UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 11 grudnia 2012 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu sprawy z powództwa Gminy R. przeciwko M. S. o opróżnienie lokalu mieszkalnego

1. nakazał pozwanej M. S. opróżnienie wraz ze wszystkimi rzeczami stanowiącymi jej własność lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w R. przy ul. (...) i wydanie go Gminie R.;

2. orzekł, że pozwanej M. S. nie przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego;

3. zasądził od M. S. na rzecz Gminy R. kwotę 337 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 120 zł tytułem zwrotu koszów zastępstwa procesowego.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia Sądu Rejonowego.

W dniu 20 stycznia 1995 roku M. S. zawarła z Gminą R. umowę najmu lokalu mieszkalnego położonego w miejscowości K. R. przy ul. (...). Umowa niniejsza została zawarta na czas określony tj. na czas pracy M. S. w zawodzie nauczyciela na terenie gminy R..

W dniu zawarcia umowy M. S. dodatkowo złożyła pisemne oświadczenie, iż w mieszkaniu stanowiącym własność Gminy R., będącym przedmiotem umowy najmu będzie mieszkała przez okres zatrudnienia w szkołach na terenie Gminy R., zgodnie z zapisem zawartym w umowie najmu.

M. S. była zatrudniona w charakterze nauczyciela na terenie Gminy R. do 1999 roku. Wobec faktu, iż z dniem 31 sierpnia 1999 roku umowa najmu lokalu mieszkalnego z dnia 20 stycznia 1995 roku uległa rozwiązaniu M. S. została poproszona o przekazanie zajmowanego dotychczas przez nią lokalu do zasobów gminy w terminie do dnia 30 listopada 1999 roku.

Od czasu przejścia na emeryturę M. S. jedynie pomieszkiwała w przedmiotowym lokalu. Z przyczyn rodzinnych wyprowadziła się bowiem do domu rodzinnego do miejscowości Z.. Od trzech lat M. S. nie była w lokalu mieszczącym się przy ul. (...) w R..

Pismem z dnia 28 stycznia 2011 roku działająca w imieniu właściciela lokalu Wójt Gminy R. ponownie wystąpiła do M. S. z prośbą o opuszczenie wraz ze wszystkimi rzeczami zajmowanego lokalu mieszkalnego w nieprzekraczalnym terminie 30 dni od daty doręczenia pisma, z uwagi na okoliczność, iż upłynął okres na jaki została zawarta umowa.

M. S. aktualnie mieszka w miejscowości Z.. Wraz z matką zajmują 47 metrowe mieszkanie, którego powódka jest współwłaścicielem.

M. S. jest emerytką. Nie korzysta ze świadczeń z pomocy społecznej.

Sąd Rejonowy zważył, iż przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz ( art. 659 § 1 k.c. ). Po zakończeniu najmu najemca zobowiązany jest zwrócić rzecz w stanie niepogorszonym, jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania ( art. 675 § 1 k.c. ). Jeżeli po upływie terminu umowy najemca używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nie oznaczony ( art. 674 k.c. ). Jednakże w przypadku, gdy umowa najmu dobiegła końca, wynajmujący wezwał najemcę do opuszczenia lokalu, a ten ostatni mimo wszystko pozostaje w lokalu i opłaca dotychczasowy czynsz, nie może być mowy o zgodzie wynajmującego, a co za tym idzie - nie ma możliwości przedłużenia umowy.

W rozpoznawanej sprawie powodową Gminę R. łączyła z pozwaną umowa najmu lokalu mieszkalnego, zawarta na czas oznaczony - tj. na czas pracy M. S. w zawodzie nauczyciela na terenie Gminy R.. M. S. nie pracuje jako nauczyciel na obszarze gminy R. od 1999 roku co oznacza, że łącząca ją z Gminą R. umowa najmu wygasła. M. S. po zakończeniu najmu nie zwróciła zajmowanego przez siebie lokalu mimo, że między stronami nie została zawarta kolejna umowa najmu a właściciel lokalu wzywał ją do jego wydania. Dlatego też żądanie eksmisji jest uzasadnione. Nakazanie wydania nieruchomości znajduje swoją podstawę prawną w art. 222 k.c. Przepis ten stanowi, iż właściciel może żądać od osoby która faktycznie włada jego rzeczą, aby rzecz ta została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Uprawnienie to może wynikać między innymi ze stosunku najmu. Tymczasem jak ustalono, łącząca powoda z pozwaną umowa najmu wygasła.

Powołany przez powódkę przepis art. 54 Karty Nauczyciela w ocenie Sądu chroniłby powódkę przed ewentualnym wypowiedzeniem jej stosunku najmu z tej przyczyny, że przestała wykonywać pracę na terenie gminy. Nie dotyczy natomiast sytuacji, gdy umowa została zawarta na czas określony, gdzie strony wyraźnie ustaliły termin na jaki zawierają umowę.

Mając powyższe na uwadze Sąd nakazał pozwanej opróżnienie wraz ze wszystkimi rzeczami stanowiącymi jej własność lokalu mieszkalnego położonego w K. R. przy ul. (...) nr(...) i wydanie go powodowej Gminie R..

W przedmiocie braku uprawnienia pozwanej M. S. do otrzymania lokalu socjalnego Sąd orzekł na podstawie art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. 2005 r., nr 31, poz. 266 ze zm.), który to przepis w ustępie 1 nakłada na Sąd obowiązek orzeczenia w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Badając, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, sąd bierze pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania z lokalu przez osoby, których żądanie eksmisji dotyczy, ponadto ich szczególną sytuację materialną i rodzinną. Art. 14 ust. 4 wyłącza wydanie orzeczenia negatywnego w stosunku do określonych w nim kategorii osób, chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.

Jak wynika natomiast z zeznań M. S. jest ona współwłaścicielem mieszkania położonego w miejscowości Z.. Pozwana pomieszkuje w Z. od czasu przejścia na emeryturę a od trzech mieszka tam na stałe, gdyż jak wynika z jej zeznań od tego czasu nie była w mieszkaniu znajdującego się w R.. Oznacza to, że M. S. realizuje swoje potrzeby mieszkaniowe w pełni co nie uzasadnia przyznania jej uprawnienia do lokalu socjalnego.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o treści art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od w/w wyroku złożyła pozwana zaskarżając wyrok w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła nieuwzględnienie jej uprawnień wynikających z art. 54 Karty Nauczyciela oraz wskazała , iż w związku z tym nie obowiązuje jej umowa terminowa. Przyznała okoliczność , iż od 3 lat nie zamieszkiwała w lokalu bowiem była chora i nadal choruje. Wniosła dodatkowo o nie obciążanie jej kosztami postępowania.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji .

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Umowa najmu łącząca strony została zawarta co jest bezsporne w 1995r. pod rządami ustawy z 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych ( t.j. Dz.U. z 1998r. nr 120 poz.787 ze zm. ). Przepisy tej ustawy / art. 6 / dawały stronom możliwość zawarcia umowy najmu na czas określony tj. czas trwania stosunku pracy. Taka też umowa między stronami została zawarta. Strony zgodną wolą nie przekształciły umowy w umowę na czas nieoznaczony /czemu zresztą pozwana nie zaprzecza/ co oznacza , iż z chwilą ustania stosunku pracy umowa ekspirowała i po stronie pozwanej powstał obowiązek zwrotu przedmiotu najmu / art. 675§1 k.c./ . W tym zakresie Sąd Rejonowy błędnie powołał się na art. 222 k.c. jako podstawę prawną żądania zwrotu przedmiotu najmu podczas gdy z materiału dowodowego wcale nie wynika aby powód był właścicielem lokalu. Bezspornym jest natomiast , iż powód był wynajmującym w tym stanie rzeczy podstawą do zwrotu przedmiotu najmu jest art. 675§ 1 k.c. Pozwana jednakże pomimo wezwania jej do opróżnienia lokalu w dalszym ciągu w lokalu zamieszkiwała i go zajmowała.

W toku procesu pozwana powoływała się na art. 54 ust. 4 Karty Nauczyciela jako podstawę prawną do oddalenia powództwa o eksmisję . Zgodnie z treścią tego przepisu nauczyciel po przejściu na emeryturę, rentę lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne zachowuje prawo do zajmowania mieszkania. Prawo to służy także małżonkowi nauczyciela emeryta (rencisty, pobierającego nauczycielskie świadczenie kompensacyjne) oraz dzieciom pozostającym na jego utrzymaniu i prowadzącym z nim wspólne gospodarstwo domowe.

Przepis ten w zbliżonym brzmieniu obowiązywał także w chwili ustania stosunku pracy przez pozwaną.

W przepisie tym mówi się wprawdzie o zachowaniu przez nauczyciela prawa do zajmowania mieszkania po przejściu na emeryturę lub rentę, nie przewiduje się jednak w sposób wyraźnie jednoznaczny, że jest to prawo do mieszkania dotychczas zajmowanego i że niedopuszczalne jest ustanie stosunku najmu takiego mieszkania na skutek upływu czasu na jaki umowa terminowa została zawarta. Przepis ten nie kreuje nowego stosunku najmu natomiast daje możliwość do domagania się takiego prawa w określonym trybie z tym jednak, że Karta Nauczyciela nie precyzuje w jaki sposób ma nastąpić realizacja tego prawa.

Nawet gdyby założyć ,że pozwanej przysługuje w myśl art. 54 ust. 4 Karty Nauczyciela prawo do lokalu mieszkalnego to argumentem przemawiającym przeciwko skorzystaniu przez pozwaną z prawa do lokalu jest fakt , iż pozwana z tego lokalu tak naprawdę nie korzysta od około 14 lat przez ostatnie trzy lata nie przebywała w tym lokalu wcześniej jedynie w nim pomieszkiwała. Obecnie jest właścicielką innego mieszkania w którym ma swoje centrum życiowe i zamierzała się nawet z lokalu wyprowadzić chociaż ostatecznie zmieniła zdanie w reakcji na to , że pracownicy Urzędu Gminy - jak twierdzi- samowolnie wkroczyli do jej mieszkania .

W takiej sytuacji zasłanianie się przez pozwaną art. 54 Karty Nauczyciela i powoływanie się na prawo wynikające z tego przepisu w ocenie Sądu jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego i nie może korzystać z ochrony ( art. 5 k.c. ).

Reasumując apelacja pozwanej jako bezzasadna podlegała oddaleniu, a to na podstawie art. 385 k.p.c.

Uwzględniając trudną sytuację pozwanej która się leczy oraz subiektywne przekonanie o słuszności swoich racji Sąd Okręgowy na podstawie art. 102 k.p.c. postanowił nie obciążać pozwanej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda.

Na oryginale właściwe podpisy

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE