UZASADNIENIE

Gmina M. G. - Zarząd (...) wniosła o zasądzenie od pozwanego J. M. kwoty 113 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 maja 2002 r. do dnia zapłaty oraz o zwrot kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, że pozwany dokonał przejazdu pojazdem komunikacji miejskiej należącym do powoda bez ważnego biletu, w związku z czym zobowiązany był do uiszczenia opłaty dodatkowej w wysokości 100 zł. Podała także, że w związku z tym, że pozwany dobrowolnie nie uiścił tej opłaty powstały koszty dodatkowe związane z kosztami pocztowego wysłania upomnienia.

Na skutek wniosku pozwanego o doręczenie mu wydanego w sprawie nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu i załączonych do niego dokumentów - wobec ustalenia przez Sąd, iż brak było podstaw do uznania za doręczoną pozwanemu w trybie art. 139 §2 kpc awizowanej przesyłki kierowanej do pozwanego w roku 2003 na adres, pod którym pozwany w dacie awizowania korespondencji sądowej nie mieszkał (co zostało wykazane m.in. zaświadczeniem o wymeldowaniu pozwanego spod adresu podanego w pozwie w dniu 25 czerwca 2002 r.) - uchylone zostało wydane w sprawie zarządzenie o stwierdzeniu prawomocności wydanego w sprawie nakazu zapłaty oraz doręczono pozwanemu w roku 2016 r. odpis pozwu i załączników, a także odpis nakazu zapłaty, który pozwany zaskarżył sprzeciwem w ustawowym terminie.

W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty pozwany zgłosił zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem podnosząc, iż od daty przejazdu do dnia wystąpienia przez powoda z powództwem minął ponad rok, zarzucając jednocześnie, że nie otrzymał wcześniej od powoda ani Sądu żadnej korespondencji, która informowałaby go o przedmiotowym zdarzeniu oraz o roszczeniach powoda. Pozwany zarzucił także, że raporcie kontrolera brak jest podpisu pozwanego. Na rozprawie w dniu 21 marca 2017 r. pozwany podtrzymał zarzut przedawnienia oraz zaprzeczył prawdziwości jego podpisu znajdującego się na odpisie dokumentu jak na k. 4 akt sprawy, oświadczając także, iż nie przypomina sobie takiego zdarzenia z roku 2002.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał żądanie pozwu, wskazując iż określony w prawie przewozowym roczny termin przedawnienia ulega zawieszeniu na czas załatwienia wezwania do zapłaty, nie dłużej jednak niż na 3 miesiące, zaś pozwany był wzywany do zapłaty listem poleconym, co skutkowało zawieszeniem biegu przedawnia w sprawie i w konsekwencji skierowaniem pozwu do Sądu przed upływem okresu przedawnienia.

Powód zarzucił także, że sprzeciw pozwanego został wniesiony po terminie, gdyż całość należności została wyegzekwowana od dłużnika przed lipcem 2016 r., a więc musiał on wiedzieć o nakazie, szczególnie że toczyły się przeciwko niemu 4 egzekucje, z których nie wynikało, że pozwany nie mieszka pod adresem wskazanym w pozwie.

W tym miejscu wskazać należy, iż z uwagi na bezskuteczność doręczenia pozwanemu wyżej wskazanej przesyłki sądowej w roku 2003 zarzut powoda - kwestionujący skuteczność zaskarżenia przez pozwanego przedmiotowego nakazu zapłaty w sprzeciwie wniesionym w roku 2016 - Sąd uznał za chybiony. Koniecznym wymogiem uznania za skutecznie doręczoną przesyłki sądowej jest bowiem skierowanie jej przez Sąd na adres, pod którym adresat zamieszkuje. W sprawie niniejszej adres, pod który została skierowana korespondencja sądowa adresowana do powoda, a który to adres niezgodnie z faktycznym stanem rzeczy został wskazany przez powoda w pozwie jako adres zamieszkania pozwanego, takim adresem jednakże nie był. Jak zostało to bowiem przez pozwanego wykazane, nie zamieszkiwał on pod tym adresem od prawie roku przed datą wniesienia pozwu przez powoda. Z uwagi na powyższe bez znaczenia pozostawała okoliczność wcześniejszego, przed datą wniesienia sprzeciwu, prowadzenia w stosunku do pozwanego egzekucji przez powoda, gdyż jak słusznie podniósł pozwany, wyegzekwowanie należności przez komornika nie pozbawia strony złożenia odpowiedniego środka obrony, w sytuacji gdy pozwany nie otrzymał nakazu zapłaty, wobec czego egzekucja prowadzona była w oparciu o nieprawomocne orzeczenie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany w dniu 5 kwietnia 2002 r. podróżował należącym do powoda środkiem komunikacji miejskiej w G.. Kontroler ujawnił, iż pozwany podróżuje bez ważnego biletu, którego koszt wynosił 3 zł, w związku z czym wręczył pozwanemu druk opłaty dodatkowej za jazdę bez biletu.

Opłata dodatkowa za przejazd bez odpowiedniego dokumentu przewozu wynosiła 100 zł.

dowód: raport opisowy kontrolera biletów - k. 4

Pozwany nie uiścił samodzielnie na rzecz powoda należności dochodzonych pozwem, należności te zostały przez powoda wyegzekwowane podczas egzekucji komorniczej prowadzonej na podstawie wydanego w sprawie nakazu zapłaty.

Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 14 maja 2003 r.

okoliczności bezsporne

Sąd zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd oparł na bezspornych między stronami okolicznościach sprawy oraz treści przedstawionego przez powoda raportu przejazdu, który to dokument co do okoliczności dokonania przejazdu przez pozwanego środkiem komunikacji miejskiej w G., bez ważnego biletu Sąd uznał za wiarygodny. Dokument ten został bowiem złożony wraz z pokwitowaniem przez pozwanego odbioru nałożonej na pozwanego opłaty dodatkowej, zaś pozwany, pomimo pouczenia przez Sąd o obciążającym go ciężarze wykazania, iż podpis złożony pod tym pokwitowaniem do niego nie należy - okoliczności tej nie próbował nawet wykazać i poprzestał na samym zaprzeczeniu prawdziwości znajdującego się na tym dokumencie podpisu naniesionego jako podpis pozwanego. Powyższe z uwagi na regulację art. 253 kpc pozostawało jednakże nieskuteczne, przepis ten stanowi bowiem, że jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. A zatem to na stronie, która dokument prywatny podpisała spoczywa obowiązek obalenia domniemania, że zawarte w tym dokumencie oświadczenie od niej pochodzi, gdyż w tej sytuacji zaprzeczenie prawdziwości dokumentu prywatnego złożonego przez jedną ze stron procesu przenosi na drugą stronę (zaprzeczającą) ciężar wykazania, że dokument nie jest prawdziwy. (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 12.03.2014 r., I ACa 1196/13)

Z uwagi na powyższe Sądu uznał, iż to pozwany w dniu 5 kwietnia 2002 r. podróżował należącym do powoda środkiem komunikacji miejskiej, skoro w tym też dniu dokonał pokwitowania odbioru nałożonej wobec niego opłaty dodatkowej za przejazd bez biletu.

Niezależnie od powyższego kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w sprawie pozostawało ustalenie czy roszczenie powoda uległo przedawnieniu. Zgodnie bowiem z art. 117 kc z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia chyba, że zrzeka się z korzystania z zarzutu przedawnienia. Terminy przedawnienia przewiduje art. 118 kc, zgodnie z którym jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Wskazane w art. 118 kc terminy mają charakter ogólny, co oznacza, że znajdują one zastosowanie tylko wtedy, jeśli przepis szczególny nie wprowadza innego terminu przedawnienia. Odmienny termin przedawnienia przewiduje art. 77 ust. 1 prawa przewozowego, zgodnie z którym z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 78 roszczenia dochodzone na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przedawniają się z upływem roku.

W sprawie bezspornym było zaś, że przejazd pozwanego miał miejsce w dniu 5 kwietnia 2002 r. i w tym też dniu pozwany obowiązany był uiścić na rzecz powoda opłatę za przejazd, zaś pozew został skierowany do Sądu dopiero w dniu 14 maja 2003 r., a więc po upływie roku od tej daty.

W tym stanie rzeczy koniecznym było rozważenie skuteczności zgłoszonej przez powoda okoliczności zawieszenia biegu tego terminu na okres 3 miesięcy, tj. na czas załatwienia skierowanego do pozwanego listem poleconym wezwania do zapłaty.

Rozstrzygając powyższe Sąd miał na względzie, iż jakkolwiek trafnie powód wskazał, iż bieg przedawnienia ulega zawieszeniu na czas załatwienia wezwania do zapłaty, nie dłużej jednak niż na 3 miesiące, to jednak nie wykazał on, aby faktycznie skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty, którego wysłanie skutkowałoby zawieszeniem biegu przedawnienia, o jakim mowa art. 77 ust. 4 w zw. z art. 75 ust. 1 i 2 Prawa przewozowego. Zważyć bowiem należało, że poza załączeniem kopii koperty (vide k. 4 i 59 akt sprawy) powód nie przedstawił odpisu dokumentu w niej wysłanego, a tym samym brak było podstaw do tego by uznać, iż rzeczywiście w kopercie tej znajdowało się wezwanie do zapłaty należności wynikających z przewozu mającego miejsce w dniu 5 kwietnia 2002 r. Wezwanie do zapłaty stanowi zaś specyficzną instytucję prawa przewozowego, regulującą w sposób sformalizowany dochodzenie roszczeń pieniężnych przez przewoźnika. Za wezwanie do zapłaty można bowiem traktować skierowane do podmiotu zobowiązanego żądania spełnienia obowiązku płatności, wynikającego z danej umowy przewozu. Okoliczności tej, z której to przecież powód wywodził korzystne dla siebie skutki prawne w niniejszym procesie jednakże nie udowodnił. Samo zaś załączenie kopii koperty z adresem pozwanego w żadnej mierze nie stanowiło dowodu treści znajdującej się w niej zawartości. Przy czym, wskazać należy, iż w ocenie Sądu, za takie wezwanie uznać możnaby pismo, w treści którego przewoźnik podałby kwotę i tytuł roszczenia, wraz z uzasadnieniem, terminem i sposobem zapłaty, dołączając odpowiednie dokumenty. (por. stosowany per analogiam §22 rozp. Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie przewozu przesyłek towarowych, który obowiązywał do 30 stycznia 2006 r.)

Mając powyższe na uwadze zgłoszony przez pozwanego zarzut przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia Sąd uznał za skutecznie zgłoszony i w konsekwencji na postawie art. 117 §2 kc w zw. z art. 118 kc w punkcie I wyroku powództwo oddalił.

W tym stanie rzeczy powód, jako strona spór przegrywająca, został obciążony całością powstałych w sprawie kosztów procesu, które z uwagi na fakt ich uprzedniego poniesienia zostały przez Sąd uznane za uiszczone w całości. Orzeczenie zawarte w pkt. II wyroku wydano w oparciu o przepis art. 98 kpc w zw. z art. 108 kpc.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE