UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 sierpnia 2013 roku Sąd Rejonowy w S., w sprawie o sygn. akt (...), z powództwa J. K. (1) przeciwko A. K. i J. K. (2) o alimenty, zasądził od pozwanej A. K. tytułem alimentów na rzecz małoletniego syna J. K. (1) kwotę po 150 złotych miesięcznie poczynając od 1 sierpnia 2013 roku płatną do 10 każdego miesiąca do rąk rodziny zastępczej B. i M. D. z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat oraz zasądził od pozwanego J. K. (2) tytułem alimentów na rzecz małoletniego syna J. K. (1) kwotę po 150 złotych miesięcznie poczynając od 1 sierpnia 2013 roku płatną do 10 każdego miesiąca do rąk rodziny zastępczej B. i M. D. z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni J. K. (1) urodzony (...) jest synem pozwanych: A. K. i J. K. (2). Postanowieniem z dnia 11 października 2007 roku wydanym w sprawie (...) Sąd Rejonowy w S. ustanowił rodzinę zastępczą dla małoletniego J. K. (1) w osobach M. i B. D., zmieniając sposób ograniczenia władzy rodzicielskiej A. i J. K. (2) nad małoletnim synem. Rodzice nie interesują się dzieckiem, nie utrzymują z nim kontaktów i nie łożą na jego utrzymanie. Rodzina zastępcza na utrzymanie chłopca otrzymuje z opieki społecznej kwotę 1052 zł. M. i B. D. pracują zawodowo, posiadają stałe własne źródła dochodu. Poza małoletnim powodem mają na utrzymaniu trójkę swoich dzieci.

Pozwana A. K. ma 42 lata, z zawodu jest elektromonterem, nie pracuje zawodowo, jest zarejestrowana w PUP jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Podejmuje prace dorywcze, z których uzyskuje dochód 30-40 zł dziennie. Pozostaje w nieformalnym związku. Jest matką czwórki dzieci (troje dzieci pozostaje w rodzinach zastępczych, a jedna córka jest osobą pełnoletnią).

Pozwany J. K. (2) ma 52 lata, nie ma wyuczonego zawodu, posiada II grupę inwalidzką i orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności, nie ma zakazu pracy, utrzymuje się z zasiłku stałego i zasiłku pielęgnacyjnego z (...) w łącznej kwocie 542 złotych. Poza małoletnim powodem nie ma innych dzieci na utrzymaniu. Mieszka w domu jednorodzinnym, zajmowanym również przez jego bratową, za wodę płaci 30 złotych, za prąd 50 złotych.

W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, iż dziecko stron jest małoletnie, nie posiada swoich dochodów, z uwagi na wiek nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie i muszą utrzymywać go rodzice. Z kolei kwotę 1052 zł, którą otrzymuje z opieki na rzecz powoda rodzina zastępcza nie jest wystarczająca na zaspokojenie wszystkich kosztów utrzymania małoletniego, którego usprawiedliwione koszty utrzymania oscylują w granicach kwoty 1500 zł. Sąd Rejonowy podkreślił, że fakt, że dziecko przebywa w rodzinie zastępczej (placówce opiekuńczej), nie pozbawia dziecka legitymacji czynnej do dochodzenia alimentów od rodziców. Udział pozwanych w wychowaniu dziecka nie polega ani na jego wychowaniu, ani na łożeniu na jego utrzymanie, której to sytuacji w ocenie Sądu I instancji akceptować w żadnym zakresie nie można. Sąd Rejonowy wskazał, iż oboje pozwani nie mają przeciwwskazań do pracy, pozwana z zawodu jest elektromonterem utrzymuje się z prac dorywczych a jej dzienna stawka wynosi 30-40 zł, z kolei pozwany utrzymuje się ze świadczeń w łącznej kwocie 542 zł, poza małoletnim powodem nie ma nikogo na utrzymaniu, a okoliczność, iż ma ustalony umiarkowany stopień niepełnosprawności nie dyskwalifikuje go całkowicie na rynku pracy, a jedynie ogranicza możliwości zatrudnienia. Trudna sytuacja materialna rodziców nie zwalnia ich od obowiązku świadczenia na potrzeby dziecka, zobowiązani są nawet do dzielenia się z dzieckiem nawet bardzo szczupłymi dochodami. W związku z powyższym Sąd Rejonowy, w oparciu o treść art. 133 § 1 k.r.o. zasądził od obojga pozwanych alimenty na rzecz powoda w wysokości po 150 zł od każdego z nich.

W dniu 27 sierpnia 2013 roku apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, zaskarżając go w części dotyczącej zasądzonych od niego alimentów na rzecz powoda.

W uzasadnieniu apelujący podniósł, iż nie jest w stanie płacić alimentów ze względu na swoją trudną sytuację materialną i finansową. Dodatkowo podniósł, iż nie jest biologicznym ojcem dziecka i obecnie złożył wniosek do Prokuratury Rejonowej wS.o zaprzeczenie ojcostwa.

W konkluzji apelujący wniósł o uchylenie wyroku w części dotyczącej zasądzenia alimentów od pozwanego J. K. (2) na rzecz powoda iw konsekwencji nie obciążanie pozwanego tym obowiązkiem.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Orzeczeniem z dnia 28 maja 2013 roku J. K. (2) został zaliczony do stopnia niepełnosprawności umiarkowanego. Niepełnosprawność pozwanego istnieje od dzieciństwa, a orzeczenie zostało wydane do 31 maja 2015 roku. Pozwany jest osobą z naruszoną sprawnością organizmu, zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej /orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 64/.

Decyzją z dnia 4 czerwca 2013 roku przyznano J. K. (2) świadczenie w formie zasiłku pielęgnacyjnego w kwocie 153 zł miesięcznie na okres od 1 marca 2013 do 31 maja 2015 roku /decyzja k. 60-61/.

Decyzją z dnia 24 czerwca 2013 roku przyznano J. K. (2) zasiłek stały w wysokości 389 zł miesięcznie /decyzja k. 69/.

Pozwany jest osobą samotnie gospodarującą, nie ma żadnego własnego dochodu, korzysta z pomocy (...) w S.. Pozwany cierpi na schorzenie psychiczne – upośledzenie umysłowe /kwestionariusz k. 80, 85/.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona w zakresie w jakim skutkuje zmianą zaskarżonego orzeczenia.

Rozpatrując kwestię możliwości zarobkowych pozwanego J. K. (2), Sąd Okręgowy podzielił częściowo stanowisko prezentowane w uzasadnieniu apelacji, dotyczące trudnej sytuacji materialnej i finansowej pozwanego. Dla pozwanego jedynym źródłem dochodu jest świadczenie, które otrzymuje wraz z zasiłkiem pielęgnacyjnym w łącznej kwocie 542 zł. Z uwagi na schorzenia psychiczne – upośledzenie umysłowe pozwany został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności; niepełnosprawność datuje się od dzieciństwa. Pozwany nigdy nie pracował zawodowo, która to okoliczność łącznie z jego wiekiem oraz stanem zdrowotnym powoduje, że pozwany ma duże trudności w znalezieniu się na rynku pracy. Może pracować w warunkach pracy chronionej. Powyższe uzasadniało zmniejszenie kwoty alimentów zasądzonych od pozwanego na rzecz syna do 50 zł miesięcznie. Aktualnie małoletni powód przebywa w rodzinie zastępczej, która uzyskuje świadczenia okresowe wypłacane na jego rzecz, pozwalające na zaspokojenie podstawowych potrzeb dziecka.

Okoliczności niniejszej sprawy nie wskazują jednak na możliwość zwolnienia pozwanego całkowicie z obowiązku alimentacyjnego. Rodzice bowiem nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że według nich będą nadmiernie obciążeni i obawiają się, że nie sprostają temu obowiązkowi. Jak słusznie podkreślił Sąd I instancji, rodzice muszą podzielić się z dzieckiem każdym, nawet najmniejszym dochodem.

Apelujący podnosił również, iż nie jest biologicznym ojcem dziecka i obecnie złożył wniosek do Prokuratury Rejonowej w S. o zaprzeczenie ojcostwa. Jednakże dopóki nie istnieje prawomocne orzeczenie Sądu w przedmiocie zaprzeczenia ojcostwa, pozwany jest w świetle prawa ojcem małoletniego J. K. (1) i w związku z tym ciąży na nim obowiązek alimentacyjny wobec syna.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten tylko sposób, iż w miejsce kwoty po 150 zł miesięcznie zasądził alimenty po 50 zł miesięcznie pozostawiając sposób i termin płatności bez zmian.

W pozostałym zakresie apelacja została oddalona zgodnie z art. 385 k.p.c.