Sygn. akt XXVII Ca 372/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVII Wydział Cywilny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:

SSO Maja Smoderek (spr.)

Sędziowie:

SO Adam Malinowski

SR del. Renata Drozd-Sweklej

Protokolant:

sekr. sądowy Agnieszka Skrzeczkowska

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2017r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. Z. i M. Z.

przeciwko (...) W.

o ustalenie opłaty z tytułu użytkowania wieczystego

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sadu Rejonowego dla (...) w W.

z dnia 8 listopada 2016 r., sygn. akt II C 1181/15

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla (...) w W. pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania instancji odwoławczej.

SSR del. Renata Drozd-Sweklej SSO Maja Smoderek SSO Adam Malinowski

Sygn. akt XXVII Ca 372/17

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 7 grudnia 2012 roku K. (...) wnieśli o ustalenie, że podwyższenie opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu poleczonego w W. przy ul. (...) związane z lokalem nr (...), działka ew. o nr (...) obręb (...) o powierzchni 3.648 m ( 2) jest nieuzasadnione.

Pozwany (...) W. w odpowiedzi na pozew z dnia 15 września 2016 roku wniósł o oddalenie powództwa, ewentualnie o ustalenie, że dokonana wypowiedzeniem z dnia 2 listopada 2012 roku aktualizacja opłaty rocznej jest uzasadniona i skuteczna.

Wyrokiem z dnia 8 listopada 2016 r. Sąd Rejonowy dla (...) w W. ustalił, że opłata roczna z tytułu przysługującego M. (...) na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej udziału wynoszącego (...) części w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w W. stanowiącej działkę ewidencyjną numer (...) z obrębu (...), o łącznej powierzchni 3.648 metrów kwadratowych, związanego z prawem odrębnej własności lokalu nr (...) przy ul. (...) w W., wynosi od dnia 1 stycznia 2013 roku 113,18 zł oraz ustalił, że koszty procesu ponosi pozwany (...) W. pozostawiając ich wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Sąd Rejonowy ustalił, że K. i M. Z. są użytkownikami wieczystym nieruchomości gruntowej położonej przy ul. (...), stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu (...) o obszarze 3.648 m 2, będącej własnością (...) W., w udziale (...) związanym z własnością lokalu nr (...) przy ul. (...) w W..

W dniu 25 maja 2012 roku Prezydent (...) W. udzielił zastępcy burmistrza D. B. (...) W. - K. P. pełnomocnictwa do wykonywania spraw o zasięgu dzielnicowym, w tym m.in. do określania lub zmiany stawki procentowej oraz aktualizacji opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego (pkt 2 lit. b).

W dniu 25 maja 2012 roku Prezydent (...) W. udzielił zastępcy burmistrza D. B. (...) W.- P. R. pełnomocnictwa do wykonywania spraw o zasięgu dzielnicowym, w tym m.in. do określania lub zmiany stawki procentowej oraz aktualizacji opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego (pkt 2 lit. b).

Pismami datowanymi na 2 listopada 2012 roku Zarząd D. B. (...) W. działając przez zastępcę burmistrza K. P. oraz zastępcę burmistrza P. R. wypowiedział K. (...) wysokość dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu przysługującego im udziału w użytkowaniu wieczystym. W wypowiedzeniu wskazano, że składa je Zarząd D. B. (...) W. jako właściwy organ reprezentujący (...) W.. Jak wynika z treści pism, ustalenie nowej opłaty było skutkiem zmiany wartości gruntu oszacowanego przez rzeczoznawcę majątkowego na kwotę 4.894.777,00 zł, co stanowi 1.341,77 zł/m 2. Podkreślono, iż w związku z tym, że zaktualizowana wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, stanowiącej 1% wartości gruntu, przewyższa dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty rocznej (113,18 zł), to opłata roczna w pełnej wysokości 510,29 zł zacznie obowiązywać od 2015 roku, w 2013 roku wyniesie ona dwukrotność dotychczasowej opłaty, to jest 226,36 zł, zaś w roku 2014 roku - 368,32 zł. Niniejsze wypowiedzenia K. (...) otrzymali w 12 listopada 2012 roku.

Wobec złożenia przez K. (...) wniosku o ustalenie, że podwyższenie opłaty z tytułu użytkowania wieczystego było nieuzasadnione, w dniu 15 grudnia 2014 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. wydało orzeczenie, w którym uznało wypowiedzenie opłaty z tytułu użytkowania wieczystego za bezskuteczne i ustaliło, że od dnia 01 stycznia 2013 roku użytkownicy wieczyści będą zobowiązani ponosić takie same opłaty jak w roku 2012. Sprzeciw od powyższego orzeczenia wniosło (...) W..

W swych rozważaniach Sąd Rejonowy jako podstawą prawną dochodzonego roszczenia wskazał art. 78 u.g.n., który określa zasady aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego.

Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że wypowiedzenie wysokości opłaty z dnia 2 listopada 2012 roku złożone powodom były prawnie nieskuteczne, albowiem wbrew treści art. 78 ust. 1 u.g.n. zostały one dokonane przez niewłaściwy organ.. Mając bowiem na uwadze art. 4 ust. 9 i 9 1 u.g.n., zgodnie z którym poprzez właściwy organ należy rozumieć starostę wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej (w tym również prezydenta miasta na prawach powiatu) — w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz organ wykonawczy gminy, powiatu i województwa w odniesieniu do nieruchomości stanowiących odpowiednio własność gminy, powiatu i województwa Sąd I instancji przyjął, że to właśnie ten podmiot powinien dokonać wypowiedzenia stawki opłaty rocznej.

Skoro art. 38 k.c. stanowi, że osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie, zaś art. 11 ust. 1 u.g.n. wskazuje, że organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego w sprawach gospodarowania nieruchomościami są ich organy wykonawcze, to należy przyjąć, że pojęcie właściwy organ użyte w art. 78 ust. 1 u.g.n. oznacza organ osoby prawnej, która jest właścicielem nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste, uprawniony do podejmowania za właściciela czynności w zakresie stosunku użytkowania wieczystego, czyli w niniejszej sprawie będzie to prezydent (...) W.. Wynika to z faktu, iż organem wykonawczym gminy jest wójt, o czym stanowi art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym. Ilekroć w ustawie jest mowa o wójcie, należy przez to rozumieć także burmistrza oraz prezydenta miasta (art. 11 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym).

Tymczasem w niniejszej sprawie oświadczenie o wypowiedzeniu wysokości dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego zostało dokonane przez Zarząd D. B. (...) W.. W ocenie Sądu Rejonowego każde wypowiedzenie wysokości opłaty rocznej, które nie jest dokonywane bezpośrednio przez Prezydenta (...) W., powinno zawierać wyraźne, niebudzące wątpliwości wskazanie, iż dokonywane jest z jego upoważnienia, dzięki czemu adresat decyzji mógłby zweryfikować prawidłowość udzielonego pełnomocnictwa. Tymczasem z treści wypowiedzenia nie wynika, aby powyższe oświadczenie zostało złożone w imieniu Prezydenta (...) W.. Wręcz przeciwnie, w treści wypowiedzenia błędnie wskazano, że organem reprezentującym gminę właściwym dla wypowiedzenia opłaty jest właśnie zarząd dzielnicy. W ocenie Sądu Rejonowego sformułowanie Zarząd D. B. (...) W., jako właściwy organ reprezentujący (...) W. wypowiada wysokość dotychczasowej opłaty rocznej" jednoznacznie wskazywało na to, iż wypowiedzenie zostało dokonane przez zarząd dzielnicy, przy czym w treści nie wskazano, iż zarząd działał w imieniu Prezydenta (...) W..

Mając powyższe na uwadze Sąd I instancji uznał, że wypowiedzenie wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości było nieskuteczne i strony wiązała wysokość opłaty za użytkowanie wieczyste przedmiotowego gruntu sprzed wypowiedzenia.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 i § 2 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył pozwany zarzucając mu naruszenie: przepisów prawa materialnego, to jest art. 77 i 78 ust. 1 u.g.n. poprzez przyjęcie, że oświadczenia pozwanego o wypowiedzeniu powodom opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste gruntu z dnia 2 listopada 2012 r. były prawnie nieskuteczne, albowiem zostały dokonane przez niewłaściwy organ; przepisów postępowania polegające na nierozpoznaniu przez sąd istoty sprawy i wyrokowanie wyłącznie na podstawie błędnie przyjętej przesłanki bezskuteczności oświadczeń pozwanego z dnia 2 listopada 2012 r. o wypowiedzeniu wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste gruntu, z pominięciem aspektu materialnego sprawy; art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217 § 1 i § 3 k.p.c. polegające na nieuzasadnionym oddaleniu wniosku dowodowego pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości, na okoliczność ustalenia wartości rynkowej nieruchomości gruntowej pozostającej w użytkowaniu wieczystym powoda, dla potrzeb ustalenia wysokości zaktualizowanej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego; art. 278 § 1 k.p.c. polegające na oddaleniu wniosku dowodowego pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości w sytuacji, gdy rozpoznanie istoty sprawy, tj. sporu pomiędzy powodem a pozwanymi o wysokość należnej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste gruntu wymagało zasięgnięcia opinii biegłego, dysponującego wiadomościami specjalnymi.

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania pozostawiając mu rozstrzygnięcie w zakresie kosztów postępowania za drugą instancję.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Przed dokonaniem oceny, czy aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej była w ogóle uzasadniona (ewentualnie w jakiej wysokości była zasadna), w pierwszej kolejności rozważyć należało kwestię o decydującym znaczeniu dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a mianowicie, czy pozwane (...) W. dokonało skutecznego wypowiedzenia dotychczasowej wysokości opłaty za wieczyste użytkowanie przedmiotowej nieruchomości. W ocenie Sądu Okręgowego, wnioski prawne, które wyciągnął Sąd Rejonowy w tym zakresie były nieprawidłowe.

Tryb zmiany (aktualizacji) wysokości opłaty rocznej określony został w art. 78 do art. 81 u.g.n. Inicjowany jest wypowiedzeniem przez właściwy organ tej opłaty i złożeniem oferty przyjęcia nowej jej wysokości. Wypowiedzenie jest jednostronną czynnością prawną, która zmienia oznaczoną umowę o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste w zakresie wysokości obowiązującej opłaty. Opłaty z tytułu wieczystego użytkowania nieruchomości stanowią ekwiwalent pieniężny za możliwość korzystania przez użytkownika wieczystego, z wyłączeniem innych osób, z gruntu będącego własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego; są zatem świadczeniami cywilnoprawnymi, przewidzianymi w art. 238 k.c. Cywilnoprawny charakter mają także czynności związane z oznaczaniem wysokości opłat rocznych, w tym ich aktualizacji oraz spory wynikające na tym tle, jako dotyczące należności pieniężnych (por. uchwały Sądu Najwyższego z: 21 kwietnia 1994 r., III CZP 36/94 i 25 sierpnia 1995 r., III CZP 96/95; uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów NSA z dnia 25 listopada 2013 r., I OPS 12/13 oraz wyroki NSA: z dnia 12 maja 2006 r., I OSK 843/05., z dnia 23 stycznia 2007 r., I OSK 306/06, postanowienie NSA z dnia 3 października 1997 r., I SA 1333/97).

Stronami postępowania administracyjnego oraz sądowego dotyczącego aktualizacji opłaty za wieczyste użytkowanie są wieczysty użytkownik i właściciel nieruchomości. Jeżeli nieruchomość będąca przedmiotem użytkowania wieczystego stanowi własność jednostki samorządu terytorialnego organami reprezentującymi te jednostki są ich organy wykonawcze. Pojęcie "właściwy organ", o którym mowa w przepisach art. 78 ust. 1, 3 i 4, art. 79 ust. 2 i 6, art. 80 ust. 1 u.g.n., oznacza ustawowo określony organ osoby prawnej, która jest właścicielem nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste, uprawniony do podejmowania za właściciela czynności w zakresie gospodarowania nieruchomościami, a w tym stosunku użytkowania wieczystego. Czynności tego organu są traktowane jako działania samego właściciela nieruchomości. Organ składający oświadczenie, o którym mowa w art. 78 ust. 1 u.g.n., ma obowiązek wskazać osobę prawną, za którą podejmuje tę czynność.

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, iż właściwym organem do dokonania w imieniu właściciela nieruchomości gruntowej - (...) W. wypowiedzenia wysokości opłaty z tytułu wieczystego użytkowania jest Prezydent (...) W.. Wadliwie zaś przyjął, że wypowiedzenie opłaty z dnia 2 listopada 2012 roku nie zostało dokonane właśnie przez niego a przez zarząd D. B..

Sąd Okręgowy uznał za uzasadnione zarzuty obrazy prawa materialnego - art. 77 i 78 ust.1 u.g.n. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy należy bowiem stwierdzić, iż przedłożony do akt dokument datowany na dzień 2 listopada 2012 roku zawiera oświadczenia woli właściciela nieruchomości – (...) W. w przedmiocie wypowiedzenia wysokości dotychczasowej opłaty rocznej dokonane przez „właściwy organ”, tj. przez Prezydenta (...) W..

Ustawa z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta s. (...) (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1438) określa m.in. podział na dzielnice – jednostki pomocnicze, których utworzenie jest w W. obowiązkowe oraz zakres ich działania stwierdzając w art. 11 ust. 1, że dzielnica działa na podstawie statutu dzielnicy nadanego przez Radę (...) W. i innych uchwał Rady (...) W. przekazujących dzielnicy zadania i kompetencje gminne i powiatowe, zadania zlecone gminie z zakresu administracji rządowej oraz zadania realizowane na podstawie porozumień zawartych pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego. Zatem z tego przepisu jednoznacznie wynika, że zadania dzielnicy nie są jej własnymi, samodzielnymi zadaniami. Są to zadania gminy lub powiatu, własne lub zlecone, których wykonywanie zostało dzielnicy powierzone nie w drodze ustawy, a uchwał Rady (...) W.. Dlatego art. 11 ust. 2 ustawy, którego zdanie wprowadzające do zawartego w nim wyliczenia brzmi: Do zakresu działania dzielnicy należą sprawy lokalne, a w szczególności (…) należy rozumieć nie jako ustawowe określenie zadań publicznych przypisanych dzielnicy (...), ale jako dyrektywę dla Rady (...) W. przy określaniu zadań przekazanych dzielnicom w drodze art. 11 ust. 1 ustawy. Dlatego też § 1 ust. 1 Uchwały NR XLVI/1422/2008 Rady miasta stołecznego W. z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie przekazania dzielnicom (...) W. do wykonywania niektórych zadań i kompetencji (...) W. (Dz. Urz. Woj. (...) nr 220, poz. 9485, ze zm., dalej: „uchwała kompetencyjna”) stanowi, że uchwała określa zadania i kompetencje (...) W. w zakresie spraw lokalnych przekazane do wykonywania dzielnicom. W drodze § 7 pkt 1 uchwały kompetencyjnej w zakresie nieruchomości (...) W., położonych na obszarze właściwej dzielnicy, przekazano dzielnicom do wykonywania określanie lub zmianę stawki procentowej oraz aktualizację opłat z tytułu użytkowania wieczystego gruntu, zgodnie z art. 73, 77 i 78 u.g.n. Dlatego oświadczenie woli o wypowiedzeniu wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego składają często naczelnicy wydziałów nieruchomości w dzielnicach, czy tak jak w niniejszej sprawie osoby wchodzące w skład organów zarządu dzielnicy. Zdarza się, że w pismach tych nie znajduje się wzmianka, że działają oni z upoważnienia Prezydenta (...) W., jako organu reprezentującego właściciela, co jest błędną praktyką. Taka sytuacja występuje także w piśmie z dnia 2 listopada 2012 roku.

Wymieniony przepis uchwały kompetencyjnej nie rzutuje jednak na ocenę, że taka działalność jest prowadzona we własnym imieniu przez jednostkę pomocniczą (...) W.. Jak stanowi § 1 ust. 1 uchwałą kompetencyjną określono zadania i kompetencje gminy – (...) W. w zakresie spraw lokalnych, które zostały na podstawie tej uchwały przekazane do wykonywania dzielnicom (...) W.. Przekazanie wymienionych w uchwale zadań gminy do wykonania jednostce pomocniczej nie zmienia charakteru tych zadań jako zadań własnych gminy. Są więc to nadal zadania gminne wykonywane tylko przez jednostki pomocnicze gminy. J. nie została wyposażona w podmiotowość cywilnoprawną, umożliwiającą jej występowanie we własnym imieniu w powszechnym obrocie prawnym, czyli wobec osób trzecich. Działalność jednostki pomocniczej jest prowadzona z powołaniem się na osobowość prawną gminy (wyrok NSA z 26 maja 1992 r., SA/Wr 1248/91).

W ocenie Sądu Okręgowego samo przywołanie na początku pisma z dnia 2 listopada 2012 roku podstawy prawnej tj. art. 77 ust. 1, 2a i 3, art. 78 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarowaniu nieruchomościami, oraz uchwały nr XLVI/1422/2008 Rady (...) W. z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie przekazania dzielnicom (...) W. do wykonania niektórych zadań i kompetencji (...) W., daje podstawy do przyjęcia, jak to wywodzi apelujący, iż zastępcy Burmistrz D. B. K. P. i P. R. działali w imieniu i na rzecz (...) W.. Sąd Rejonowy błędnie przyjął, iż oświadczenie zawarte w piśmie z dnia 2 listopada 2012 r. nie zostało złożone w imieniu i ze skutkiem dla Prezydenta (...) W.. Jest to twierdzenie nieuprawnione, oderwane od pozostałych elementów przedmiotowego dokumentu i narusza zasady wykładni oświadczeń woli. Judykatura i doktryna zgodnie przyjmują, że sąd nie może uznać, że wykładnia językowa treści oświadczenia jest na tyle jednoznaczna, że należy na niej poprzestać, jeśli ten sam tekst inaczej rozumieją strony a inaczej sąd. Akcentuje się, że ustawodawca przyznaje prymat subiektywnej metodzie wykładni, która ma pozwolić na ustalenie znaczenia, jakie obie strony nadawały składanemu oświadczeniu woli w momencie jego wyrażania, a nie z chwili dokonywania wykładni. Obie strony procesu oświadczeniu z dnia 2 listopada 2012 r. przypisywały zaś znaczenie wypowiedzenia wysokości dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego udziału K. i M. Z. w nieruchomości gruntowej związanej z lokalem nr (...) przy ul. (...) dokonanego przez właściciela nieruchomości.

Sąd Okręgowy dokonując analizy treści pełnomocnictw udzielonych przez Prezydenta (...) W. zastępcom Burmistrza D. B. (...) W. K. P. i P. R. stwierdził, iż zawierają one upoważnienia do dokonywania wypowiedzenia wysokości dotychczasowej opłaty za użytkowanie wieczyste, albowiem pkt 2 ppkt.b obejmują one „określanie lub zmianę stawki procentowej oraz aktualizację opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego”. Cywilnoprawny charakter ustalania wysokości opłat z tytułu użytkowania wieczystego wskazuje na stosowanie do podejmowanych czynności prawnych przepisów Kodeksu cywilnego, jeżeli odrębnych regulacji nie zawiera ustawa o gospodarce nieruchomościami. W art. 96 k.c. przewidziana została zasada dopuszczalności podejmowania czynności prawnych przez pełnomocnika, a wyjątki od tej zasady mogą wynikać z przepisu ustawy albo właściwości czynności prawnej. Pełnomocnictwo powstaje w drodze umocowania, wynikającego z wyraźnego oświadczenia woli do działania w imieniu uprawnionego złożonego innej osobie. Może być udzielone także w sposób dorozumiany. Za szczególny wypadek dorozumianego pełnomocnictwa uznać należy umocowanie płynące z przydzielenia kompetencji, wynikających ze struktury osoby prawnej, dla osób zajmujących się określonymi sprawami w konkretnej jednostce organizacyjnej tej osoby prawnej. Udzielenie pełnomocnictwa jest jednostronną czynnością prawną o charakterze upoważniającym. Czynność ta upoważnia pełnomocnika do dokonywania czynności prawnych w imieniu i ze skutkiem dla mocodawcy. Umocowanie to trwa, co do zasady, tak długo, jak długo pełnomocnictwo nie zostanie odwołane (art. 101 § 1 in principio k.c.) albo nie wygaśnie (art. 101 § 2 k.c.), z zastrzeżeniem odmiennej woli mocodawcy.

Błędem jest niepowołanie się przez osoby dokonujące wypowiedzenia dotychczasowej stawki opłaty z tytułu użytkowania wieczystego na pełnomocnictwa, które posiadali od Prezydenta (...) W. w tym zakresie, nie zmienia to jednak faktu, że byli oni umocowani do złożenia w jego imieniu takiego oświadczenia powódce. Brak ten został usunięty na etapie postępowania przed Sądem Rejonowym, bowiem do odpowiedzi na pozew dołączono pełnomocnictwa osób dokonujących wypowiedzenia. Przedłożone pełnomocnictwa obejmują uprawnienia do dokonania czynności prawnej wskazanej w art. 78 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami tj. aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, które poprzedza wypowiedzenie na piśmie wysokości dotychczasowej opłaty.

Reasumując w ocenie Sądu Okręgowego doszło do skutecznego wypowiedzenia przez właściciela gruntu wysokości dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, albowiem zostało ono dokonane przez właściwy organ tj. Prezydenta (...) W., zaś treść przedłożonego dokumentu z dnia 2 listopada 2012 r. nie pozostaje w sprzeczności z założeniami dotyczącymi zupełności i jednoznaczności wypowiedzenia dokonanego w trybie art. 78 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W ocenie Sądu Okręgowego, doszło także do naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy – art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217§ 1 i 3 k.p.c. oraz art. 278 § 1 k.p.c. Sąd Rejonowy oddalił wniosek dowodowy zgłoszony przez pozwanego w odpowiedzi na pozew o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy z zakresu szacowania wartości nieruchomości, nieprawidłowo stwierdzając, że był on zbędny dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd I instancji dochodząc do przekonania, iż dokonane wypowiedzenie było bezskuteczne pod względem prawnym, nie zbadał podstawy materialnej pozwu, jak też skierowanych do niego zarzutów merytorycznych i w swoim rozstrzygnięciu nie odniósł się do tego, co jest przedmiotem sprawy, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje przesłanka unicestwiająca roszczenie.

Wykazaniu wzrostu wartość nieruchomości, a tym samym i zasadności dokonanej aktualizacji opłaty za wieczyste użytkowanie tej nieruchomości, służył wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego. Do poczynienia tych ustaleń, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, potrzebne są wiadomości specjalne, którymi dysponuje biegły rzeczoznawca majątkowy. W świetle kwestionowania przez powodów wysokości opłaty ustalonej w operacie sporządzonym na zlecenie pozwanego, Sąd Rejonowy nie mógł więc oddalić takiego wniosku dowodowego. Nie przesądzając finalnego rozstrzygnięcia nie ulega wątpliwości, iż owe zastrzeżenia co do operatu szacunkowego muszą być zweryfikowane w tej konkretnej sprawie i to poprzez przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.

W ocenie Sądu Okręgowego uchybienia Sądu Rejonowego popełnione w związku z rozstrzyganiem wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego uniemożliwiają kontrolę instancyjną. Z uwagi na oddalenie wniosku dowodowego zmierzającego do wykazania spornej okoliczności sprawy tj. wartości nieruchomości gruntowej, Sąd Rejonowy nie rozpoznał bowiem istoty sprawy.

Rozpoznając sprawę ponownie Sąd Rejonowy dopuści dowód z opinii biegłego na okoliczność ustalenia wartości rynkowej nieruchomości gruntowej pozostającej w użytkowaniu wieczystym powódki, dla potrzeb ustalenia wysokości zaktualizowanej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. i art. 108 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

SSR (del.) Renata Drozd-Sweklej SSO Maja Smoderek SSO Adam Malinowski