UZASADNIENIE

Strona powodowa "B. (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wystąpiła o zasądzenia na jej rzecz od strony pozwanej (...) (...) Spółki Akcyjnej Oddziału w Polsce z siedzibą w W. kwoty 1 036 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 836 zł od dnia 18 września 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 836 zł od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 200 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Na uzasadnienie tego żądania wskazała, że na skutek kolizji drogowej, której sprawca posiadał zawartą ze stroną pozwaną umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, samochód marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) uległ uszkodzeniu. Podała, że poszkodowany zmuszony był do dokonania naprawy tegoż pojazdu, a pojazd został przyjęty do serwisu w dniu 13 lipca 2015 roku, zaś odebrany w dniu 17 lipca 2015 roku. Podkreśliła, że w tym okresie poszkodowany użytkował pojazd zastępczy na podstawie zawartej z nią w dniu 13 lipca 2015 roku umowy najmu oraz wskazała, iż w tym samym dniu zawarł z nią umowę cesji prawa do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Podała, że koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł 1 130 zł netto czyli 1 389,90 zł brutto, jednakże strona pozwana z tego tytułu wypłaciła mu jedynie kwotę 294 zł. Dodatkowo wskazała, że dochodzi również kwoty 200 zł tytułem kosztów analizy prawnej tej sprawy pod kątem zasadności roszczenia objętego żądaniem pozwu.

W dniu 13 grudnia 2016 roku, Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie wydała wyrok zaoczny, w którym w całości uwzględnił żądanie pozwu.

W ustawowym terminie strona pozwana wniosła sprzeciw od tegoż wyroku zaocznego, w którym wystąpiła o jego uchylenie w całości i oddalenie powództwa w całości.

Motywując swoje stanowisko przyznała, że uznała za uzasadnione i celowe koszty najmu pojazdu zastępczego w wysokości 294 zł i wypłaciła taką kwotę odszkodowania. Zarzuciła następnie, że koszty analizy prawnej przedmiotowej sprawy pod kątem zasadności roszczenia nie pozostają w związku przyczynowym ze szkodą oraz wskazała, iż strona powodowa nie udowodniła, że pomoc profesjonalnego pełnomocnika na etapie przedsądowym w tym wypadku była konieczna i celowa. Podkreśliła, że w tej sprawie nie występuje szczególnie zawiły stan faktyczny, ani prawny, gdyż ma ona dość typowy charakter. Wskazała również na fakt, że strona powodowa jest podmiotem profesjonalnie zajmującym się najmem pojazdów zastępczych w wariancie bezgotówkowym oraz uzyskiwaniem odszkodowań z tego tytułu, a tym samym uznanie tych kosztów za element odszkodowania, stanowiłoby w zasadzie przerzucenie kosztów prowadzonej przez nią działalności gospodarczej na ubezpieczyciela. Podniosła dodatkowo, że okres najmu pojazdu zastępczego był zdecydowanie zbyt długi w stosunku do niezbędnego okresu naprawy oraz zarzuciła, iż poszkodowany wynajął pojazd o wyższym standardzie niż pojazd uszkodzony, a przyjęta stawka jest rażąco wygórowana względem stawek obowiązujących na rynku lokalnym.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Spółka Jawna T. J., J. Ć. w D. jest płatnikiem podatku VAT.

Dowód: odpis oświadczenia (...) Spółki Jawnej T. J., J. Ć. w D. - k. 29.

W 2015 roku, była ona właścicielem samochodu osobowego marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...), który był wykorzystywany przez nią do prowadzenia działalności gospodarczej.

Dowód: odpis dowodu rejestracyjnego - akta szkody;

pismo strony powodowej do strony pozwanej z dnia 08 sierpnia 2015 roku - k. 30-31.

W czerwcu 2015 roku, samochód marki D. o numerze rejestracyjnym (...), był objęty umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą ze stroną pozwaną (...) (...) Spółką Akcyjną Oddziałem w Polsce z siedzibą w W..

Fakt przyznany

W dniu 08 czerwca 2015 roku w G., M. S. kierował opisanym powyżej pojazdem marki D. i nie zachował należytej odległości od poprzedzającego go pojazdu, w efekcie czego uderzył w tył samochodu osobowego marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...).

Dowód: odpis oświadczenia M. S. z dnia 08 czerwca 2015 roku - akta szkody;

odpis umowy najmu pojazdu zastępczego Nr (...) (...) z dnia 13 lipca 2015 roku - k. 13.

W wyniku tego zdarzenia samochód marki S. (...) wymagał naprawy zderzaka tylnego i lakierowania.

Dowód: odpis kalkulacji naprawy nr M- (...) - akta szkody.

Naprawa została wykonana w warsztacie prowadzonym przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Spółkę komandytową w W., do którego samochód ten został przyjęty w dniu 13 lipca 2015 roku. W tym samym dniu dostarczono do warsztatu kalkulację naprawy dokonaną przez stronę pozwaną oraz zamówiono części, a także rozpoczęto naprawę. Następnego dnia dostarczono części, natomiast w dniu 16 lipca 2015 roku zakończono w tym warsztacie naprawę i przekazano ten pojazd w godzinach popołudniowych do blacharni znajdującej się w innym mieście. W dnia 17 lipca 2015 roku właściciel odebrał ten pojazd.

Dowód: odpis protokołu naprawy pojazdu najemcy - k. 12.

W dniu 13 lipca 2015 roku, (...) Spółka Jawna T. J., J. Ć. w D. zawarła ze stroną powodową "B. (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowę najmu pojazdu zastępczego. Na jej mocy wynajęła samochód marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na czas naprawy pojazdu uszkodzonego w opisanym powyżej zdarzeniu. Pojazd zastępczy został jej wydany w dniu zawarcia umowy.

Dowód: odpis umowy najmu pojazdu zastępczego Nr (...) (...) z dnia 13 lipca 2015 roku - k. 13;

odpis oświadczenia poszkodowanego dla towarzystwa ubezpieczeniowego z dnia 13 lipca 2015 roku - k. 28.

W tym samym dniu, (...) Spółka Jawna T. J., J. Ć. w D. przelała na rzecz strony powodowej "B. (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w W. swoją wierzytelność z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Dowód: odpis umowy cesji wierzytelności z dnia 13 lipca 2015 roku - k. 14.

Samochód zastępczy był wynajęty do dnia 17 lipca 2015 roku i z tego tytułu należny czynsz najmu wyniósł 1 130 zł netto czyli 1 389,90 zł brutto.

Dowód: odpis faktury Nr (...) z dnia 21 lipca 2015 roku - k. 15;

odpis protokołu zdawczo-odbiorczego - k. 17.

Pismem z dnia 08 sierpnia 2015 roku, strona powodowa wystąpiła do strony pozwanej o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 1 130 zł, a w dniu 18 sierpnia 2015 roku przesłała jej za pośrednictwem poczty elektronicznej skany niezbędnych dokumentów.

Dowód: pismo strony powodowej do strony pozwanej z dnia 08 sierpnia 2015 roku - k. 30-32.

Następnie w dniu 31 sierpnia 2015 roku, strona pozwana przyznała z tego tytułu kwotę 294 zł, która wypłaciła stronie powodowej w dniu 01 września 2015 roku.

Dowód: pismo strony pozwanej do strony powodowej z dnia 31 sierpnia 2015 roku - k. 33;

odpis potwierdzenia operacji z dnia 01 września 2015 roku - k. 35.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 347 k.p.c., po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, którym wyrok zaoczny w całości lub części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

Mając na uwadze, że w niniejszej sprawie po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd zmienił zarówno rozstrzygnięcie co roszczenia głównego, jak i zwrotu kosztów procesu, co zostanie szczegółowo wyjaśnione w dalszych rozważaniach, należało w całości uchylić wyrok zaoczny z dnia 13 grudnia 2016 roku.

Wobec powyższego, w oparciu o powołane przepisy, Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.

W rozpoznawanej sprawie jest bezsporne, że w dniu 08 czerwca 2015 roku samochód osobowy marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący wówczas własność (...) Spółki Jawnej T. J., J. Ć. w D., uczestniczył w kolizji drogowej, w wyniku której został uszkodzony. Żadnych wątpliwości nie budzi także okoliczność, iż zdarzenie to spowodował M. S., albowiem nie zachował on należytej odległości od poprzedzającego go pojazdu, w efekcie czego uderzył w tył opisanego powyżej samochodu osobowego. Wskazane fakty wynikają z dowodów z dokumentów w postaci odpisów oświadczenia M. S. z dnia 08 czerwca 2015 roku i umowy najmu pojazdu zastępczego Nr (...) (...) z dnia 13 lipca 2015 roku, a przy tym w żaden sposób nie były kwestionowane przez stronę pozwaną. W tych okolicznościach oczywistym jest stwierdzenie, że M. S. naruszając zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w sposób zawiniony doprowadziła do tegoż wypadku, a tym samym dopuściła się czynu niedozwolonego (art. 415 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c.). Nie podważała zresztą tego strona pozwana, która także nie kwestionowała, iż pojazd, którym kierował sprawca, był ubezpieczony u niej od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w okresie, w którym doszło do przedmiotowego zdarzenia. Wskazać zatem należy, że w taki samym zakresie jak sprawca szkody, na podstawie umowy ubezpieczenia, odpowiada za skutki tego zdarzenia ubezpieczyciel, czyli strona pozwana. Zgodnie bowiem z przepisem art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej regulują przepisy szczególne, a mianowicie Ustawa z dnia 22 marca 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 roku, Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.), zwana dalej „ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych”. Wedle przepisu art. 34 ust. 1 tej ustawy, z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Przepis art. 35 wskazanej ustawy stanowi z kolei, że tym ubezpieczeniem jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu, natomiast zgodnie z przepisem art. 36 ust. 1 zd. 1 tej ustawy odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Strona powodowa w rozpoznawanej sprawie zgłosiła żądanie zasądzenia na jej rzecz od strony pozwanej kwoty 836 zł jako uzupełnienia odszkodowania należnego poszkodowanej (...) Spółce Jawnej T. J., J. Ć. w D. tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Wskazała przy tym, że koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł w tym przypadku 1 130 zł netto, a strona pozwana wypłaciła jej już z tego tytułu kwotę 294 zł. Należy przy tym podkreślić, że wierzytelność o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego przez (...) Spółkę Jawną T. J., J. Ć. w D. przysługuje obecnie powodowej Spółce, albowiem na mocy umowy cesji wierzytelności z dnia 13 lipca 2015 roku, (...) Spółka Jawna T. J., J. Ć. w D. przelała ją na rzecz strony powodowej, czego zresztą strona pozwana nie kwestionowała.

W przypadku, gdy doszło do powstania kosztów uzyskania pojazdu zastępczego w okresie remontu uszkodzonego pojazdu albo przez okres niezbędny do nabycia nowego pojazdu przyjmuje się, że są to koszty, których poniesienie jest następstwem zdarzenia szkodzącego, a które by nie powstały bez tego zdarzenia. Konieczność ich poniesienia prowadzi więc do powypadkowego zmniejszenia majątku poszkodowanego. Przeważa przy tym stanowisko, że muszą to być wydatki zmierzające do wyłączenia lub ograniczenia szkody i niewątpliwie są nimi koszty wynajmu pojazdu zastępczego w celu kontynuowania działalności gospodarczej lub zawodowej, ponieważ zapobiegają utracie określonych dochodów (art. 361 § 2 k.c.). Szkodę stanowią również konieczne wydatki związane ze zdarzeniem szkodzącym. Przy takim ujęciu, stratą w rozumieniu przepisu art. 361 § 2 k.c. są objęte także te wydatki, które służą ograniczeniu (wyłączeniu) negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia (zniszczenia) pojazdu. Negatywnym następstwem majątkowym jest tu utrata możliwości korzystania z rzeczy, a więc utrata uprawnienia stanowiącego atrybut prawa własności. W takiej sytuacji poszkodowanemu przysługuje roszczenie o zwrot wydatków na najem pojazdu zastępczego nieprzeznaczonego do kontynuowania działalności gospodarczej lub zawodowej, można je bowiem uznać za stratę. Należy jednocześnie podkreślić, że nie wszystkie takie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, gdyż istnieje obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów. Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku, III CZP 5/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 28). W granicach normalnego następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda, mieści się obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez poszkodowanego na sfinansowanie korzystania z rzeczy zastępczej zgodnego z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 maja 2015 roku, I ACa 15/15, Legalis numer 1330105). Naprawienie szkody obejmuje wiec wydatki poniesione przez poszkodowanego na zapewnienie sobie środka transportu samodzielnego, bezpiecznego (sprawnego technicznie) i zdolnego do wypełniania swej normalnej funkcji, posiadającego porównywalne walory estetyczne i użytkowe oraz zapewniającego poszkodowanemu co najmniej taki sam komfort jazdy jak pojazd uszkodzony. Takie rozumienie szkody mieści się w granicach normalne następstwa działania lub zaniechania sprawcy szkody, bowiem prowadzi do powstania kosztów niezbędnych do odwrócenia wyżej opisanego podstawowego skutku uszkodzenia rzeczy. Z tych względów podzielić należy zapatrywanie co do tego, że w zasadzie zakresem obowiązku naprawienia szkody objęte być powinny koszty poniesione na najem pojazdu zastępczego na czas naprawy pojazdu uszkodzonego, określone według średnich stawek czynszu najmu samochodów, funkcjonujących na rynku lokalnym w okresie wynajmowania auta zastępczego (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 maja 2015 roku, I ACa 15/15, Legalis numer 1330105), a przynajmniej nie przekraczających maksymalnych stawek na tym rynku. Jest to tym bardziej istotne, że to poszkodowany ma prawo wybrać firmę, od której wynajmie pojazd zastępczy, przy czym nie musi wybierać najtańszej oferty występującej na rynku lokalnym w tym zakresie.

W niniejszej sprawie nie ma wątpliwości, że uszkodzony pojazd był wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej przez (...) Spółkę Jawną T. J., J. Ć. w D.. Korzystanie więc przez nią w tych samych celach z samochodu zastępczego było w pełni uzasadnione i było związane z uszkodzeniem spornego samochodu. Należy z drugiej strony podkreślić, że poszkodowana Spółka ograniczyła wydatki na ten cel i tym samym zakres szkody, albowiem wynajęła pojazd zastępczy wyłącznie w okresie, w którym uszkodzony samochód był naprawiany. Strona pozwana nie udowodniła przy tym, dlaczego okres pięciu dniu naprawy miałby być zdecydowanie zbyt długi, w szczególności iż proces naprawy uszkodzonego samochodu jest szczegółowo opisany protokole naprawy pojazdu najemcy (k. 12 akt) i w świetle treści tego dokumentu nie odbiega od normy w zakresie podejmowanych niezbędnych czynności naprawczych i ich terminów. Należy także wskazać, że zarówno uszkodzony samochód marki S. (...), jak i wynajęty samochód marki C. (...) należą do autosegmentu C, nie ma więc żadnych podstaw do akceptowania stanowiska strony pozwanej, iż wynajęty został pojazd o wyższym standardzie niż uszkodzony, zwłaszcza iż nie wskazała ona, na czym ten wyższy standard miałby polegać. Należy jednocześnie podkreślić, że strona pozwana nie wykazała w żaden sposób, aby wysokość czynszu najmu w tym wypadku była zawyżona i przekraczała stawki występujące na lokalnym rynku za najem pojazdów z tego segmentu na czas nieoznaczony. Warto przy tym zauważyć, że do pozwu strona powodowa dołączyła oferty innych firm zajmujących się wynajmowaniem samochodów (k. 36-39 akt), z których wynika, iż w zbliżonym okresie miały one wyższe stawki czynszu najmu niż powodowa Spółka. W związku z tym należało uznać, że koszt wynajęcie samochodu zastępczego był w tym wypadku uzasadniony i celowy oraz mieścił się w granicach stawek rynkowych. W związku z tym należało uznać za zasadne żądanie zwrotu wydatków na wynajęcie pojazdu zastępczego w kwocie 836 i taką kwotę zasądzić.

W pozwie strona powodowa wystąpiła dodatkowo z żądaniem zasądzenia na jej rzecz od przyznanego jej odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego odsetek ustawowych liczonych od dnia 18 września 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty

Podstawę prawną do sformułowania takiego żądania stanowią przepisy art. 481 k.c. Z przepisu § 1 tegoż artykułu wynika, bowiem, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki za opóźnienie należą się przeto, zarówno bez względu na szkodę poniesioną przez wierzyciela, jak i zawinienie okoliczności opóźnienia przez dłużnika (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1994 roku, I CRN 121/94, OSNC 1995, nr 1, poz. 21). Należy przy tym wskazać, iż w świetle przepisów ustawy dłużnik opóźnia się z wykonaniem zobowiązania, gdy nie spełnia świadczenia w terminie oznaczonym w sposób dostateczny lub wynikający z właściwości zobowiązania. Aby dokładnie wyjaśnić wskazaną kwestię konieczne jest odwołanie się do pojęcia wymagalności. Roszczenie o spełnienie świadczenia jest wymagalne wówczas, gdy wierzyciel jest uprawniony do żądania spełnienia świadczenia. Dopóki roszczenie jest niewymagalne, nie zachodzi także opóźnienie, gdyż dłużnik nie jest zobowiązany do świadczenia. O dacie wymagalności decyduje natomiast treść stosunku obligacyjnego łączącego strony. W przypadku zobowiązań terminowych, jeśli dłużnik nie realizuje w terminie swych obowiązków wynikających z treści zobowiązania, opóźnia się ze spełnieniem świadczenia. W takim przypadku data wymagalności roszczenia stanowi jednocześnie datę, od której dłużnik opóźnia się ze świadczeniem. Z mocy przepisu art. 481 k.c. uzasadnia to roszczenie o odsetki. W przypadku z kolei zobowiązań bezterminowych opóźnienie nastąpi dopiero w przypadku niedostosowania się do wezwania wierzyciela żądającego spełnienia świadczenia, chyba, że obowiązek jego spełnienia wynika z właściwości zobowiązania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 listopada 1995 roku, I ACr 592/95, OSA 1996, nr 10, poz. 48). Na koniec należy wskazać, iż na mocy przepisu art. 481 § 2 zd. 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 roku w sytuacji, gdy stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona należą się odsetki ustawowe. Z kolei od dnia 1 stycznia 2016 roku przepis ten stanowi, że jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Oznacza to, że z tytułu opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego do dnia 31 grudnia 2015 roku należą się odsetki ustawowe, a od dnia 1 stycznia 2016 roku odsetki ustawowe za opóźnienie.

Zgodnie, z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Ustęp 2 tegoż artykułu stanowi natomiast, że w przypadku, gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania, okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba, że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania. W świetle opisanych regulacji prawnych należało przyjąć, że świadczenie z tytułu naprawienia szkody dochodzone od zakładu ubezpieczeń jest świadczeniem terminowym. Wedle tych przepisów zakład ubezpieczeń jest obowiązany wypłacić zadośćuczynienie w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia o szkodzie, a w późniejszym terminie tylko wówczas, gdy nie jest w stanie wcześniej wyjaśnić okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania.

W rozpoznawanej sprawie strona pozwana nie udowodniła, że istniały przeszkody uniemożliwiające wyjaśnienie w ciągu 30 dni okoliczności koniecznych do ustalenia jej odpowiedzialności albo wysokości świadczenia należnego stronie powodowej, pomimo działań podejmowanych ze szczególną starannością (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2011 roku, V CSK 38/11, LEX nr 1129170; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2009 roku, II CSK 257/09, LEX nr 551104). Tym samym powinna spełnić świadczenia przysługujące stronie powodowej w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o szkodzie.

Nie ulega wątpliwości, że strona powodowa zawiadomiła stronę pozwaną o przedmiotowym roszczeniu pismem z dnia 08 sierpnia 2015 roku, przy czym brak jest dowodu wskakującego, kiedy dokładnie pismo to zostało jej doręczone. Nie ma jednak wątpliwości, że w dniu 18 sierpnia 2015 roku przesłano stronie pozwanej skany niezbędnych dokumentów, a więc najpóźniej w tym dniu dowiedział się ona o tym roszczeniu. Tym samym należne z tego tytułu świadczenie powinna wypłacił do dnia 17 września 2015 roku i od dnia następnego należały się stronie powodowej odsetki za opóźnienie

Mają powyższe na uwadze, na podstawie przytoczonych przepisów, orzeczono jak w punkcie II sentencji.

Dodatkowo strona powodowa wystąpiła o zasadzenie kwoty 200 zł tytułem zwrotu kosztów analizy prawnej niniejszej sprawy pod kątem zasadności roszczenia o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego.

W związku z tym żądaniem należy wskazać, że ocena, czy w postępowaniu likwidacyjnym poszkodowany musi korzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika nie wypada jednoznacznie. Zależy bowiem od wielu okoliczności, przede wszystkim od tego, jakie szkody spowodował wypadek komunikacyjny. Inny jest stopień komplikacji związanych z zgromadzeniem dowodów, kiedy doszło jedynie do uszkodzenia pojazdu, inny kiedy wypadek spowodował szkody na osobach albo nawet ich śmierć. Różnica nie ogranicza się tylko do zakresu potrzebnej wiedzy przy formułowaniu roszczeń, ale może dotyczyć także fizycznej zdolności poszkodowanego do prowadzenia spraw związanych z dochodzeniem roszczeń. O ile uszkodzenie pojazdu w wielu wypadkach przenosi ciężar określenia zakresu naprawy powypadkowej na osoby podejmujące się wykonania tej naprawy, a jej kryteria są bardziej czytelne i dostępne dla przeciętnego właściciela pojazdu, chociaż i w tym wypadku powstają liczne spory i wątpliwości, o tyle rozmiary zadośćuczynienia nie poddają się ścisłym wyliczeniom. Ponadto mogą wystąpić przypadki, w których osobiste uczestnictwo poszkodowanego w postępowaniu likwidacyjnym wiązać się będzie z większymi kosztami (utrata zarobków, dojazd) niż powierzenie tych czynności odpłatnie pełnomocnikowi (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 roku, III CZP 75/11, OSNC 2012 nr 7-8, poz. 81).

W niniejszej sprawie strona powodowa nie udowodniła, że pomoc profesjonalnego pełnomocnika na etapie przedsądowym była konieczna i celowa. Należy bowiem zauważyć, że dochodzone roszczenie odszkodowawcze obejmowało jedynie zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego i nie charakteryzowało się szczególnie zawiłym stanem faktycznym, czy prawnym. Co istotne roszczenie to przysługiwało stronie powodowej, która zawodowo zajmuje się wynajmowaniem pojazdów zastępczych, a tym samym także dochodzeniem związanych z tym roszczeń. Nie powinna więc mieć żadnych problemów ze skompletowaniem niezbędnych do zgłoszenia roszczenia odszkodowawczego dokumentów i oceną jego zasadności, w szczególności w zakresie wysokości podlegającej zwrotowi stawki czynszu najmu, skoro musiała znać oferty form konkurencyjnych i wysokość występujących na rynku stawek czynszu najmu. Nie musiał więc w tym zakresie korzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, a więc żądanie zwrotu kosztów tej pomocy jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Z tych względów, w oparciu o przytoczone przepisy, Sąd orzekł jak w punkcie III sentencji.

Zgodnie z przepisami art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

W świetle wskazanego przepisu do kosztów procesu poniesionych przez stronę powodową należało zaliczyć: opłatę od pozwu w kwocie 52 zł (k. 6 akt sprawy), wynagrodzenie radcy prawnego w kwocie 360 zł i opłatę skarbową od odpisu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł (k. 7 akt sprawy), co daje łącznie kwotę 429 zł.

Z kolei na koszty procesu poniesione przez stronę pozwaną składały się: opłata od sprzeciwu od wyroku zaocznego w kwocie 30 zł (k. 79 akt sprawy) i wynagrodzenie radcy prawnego w kwocie 360 zł, co daje w sumie kwotę 390 zł.

Wedle przepisu art. 100 zd. 1 k.p.c., w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Tak też sytuacja zaistniał w niniejszej sprawie, gdyż strona powodowa wygrała sprawę w 80,69 % (836 zł / 1 036 zł), natomiast strona pozwana w 19,31 %. Oznacza to, że stronie powodowej z tytułu kosztów procesu należał się zwrot kwoty 346,16 zł (429 zł x 80,69 %), a stronie pozwanej kwoty 75,31 zł (390 zł x 19,31 %). Po ich rozliczeniu, z tytułu kosztów procesu strona pozwana powinna zapłacić na rzecz strony powoda kwotę 270,85 zł (346,16 zł – 75,31 zł).

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o przytoczone przepisy, Sąd orzekł jak w punkcie IV sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE