UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 stycznia 2017 roku powód (...) Sp. z o.o. w K. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 4 738,67 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 11 listopada 2016 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że wskutek zdarzenia drogowego w dniu 20 września 2016 r. uszkodzony został pojazd marki V. (...) o nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanego S. K.. W dacie wypadku pojazd, którym kierował sprawca szkody, łączyła z pozwanym umowa ubezpieczenia OC. Poszkodowany na czas likwidacji szkody wynajął od powoda auto zastępcze marki A. (...) o nr rej. (...). Powód wyjaśnił, że przedmiotowy pojazd był wynajmowany przez poszkodowanego w okresie od dnia 21 września 2016 r. do dnia 10 października 2016 r., tj. przez okres 21 dni. Z tytułu najmu samochodu zastępczego, powód wystawił fakturę VAT na kwotę 5 784,17 zł brutto (19 x 247,50 zł netto). Powód podniósł, że dnia 10 października 2016 r. nabył od poszkodowanego wierzytelność wynikającą z rozliczenia w/w szkody komunikacyjnej. Pozwany zarejestrował szkodę pod nr (...), przeprowadził postępowanie likwidacyjne i następnie wypłacił tytułem odszkodowania kwotę 1 045,50 zł. Powód wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty pozostałej kwoty odszkodowania. Wezwanie to nie osiągnęło zamierzonego rezultatu.

W dniu 23 marca 2017 roku Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał w sprawie o sygn. akt VI GNc 206/17 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W ustawowym terminie pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwany przyznał, że w ramach odpowiedzialności ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia z dnia 20 września 2016 r. ustalił i przyjął swą odpowiedzialność wypłacając poszkodowanemu w wyniku kolizji S. K. odszkodowanie w wysokości 12 007,73 zł, w tym kwotę 1 045,50 zł z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Pozwany zakwestionował wysokość stawki najmu pojazdu zastępczego wskazując, że uszkodzony pojazd odpowiadał pojazdowi klasy C, zaś wynajęto pojazd klasy wyższej – D. Pozwany podniósł również, że uszkodzenia pojazdu nie uzasadniały przeprowadzenia naprawy w okresie 19 dni. W ocenie pozwanego, zasadnym ekonomicznie było uwzględnienie w rozliczeniu 10 dniowego okresu wynajmu pojazdu (4 dni technologicznego czasu naprawy oraz 6 dni na czynności naprawcze).

Sąd ustalił, co następuję:

Dnia 20 września 2016 r. samochód osobowy marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność poszkodowanego S. K.. Ubezpieczycielem od odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji drogowej była pozwany. W związku z zaistniałym zdarzeniem drogowym poszkodowany dnia 21 września 2016 r. zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Z tytułu najmu samochodu zastępczego, powód wystawił fakturę VAT na kwotę 5 784,17 zł brutto (19 dni x 247,50 zł netto). Dnia 10 października 2016 r. powód nabył od poszkodowanego wierzytelność wynikającą z rozliczenia w/w szkody komunikacyjnej i wezwał pozwanego do zapłaty odszkodowania.

Dowód: historia naprawy pojazdu (k. 16), kalkulacja naprawy nr (...) (k. 17-20), umowa wynajmu pojazdu zastępczego wraz z pełnomocnictwem (k. 22-24), załącznik nr 1 do umowy wynajmu pojazdu zastępczego (k. 29), oświadczenie o konieczności najmu pojazdu zastępczego (k. 25), oświadczenie o długości trwania najmu auta zastępczego, wysokości czynszu, przeniesieniu wierzytelności (k. 26-27), faktura VAT nr (...) (k. 28), wezwanie do zapłaty (k.30), akta szkody (k. 59-61).

Pozwany zarejestrował szkodę pod nr (...) i przeprowadził postępowanie likwidacyjne, w następstwie czego decyzją z dnia 31 października 2016 r. wypłacił tytułem odszkodowania kwotę 1 045,50 zł.

Dowód: decyzja z dnia 31 października 2016 r. (k. 31).

Uzasadniony okres najmu samochodu zastępczego wyniósł 10 dni (4 dni na technologiczny czas naprawy oraz 6 dni na czynności naprawcze). Uszkodzony pojazd należał do segmentu klasy C, zaś poszkodowany wynajął pojazd klasy segmentu D. W związku z tym zastosowana stawka wynajmu pojazdu zastępczego w kwocie 247,50 zł netto (304,43 zł brutto) za dobę okazała się wygórowana. Tym samym stawka w kwocie 104,55 zł brutto zastosowana przez pozwanego mieściła się w granicach cen stosowanych na rynku lokalnym przez przedsiębiorstwa wynajmujące pojazdy zastępcze.

Dowód: wydruki ze strony (...) (k. 31-35, 39), cenniki wynajmu pojazdów zastępczych (k. 36-38, 40-41, 62-64), kalkulacja naprawy nr (...) (k. 17-20).

Powyższe ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne w całości. Należy podkreślić, że powołana dokumentacja pomimo iż pochodziła z różnych źródeł przedstawiała spójny obraz przebiegu wydarzeń, który był prawdopodobny w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie przez powoda (...) Sp. z o.o. w K. nie zasługiwało na uwzględnienie w żadnej mierze.

Zgodnie z art. 436 § 2 k.c. w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych.

W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą. Pozwany nie kwestionował, że doszło do zdarzenia drogowego objętego umową ubezpieczenia w okresie ochrony ubezpieczeniowej.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwanego odszkodowania. Spornym pomiędzy stronami była wysokość stawki najmu pojazdu zastępczego oraz okres najmu pojazdu zastępczego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013.392 ze zm.), umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Na podstawie art. 34 ust. 1 powołanej ustawy można ustalić, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów ubezpieczeń OC, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności ubezpieczonego - posiadacza lub kierującego pojazdem. Zakład ubezpieczeń zamiast niego naprawia wyrządzone szkody. Odszkodowanie ubezpieczeniowe ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Jego wysokość (o ile nie przekracza kwoty sumy gwarancyjnej) winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Poszkodowany jest uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu mechanicznego. Obejmuje ono zarówno straty, jak i korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Nie ma również znaczenia, czy jest to wywołana wypadkiem pojazdu mechanicznego szkoda na osobie (uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć) czy też szkoda na mieniu (utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia).

Powód domagał się pozwem zasądzenia kwoty 4 738,67 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 11 listopada 2016 r. do dnia zapłaty.

Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. W ocenie Sądu powód w należyty sposób wykazał, iż skutecznie nabył wierzytelność od poszkodowanego.

W myśl ogólnych zasad na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie (wyrok SN z 3 października 1969 r., II PR 313/69, LexisNexis nr (...), OSNCP 1979, nr 9, poz. 147), a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie powództwa (wyrok SN z 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, LexisNexis nr (...)). Ogólnie można stwierdzić, że ciężar dowodu faktów tworzących prawo podmiotowe, na podstawie których powód wywodzi swoje roszczenie, spoczywa na powodzie. Ciężar dowodu faktów uzasadniających żądanie oddalenia powództwa spoczywa natomiast na pozwanym (Sąd Najwyższy przyjmuje w szczególności założenie, że tzw. fakty prawoniweczące musi udowodnić strona, która wywodzi z nich swoje twierdzenie o nieistnieniu praw czy obowiązków, z reguły pozwany - zob. wyroki SN: z 17 czerwca 2009 r., IV CSK 71/2009, LexisNexis nr (...); z 20 sierpnia 2009 r., II CSK 166/2009, LexisNexis nr (...), OSNC-ZD 2010, nr B, poz. 55; z 18 lutego 2010 r., II CSK 449/2009, LexisNexis nr (...), OSNC-ZD 2010, nr D, poz. 103, z glosami R.L. K. i A. S., MoP 2010, nr 17, s. 979, oraz R.L. K. i M. R., (...) 2010, nr 4, s. 47, a także z omówieniem K. O., (...) 2012, nr 2, s. 22).

Zgodnie z art. 6 K. c., na osobie, która z faktu wywodzi skutki prawne, spoczywa ciężar jego udowodnienia. Należy uznać, że samo twierdzenie nie poparte żadnym dowodem jest tylko stanowiskiem procesowym i nie może mieć waloru środka dowodowego. Do powoda należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę jego stanowiska, gdyż z faktów tych wywodzi on swoje prawo. Do pozwanego natomiast należy wykazanie zaprzeczenia okolicznościom podawanym przez powoda. Jeżeli więc powód nie podejmie środków, dopuszczalnych według przepisów kodeksu postępowania cywilnego jako dowody, na poparcie swoich twierdzeń, to twierdzenia te, nie będą mogły zostać uwzględnione. Przepis art. 6 K. c. określa zatem reguły dowodzenia (przedmiot dowodzenia oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy). Reguła ta ze swej istoty została powtórzona w art. 232 zdanie 1 K. p. c. Rolą Sądu zaś w zakresie dowodzenia, jest ocena złożonego przez strony materiału dowodowego.

Powód powinien był w niniejszym postępowaniu wykazać w toku procesu wysokość poniesionej szkody, w szczególności uzasadnić okres najmu oraz wysokość stawki najmu pojazdu zastępczego. W ocenie Sądu powód nie sprostał temu obowiązkowi. Z ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie wynika, że uszkodzony w wyniku zdarzenia drogowego dnia 20 września 2016 r. samochód osobowy marki V. (...) należał do segmentu C, zaś wynajęty pojazd zastępczy marki A. (...) do segmentu D. Okoliczność tę powód przyznał nawet w pozwie. Jako, że nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, to na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji pomiędzy korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do odczuwalnego wzrostu składek ubezpieczeniowych (uchwała z dnia 17 listopada 2011 r. składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, sygn. akt III CZP 5/11, LEX nr 1011468). W przedmiotowej sprawie poszkodowany wynajmując pojazd segmentu wyższego niż uszkodzony przyczynił się do powiększenia szkody wobec czego pozwany nie jest obowiązany do zwrotu kosztów najmu przewyższających stawki stosowane dla samochodów tego samego segmentu co uszkodzony pojazd.

Sąd uznał, że stawka 247,50 zł netto za samochód porównywalnej klasy co pojazd poszkodowanego jest zdecydowanie wygórowana. Powód nie przedstawił żadnego materiału dowodowego potwierdzającego uzasadnienie wynajęcia samochodu zastępczego w tak wysokiej stawce, zwłaszcza, że w październiku 2016 r. ilość dostępnych samochodów zastępczych była znaczna. Co prawda poszukiwanie najtańszej wypożyczalni nie może obciążać poszkodowanego, to jednak poszkodowany nie może być wzbogacony wypłaconym odszkodowaniem. Z doświadczenia życiowego wynika, że samochód zastępczy w klasie C można wynająć za cenę do 200 zł netto, zatem stawka zaproponowana przez powoda zdecydowanie przewyższa najwyższe stawki stosowane w tej klasie pojazdów.

W ocenie Sądu powód nie wykazał również zasadności długości okresu najmu samochodu zastępczego. Z załączonej do pozwu kalkulacji naprawy oraz fotografii uszkodzonego pojazdu załączonych do sprzeciwu od nakazu zapłaty klarownie wynika, że uzasadniony w rozpoznawanej sprawie okres najmu winien wynieść 10 dni na co składają się 4 dni technologicznej naprawy oraz 6 dni czynności około naprawczych. Powód nie przedstawił żadnego materiału dowodowego, ani w postaci świadków ani dokumentacji naprawy ani opinii biegłego, z których wynikałoby, że okres najmu samochodu zastępczego w ilości 14 dni jest adekwatny to niezbędnego okresu naprawy samochodu uszkodzonego. Brak dowodu w sprawie na okoliczność, że okres najmu nie został nadmiernie - ponad zwykły związek przyczonowo-skutkowy - wydłużony. Wobec powyższego należy zauważyć, iż powód nie podołał ciążącym na nim obowiązkom wynikającym z art. 6 k.c.

Przyjmując za uzasadniony okres najmu w wysokości 10 dni należne odszkodowanie powinno wynieść 10 dni x 104,55 zł brutto (stawka zastosowana przez pozwanego, wynikająca z cenników), co daje łącznie 1 045,50 zł brutto. Pozwany uiścił już odszkodowanie w wysokości równej tej kwocie. Stawka zaproponowana przez pozwaną ubezpieczalnię wydaję się zaniżona, jednak zadaniem Sądu nie jest ustalanie średnich stawek najmu.

Stosując zasadę art. 6 k.c. oraz 232 k.p.c. Sąd ocenił przedstawiony materiał dowody w sprawie.

Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powoda roszczenie za niezasadne w całości, w związku z tym w punkcie 1 sentencji wyroku oddalono powództwo w całości.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie 2 sentencji wyroku na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na łączną kwotę kosztów postępowania złożyły się kwoty: 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa oraz 900,00 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalone zgodnie z §2 pkt. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r. ze zm.) obowiązującego w dacie wniesienia powództwa, co daje łączną kwotę 917,00 zł.

SSR Jolanta Brzęk

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE