UZASADNIENIE

P. D. w dniu 23 maja 2014r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 25 kwietnia 2014r., znak:(...), odmawiającej przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zaskarżonej decyzji ubezpieczony zarzucił naruszenie przepisów o postępowaniu, które miały istotny wpływ na wynik sprawy, tj.

- art. 9 kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez niedopełnienie obowiązków spoczywających na organie rentowym, które miało istotny wpływ na wynik sprawy;

- art. 10 kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez brak obiektywizmu w ocenie ważnego interesu odwołującego;

- art. 12 kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez to, iż organ rentowy nie podjął wszystkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy;

- art. 107 kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez brak uzasadnienia faktycznego i prawnego wydanej decyzji;

- brak załączonego pełnomocnictwa dla aprobanta, z którego wynikałoby umocowanie.

Jednocześnie P. D. zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie przepisów prawa materialnego, poprzez niezastosowanie albo niewłaściwe zastosowanie art. 57 i art.
13 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r., poz. 1440). Wskazując na powyższe zarzuty, odwołujący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy organowi rentowemu do ponownego rozpoznania, zmianę decyzji i rozstrzygnięcie co do istoty sprawy, jak i zasądzenie kosztów.

W uzasadnieniu odwołania odwołujący podniósł, że obecny stan zdrowia uniemożliwia mu podjęcie zatrudnienia, ponieważ ma 58 lat, cierpi na chorobę oczu (jaskra, zaćma), która postępuje oraz ma nieodwracalne problemy ze słuchem (pogorszenie słuchu i szumy w uszach). Stan zdrowia stale się pogarsza, a opinie lekarzy nie rokują najlepiej. Natomiast przekwalifikowanie przy obecnym wieku oraz stanie zdrowotnym nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, gdyż odwołujący nie może pracować fizycznie, a z pracą biurową nie miał nigdy do czynienia (odwołanie od decyzji ZUS z dnia 25 kwietnia 2014r., znak: (...), t. I, k. 2-9 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477¹⁴§ 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wskazał, że P. D. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 28 lutego 2014r. W dniu 28 stycznia 2014r. złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W toku postępowania został skierowany na badanie do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z dnia 18 kwietnia 2014r. uznała badanego za zdolnego do pracy. W oparciu o powyższe orzeczenie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaskarżoną decyzją z dnia 25 kwietnia 2014r., mając na uwadze art. 102 ust.
1 i art. 107 oraz art. 61 w zw. z art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił P. D. prawa do wskazanego świadczenia (odpowiedź ZUS na odwołanie z dnia
23 czerwca 2014r., t. I, k. 41 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

P. D. ur. (...) z zawodu murarz, był zatrudniony:

- w okresie od 10 września 1974r. do 25 marca 1975r. w (...) w W. jako montażysta ścianek;

- w okresie od 3 kwietnia 1975r. do 29 lutego 1980r. w w/w zakładzie jako monter urządzeń i konstrukcji metalowych;

- w okresie od 5 marca 1980r. do 31 lipca 1990r. w (...) jako monter konstrukcji żelbetonowych;

- w okresie od 18 września 1990r. do 30 września 1990r. w Przedsiębiorstwie (...) w charakterze murarza;

- w okresie od 1 października 1990r. do 30 listopada 1990r. u E. H. prowadzącego (...)w charakterze montażysty konstrukcji budowlanych;

- w okresie od 10 grudnia 1990r. do 31 grudnia 1998r. w (...) s.c. (...) na stanowisku murarza;

- w okresie od 4 stycznia 1999r. do 31 grudnia 1999r. w (...) na stanowisku murarza;

- w okresie od 1 stycznia 2000r. do 30 czerwca 2000r. w (...) sp. z o.o. w R. jako murarz;

- w okresie od 1 lipca 2000r. do 31 grudnia 2001r. u J. P. (3) prowadzącego Usługi (...) w L. jako murarz;

- w okresie od 1 lutego 2003r. do 31 stycznia 2004r. u Z. P. prowadzącego Działalność (...)w L. w charakterze murarza;

- w okresie od 1 kwietnia 2005r. do 31 marca 2006r. u Z. P. prowadzącego (...) w L. jako malarz;

- w okresie od 1 czerwca 2007r. do 30 kwietnia 2012r. u K. Z. prowadzącego (...) Przedsiębiorstwo (...) w W. w charakterze technika budowlanego (świadectwo pracy z dnia 31 marca 2006r., k. 5 a.r., świadectwo pracy z dnia 30 kwietnia 2012r., k. 6-7 a.r., kwestionariusz osobowy, k. 3 a.r.).

W dniu 19 grudnia 2012r. P. D. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy wraz z kwestionariuszem dotyczącym okresów składkowych i nieskładkowych (wniosek z dnia 19 grudnia 2012r., k. 2-5v a.r.).

Decyzją z dnia 13 marca 2013r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. przyznał ubezpieczonemu rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 14 lutego 2013r., tj. od powstania częściowej niezdolności do pracy. Jednocześnie ustalono, że świadczenie przysługuje do dnia 28 lutego 2014r. (decyzja ZUS z dnia 13 marca 2013r., znak: (...), k. 81-84 a.r.).

W dniu 28 stycznia 2014r. P. D. złożył w organie rentowym wniosek
o ponowne ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek z dnia
28 stycznia 2014r., k. 105-106 a.r.).

Po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, w tym: kart informacyjnych z leczenia szpitalnego w 2013r., zaświadczeń o stanie zdrowia wystawionych przez lekarzy leczących w dniu 27 stycznia 2014r. oraz wyników badań dodatkowych z 2014r., Lekarz Orzecznik ZUS wydał w dniu
17 lutego 2014r. orzeczenie, w którym ustalił, że P. D. nie jest osobą niezdolną do pracy (orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 17 lutego 2014r., k. 109-110 a.r.).

W oparciu o powyższe orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał w dniu 11 marca 2014r. decyzję znak: (...), którą odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (decyzja ZUS z dnia 11 marca 2014r., znak: (...) k. 113 a.r.).

W związku z wniesionym sprzeciwem od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 17 lutego 2014r. sprawa została skierowana do rozpoznania przez Komisję Lekarską ZUS nr (...), która orzeczeniem z dnia 18 kwietnia 2014r. ustaliła, że P. D. nie jest osobą niezdolną do pracy. Orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS wydane zostało po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, w tym: dokumentacji z przebiegu leczenia, kart informacyjnych
z leczenia szpitalnego, zaświadczeń o stanie zdrowia wystawionych przez lekarzy leczących na druku N-9 (14 grudnia 2012r. i z 12 grudnia 2013r.), wyników badań dodatkowych (audiogram z dnia 19 grudnia 2012r. oraz z dnia 10 kwietnia 2010r.), jak i w oparciu
o opinię konsultanta ZUS z dnia 24 stycznia 2013r. (orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS nr (...) z dnia 18 kwietnia 2014r., k. 121-122 a.r.).

Decyzją z dnia 25 kwietnia 2014r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponowne odmówił P. D. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazał, że ubezpieczony nie spełnia wszystkich przesłanek z art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r., poz. 1440) warunkujących przyznanie mu wnioskowanego świadczenia, gdyż Komisja Lekarska ZUS nr (...) orzeczeniem z dnia 17 lutego 2015r. nie stwierdziła niezdolności do pracy (decyzja ZUS z dnia 25 kwietnia 2014r., znak: (...), k. 123 a.r.).

Ubezpieczony odwołał się od powyższej decyzji (odwołanie od decyzji ZUS z dnia 25 kwietnia 2014r., znak: (...), wraz z załącznikami, t. I, k. 2-9 a.s.).

Postanowieniem z dnia 26 czerwca 2014r. Sąd Okręgowy Warszawa – Praga
w Warszawie dopuścił dowód z łącznej opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów chorób oczu, laryngologii, chirurgii i neurologii celem ustalenia, czy ubezpieczony jest zdolny czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa,
a jeżeli okresowa to na jaki okres oraz jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego (poprawa lub pogorszenie), to na czym ona polegała (postanowienie z dnia 26 czerwca 2014r.,
t. I, k. 44 a.s.).

Biegły sądowy specjalista z zakresu chirurgii dr med. J. P. (1) w opinii
z dnia 28 lipca 2014r. rozpoznał u P. D. stan po operacji obustronnych przepuklin pachwinowych oraz obustronne miernie zaawansowane żylaki powierzchowne kończyn dolnych ( (...)). Po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną i bezpośrednim zbadaniu wnioskodawcy, biegły przyjął, że w zakresie chirurgii P. D. jest zdolny do podjęcia pracy (opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu chirurgii dr med. J. P. (1) z dnia 28 lipca 2014r., t. I, k. 57-58 a.s.).

W dniu 25 września 2014r. opinię w sprawie wydał również biegły sądowy specjalista z zakresu chorób oczu dr n. med. R. S., który stwierdził u ubezpieczonego prawidłową ostrość wzroku oka prawego i nieznacznie obniżoną ostrość widzenia w oku lewym wynikającą z mroczków w polu widzenia związanych z częściowym zanikiem nerwu wzrokowego w przebiegu jaskry i stanu po przebytej laseroterapii w tym oku z powodu częściowego odklejenia siatkówki. Ostrość wzroku oka prawego = 1,0 z korekcją -0,5 dioptrii sferycznej, a ostrość wzroku oka lewego = 0,5 z korekcją -0,5 dioptrii sferycznej. Nieznacznie obniżona ostrość widzenia do bliży w oku lewym, prawidłowa w oku prawym (w odpowiedniej korekcji). Z odchyleń od stanu prawidłowego stwierdzono stan po operacji zaćmy z wszczepieniem sztucznej soczewki w oku lewym (tzw. pseudosoczewkowość). W załączonych wynikach badania pola widzenia biegły okulista stwierdził zawężenie i ubytki obwodowe oraz od strony nosowej zwłaszcza w oku lewym. Z dokumentacji i wywiadu wynika, że u wnioskodawcy rozpoznano jaskrę w 2007r. We wrześniu 2012r. odwołujący przebył operację zaćmy w oku lewym z wszczepieniem sztucznej soczewki. W lutym 2013r. z powodu częściowego odwarstwienia siatkówki w oku lewym leczony laseroterapią z dobrym skutkiem. Wnioskodawca oczekuje obecnie na operację zaćmy w oku prawym, ale ze względu na dobrą ostrość widzenia na razie zabieg odłożono. Zdaniem biegłego sądowego okulisty ubezpieczony nie jest osobą niezdolną do wykonywania pracy z przyczyn okulistycznych. Może pracować w każdym zawodzie i na każdym stanowisku, gdzie nie jest wymagana bardzo dobra ostrość widzenia i prawidłowe pole widzenia w obu oczach. Jednocześnie nadmieniono, że niewskazana jest praca związana z bardzo dużym wysiłkiem fizycznym (opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu chorób oczu dr n. med. R. S. z dnia 25 września 2014r., t. I, k. 68 a.s.).

Biegły sądowy z zakresu neurologii dr B. A. w opinii z dnia 14 listopada 2014r. rozpoznała u P. D. stan po urazie głowy z krótkotrwałą utratą przytomności w 17 roku życia bez następstw neurologicznych. W aktualnym badaniu neurologicznym brak jest istotnych odchyleń od normy, nie stwierdzono niedowładów
i ataksji, jak i cech ogniskowego uszkodzenia (...). Opiniowany prezentował logiczny kontakt, prawidłową orientację auto – i allopsychiczną. Nie stwierdzono obecności istotnych objawów ubytkowych, objawów korzeniowych, objawów zespołu piramidowego, czy też objawów patologicznych. Próba R. była ujemna, chód symetryczny i sprawny.
W ocenie biegłego sądowego neurologa, nie stwierdza się obecnie podstaw do uznania niezdolności do pracy ze względu na stan neurologiczny zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Zdaniem biegłej także w przeszłości stan neurologiczny opiniowanego nie sprowadzał u niego niezdolności do pracy, nie można więc mówić o poprawie, czy pogorszeniu (opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii dr B. A. z dnia 14 listopada 2014r., t. I, k. 76 a.s.).

W dniu 24 stycznia 2015r. biegły sądowy specjalista z zakresu otolaryngologii A. S. rozpoznała u P. D. obustronny niedosłuch odbiorczy
w stopniu lekkim oraz szumy uszne w wywiadzie. Biegła sądowa podkreśliła, że ubezpieczony posiada słuch wydolny społecznie, bez osłabienia funkcji układu przedsionkowego, który nie powoduje niezdolności do pracy zarobkowej, ale wymaga kontroli laryngologicznej. Dodatkowo nadmieniła, że ze względów profilaktycznych przeciwwskazana jest praca w hałasie. Zdaniem biegłej otolaryngolog, ubezpieczony
z przyczyn laryngologicznych nie jest niezdolny do pracy zarobkowej (opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu otolaryngologii A. S. z dnia 24 stycznia 2015r., t. I,
k. 111-113 a.s.).

Postanowieniem z dnia 13 marca 2015r. Sąd Okręgowy Warszawa – Praga
w Warszawie dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłego sądowego specjalisty chorób oczu celem ustalenia, czy odwołujący się jest zdolny czy też całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy zarobkowej, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres oraz jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego (poprawa lub pogorszenie), to na czym ona polegała (postanowienie z dnia 13 marca 2015r., t. I, k. 125 a.s.).

Biegły sądowy specjalista z zakresu chorób oczu lek. med. H. R. w opinii
z dnia 18 maja 2015r. rozpoznała u ubezpieczonego jaskrę otwartego kąta obu oczu, stan po operacji zaćmy z wszczepem sztucznej soczewki oka lewego, stan po laseroterapii siatkówki z powodu przedarciowego odwarstwienia siatkówki oka lewego (2013r.) oraz zaćmę początkową oka prawego. Zdaniem biegłej P. D. jest jednak osobą zdolną do pracy. Nadmieniła przy tym, że przeciwskazaniem może być praca związana z bardzo dużym wysiłkiem fizycznym, a opiniowany wymaga stałego stosowania kropli p/jaskrowych i okresowej kontroli okulistycznej (opinia biegłego sądowego specjalisty
z zakresu chorób oczu lek. med. H. R. z dnia 18 maja 2015r., t. I, k. 156 a.s.).

Postanowieniem z dnia 3 sierpnia 2015r. Sąd Okręgowy Warszawa – Praga
w Warszawie dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego specjalisty medycyny pracy na takie okoliczności jak pozostałych biegłych (postanowienie z dnia 3 sierpnia 2015r., t. I, k. 171 a.s.).

Biegła sądowa z zakresu medycyny pracy J. P. (2) w opinii z dnia
22 października 2015r. rozpoznała u ubezpieczonego jaskrę obu oczu, stan po operacji zaćmy oka lewego z wszczepem sztucznej soczewki, przedarciowe odwarstwienie siatkówki oka lewego leczone laseroterapią, nadciśnienie tętnicze w wywiadzie, żylaki kończyn dolnych miernie zaawansowane oraz stan po operacyjnym leczeniu przepuklin pachwinowych obustronnych. W badaniu przedmiotowym stwierdziła dobry stan ogólny, brak cech niewydolności układu krążenia i oddechowego, jak i prawidłową funkcję narządu ruchu. Oceniła, że stopień ubytku słuchu nie powoduje niezdolności do pracy, a słuch jest wydolny socjalnie. Przy istniejących schorzeniach narządu wzroku w dokumentacji opisywano: ostrość wzroku Vod=1,0sc, Vos=0,5cc+3,5D (10 kwietnia 2013r.), Vod=1,0cc 0,5D, Vos=0,5cc 0,5D (29 września 2014r.), Vod=1,0sc, Vos=0,5cc 0,5D (18 maja 2015r.), Vod=0,83c, Vos=0,71 sc (karta informacyjna z dnia 9 lipca 2015r.), w polu widzenia łukowate ubytki
w obu oczach, bez postępujących zmian w dostępnych badaniach perymetrycznych – ostatnie 31 stycznia 2014r., ciśnienie śródgałkowe jest unormowane farmakologicznie. Przy powyższych parametrach zachowanie są wymagania dotyczące narządu wzroku w odniesieniu do pracy, jaką wykonywał opiniowany. Minimalne wymagania do pracy na wysokości to ostrość wzroku 0,8 i 0,5 i pole widzenia co najmniej 50^{(

0 )}od skroni i 20^{(

0 )}od nosa, góry i dołu, dopuszczalna jest praca w goglach korekcyjno – ochronnych i w soczewkach kontaktowych. W okresie kiedy opiniowany został uznany za niezdolnego do pracy (2013r.) był on bezpośrednio po leczeniu przedarciowego odwarstwienia siatkówki. Obecnie siatkówka oka lewego przyłożona. Zdaniem biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy, schorzenia występujące u odwołującego nie powodują u niego zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami (opinia biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy J. P. (2) z dnia 22 października 2015r., t. I, k. 192-193 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, w tym na podstawnie dokumentów znajdujących się
w aktach rentowych P. D.. Ich autentyczność, jak również zgodność
z rzeczywistym stanem rzeczy, nie była kwestionowana przez żadną ze stron procesu, dlatego Sąd uznał je za pełnowartościowy materiał dowodowy mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Sąd dokonał ustaleń stanu faktycznego także na podstawie opinii biegłych sądowych specjalistów z zakresu chorób oczu, laryngologii, chirurgii, neurologii i medycyny pracy, które są rzetelne, gdyż zostały wydane w oparciu o obiektywne badania ubezpieczonego,
a wydający je biegli są specjalistami w swojej dziedzinie, posiadającymi bogatą wiedzę medyczną i wieloletnie doświadczenie zawodowe. Z tego względu ich opinie nie budzą wątpliwości i zastrzeżeń w zakresie określenia stanu zdrowia P. D. i jego zdolności do pracy. Z tego względu Sąd przyjął opinie biegłych jako podstawę dokonanych ustaleń. Wprawdzie ubezpieczony z opiniami biegłych nie zgodził się, jednak nie wskazał żadnych konkretnych zarzutów ani uwag odnośnie stanowiska biegłych. Polemizował w zasadzie jedynie z wnioskami końcowymi biegłych w zakresie stwierdzonej zdolności do pracy, przy czym dla poparcia swego stanowiska nie powoływał takich argumentów, które mogłyby poddać w wątpliwość to, co stwierdzili biegli.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie P. D. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...)Oddział w W. z dnia 25 kwietnia 2014r., znak: (...), jako niezasadne nie zasługiwało na uwzględnienie.

W myśl art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r., poz. 1440; ze zm.) – zwanej dalej: „ustawą emerytalną”, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1. jest niezdolny do pracy;

2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3. niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Wskazane warunki muszą być spełnione łącznie. W rozpoznawanej sprawie sporne było spełnienie przez P. D. pierwszego ze wskazanych warunków, tj. niezdolności do pracy. Niezdolność do pracy jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy) (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004 roku, II UK 222/03, OSNAPiUS 2004r., Nr 19, poz. 340).

Prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy może ulec zmianom
w przypadku zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, jej ustania lub ponownego powstania. O zmianach w prawie i wysokości świadczeń rentowych przesądza wynik badania lekarskiego przeprowadzonego przez Lekarza Orzecznika ZUS/Komisję Lekarską ZUS, która dokonuje oceny niezdolności do pracy, jej stopnia i trwałości. Treść orzeczenia
w przedmiocie zmiany kwalifikacji niezdolności do pracy, braku tej niezdolności lub jej ponownego powstania, powinna w równym stopniu wynikać z profesjonalnej oceny stanu zdrowia badanego (wyrok SN z dnia 12 stycznia 2001r., II UKN 181/00, OSNAPiUS 2002, nr 17, poz.418), jak i biologicznego aspektu niezdolności do pracy z elementami ekonomicznymi, np. posiadanymi kwalifikacjami, możliwością przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwością wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy, a także z celowością przekwalifikowania.

Niepodważalną okolicznością w sprawach, choćby o rentę, jest to, że stwierdzenie niezdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych, toteż podstawę ustaleń stanowią dowody z opinii biegłych, posiadających wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń osoby zainteresowanej uzyskaniem świadczenia. Prawidłowa opinia winna być wyczerpująca, czyli odnosić się do wszystkich kwestii zawartych w tezie dowodowej, jak również zawierać logiczne uzasadnienie postawionych wniosków. Dowód tego rodzaju podlega ocenie według zasad określonych w art. 233 § 1 k.p.c., a więc na podstawie kryteriów zgodności z zasadami logiki, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia skuteczności wyrażonych w niej wniosków, bez wkraczania w sferę wiedzy specjalistycznej.

Dodatkowo istotne jest i wymaga podkreślenia, że postępowanie sądowe
w sprawach dotyczących ubezpieczenia rentowego wszczynane w rezultacie odwołania wniesionego przez ubezpieczonego ma charakter odwoławczy. Jego przedmiotem jest więc ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy na wniosek ubezpieczonego lub z urzędu. Badanie owej zgodności z prawem i legalności decyzji oraz orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego oraz prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji. Mówiąc inaczej
- o zasadności przyznania lub odmowy przyznania świadczenia decydują okoliczności istniejące w chwili ustalania do niego prawa. Postępowanie dowodowe przed sądem jest zatem postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy, a biegli sądowi nie zastępują lekarza orzecznika ZUS, tylko zgodnie z posiadaną wiedzą specjalistyczną poddają ocenie merytorycznej trafność wydanego przez niego orzeczenia o zdolności wnioskodawcy do pracy lub jej braku (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 20 maja 2004 roku, II UK 395/03, OSNAPiUS 2005, Nr 3, poz. 43).

Badając w przedmiotowej sprawie występowanie spornej przesłanki warunkującej przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, Sąd Okręgowy dopuścił dowód
z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu chorób oczu, laryngologii, chirurgii, neurologii i medycyny pracy. W związku z powyższym ocena stanu zdrowia P. D. nie ograniczyła się do oceny tylko jednego specjalisty, ale została przeprowadzona przez kilku różnych specjalistów, w tym dwóch okulistów oraz biegłego z zakresu medycyny pracy, który wydał opinię uwzględniając wszystkie schorzenia występujące u ubezpieczonego. Z opinii wszystkich biegłych wynika zgodny wniosek, że P. D. jest osobą zdolną do pracy. Biegły sądowy specjalista z zakresu chirurgii dr med. J. P. (1) rozpoznał u ubezpieczonego stan po operacji obustronnych przepuklin pachwinowych oraz obustronne miernie zaawansowane żylaki powierzchowne kończyn dolnych ( (...)). Po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną i bezpośrednim zbadaniu wnioskodawcy przyjął, że P. D. jest zdolny do podjęcia pracy. Biegły sądowy specjalista z zakresu chorób oczu dr n. med. R. S., stwierdził u ubezpieczonego prawidłową ostrość wzroku oka prawego i nieznacznie obniżoną ostrość widzenia w oku lewym wynikającą z mroczków w polu widzenia związanych z częściowym zanikiem nerwu wzrokowego w przebiegu jaskry i stanu po przebytej laseroterapii w tym oku z powodu częściowego odklejenia siatkówki. Ostrość wzroku oka prawego = 1,0 z korekcją -0,5 dioptrii sferycznej, ostrość wzroku oka lewego = 0,5 z korekcją -0,5 dioptrii sferycznej. Nieznacznie obniżona ostrość widzenia do bliży w oku lewym, prawidłowa w oku prawym (w odpowiedniej korekcji). Z odchyleń od stanu prawidłowego stwierdzono stan po operacji zaćmy z wszczepieniem sztucznej soczewki w oku lewym (tzw. pseudosoczewkowość). W załączonych wynikach badania pola widzenia, biegły okulista R. S. stwierdził zawężenie i ubytki obwodowe oraz od strony nosowej zwłaszcza w oku lewym. Zdaniem biegłego sądowego R. S. ubezpieczony nie jest jednak osobą niezdolną do wykonywania pracy z przyczyn okulistycznych. Może pracować w każdym zawodzie i na każdym stanowisku, gdzie nie jest wymagana bardzo dobra ostrość widzenia i prawidłowe pole widzenia w obu oczach, przy czym niewskazana jest praca związana z bardzo dużym wysiłkiem fizycznym . Podobne stanowisko do tego wyrażonego przez biegłego sądowego R. S. wyraziła biegła z tej samej dziedziny H. R.. Jej wnioski są zbieżne z tym co wskazał biegły R. S..

Z kolei biegła sądowa z zakresu neurologii dr B. A. rozpoznała u P. D. stan po urazie głowy z krótkotrwałą utratą przytomności w 17 roku życia, ale bez następstw neurologicznych. Nie stwierdziła istotnych odchyleń od normy, niedowładów i ataksji, cech ogniskowego uszkodzenia (...), obecności istotnych objawów ubytkowych, korzeniowych, a także objawów zespołu piramidowego, czy też objawów patologicznych. Zdaniem biegłej, w przeszłości stan neurologiczny opiniowanego nie sprowadzał u niego niezdolności do pracy, nie można więc mówić o poprawie, czy pogorszeniu. Aktualnie, biegła również nie stwierdziła podstaw do uznania badanego za niezdolnego do pracy.

Biegła sądowa specjalista z zakresu otolaryngologii A. S. rozpoznała u P. D. obustronny niedosłuch odbiorczy w stopniu lekkim oraz szumy uszne w wywiadzie. Podkreśliła przy tym, że ubezpieczony posiada słuch wydolny społecznie, bez osłabienia funkcji układu przedsionkowego, który nie powoduje niezdolności do pracy zarobkowej, ale wymaga kontroli laryngologicznej. Dodatkowo nadmieniła, że ze względów profilaktycznych przeciwwskazana jest praca
w hałasie. Zdaniem biegłej otolaryngolog, P. D. z przyczyn laryngologicznych nie jest zatem niezdolny do pracy zarobkowej.

Dodatkowo opinię w sprawie wydała biegła sądowa z zakresu medycyny pracy J. P. (2), która rozpoznała u P. D. jaskrę obu oczu, stan po operacji zaćmy oka lewego z wszczepem sztucznej soczewki, przedarciowe odwarstwienie siatkówki oka lewego leczone laseroterapią, nadciśnienie tętnicze w wywiadzie, żylaki kończyn dolnych miernie zaawansowane oraz stan po operacyjnym leczeniu przepuklin pachwinowych obustronnych. W badaniu przedmiotowym stwierdziła dobry stan ogólny, brak cech niewydolności układu krążenia i oddechowego, jak i prawidłową funkcję narządu ruchu. Zdaniem biegłej z zakresu medycyny pracy stopień ubytku słuchu nie powoduje niezdolności do pracy, a słuch jest wydolny socjalnie. Przy istniejących schorzeniach narządu wzroku w dokumentacji opisywano: ostrość wzroku Vod=1,0sc, Vos=0,5cc+3,5D (10 kwietnia 2013r.), Vod=1,0cc 0,5D, Vos=0,5cc 0,5D (29 września 2014r.), Vod=1,0sc, Vos=0,5cc 0,5D (18 maja 2015r.), Vod=0,83c, Vos=0,71 sc (karta informacyjna z dnia 9 lipca 2015r.), w polu widzenia łukowate ubytki w obu oczach, bez postępujących zmian w dostępnych badaniach perymetrycznych – ostatnie 31 stycznia 2014r., ciśnienie śródgałkowe jest unormowane farmakologicznie. Przy powyższych parametrach zachowanie są w ocenie biegłego sądowego wymagania dotyczące narządu wzroku w odniesieniu do pracy jaką wykonywał opiniowany. Minimalne wymagania do pracy na wysokości to ostrość wzroku 0,8 i 0,5 i pole widzenia co najmniej 50^{(

0 )}od skroni i 20^{(

0 )}od nosa, góry i dołu, dopuszczalna jest praca w goglach korekcyjno – ochronnych i w soczewkach kontaktowych. Biegła sądowa wskazała przy tym, że w okresie kiedy opiniowany został uznany za niezdolnego do pracy (2013r.) był on bezpośrednio po leczeniu przedarciowego odwarstwienia siatkówki. Obecnie siatkówka oka lewego jest przyłożona. Zdaniem biegłej sądowej z zakresu medycyny pracy, schorzenia występujące u ubezpieczonego nie powodują niezdolności do pracy zgodnej
z posiadanymi kwalifikacjami.

Sąd Okręgowy podzielił stanowisko wyrażone w opiniach biegłych sądowych poszczególnych specjalności, które odnoszą się do wszystkich schorzeń, które sygnalizował P. D.. Dodatkowo istotne w sprawie było to, że ubezpieczony mając możliwość wypowiedzenia się co do treści zawartych w opiniach biegłych, wprawdzie nie zgodził się z nimi, jednak nie wskazał żadnych konkretnych zarzutów ani uwag odnośnie stanowiska biegłych. Polemizował w zasadzie jedynie z wnioskami końcowymi biegłych w zakresie stwierdzonej zdolności do pracy, przy czym dla poparcia swego stanowiska nie powoływał takich argumentów, które mogłyby poddać w wątpliwość to, co ustalili biegli. Przy tym podkreślić należy, że biegli swoje stanowisko szeroko uzasadnili, odwołali się do konkretnych informacji o stanie zdrowia ubezpieczonego i na tej podstawie opierali wnioskowanie o braku niezdolności do pracy. Sąd nie znalazł podstaw, by temu wnioskowaniu zarzucać brak logiki czy sprzeczność z zasadami doświadczenia życiowego. Z tego względu brak było podstaw, by P. D. uznać za osobę niezdolną do pracy. Co prawda u ubezpieczonego występują dysfunkcje organizmu, na które biegli wskazali, nie są one jednak tak daleko posunięte, aby powodowały niezdolność do pracy. Według biegłych istniejące schorzenia wymagają systematycznego leczenia i kontroli, ale nie powodują obecnie naruszenia sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym orzeczenie niezdolności do pracy.

Podkreślenia wymaga, że biegli uwzględnili rodzaj prac, jakie wykonywał ubezpieczony i nie stwierdzili, by do ich wykonywania istniały przeciwwskazania. Co istotne, w przeszłości ubezpieczony pobierał rentę, ale jego stan zdrowia w ówczesnym czasie był odmienny. Jak wskazała biegła z zakresu medycyny pracy ubezpieczony kiedy został uznany za niezdolnego do pracy (2013r.) był bezpośrednio po leczeniu przedarciowego odwarstwienia siatkówki. W późniejszym okresie, kiedy ponownie składał wniosek rentowy, jego stan zdrowia uległ zmianie, tak że nie ma podstaw do stwierdzenia niezdolności do pracy.

W piśmie procesowym ubezpieczonego z dnia 10 lipca 2015r. (k. 166 – 167) zostało zawarte twierdzenie, że żaden lekarz medycyny pracy, przy istniejących schorzeniach, nie wyda mu zaświadczenia, że jest zdolny do pracy. Sąd uwzględniając tego rodzaju stwierdzenie i chcąc uzyskać stanowisko lekarza medycyny pracy, dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego specjalisty z tej dziedziny, który nie potwierdził stanowiska P. D.. Wbrew temu, na co powołał się P. D., biegły potwierdził zdolność do pracy po przeanalizowaniu wszystkich schorzeń. Opinia jest przy tym szeroko umotywowana, a wnioski, jakie ten biegły przedstawił są logiczne i nie pozostają w sprzeczności z tym, co wynika z dokumentacji medycznej i badania ubezpieczonego. Z uwagi na fakt, że P. D. szczególnie akcentował trudności z narządem wzroku, to wskazać należy, iż biegły z zakresu medycyny pracy wyjaśnił w opinii, jakie parametry w odniesieniu do tego narządu są konieczne, aby dopuszczalne było wykonywanie takiej pracy, jaką dotychczas wykonywał i do jakiej kwalifikacje posiada ubezpieczony. Według biegłego, ubezpieczony takie parametry widzenia spełnia, a zatem wniosek biegłego o zdolności do pracy nie może być kwestionowany.

Innym z zarzutów P. D. był zarzut dotyczący nieuwzględniania, że Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności orzeczeniem z dnia 5 marca 2015r. zaliczył ubezpieczonego do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym (k. 138 – 140 a.s.). W ocenie Sądu wskazywana okoliczność stwierdzenia niepełnosprawności, której ubezpieczony przypisuje istotne znaczenie, nie jest przesądzająca. Sąd Najwyższy w wielu orzeczeniach, które Sąd Okręgowy podziela wyjaśnił, że brak podstaw do utożsamiania pojęć prawnych "niezdolności do pracy" (art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej) oraz "niepełnosprawności" (art. 1 i art. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych), skoro każde z tych pojęć posiada odmienną definicję legalną. Orzekanie w sprawie ustalenia stopnia "niezdolności do pracy" oraz w sprawie ustalenia stopnia "niepełnosprawności" należą do innych organów i stanowić mają konieczną przesłankę prawną dla ustalenia prawa do korzystania z różnego rodzaju świadczeń lub uprawnień (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2003r., II UK 386/02, OSNP 2004/12/213 oraz z dnia 28 stycznia 2004r., II UK 222/03, OSNP 2004/19/340). Definicja prawna pojęcia "niepełnosprawności" ujęta została szerzej aniżeli definicja prawna pojęcia "niezdolności do pracy". W konsekwencji każda osoba, która uzyskała orzeczenie "o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy" jest uznawana równocześnie za "osobę niepełnosprawną", ale nie każda osoba "niepełnosprawna" staje się automatycznie "osobą niezdolną do pracy". Mimo podobieństwa definicji, stwierdzenie nawet umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie jest tożsame ze stwierdzeniem niezdolności do pracy, a tylko niezdolność do pracy jest równoznaczna z niepełnosprawnością.

Odnosząc się do zarzutu ubezpieczonego dotyczącego naruszenia przez organ rentowy przepisów k.p.a., wskazać należy, że zarzut ten nie mógł być uwzględniony, ponieważ postępowanie sądowe, w tym w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania. Sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien dostrzegać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego, jako przedmiotu odwołania. Stwierdzenie takiej wady następuje jednak tylko dla celów postępowania cywilnego i ze skutkami tylko dla tego postępowania. W wypadkach innych wad, wymienionych w art. 156 § 1 k.p.a. i w przepisach, do których odsyła art. 156 § 1 pkt 7 k.p.a., konieczne jest wszczęcie odpowiedniego postępowania administracyjnego w celu stwierdzenia nieważności decyzji i wyeliminowania jej z obrotu prawnego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2010r., I UK 252/09, Lex nr 577824).

Podsumowując, Sąd Okręgowy uznał, że P. D. nie spełnił podstawowej przesłanki niezbędnej do uzyskania prawa do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy, a mianowicie nie jest choćby częściowo niezdolny do pracy. Wobec tego brak było podstaw do zmiany decyzji organu rentowego. Jak zostało wskazane wyżej, świadczenie rentowe przysługuje po łącznym spełnieniu wszystkich warunków określonych w art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS, a to nie nastąpiło
w rozważanym przypadku.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł
o oddaleniu odwołania.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE