedmioty, używała ich i rozporządzała nimi jak właścieciel. Tym samym wypełniła ustawowe znamiona przestępstwa kradzieży stypizowane w art.278§1 kk.

Na akceptację zasługuje również pogląd wyrażony przez Sąd I instancji, iż okoliczności przekazywania pieniędzy przez R. Ł. nie miały znaczenia dla rozsztrzygnięcia niniejszej sprawy. Jak bowiem wykazano powyżej, zabrana przez oskarżoną kwota 700 złotych stanowiła własność O. B., na co jednoznaczenie wskazują zebrane w sprawie dowody.

Aprobując stanowisko Sądu Rejonowego w zakresie sprawstwa i winy oskarżonej, Sąd Okręgowy uznał jednakże, iż przypisany E. Ł. występek stanowi wypadek mniejszej wagi w rozumieniu art.278§3 kk.

Decydujące znaczenie w tym zakresie miały przedmiotowe i podmiotowe znamiona czynu. Istotne znaczenie w rozpoznawanym przypadku miał niewielki rozmiar wyrządzonej szkody- pokrzywdzony odzyskał bowiem wart 1.000 złotych telefon. Sposób popełnienia przez oskarżoną przypisnego czynu był dość przypadkowy- nie działała ona w sposób zaplanowany bądź z premedytacją. Zabraną zaś kwotę 700 złotych przeznaczyła, jak sama wskazała, a co nie zostało zakwestionowane przez żadną ze stron, na potrzeby życia codziennego. Dla elementów strony podmiotowej istotne są motywy jakimi kierowała się oskarżona.

Jej celem nie było bowiem wyrządzenie szkody pokrzywdzonemu.

Nie został on pozbawiony środków do życia, posiadał także inne telefony komórkowe.

Analiza przedmiotowej sprawy pozowoliła na stwierdzenie, iż zarówno stopień zawinienia jak też społecznej szkodliwości tego czynu nie były znaczne, a mając na uwadze właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia E. Ł. stwierdzić należy, że spełnione zostały w rozpoznawanej sprawie przesłanki warunkowego umorzenia postępowania.

W myśl art.66§1 kk. sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Należy przy tym zaznaczyć, że wskazany przepis formułuje wymóg, aby stopień społecznej szkodliwości danego czynu nie był znaczny, co nie jest tożsame ze znikomym stopniem tej szkodliwości ani też stopniem, który jest nieznaczny. Tym samym uznać należy, iż dyspozycja art.66§1 kk. obejmuje swoim zakresem przypadki o „średnim” stopniu szkodliwości, do których zaliczyć należy czyn oskarżonej (por. wyrok SA w Krakowie z dnia 30 marca 2005 r., sygn. akt II Aka 50/05, KZS 2005/5/33).

Podkreślenia wymaga, iż zarówno dotychczasowa postawa oskarżonej, jak i jej właściwości i warunki osobiste w pełni uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie ona przestrzegać porządku prawnego, a w szczególności nie popełni kolejnego przestępstwa. Nie bez znaczenia jest też fakt, iż jest ona uczennicą szkoły średniej, a zatem potrzeba dalszego kształcenia będzie motywować ją do poszanowania norm prawnych i nie wchodzenia w konflikt z prawem. Warunkowe umorzenie postępowania karnego winno przy tym spełnić wobec E. Ł. swoje cele z zakresu prewencji ogólnej i szczególnej, w pełni realizując społeczne poczucie sprawiedliwości.

Mając na uwadze powyższe konstatacje, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i na podstawie art.66§1 i §2 kk. w zw. z art.67§1 kk. postępowanie karne przeciwko oskarżonej warunkowo umorzył na roczny okres próby. Wyznaczony okres próby jest wystarczający dla osiągnięcia wobec oskarżonej celów kary, a zwłaszcza dla spełnienia jej funkcji resocjalizacyjnej i prewencyjnej. Pozwoli na zweryfikowanie prawdziwości postawionej przez Sąd pozytywnej prognozy kryminologicznej w stosunku do oskarżonej.

Uwzględniając obligatoryjny charakter przepisu art.67§3 kk. zobowiązano E. Ł. do naprawienia szkody przez zapłatę na rzecz oskarżyciela posiłkowego O. B. kwoty 700 złotych w okresie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.

Orzeczenie o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze zawarte w punkcie III sentencji wyroku oparto o przepisy art.627 kpk w zw. z art.629 kpk w zw. z art.634 kpk.