Sygn.akt III AUa 319/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Teresa Suchcicka (spr.)

Sędziowie: SA Barbara Orechwa-Zawadzka

SA Alicja Sołowińska

Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 listopada 2017 r. w B.

sprawy z odwołania A. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji wnioskodawczyni A. R.

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 lutego 2017 r. sygn. akt IV U 1697/16

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od A. R. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu koszów zastępstwa procesowego za II instancję.

SSA Alicja Sołowińska SSA Teresa Suchcicka SSA Barbara Orechwa-Zawadzka

Sygn. akt III AUa 319/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 19 października 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na podstawie art. 108 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ponownie ustalił wysokość emerytury wnioskodawczyni, poprzez podzielenie składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej po dniu ustalenia wysokości emerytury do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury, z uwzględnieniem ich waloryzacji przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla ubezpieczonej w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła A. R. podnosząc, że decyzja nie uwzględnia okresów składkowych i nieskładkowych, które były wykazane w świadectwie pracy za okres zatrudnienia od 16.11.1992 r. do 16.11.2015 r. W uzasadnieniu wskazała, że wydana decyzja nie dotyczy jej, a ZUS mataczy w jej sprawie wskazując na niewłaściwą podstawę prawną, tj. art. 108 ustawy emerytalnej. Ponadto skarżąca wskazała na przebieg jej pracy zawodowej, wskazując na ponad 36-letni staż pracy. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wyrokiem z 17 lutego 2017 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie oddalił odwołanie.

Sąd pierwszej instancji ustalił, iż wnioskodawczyni A. R. urodziła się (...) Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z 12.11.2015 r., na skutek wniosku ubezpieczonej z 13.10.2015 r., wnioskodawczyni nabyła prawo do emerytury od 12.11.2015 r., tj. od osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Jednocześnie organ rentowy zawiesił wypłatę świadczenia z uwagi na kontynuowanie przez A. R. zatrudnienia. W dniu 19.11.2015 r. wnioskodawczyni złożyła wniosek o podjęcie wypłaty świadczenia dołączając świadectwo pracy, z treści którego wynikało, że stosunek pracy ubezpieczonej trwał do dnia 16.11.2015 r. Organ rentowy decyzją z 27.11.2015 r. ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury. W decyzji tej poinformował ubezpieczoną, że na jej wniosek mogą zostać doliczone składki za okres od 1.11.2015 r. do 16.11.2015 r. Na skutek złożonego przez ubezpieczoną odwołania od tej decyzji, Sąd Okręgowy w Olsztynie, wyrokiem z 16.06.2016 r. oddalił odwołanie.

Z dalszych ustaleń Sądu Okręgowego wynikało, iż wśród licznej korespondencji prowadzonej pomiędzy ubezpieczoną a organem rentowym, ZUS ponownie, zarówno w decyzji z 31.08.2016 r. jaki i w piśmie z tej samej daty, informował ubezpieczoną o możliwości przeliczenia świadczenia uwzględniającym składki zaewidencjonowane na koncie ubezpieczonej po dniu ustalenia prawa do emerytury. Na skutek kolejnego wniosku ubezpieczonej z 18.10.2016 r., w którym wnosiła o doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych oraz o ponowne ustalenie wysokości emerytury z uwzględnieniem składek zaewidencjonowanych na koncie po dniu ustalenia prawa do świadczenia, organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję ustalając ponownie wysokość emerytury ubezpieczonej z uwzględnieniem składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej po dniu ustalenia prawa do świadczenia, tj. za okres od dnia 1.11.2015 r. do 16.11.2015 r.

W świetle tak ustalonych okoliczności Sąd pierwszej instancji wskazał, iż stan faktyczny niniejszej sprawy jest bezsporny. Skarżąca, urodzona (...), ma przyznane prawo do emerytury na podstawie art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, czyli według nowych zasad, natomiast jej wysokość obliczono według zasad wynikających z art. 26 cytowanej ustawy. Odnosząc się do treści art. 24 ust. 1 ustawy emerytalnej, Sąd podniósł, iż ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184. Dla skarżącej wiek emerytalny wynosi 60 lat i 9 miesięcy (art. 24 ust. 1a pkt 10 ). Sąd pierwszej instancji wskazał, iż podstawę emerytury oblicza się według przepisów art. 25 i 25a powołanej ustawy, a jej wysokość według zasad z art. 26 tej ustawy. Wysokość świadczenia tych osób została uzależniona od sumy składek zewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego i stanowi swojego rodzaju ekwiwalent zgromadzonych składek z całego okresu ubezpieczenia. Dalej Sąd Okręgowy przytoczył treść przepisu art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej określającego podstawę obliczenia emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., zaznaczając jednocześnie, iż zastrzeżenia odnoszące się do ustępu 1a i art. 185 nie mają zastosowania. Następnie Sąd odwołał się do treści art. 26 ust. 1 cytowanej ustawy wskazując, iż z uwagi na osiągnięcie przez ubezpieczoną wieku emerytalnego w 2015 r. przepis art. 183 ustawy nie ma w tej sprawie zastosowania.

Wobec treści cytowanych przepisów, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do przeliczenia wysokości emerytury wnioskodawczyni według zasad określonych w art. 109 i następnych ustawy emerytalnej. Dlatego też, zdaniem Sądu pierwszej instancji, nie było możliwe uwzględnienie wniosku ubezpieczonej o ponowne ustalenie wysokości świadczenia poprzez doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed przyznaniem świadczenia, jak również przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia od zarobków uzyskanych w całości przed przyznaniem świadczenia z kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych z 20 lat kalendarzowych, tj. z okresu od 1995 do 2014 r. Ponadto, Sąd Okręgowy wskazał na treść art. 108 ust. 2 cytowanej ustawy określającego warunki ponownego ustalenia wysokości emerytury, po czym podniósł, iż z treści ustępu 4 wynika, że podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek zaewidencjonowanych od miesiąca, od którego została podjęta wypłata emerytury po raz pierwszy, do miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury.

Z tych względów, w ocenie Sądu Okręgowego, organ rentowy zgodnie z treścią art. 108 cytowanej ustawy prawidłowo ustalił ponownie wysokość emerytury, uwzględniając kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej po dniu przyznania prawa do emerytury za okres od 1.11.2015 r. do 16.11.2015 r. z uwzględnieniem ich waloryzacji od miesiąca, w którym ubezpieczona złożyła wniosek. Końcowo Sąd podniósł, iż zgodnie z zasadą dotyczącą daty, od której organ rentowy zobowiązany jest do wypłaty świadczenia, zawartej w art. 129 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. orzekł jak w wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wniosła A. R.. Nie wskazując na konkretne zarzuty podniosła, iż Sąd Okręgowy błędnie ustalił fakty, co przyczyniło się do wydania nieprawidłowego wyroku. Odwołująca zaskarżyła powyższy wyrok w całości twierdząc, iż emerytura została źle naliczona, bowiem nie uwzględniono całego okresu stażowego od 16 listopada 1992 r. do 16 listopada 2015 r, tj. 23 lata z ostatniego zakładu pracy. Ubezpieczona twierdziła, iż organ rentowy mataczy w sprawie jej emerytury zaliczkowej. Nadto, emerytura przysługuje jej na podstawie art. 26 ust. 1, art. 24 ust. 1, 1a pkt 10 oraz art. 25 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Ubezpieczona wniosła o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego i nakazanie prawidłowego obliczenia emerytury odwołującej ze składek odprowadzanych przez jej pracodawcę.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu albowiem Sąd Okręgowy wydał trafny wyrok.

Słusznie Sąd Okręgowy wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że przedmiotem oceny w niniejszym postępowaniu sądowym była decyzja z 19 października 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na podstawie art. 108 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ponownie ustalił wysokość emerytury wnioskodawczyni, poprzez podzielenie składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej po dniu ustalenia wysokości emerytury do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury, z uwzględnieniem ich waloryzacji przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla ubezpieczonej w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury. A. R. podnosiła, że decyzja nie uwzględnia okresów składkowych i nieskładkowych, które były wykazane w świadectwie pracy za okres zatrudnienia od 16.11.1992 r. do 16.11.2015 r., a ZUS mataczy w jej sprawie i wskazuje niewłaściwą podstawę prawną, tj. art. 108 ustawy emerytalnej.

Prawidłowo Sąd Okręgowy uznał odwołanie za nieuzasadnione i należycie, wszechstronnie wyjaśnił motywy swojego rozstrzygnięcia w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego w tym zakresie nie ma więc potrzeby powtarzania argumentów, które legły u podstaw oddalenia odwołania od decyzji z 19 października 2016 r. Trafnie bowiem Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny i zastosował prawidłowo prawo materialne. Zasadnie podniósł, iż wnioskodawczyni urodzona (...), ma przyznane prawo do emerytury na podstawie art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, czyli według nowych zasad, natomiast jej wysokość obliczono według zasad wynikających z art. 26 cytowanej ustawy. Prawidłowo Sąd Okręgowy odniósł się do treści art. 24 ust. 1 ustawy emerytalnej. Jest to prawo powszechnie obowiązujące, które prawidłowo zostało zastosowane przez organ rentowy, iż ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184. Dla skarżącej wiek emerytalny wynosi 60 lat i 9 miesięcy (art. 24 ust. 1a pkt 10 ). Sąd pierwszej instancji prawidłowo też uznał, iż podstawę emerytury oblicza się według przepisów art. 25 i 25a powołanej ustawy, a jej wysokość według zasad z art. 26 tej ustawy. Wysokość świadczenia tych osób została uzależniona od sumy składek zewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego i stanowi swojego rodzaju ekwiwalent zgromadzonych składek z całego okresu ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 25 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40 a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185. Słusznie Sąd I instancji podniósł, że zastrzeżenia odnoszące się do ustępu 1a i art. 185 nie mają zastosowania w niniejszej sprawie.

Ponieść należy, że prawomocną decyzją z 27.11.2015 r. ZUS ustalił wysokość i podjął wypłatę emerytury wnioskodawczyni. Decyzja ta poddana była kontroli Sądu Okręgowego w Olsztynie, który wyrokiem z 16.06.2016 r. oddalił odwołanie. Na skutek kolejnego wniosku skarżącej z 18.10.2016 r., w którym wnosiła o doliczenie okresów składkowych i nieskładkowych oraz o ponowne ustalenie wysokości emerytury z uwzględnieniem składek zaewidencjonowanych na koncie po dniu ustalenia prawa do świadczenia, organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję ustalając ponownie wysokość emerytury ubezpieczonej z uwzględnieniem składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej po dniu ustalenia prawa do świadczenia, tj. za okres od dnia 1.11.2015 r. do 16.11.2015 r. W świetle powyższego bliżej niesprecyzowane zarzuty apelacyjne nie mogą odnieść zamierzonego skutku, a apelacja stanowi więc jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami i oceną materiału dowodowego, dokonanymi przez Sąd pierwszej instancji.

Z tych względów Sąd oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c. – punkt I sentencji wyroku.

O kosztach za drugą instancję orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., art. 99 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 w związku z § 10 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804) – pkt II sentencji wyroku.

SSA Barbara Orechwa- Zawadzka SSA Teresa Suchcicka SSA Alicja Sołowińska