Sygn. akt I C 1181/16
Dnia 30 października 2017 r.
Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny w składzie następującym
Przewodniczący SSR Magdalena Glinkiewicz
Protokolant st. sekr. sąd. Bożena Czajkowska
Po rozpoznaniu w dniu 18 października 2017 r. w Toruniu.
sprawy z powództwa
B. L.
przeciwko:
(...) S.A. w W.
o:
zapłatę
orzeka:
I. zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki B. L. kwotę 13.000 zł (trzynaście tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 3 stycznia 2017r. do dnia zapłaty;
II. oddala powództwo w pozostałej części;
III. nie obciąża powódki kosztami procesu poniesionymi przez pozwanego;
IV. nie obciąża powódki wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Toruniu;
V. nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 465,06 zł (czterysta sześćdziesiąt pięć złotych sześć groszy) tytułem nieuiszczonych wydatków;
VI. nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 650 zł (sześćset pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów sądowych, od uiszczenia których powódka była zwolniona.
Sygn. akt I C 1181/16
Powódka B. L. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. kwoty 50.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwu oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.
W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, iż była uczestnikiem wypadku drogowego. W wyniku wypadku doznała biczowego urazu kręgosłupa oraz wstrzału mózgu. Konsekwencją zdarzenia jest również depresja i problemy ze snem. Zaznaczyła, iż jej sytuacja życiowa uległa znacznemu pogorszeniu. Zmuszona była do korzystania z pomocy bliskich osób w codziennych czynnościach. Nadto odczuwa lęk przez prowadzeniem samochodu. Dodała, iż wizyty u psychologa pomogły jej przezwyciężyć częściowo ten lęk i może prowadzić pojazd na obszarze miasta. Podkreśliła, iż przed zdarzeniem opiekowała się matką. Obecnie lęk przed jazdą samochodem, bóle głowy i karku sprawiają iż nie może podejmować wielu czynności ani przy sobie ani przy mamie. Dodała, iż nieustannie korzysta z rehabilitacji
Postanowieniem z dnia 11 października 2016 r. Sąd Rejonowy w Toruniu zwolnił powódkę od opłaty od pozwu ponad kwotę 250 zł i oddalił jej wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych w pozostałem zakresie.
W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu.
W uzasadnieniu wskazał, iż w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powódce kwotę 2.000 zł zadośćuczynienia, mając na uwadze rodzaj i charakter doznanej przez nią krzywdy. Zakwestionował roszczenia powódki o zapłatę dalszej części zadośćuczynienia wskazując, iż jest ono rażąco wygórowane. Wskazał, iż stan zdrowia powódki i jej dolegliwości bólowe wynikają ze schorzeń samoistnych. Dodał, iż powódka uczestniczyła w co najmniej 2 wypadkach, a leczenie schorzeń kręgosłupa prowadzone było już w 2009 r.
Sąd ustalił, co następuje:
W dniu 6 września 2013r. B. L. uczestniczyła w zdarzeniu drogowym spowodowanym przez kierowcę pojazdu ciężarowego. Sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie OC w (...) S.A. w W..
Bezsporne.
Tego samego dnia z uwagi na wymioty i odczuwane bóle B. L. udała się do Wojewódzkiego Szpitala (...) w T., gdzie po badaniu stwierdzono, iż nie wymaga ona hospitalizacji. Została wypisana z zaleceniem stosowania kołnierza ortopedycznego, leku przeciwbólowego oraz kontroli w Poradni Chirurgicznej.
Dowód: historia zdrowia i choroby k. 46-48
B. L. znajdowała się pod opieką Poradni Neurologicznej.
Dowód: zaświadczenie k. 42,44,45
B. L. od 7 lutego 2014 r. do 9 czerwca 2014 r. odbyła 10 sesji terapeutycznych u psychologa.
Dowód: zaświadczenie k. 16,17
Powódka poddała się zabiegom rehabilitacyjnym i fizjoterapeutycznym: masażowi kręgosłupa, ćwiczenia kręgosłupa szyjnego, ćwiczenia - krioterapia na kręgosłup szyjny, laser, solux, kinezyterapia.
Dowód: kara zabiegów k. 18,21,22-24, 25v-27v, 28v,29,30 32-33
skierowania k. 19,20,25, 28,31,34,35,36,37,38,39,40,41,,42
B. L. znajdowała się pod opieką Poradni Psychiatrycznej.
Dowód: historia choroby k. 5-6
W wyniku zdarzenia B. L. doznała skręcenia kręgosłupa szyjnego - wygojone, bez objawów korzennych.
Dowód: opinia sądowo – lekarska k. 106-117
Przez okres o 1 miesiąca wymagała stosowania kołnierza ortopedycznego, zaś przez okres 2 miesięcy leków przeciwbólowych. Do dnia 15 listopada 2013r. przechodziła rehabilitację kręgosłupa szyjnego. Po tym okresie odbywana przez nią rehabilitacja związana była ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa i stanem emocjonalnym.
Dowód: opinia sądowo – lekarska k. 106-117
Przez okres 1 miesiąca wymagała pomocy osób trzecich w zakresie czynności dnia codziennego w tym: 1,5 godziny tygodniowo w zakresie utrzymania porządku, 3 godzin tygodniowo w zakresie przygotowywania posiłków, 1,5 godziny tygodniowo w zakresie załatwiania spraw poza domem. Obecnie nie wymaga pomocy osób trzecich w czynnościach życia codziennego.
Dowód: opinia sądowo – lekarska k. 106-117
Bezpośrednio po zdarzeniu odczuwała dolegliwości bólowe w wysokości 3 pkt w skali (...) (0-10pkt) Po zastosowaniu kołnierza ortopedycznego, leków i rehabilitacji dolegliwości ustępowały. Obecnie utrzymują się na poziomi 0-1 pkt w zależności od aktywności i wynikają one ze zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa nie związanych z wypadkiem oraz stanów emocjonalnych.
Dowód: opinia sądowo – lekarska k. 106-117
B. L. w wyniku zdarzenia drogowego nie doznała trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu fizycznym. Skręcenie kręgosłupa uległo pełnemu wygojeniu. Przyczyną dolegliwości są zmiany zwyrodnieniowe na poziomie C5/C6 i C6/C7 z zaburzoną krzywizną kręgosłupa. Zniesiona lordoza szyjna jest wynikiem wcześniejszych zmian zwyrodnieniowych a nie urazu komunikacyjnego lub zmian napięciowych mięśni związanych ze skutkami psychiatrycznymi. Progresja zmian zwyrodnieniowych na poziomie C6/C7 ujawniona na zdjęciu rtg z listopada 2015 r. jest naturalnym przebiegiem zmian zwyrodnieniowych.
Dowód: opinia sądowo – lekarska k. 106-117
Nie przewiduje się w przyszłości dodatkowych skutków zdrowotnych w wyniku zdarzenia.
Dowód: opinia sądowo – lekarska k. 106-117
Po wypadku B. L. nie ujawniała zaburzeń psychicznych wymagających leczenia psychiatrycznego lub terapii psychologicznej. Ujawniły się u niej objawy zaburzeń lękowych. Z uwagi na zastosowaną terapię psychologiczną uzyskała poprawę funkcjonowania, redukcję lęku, bezsenności, problemów z koncentracją uwagi.
Dowód opinia sądowo psychiatryczna – psychologiczna k. 128-131
Po wypadku z uwagi na stres przekraczający jej możliwości adaptacyjne rozwinęło się reaktywne zaburzenie lękowe istotnie ograniczające jej codzienne funkcjonowania. Leczenie i terapia psychologiczna zredukowały te objawy. B. L. doznała długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z tytułu nerwicy pourazowej w wysokości 5%.
Dowód opinia sądowo psychiatryczna – psychologiczna k. 128-131
U powódki w 1986 r. rozpoznano raka piersi lewej. W 1988 r. wykonano amputację i przebyła radioterapię. W 2004 r. odczuwała bóle kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego, stwierdzono przerzut nowotworu do kości, miała kobaltację kręgosłupa, stwierdzono przeżuty do żeber i bioder. Przed wypadkiem powódka nie odczuwała dolegliwości w odcinku szyjnym kręgosłupa.
Dowód: opinia sądowo – lekarska k. 106-117
B. L. zgłosiła szkodę do (...) S.A. w W.. Po przeprowadzeniu postepowania likwidacyjnego wypłacono jej kwotę 2.000 zł tytułem zadośćuczynienia
Bezsporne i
Dowód: druk zgłoszenia k. 77-79
Przed wypadkiem z dnia 6 września 2013 r. B. L. była uczestnikiem innych kolizji drogowych. Po wypadku z dnia 6 września 2013r.
Dowód: druk zgłoszenia szkody k. 64-66, 68-70, 7173, 74-76,
Przed wypadkiem B. L. zajmowała się aktywnie swoją mamą. Po zdarzeniu nie była w stanie się nią zajmować i musiała w tym zakresie korzystać z pomocy innych osób. Obecnie kieruje samochodem jednak jedynie na obszarze miasta. Nadal odczuwa lęk przed pojazdami ciężarowymi i wyjeżdżaniem poza miasto. W pobliży miejsca zamieszkania powódki znajduje się przystanek autobusowy komunikacji miejskiej
Dowód: przesłuchanie powódki B. L. z 19.10.2017 r. 00:02:20-00:27:02
Sąd zważył, co następuje:
Powyższy stan faktyczny ustalono w oparciu o dowody z dokumentów zebranych w aktach , a także dowodu z przesłuchania powódki oraz opinii biegłych.
Sąd uznał za wiarygodne zgromadzone dokumenty albowiem ich prawdziwość nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.
Sąd nie znalazł powodów, dla których miałby odmówić wiarygodności zeznaniom powódki.
Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się w dużej mierze na opinii biegłych z dziedziny neurologii A. P. , ortopedii M. S., psychologii D. K. i psychiatrii M. M..
Sąd nie jest związany opinią biegłych i ocenia ją na równi z innymi środkami dowodowymi w ramach swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie z którym Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Ocenę opinii biegłych odróżniają jednak szczególne kryteria. Stanowią je: zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłych, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonej w niej wniosków. Przedmiotem opinii nie jest bowiem przedstawienie faktów, lecz ich ocena na podstawie wiedzy fachowej (wiadomości specjalnych). Nie podlega ona zatem weryfikacji jak dowód na podstawie kryteriów prawdy i fałszu. Nie chodzi tu bowiem o kwestię wiarygodności lecz o pozytywne lub negatywne uznanie wartości zawartego w opinii i jej uzasadnieniu rozumowania. Sąd ocenia dowód z opinii biegłego nie tylko przez pryzmat jej wniosków końcowych, ale również w oparciu o dokumentację, na podstawie której została wydana.
W przedmiotowej sprawie Sąd uznał za przekonywujące opinie biegłych, ponieważ były one logiczne i spójne oraz udzielały w wystarczającym stopniu odpowiedzi na pytania ujęte w tezie postanowienia dopuszczającego ten dowód. Zostały one wydane po zapoznaniu się biegłych z aktami sprawy oraz po przeprowadzeniu badania powódki. Nie można także pominąć tego, że sporządzone zostały przez osoby posiadające niepodważalną wiedzę dotyczącą dziedziny objętej zakresem przedmiotowym opinii. Biegli posiadali zatem wystarczającą wiedzę i doświadczenie, by móc w prawidłowy sposób odpowiedzieć na pytania zawarte w tezie dowodowej.
W odniesieniu do opinii biegłych żadna ze stron nie wnosiła zastrzeżeń.
Zważyć też należy, że ugruntowany jest w orzecznictwie pogląd, według którego Sąd w sprawie do rozstrzygnięcia której wymagane są wiadomości specjalistyczne nie może wydać orzeczenia wbrew wnioskom wypływającym z opinii uznanej przez tenże Sąd za fachową i rzetelną /zob. np. wyrok SN z 26/10/2006 I CSK 166/06 – publ. Lex nr 209297 lub II UK 277/04
W związku z tym, iż pozwany nie kwestionował w zasadzie swej odpowiedzialności odszkodowawczej, na powódce spoczywał jedynie obowiązek wykazania, iż ból oraz cierpienia fizyczne i psychiczne, jakich doznała wskutek wypadku, uzasadniają wypłatę kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia.
Rzeczą pozwanego było z kolei wykazanie zaistnienia faktów niweczących lub tamujących roszczenie powódki.
Pozwany nie kwestionował zaistnienia wypadku drogowego oraz swojej odpowiedzialności za skutki zdarzenia, jednakże jego zdaniem, dolegliwości zgłaszane przez powódkę w toku postępowania nie pozostają w związku przyczynowo skutkowym ze zdarzeniem.
Przechodząc do rozważań prawnych nad ustalonym wyżej stanem faktycznym należy na wstępie zaznaczyć, że jego analiza odbywać się musi z punktu widzenia treści przepisów art. 444 § 1 k.c. i art. 445 § 1 k.c.
Stosownie do treści przepisu art. 445 k.c., w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym, tj. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.
Wobec opinii biegłych nie może ulegać wątpliwości, że żądanie powoda zasądzenia zadośćuczynienia jest uzasadnione. Zasadniczym problemem jest jednak jego wysokość. Zadośćuczynienie przysługuje bowiem za krzywdę, a więc za szkodę o charakterze niemajątkowym, która nie przedstawia jakiejś wartości ekonomicznej.
Podkreślić w tym miejscu należy, że art. 445 § 1 k.c. nie wskazuje żadnych kryteriów, jakie należy uwzględnić przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, pozostawiając to do oceny Sądu. Jednakże zarówno doktryna jak i judykatura wypracowały w tym względzie szeroko akceptowane stanowisko, wskazując, iż wielkość zadośćuczynienia zależy od oceny całokształtu okoliczności, a zwłaszcza stopnia i czasu trwania cierpień fizycznych i psychicznych (pobyt w szpitalu, bolesność zabiegów, dokonywane operacje, leczenie sanatoryjne), trwałości skutków czynu niedozwolonego (kalectwo, oszpecenie, bezradność życiową, poczucie nieprzydatności), prognozy na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia), wieku poszkodowanego (zwykle większą krzywdą jest kalectwo dla osoby młodszej), niemożności wykonywania ulubionego zawodu, uprawiania sportów, pracy twórczej, utratę kontaktów towarzyskich itp. (por. m.in. wyrok SN z dnia 10 czerwca 1999r., II UKN 681/98, OSNP 2000, poz. 626). W judykaturze podkreśla się, że zadośćuczynienie pełni funkcję kompensacyjną, co oznacza, iż ma złagodzić odczuwalność doznanej krzywdy z jednej strony, z drugiej zaś jednak nie może ono być źródłem wzbogacenia (Wyrok SN z dnia 9 lutego 2000r., III CKN 582/98, niepubl.).
Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości.
Z okoliczności niniejszej sprawy, w szczególności z opinii biegłych ortopedy i neurologa wynika, że w konsekwencji kolizji powódka doznała skręcenia kręgosłupa w odcinku szyjnym wgojone, bez objawów korzennych. Nie doznała trwałego, ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Przyczyną zgłaszanych przez nią dolegliwości są zmiany zwyrodnieniowe na poziomie C5/C6 i C6/C7 z zaburzoną krzywizną kręgosłupa, zaś zniesiona lordoza szyjna jest wynikiem wcześniejszych zmian zwyrodnieniowych a nie urazu komunikacyjnego lub zmian napięciowych mięśni związanych ze skutkami psychiatrycznymi.
Biegli przyznali, iż na skutek zdarzenia powódka przez 1 miesiąc musiała korzystać z pomocy osób trzecich przy wykonywaniu czynności dnia codziennego. W tym okresie stosowała kołnierz ortopedyczny. Podkreślili, iż bezpośrednio po urazie odczuwała dolegliwości bólowe które wraz z rehabilitacją stosowaniem kołnierza ortopedycznego i lekarstw ulegały zmniejszeniu. Odczuwalne zaś obecnie przez powódkę dolegliwości są związane ze zmianami zwyrodnieniowymi i nie są skautkami zdarzenia drogowego. Dodali, iż w związku z wypadkiem powódka wymaga stosowania rehabilitacji do 15 listopada 2013 r., po tym okresie rehabilitacja związana była ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa.
Biegli psycholog i psychiatra stwierdzili, iż powódka po wypadku nie ujawniała zaburzeń psychicznych wymagających leczenia psychiatrycznego lub terapii psychologicznej. Ujawniły się u niej natomiast objawy zaburzeń lekowych. Z uwagi na zastosowaną terapię psychologiczną uzyskała ona poprawę funkcjonowania, redukcję lęku, bezsenności, problemów z koncentracją uwagi. Po wypadku z uwagi na stres przekraczający możliwości adaptacyjne powódki rozwinęło się reaktywne zaburzenie lękowe istotnie ograniczające jej codzienne funkcjonowania. Leczenie i terapia psychologiczna zredukowały te objawy. Biegli wskazali, iż powódka doznała długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z tytułu nerwicy pourazowej w wysokości 5%.
Nie można również pomijać tego, iż na skutek zdarzenia powódka nie miała możliwości zajmować się swoją mamą, musiała polegać na osobach trzecich. Nadto choć obecnie kieruje pojazdem, to ogranicza się jedynie do poruszania w mieście. Nadal ma obawy przed wyjazdem poza miasto oraz przed pojazdami ciężarowymi.
W takim stanie rzeczy tj. biorąc pod uwagę długotrwały uszczerbek na zdrowiu, rozmiar doznanych obrażeń i ich skutki kwotą zadośćuczynienia adekwatną do rozmiaru poniesionej przez powódkę krzywdy, będzie kwota 15.000 zł. Kwota ta powinna w wystarczający sposób złagodzić krzywdę poniesioną przez powódkę. Z uwagi na to, iż pozwany wypłacił powódce kwotę 2.000 zł , Sąd w pkt 1I wyroku zasądzał na jej rzecz kwotę 13.000 zł tytułem zadośćuczynienia
O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu
W pozostałym zakresie w pkt II wyroku oddalił powództwo.
Wskazać należy, iż powódka wygrała sprawę w 26% zaś przegrała w 74%. W pkt III wyroku Sąd nie obciążył jednak powódki w żadnej części kosztami procesu poniesionymi przez pozwanego w myśli art. 102 k.p.c. określającego zasadę słuszności. Zgodnie z tą zasadą Sąd może w szczególnie uzasadnionych wypadkach zasądzić od strony przegrywającej tylko cześć kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Sąd, co zostało wyżej wyjaśnione, uznał że okoliczności sprawy sytuacja zdrowotna i finansowa powódki wyczerpuje znamiona wypadku szczególnie uzasadnionego.
Na mocy art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd Rejonowy w pkt IV wyroku nie obciążył powódki nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciążył Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Toruniu.
Sąd w pkt V wyroku nakazał natomiast pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 465,06 zł tytułem nieuiszczonych wydatków tytułem opinii biegłych, zaś w pkt VI nakazał pobrać od niego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 650 zł tytułem kosztów sądowych od których uiszczenia powódka była zwolniona. Przy ustalenie tych kwot Sąd miała na uwadze, iż pozwany przegrał sprawę jedynie w 26%, zaś powódka została zwolniona od uiszczenia kosztów sądowych ponad kwotę 250 zł.