UZASADNIENIE

W pozwie skierowanym przeciwko B. B. powód (...) spółka z o.o. w W. domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 2.379,78 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu oraz obciążenia pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu podał, że (...) Wyższa z siedzibą w G. w ramach szkolnictwa wyższego świadczyła usługi edukacyjne w związku ze złożonym przez pozwanego aktem ślubowania i immatrykulacją, na podstawie których to okoliczności pozwany został przyjęty na studia i nabył prawa studenta, a więc jego sytuacja prawna została ukształtowana przez ustawę z dnia 12.09.1990 r. / 27.07.2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym. Powołując się na orzecznictwo sądowe powód wskazał, iż studenci mają obowiązek podporządkowania się reżimowi prawnemu obowiązującemu w uczelniach wyższych bez konieczności zawierania umów czy wydawania konkretnych aktów stwierdzających taki obowiązek oraz iż decyzji nie wymaga także stwierdzenie, że na studencie ciąży obowiązek wnoszenia opłaty za zajęcia dydaktyczne - sam bowiem fakt ubiegania się o przyjęcie na studia płatne oznacza akceptację tego obowiązku. Tym samym pozwany zobowiązał się więc, w zamian za kształcenie na wyżej wskazanej uczelni, do uiszczenia opłat za zajęcia dydaktyczne, w tym czesnego, którego wysokość oraz terminy płatności zostały określone w akcie prawnym tejże uczelni. Powód wskazał też, że pozwany zaprzestał jednak regulowania należnych względem uczelni opłaty. Podał też, że pozwany został skreślony z listy studentów dniem 15 lutego 2006 r. i z tą chwilą stracił status studenta, do tej jednak chwili winien był regulować należne opłaty za studia.

Powód wyjaśnił, iż powstałą w ten sposób zindywidualizowana wierzytelność względem pozwanego uczelnia wyższa przelała na rzecz powoda na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 25 września 2015 r. Tym samym wstąpił on w prawa cedenta i dochodzi roszczenia związanego z niewykonaniem przez pozwanego umowy o świadczenie usług edukacyjnych. Stąd przedmiotowym pozwem powód dochodzi od niego zapłaty należności w postaci 3 wpłat czesnego w kwocie po 360 zł każda, z terminem zapłaty określonym odpowiednio na dzień 14 listopada 2005 r., 14 grudnia 2005 r. i 14 stycznia 2006 r. oraz kwoty 1.299,78 zł z tytułu sumy skapitalizowanych odsetek ustawowych, których wysokość obliczono od poszczególnej zaległej od dnia następnego po dniu jej wymagalności do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu.

W odpowiedzi na pozew, kurator procesowy ustanowiony na wniosek powoda dla pozwanego, jako osoby nieznanej z miejsca pobytu, wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem.

Powód nie ustosunkował się do zarzutu pozwanego na rozprawie w dniu 16 maja 2017 r., reprezentujący go pełnomocnik będący radcą prawnym, pomimo prawidłowego zawiadomienia o terminie rozprawy (epo - k. 111) nie uczestniczył w posiedzeniu Sądu. Wprawdzie powód w dniu 10 maja 2017 r. sformułował pismo procesowe, jednak wpłynęło ono do biura podawczego tutejszego Sądu już po zamknięciu rozprawy, tj. w dniu 17 maja 2017., nadto zostało złożone bez zezwolenia Sądu, a zatem z naruszeniem regulacji art. 207 §3 zd. 2 kpc, stąd podlegało ono zwrotowi, o czym orzeczono wydanym na podstawie art. 207 §7 kpc zarządzeniem z dnia 17 maja 2017 r. (k. 117).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 czerwca 2005 r. pozwany złożył wniosek o przyjęcie go na studia prowadzone przez A. Szkołę Wyższą w G., wskutek czego po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego pismem z dnia 16 września 2005 r. rektor uczelni skierował do pozwanego informację o przyjęciu go na studia wyższe studia zawodowe w (...) Wyższej w G. na semestr I, kierunek: Politologia, specjalność: (...) stosunki polityczne.

Akt ślubowania pozwany złożył w dniu 17 września 2015 r. Tego samego dnia odebrał indeks i legitymację studencką.

dowód: wniosek - k. 32-32v; informacja o przyjęciu pozwanego na studia - k. 33; akt ślubowania - k. 34

Zgodnie z brzmieniem §32 statutu uczelni przyjęcie na studia następowało z chwilą immatrykulacji i złożenia ślubowania.

dowód: statut uczelni - k. 27

Zgodnie z brzmieniem §60 Statutu z roku 2004 (...) Wyższej w G. studia na tej uczelni były płatne, a do ustalenia rodzajów i wysokość opłat oraz terminów ich regulowania upoważniony był prorektor ds. rozwoju i finansów.

W §62 statutu określono, iż rektor może skreślić studenta z listy studentów w przypadkach określonych w regulaminie.

§4 ust. Regulaminu uczelni określał natomiast, iż studenci są zobowiązani do terminowego wnoszenia opłat wynikających z faktu studiów na uczelni oraz że opłaty te są ustalane przez prorektora ds. rozwoju i finansów na dany rok akademicki.

W §28 regulaminu wskazano, że student, który spełnił wymogi przewidziane w palnie studiów dla danego semestru, uzyskuje zaliczenie tego okresu odnotowane w indeksie przez Dziekana, będące podstawą do uczestnictwa w zajęciach następnego semestru.

W §33 regulaminu przewidziano, iż rektor skreśla studenta z listy studentów w przypadku:

a) prawomocnego orzeczenia komisji dyscyplinarnej o wydaleniu z uczelni,

b) niespełnienia wymogów przewidzianych w planie studiów i nie zaliczenia semestru studiów,

c) długotrwałej nieusprawiedliwionej nieobecności na zajęciach,

d) nie złożenia pracy licencjackiej w terminie,

e) na wniosek prorektora ds. rozwoju i finansów za nie wniesienie płatności w terminie.

Zgodnie z zarządzeniem rektora nr (...) opłaty na kierunku Politologii na studiach zaocznych w roku akademickim 2005/2006 wynosiły za semestr – w przypadku płatności jednorazowej 1.800 zł, a w przypadku płatności w ratach łącznie 1.850 zł za semestr. W przypadku płatności ratalnej opłata semestralna została ustalona w następujący sposób: I rata 410 zł – płatna do 15 września, II do dnia 15 października, III do dnia 15 listopada, IV do dnia15 grudnia i V do dnia 15 stycznia

dowód: statut k. 38; - k. 44; regulamin – k. 40-43; zarządzenie rektora uczelni nr (...) o wysokości opłat - k. 50

Pozwany nie uiścił na rzecz uczelni rat czesnego płatnych w listopadzie i grudniu 2005 r. oraz styczniu 2006 r. w kwocie po 360 zł za każdy miesiąc.

Decyzją rektora uczelni z dnia 15 lutego 2006 r. pozwany został skreślony z list studentów tej uczelni.

Wierzytelności z tego czesnego zostały w dniu 25 września 2015 r. nabyte od uczelni przez powoda na podstawie umowy przelewu.

dowód: rozliczenie należności - k. 44; zarządzenie rektora uczelni nr (...) o wysokości opłat - k. 50; decyzja z dnia 15.02.2006 r. - k. 45; umowa przelewu wraz z załącznikiem - k. 46-47

Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 4 grudnia 2015 r.

dowód: data nadania pozwu w urzędzie pocztowym - k. 6v akt sprawy

Sąd zważył, co następuje:

Ustaleń wyżej przedstawionego stanu faktycznego sprawy Sąd dokonał na podstawie wyżej wymienionych dokumentów, które nie budziły wątpliwości Sądu, nie były też przez żadną ze stron postępowania kwestionowane.

W świetle powyższego stanu faktycznego oraz po rozważeniu okoliczności sprawy, Sąd uznał, iż żądanie pozwu nie zasługiwało na uwzględnienie, z uwagi na uwzględnienie zgłoszonego przez kuratora reprezentującego pozwanego zarzutu przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem.

Rozstrzygając powyższe Sąd miał na względzie, iż zgodnie z art. 118 kc, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.

W ocenie Sądu, stanowisko powoda, jakoby w przedmiotowej sprawie znajdował zastosowanie dziesięcioletni termin przedawnienia nie było trafne. W świetle ustalonego w sprawie stanu faktycznego roszczenie objęte żądaniem pozwu uznać należało bowiem za świadczenie okresowe i z uwagi na tę właśnie okoliczność właściwym było zastosowanie w sprawie trzyletniego okresu przedawnienia. Opłaty z tytułu studiowania na przedmiotowej uczelni określone w wydanym na podstawie regulaminu uczelni zarządzeniu rektora zostały bowiem ustalone jako płatne periodycznie - semestralnie, odrębnie za każdy kolejny semestr kształcenia. Powszechnie w doktrynie przyjmuje się zaś, że roszczenie o świadczenie okresowe charakteryzuje się następującymi cechami: przedmiotem świadczenia muszą być pieniądze lub rzeczy oznaczone rodzajowo, w ramach jednego i tego samego stosunku prawnego dłużnik ma spełnić wiele świadczeń jednorazowych, spełnienie tych świadczeń następuje w określonych regularnych odstępach czasu oraz świadczenia te nie składają się na pewną z góry określoną całość. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie wszystkie te okoliczności zaistniały. W tym miejscu wskazać należy, iż Sąd tutejszy w całości podziela pogląd prawny wyrażony w uzasadnieniu orzeczenia Sądu Rejonowego Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 11 kwietnia 2014r. wydanym w sprawie o sygn. akt XI C 1153/13 oraz oddalającym apelację strony powodowej od tego orzeczenia wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 16 października 2014 r. (wydanym pod sygn. akt II Ca 864/14 i publikowanym na stronie: http://orzeczenia.wroclaw.so.gov.pl). Jak słusznie bowiem wskazał ten Sąd - z wiedzy notoryjnej wynika, iż umowa o świadczenie usług edukacyjnych zawierana jest na cały okres kształcenia to jest np. na okres trzech bądź pięciu lat, a jednocześnie należna za okres kształcenia opłata nie stanowi opłaty jednorazowej, uiszczanej przy rozpoczęciu studiów (czy też ewentualnie rozłożonej na raty). Wówczas byłaby ona bowiem niezależna od ilości lat pobierania nauki. Tymczasem w sprawie niniejszej opłaty za studia należne w okresach semestralnych, przy czym zarządzenie rektora przewidywało możliwość uiszczenia danej opłaty semestralnej w ratach. Fakt ustalenia semestralnego okresu płatności opłat za studia świadczył o jej cyklicznym, tj. okresowym charakterze. Obowiązek zapłaty semestralnego czesnego aktualizował się bowiem wraz z rozpoczęciem kolejnego semestru akademickiego. Czas stanowił tu więc istotny czynnik wpływający na obowiązek świadczenia. Wysokość czesnego za cały okres studiów nie była z góry przez strony ustalona i podziela na odpowiednią liczbę semestrów akademickich. Opłaty te zależały bowiem od tego czy pozwany stanie się studentem kolejnego semestru. Dopiero wskutek nastania takiej okoliczności aktualizował się bowiem obowiązek po stronie pozwanego uregulowania kolejnej semestralnej opłaty. W przypadku nie spełnienia przez pozwanego tego warunku, tj. nie uzyskania zaliczenia danego semestr, bądź skreślenia z listy studentów wskutek nie uiszczenia płatności w terminie (co miało miejsce w przedmiotowej sprawie) roszczenie o zapłatę kolejnej opłaty za kolejny semestr nie aktualizowało się. Z tego względu opłaty za naukę ponoszone na przestrzeni trwania procesu edukacyjnego nie dawały z góry określonej wysokości, gdyż nie było wiadomo jak proces ten będzie przebiegał w przypadku konkretnej osoby. Kwestią indywidualną pozostawało wszak czy student ukończy semestr nauki, rok, dwa bądź trzy lata studiów czy też może wskutek niezdania egzaminów nie będzie kontynuował edukacji w następnym okresie. Cecha okresowości omawianej opłaty semestralnej wynikała także z brzmienia §4 ust. regulaminu uczelni, który określał, iż opłaty te są ustalane przez prorektora ds. rozwoju i finansów na dany rok akademicki. Tym samym wpisując pozwanego na listę studentów nawet sama uczelnia nie znała wielkości opłaty należnej za cały planowany okres kształcenia. Przy czym podkreślić w tym miejscu należy, że przewidziana w zarządzeniu rektora możliwość uiszczenia opłaty semestralnej w ratach pozostawała wtórna wobec ustalenia charakteru prawnego samego świadczenia z tytułu czesnego. Zastosowana regulacja nie modyfikowała bowiem pierwotnego charakteru tego świadczenia, a jedynie wskazywała sposób w jaki cykliczna semestralna opłaty mogła zostać uiszczona.

Z uwagi na powyższe w sprawie niniejszej zbędne było czynienie rozważań co do tego czy do przedmiotowej umowy świadczenie usług edukacyjnych łączącej pozwanego z uczelnią A., która została zawarta przez jej strony pod rządami ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 164, poz. 1365) – umowa ta weszła bowiem w życie z dniem 1 września 2005 r., a więc przed dniem złożenia ślubowania przez pozwanego, co miało miejsce w dniu 17 września 2005 r., a to przecież zdarzenie wraz z immatrykulacją, zgodnie z brzmieniem §32 statutu uczelni, oznaczało przyjęcie pozwanego na studia – znajdowała zastosowanie zawarty w tej ustawie przepis szczególny art. 160a ust. 7 ww. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, który określa, że roszczenia wynikające z umowy (regulującej warunki pobierania opłat związanych z odbywaniem studiów oraz ich wysokość – art. 106a ust. 1) przedawniają się z upływem trzech lat. Przepis ten został bowiem wprowadzony przez art. 1 pkt 105 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r., poz. 1198), zmieniającej nim ustawę dopiero z dniem 1 października 2014 r. W dacie wejścia w życie tego przepisu roszczenie objęte żądaniem pozwu było zaś już przedawnione. W związku bowiem z tym, iż bieg trzyletniego okresu przedawnienia roszczenia nabytego powoda rozpoczął się w stosunku do nabytych wierzytelności z tytułu czesnego następnego dnia po terminie płatności (pozwany zadeklarował bowiem płatność opłat semestralnych w ratach), to zakończył się odpowiednio z dniem płatności każdej kolejnej raty tj.: 15 listopada 2007 r., 15 grudnia 2007 r. i 15 stycznia 2008 r.

W tym stanie rzeczy, skoro terminy przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem upłynęły w wyżej wskazanych datach, a pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 4 grudnia 2015 r., to stwierdzić należało, iż czynność ta została przez powoda dokonana już po upływie terminu przedawnienia. W tym miejscu podkreślić należy, iż wraz z upływem terminu przedawnienia roszczenia głównego przedawnieniu uległo też roszczenie o zapłatę należności ubocznych w postaci odsetek (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2005 r. wydana w sprawie o sygn. III CZP 42/04, opubl. Lex nr 141130).

Stosownie zaś do treści art. 117 § 2 kc, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. W niniejszej sprawie kurator pozwanego podniósł zarzut przedawnienia roszczenia już w odpowiedzi na pozew. W związku z tym, iż zarzut ten okazał się w toku postępowania zasadny, Sąd na mocy art. 117 §2 kc w zw. z art. 118 kc w punkcie I wyroku powództwo oddalił, jako przedawnione.

W konsekwencji powód, jako strona spór przegrywająca, został obciążony w całości powstałymi w sprawie kosztami procesu, o czym orzeczono na mocy art. 98 w całości (tak w zakresie opłaty od pozwu, jak i zaliczki na poczet wynagrodzenia ustanowionego w sprawie kuratora) koszty te zostały uznane za uiszczone.

Z uwagi na powyższe, już jedynie na marginesie wskazać należało, iż z uwagi na ustalone w sprawie terminy wymagalności poszczególnych należności z tytułu czesnego, w sprawie niniejszej nawet przy zastosowaniu 10-letniego terminu przedawniania za przedawnione uznać należałoby roszczenie o zapłatę czesnego za listopad 2005 r., skoro wymagalne było on już w dniu 15 listopada 2005 r. a pozew został wniesiony w dniu 4 grudnia 2015 r. oraz tą część skapitalizowanych odsetek, którą powód naliczył w okresie poprzedzającym okres trzech lat przed datą wniesienia pozwu (tj. w wysokości 836,30 zł). Odsetki z chwilą ich powstania uzyskały wszak byt samodzielny i przedawniały się według reguł dotyczących świadczeń okresowych – w terminie 3-letnim. Przy zastosowaniu 10-letniego terminu świadczenia głównego nie przedawniona była jedynie suma skapitalizowanych odsetek w wysokości 463,48 zł.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE