Sygn. akt I C 26/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2017roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący – SSO Katarzyna Powalska

Protokolant st. sekr. sąd. Iwona Bartel

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2017 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. z siedzibą w W.

przeciwko B. S. i D. S.

o zapłatę

1.  uchyla nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 21 października 2016 roku wydany przez Sąd Okręgowy w Sieradzu w sprawie I Nc 112/16 w całości;

2.  oddala powództwo;

3.  zasądza od powoda (...) Banku S.A. z siedzibą w W. na rzecz B. S. kwotę 7.717 (siedem tysięcy siedemset siedemnaście) złotych oraz na rzecz D. S. kwotę 7.717 (siedem tysięcy siedemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 26/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 10 października 2016 r. powód (...) Bank Spółka Akcyjna w W. wnosił o solidarne zasądzenie nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym na jego rzecz od pozwanych D. S. i B. S. kwoty 128.279,83 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dochodzone nim roszczenie wynika z czynności bankowej objętej umową kredytu konsolidacyjnego z dnia 22 grudnia 2014 r. nr (...), jaką pozwani zawarli z powodowym bankiem.

(pozew- k.2-3)

W dniu 21 października 2016 r. Sąd Okręgowy w Sieradzu w sprawie sygn. akt I Nc 112/16 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, którym zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda dochodzoną pozwem należność.

(nakaz zapłaty wydany w spawie sygn. akt I Nc 112/16- k.30)

Pozwani wnieśli zarzuty od wydanego nakazu zapłaty, którymi zaskarżyli go w całości podnosząc nieudowodnienie istnienia, wysokości oraz wymagalności wierzytelności dochodzonej pozwem, brak wykazania wysokości odsetek naliczonych przez powoda, nieważność umowy kredytu, zamieszczenie w umowie niedozwolonych klauzul umownych, brak wykazania przekazania przez bank pozwanemu środków pieniężnych, brak wymagalności roszczenia oraz przedawnienie i wnosili o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na ich rzecz zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej.

(zarzuty- k.45-70)

W odpowiedzi na zarzuty powód podtrzymywał żądanie pozwu w całości.

(odpowiedź na zarzuty- k.84-89)

Na żadnej z kilku wyznaczonych rozpraw nikt się nie stawił.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 grudnia 2014 r. pozwani D. S. i B. S. zawarli z powodem (...) Bank S.A. z siedzibą w W. umowę o pożyczkę gotówkową nr (...) . Na podstawie tej umowy bank udzielił im pożyczki pieniężnej w wysokości 149.379,60 zł. Wskazane środki przeznaczone były na dowolny cel konsumpcyjny w zakresie kwoty 124.000 złotych, zaś w pozostałej części strony określiły, iż całkowity koszt udzielonej pożyczki wynosił 74.739,89 złotych. Zgodnie z pisemną dyspozycją pozwanych , stanowiącą załącznik do umowy pożyczki objęte nią środki pieniężne miały być wypłacone w następujący sposób:

- kwota 124.000,00 zł przelewem na rachunek B. S. w Banku Spółdzielczym o wskazanym w dyspozycji numerze,

- kwota 8.962,78 zł przelewem na rachunek A. Banku o wskazanym numerze tytułem opłaty brokerskiej ,

- kwota 16.416,82 złotych z tytułu opłaty przygotowawczej od udzielonej pożyczki przelewem na rachunek banku.

Wskazana pożyczka miała być spłacona w 60 ratach kapitałowo – odsetkowych płatnych do 9 dnia każdego miesiąca w kwotach po 3.312,55 zł za wyjątkiem ostatniej raty, która wynosić miała 3.299,44 zł. Pożyczka oprocentowana miała być według stałej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy ustalona została na 12,00 % w stosunku rocznym. Roczna rzeczywista stopa oprocentowania na dzień zawarcia umowy została określona na poziomie 22,73%. Zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy ( § 9 ust. 3 ) w przypadku zalegania przez pożyczkobiorcę z zapłatą dwóch kolejnych rat pożyczki, bank wzywa dłużnika do zapłaty w terminie 7 dni i po bezskutecznym upływie tego terminu ma prawo wypowiedzieć umowę. Okres wypowiedzenia wynosi 30 dni ( § 9 ust.1 ). Od dnia następnego po upływie okresu wypowiedzenia całe zobowiązanie staje się wymagalne i jest traktowane jako zadłużenie przeterminowane.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia umowy kredytu- k.111-115, poświadczona za zgodność z oryginałem dyspozycja uruchomienia pożyczki- k.116)

Kwota udzielonej pozwanym pożyczki na podstawie zawartej umowy została wypłacona przez bank zgodnie z jego dyspozycją w dniu 30.12.2014 r.

(poświadczona za zgodność z oryginałem dyspozycja uruchomienia kredytu- k.116, wydruk historii rachunku kredytowego banku- k.138)

Pismem z dnia 17 marca 2016 r. skierowanym do (...) Bank S.A. poinformował o zaległości płatniczej w spłacie pożyczki w kwocie 3.162,78 złotych powiększonej o 25 złotych z tytułu kosztów wysyłki pisma. Następnie w piśmie z dnia 8 czerwca 2016 r. powód wystosował do pozwanych pisma zatytułowane „Warunkowe wypowiedzenie umowy o pożyczkę / o kredyt konsolidacyjny nr (...)”. W treści tego pisma powód poinformował dłużników o wysokości ich zaległości z tytułu umowy pożyczki wynoszącej 9.852,20 złotych powiększone o 25 złotych z tytułu kosztów wysłania pisma i wezwał ich do dokonania w terminie 14 dni roboczych, licząc od dnia otrzymania tego pisma, spłaty tej zaległości powiększanej o odsetki wynoszące aktualnie 10,00 % i poinformował ich też o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych, licząc od dnia otrzymania tego pisma, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Jednocześnie poinformował on pozwanych w tym piśmie, że jeśli nie skorzystają oni ze wskazanych w nim uprawnień, wypowiada im umowę o pożyczkę / o kredyt konsolidacyjny nr (...) z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia rozpoczynającego się od dnia, w którym upłynął termin 14 dni roboczych, licząc od dnia doręczenia tego pisma. Powód powiadomił też w nim pozwanych, że jeśli w okresie wypowiedzenia zostanie dokonana całkowita spłata zadłużenia przeterminowanego to jest zadłużenia przeterminowanego na dzień wypowiedzenia oraz wszystkich naliczonych rat i odsetek od dnia wypowiedzenia do dnia spłaty, wypowiedzenie stanie się nieskuteczne i umowa będzie kontynuowana na dotychczasowych warunkach. Wskazane pismo doręczone zostało pozwanym w dniu 14 czerwca 2016 r.

(poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia warunkowego wypowiedzenia umowy- k.129-130 i k. 133-134,, poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia potwierdzenia odbioru warunkowego wypowiedzenia umowy- k.131-132, k. 135-136)

Po otrzymaniu wskazanego pisma pozwani nie dokonali na rzecz powoda żadnej wpłaty.

(bezsporne)

Ustaleń stanu faktycznego co do zawarcia umowy pożyczki z dnia 22 grudnia 2014 r. Sąd dokonał na podstawie złożonej przez pozwanego poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii dokumentu obejmującego tą umowę. Choć pozwani kwestionowali, by osoba zawierająca w imieniu banku tę umowę była uprawniona do reprezentowania banku przy tej czynności a powód nie przedstawił pełnomocnictwa A. D. do działania w imieniu powodowego banku przy zawarciu umowy pożyczki, Sąd uznał, iż umowa ta była ważna i skuteczna. Uruchomienie środków pieniężnych na podstawie tej umowy, zgodnie z pisemną dyspozycją pozwanych, udokumentowane złożonymi przez powoda wydrukami systemu księgi głównej banku, wskazuje na dorozumiane potwierdzenie tej umowy przez zarząd banku (art. 103 § 1 kc). Podkreślić przy tym należy, iż potwierdzenie umowy w rozumieniu wskazanego przepisu nie wymaga zachowania szczególnej formy. Jednocześnie pozwani kwestionując, by oni sami zawierali tę umowę, okoliczności tej w żaden sposób nie wykazali. Tymczasem zgodnie z ogólną regułą dowodową wynikającą z art. 6 kc, ciężar udowodnienia faktu ciąży na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Pod dokumentem umowy kredytu złożony jest podpis zarówno D. S., jak i B. S., których autentyczności nie kwestionowali, a przy tym do lutego 2016 r. spłacali oni raty pożyczki wynikające z tej umowy, co jednoznacznie wskazuje na fakt, iż umowę tę zawarli. Jednocześnie wbrew twierdzeniom pozwanych przedmiotowa umowa pożyczki zawiera wszystkie niezbędne w myśl art. 69 ust. 2 w związku z art. 78 ustawy prawo bankowe elementy.

Jeśli chodzi o kwestionowany przez pozwanych fakt uruchomienia środków pieniężnych na podstawie umowy pożyczki z dnia 22 grudnia 2014 r., to Sąd ustalił go na podstawie przedstawionych przez powoda dyspozycji pozwanych co do uruchomienia środków i wydruków systemu księgi głównej banku, które potwierdzały zrealizowanie tych dyspozycji a także na podstawie zachowania samych pozwanych, którzy do lutego 2016 r. spłacali raty wskazanego zobowiązania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 1988 ze zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych
w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Zgodnie zaś z treścią art. 78 cytowanej ustawy do umów pożyczek pieniężnych zawieranych przez bank stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zabezpieczenia spłaty i oprocentowania kredytów. W przedmiotowej sprawie pozwani zawarli w dniu 22 grudnia 2014 r. z powodowym bankiem umowę pożyczki pieniężnej, która to umowa określała obowiązki pożyczkobiorcy.

Pozwani nie spłacali terminowo rat pożyczki udzielonej im na podstawie wskazanej umowy stąd też powód w myśl § 9 ust. 2 pkt 1 tej umowy miał prawo do wypowiedzeniu mu jej. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu powód złożył pozwanym pismem z dnia 8 czerwca 2016 r. zatytułowanym „Warunkowe wypowiedzenie umowy o pożyczkę/ o kredyt konsolidacyjny nr (...)

Ponieważ pozwani podnieśli zarzut niewymagalności roszczenia dochodzonego pozwem wobec nieskuteczności dokonanego wypowiedzenia umowy pożyczki, Sąd w pierwszej kolejności zajął się tym zarzutem, gdyż uznanie go za zasadny czyniło zbędnym rozpoznawanie jego dalszych zrzutów zgłoszonych w zarzutach od wydanego nakazu zapłaty.

§ 9 umowy pożyczki z dnia 22 grudnia 2014 r. przewidywał, że bank mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku rażącego naruszenia postanowień umowy.

W piśmie z dnia 8 czerwca 2016 r. powód wezwał pozwanych do spłaty zaległości wynikającej z umowy pożyczki w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania tego pisma i poinformował ich, że w przypadku braku spłaty zaległości w tym terminie bądź nie złożenia w analogicznym terminie wniosku o restrukturyzację zadłużenia, pismo to należy traktować jako wypowiedzenie umowy pożyczki. Biorąc pod uwagę sposób skonstruowania wskazanego pisma i jego treść, zdaniem Sądu, nie można uznać, by stanowiło ono wypowiedzenie umowy pożyczki. Połączenie bowiem w jednym piśmie wezwania do uregulowania należności i jednocześnie przyjęcie, że stanowi ono wypowiedzenie umowy na wypadek niezadośćuczynienia powyższemu wezwaniu, czyni wypowiedzenie umowy niejednoznacznym. Z tak sformułowanego oświadczenia woli, nie sposób wywnioskować chociażby tego, w jakiej dacie umowa ulega rozwiązaniu, to jest w jaki sposób liczyć należy okres jej wypowiedzenia. Jasny i jednoznaczny jest jedynie przekaz obejmujący informację w zakresie wezwania do zapłaty i terminu w jakim pozwani winni spełnić swoje świadczenie oraz informacja o możliwości i terminie złożenia przez nich wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Zachodziłaby jednak zawsze wątpliwość, czy umowa nadal wiąże strony, w przypadku częściowej zapłaty należności albo w przypadku zapłaty żądanej kwoty przez pozwanych i błędnego jej zarachowania.

Gdyby jednak uznać hipotetycznie, że doszło do złożenia przez powoda oświadczenia o wypowiedzeniu pozwanemu umowy kredytu w piśmie z dnia 8 czerwca 2016 r. to i tak byłoby ono nieskuteczne, ponieważ dokonane było z zastrzeżeniem warunku zawieszającego.

Art. 89 kc stanowi, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego. W przepisie tym z jednej strony potwierdzona została ogólna zasada dopuszczająca ustanowienie warunku w każdej czynności prawnej, z drugiej natomiast wskazane zostały jej ograniczenia (wyjątki). W doktrynie i orzecznictwie dominuje pogląd, że wypowiedzenie umowy, jako jednostronne oświadczenie woli o charakterze kształtującym prawo, nie może być złożone z zastrzeżeniem warunku w rozumieniu art. 89 kc. Pozostawałoby to w sprzeczności z istotą tego rodzaju czynności, której celem jest definitywne uregulowanie łączącego strony stosunku prawnego. Kłóciłoby się z tym uzależnienie takiego skutku od zdarzenia przyszłego i niepewnego, na które strony nie mają wpływu.

Ponieważ zatem powód nie złożył pozwanym skutecznego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy pożyczki, nie nastąpił skutek w postaci wymagalności całego zobowiązania. Wobec powyższego Sąd uchylił wydany w postępowaniu nakazowym w dniu 21 października 2016 r. w sprawie sygn. akt I Nc 112/16 nakaz zapłaty i oddalił powództwo jako niezasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od powoda na rzecz każdego z pozwanych kwotę 7.717,00 zł, na którą to kwotę złożyły się opłaty skarbowe od pełnomocnictw w kwotach po 17,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika pozwanych w kwotach po 7.200,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 w związku z § 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. poz. 1804 ze zm.). Sąd uznał, że nakład pracy pełnomocnika pozwanego, sprowadzający się do sporządzenia zarzutów od nakazu zapłaty i jednego pisma procesowego, nie uzasadnia przyznania mu wynagrodzenia w kwocie przewyższającej stawkę minimalną, a także uiszczona w kwocie po 500 złotych opłata od zarzutów.