Sygn. akt I C 2613/17
K., dnia 15 listopada 2017r.
Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:
Przewodniczący: SSR Michał Włodarek
Protokolant: sekr. sąd. Anna Dulas
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 listopada 2017r.
sprawy
z powództwa (...) Sp. z o.o. z/s w W. (KRS (...))
przeciwko pozwanej M. B. (PESEL (...))
o zapłatę
1. zasądza od pozwanej M. B. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. z/s w W. kwotę 4.448,88zł (cztery tysiące czterysta czterdzieści osiem złotych 88/100) wraz z odsetkami:
- umownymi za opóźnienie w wysokości nieprzekraczającej w stosunku rocznym czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, z tym zastrzeżeniem, że odsetki nie mogą przekraczać w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonymi od kwoty 4.267,20zł (cztery tysiące dwieście sześćdziesiąt siedem złotych 20/100) od dnia 31 maja 2017r. do dnia zapłaty,
- ustawowymi za opóźnienie w wysokości nie przekraczającej w stosunku rocznym odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonymi od kwoty 181,68zł (sto osiemdziesiąt jeden złotych 68/100) od dnia 31 maja 2017r. do dnia zapłaty,
2. oddala powództwo w pozostałej części,
3. zasądza od pozwanej M. B. na rzecz powoda easyDEBT Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z/s w W. kwotę 1.003,46zł (jeden tysiąc trzy złote 46/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,
4. nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.
Sygn. akt I C 2613/17
W dniu 31 maja 2017r. powód (...) Sp. z o.o. z/s w W. skierował do elektronicznego postępowania upominawczego żądanie zasądzenia od pozwanej M. B. kwoty 9.376,64zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 4.810,95zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 577,68zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i od kwoty 3.988,01zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu powód przytoczył okoliczności wskazujące na jego legitymację czynną oraz oznaczył źródło zobowiązania, jego wysokość oraz wymagalność podając, iż dochodzone roszczenie stanowi należność wynikającą z nienależycie wykonanej umowy pożyczki łączącej pozwaną z powodem.
W postępowaniu tym w sprawie o sygn. akt Nc – e (...) stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty.
Pozwana nie zajęła stanowiska w sprawie i nie ustosunkowała się w żaden sposób do żądań pozwu.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.
Powód (...) Sp. z o.o. z/s w W. jest przedsiębiorcą, który w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej udziela pożyczek.
W dniu 16 sierpnia 2016r. pozwana M. B. zawarła z (...) Sp. z o.o. z/s w W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Kwota pożyczki została ustalona na w wysokości 5.000,00zł. Powód zastrzegł prowizję za udzieloną pożyczkę w wysokości 4.250,00zł. Kontrakt miał charakter terminowy, pozwana zobowiązała się do spłaty pożyczki w 24 ratach począwszy od dnia 12 września 2016r. do dnia 12 sierpnia 2018r. Strony kontraktu zastrzegły również wysokość odsetek kapitałowych na kwotę 537,28zł.
Pozwana nie wykonała w całości postanowień umowy i posiadała wobec poprzednika prawnego powoda zadłużenie obejmujące kwotę kapitału w wysokości 4.267,20zł. Pozwana z tytułu spłaty pożyczki uiściła na rzecz powoda w dniu 19 września 2016r. kwotę 407,80zł, w dniu 25 października 2016r. kwotę 125,00zł i w dniu 12 października 2017r. kwotę 200,00zł.
W dniu 17 stycznia 2017r. powód dokonał wypowiedzenia pozwanej opisanej wyżej umowy pożyczki.
( wezwanie do zapłaty wraz z wypowiedzeniem umowy k. 13, harmonogram k. 14-15, wezwanie do zapłaty k. 16, 17, wniosek o pożyczkę k. 18-19, 20, umowa pożyczki k. 21-25, 27-28, potwierdzenie przelewu k. 26, odpis KRS k. 31-33)
Sąd Rejonowy zważył, co następuje.
Stosownie do treści art. 353 § 1 kc, podstawowym obowiązkiem dłużnika jest spełnienie świadczenia. Prowadzi ono do zaspokojenia interesu wierzyciela, wskutek czego zobowiązanie wygasa.
Artykuł 354 kc określa obowiązki dłużnika w ten sposób, że oprócz treści zobowiązania rozumianej jako nakazy wyrażone w czynności prawnej stanowiącej źródło zobowiązania oraz odnoszących się do tego zobowiązania normach prawnych jego zachowanie powinno odpowiadać trzem dalszym wzorcom postępowania - celowi społeczno-gospodarczemu, zasadom współżycia społecznego, a także ewentualnie ustalonym zwyczajom, natomiast art. 355 kc określa sposób, w jaki dłużnik powinien wykonywać zobowiązanie i w tym znaczeniu stanowi swoistą kontynuację uregulowań zawartych w art. 354 kc i jednocześnie przepis ten definiuje pojęcie należytej staranności oraz ustanawia obowiązek dokładania owej staranności.
Niedostosowanie się przez dłużnika do opisanych wyżej wymagań sprawia, że dojdzie do nienależytego wykonania zobowiązania lub niewykonania całkowitego (art. 471 kc). Każda bowiem rozbieżność pomiędzy prawidłowym spełnieniem świadczenia a rzeczywistym zachowaniem się dłużnika rodzi odpowiedzialność kontraktową. Nienależyte wykonanie zobowiązania ma bowiem miejsce wtedy, gdy zachowanie dłużnika zmierzało do spełnienia świadczenia, jednak osiągnięty przez niego wynik nie spełnia wymogów świadczenia, do którego dłużnik był zobowiązany. Wskazać jednak należy, że dłużnik zawsze, bez względu na rodzaj winy, odpowiada wobec wierzyciela za uchybienia obowiązkowi dołożenia należytej staranności (art. 355 kc).
Powoda oraz pozwaną wiązała ważna i skuteczna umowa pożyczki w rozumieniu art. 720 i n. kc.
Strony w ramach istniejącego kontraktu uzgodniły elementy przedmiotowo i podmiotowe istotne oraz w sposób jednoznaczny i indywidualny określiły prawa i obowiązki podmiotów zobowiązań.
Powód w sposób właściwy przekazał pozwanej umówione świadczenie, natomiast pozwana w sposób nienależyty wykonała zobowiązanie zachowując się wbrew treści umowy poprzez zaniechanie uiszczenia spłaty należności wynikających z istniejącego stosunku obligacyjnego. Zaniechanie po stronie pozwanej było zawinione albowiem nie ujawniły się żadne okoliczności ekskulpacyjne i egzoneracyjne.
Powyższe spowodowało odpowiedzialność kontraktową po stronie pozwanej i obowiązek naprawienia powstałej z tego tytułu szkody. Uchybiania obowiązkom pozwanej, która nie spełniła świadczenia spowodowało zasadność zachowania wierzyciela polegającego poszukiwaniu ochrony prawnej w postępowaniu przed sądem i na przymusowej realizacji świadczenia (por. art. 471 kc i art. 361 § 1 i 2 kc).
Szkoda powoda obejmuje zarówno nieuiszczone przez pozwaną umówione należności kapitału pożyczki, ale również należności uboczne w postaci odsetek związanych z powstaniem zwłoki po stronie pozwanej.
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż powództwo podlegało tylko częściowemu uwzględnieniu, tj. w zakresie pozostałej do zapłaty kwoty pożyczki oraz odsetek za opóźnienie.
Jako niezasadne i bezpodstawne, a także naruszające przepisy prawa, w tym prowadzące do obejścia przepisów ustaw należało uznać żądania zapłaty od pozwanej kosztów prowizji.
Nie znajduje żadnego uzasadnienia normatywnego czy też ekonomicznego domaganie się od pozwanej kwoty prowizji, tym bardziej ukształtowanej w wysokości 4.250,00zł przy kwocie pożyczki 5.000,00zł. Dołączone do pozwu dokumentu nie pozwalają na stwierdzenie podstawy i oceny wysokości takiego składnika dochodzonej wierzytelności (por. art. 385 i n. kc oraz art. 5 kc i art. 58 § 1 - 3 kc przy uwzględnieniu przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2016.1528 – j.t. ze zm.)).
We wskazanej części żądania powoda należy potraktować jako postanowienie nieważne i nieznajdujące uzasadnienia normatywnego, stanowiące klauzulę abuzywną, sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa.
Nadużycie prawa podmiotowego traktuje się jako zachowanie rażące i nieakceptowane albowiem klauzula generalna zawarta w art. 5 kc zawiera odesłanie do zasad słuszności, dobrej wiary w sensie obiektywnym, zasad uczciwości obowiązującej w stosunkach cywilnoprawnych i zasady lojalności wobec partnera. Przepis art. 58 kc wyznacza od strony negatywnej ogólne ramy dopuszczalnej treści oraz celów czynności prawnych, natomiast art. 385 i n. kc określa klauzule abuzywności postanowień umownych, tj. takich które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, a wskutek takiego układu praw i obowiązków dochodzi do rażącego naruszenia interesów konsumenta i godzenia w równowagę kontraktową.
Rażące naruszenie interesów konsumenta należy rozumieć jako nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym. Natomiast działanie wbrew dobrym obyczajom w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego oznacza tworzenie przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową stron stosunku umownego.
Jednakże pomimo, że takie postanowienia umowne zostały ustalone między stronami i zapisane w treści łączącego te podmioty kontraktu, to nie powoduje to nieważności całej umowy, a jedynie jej części w opisanym zakresie (por. art. 58 § 3 kc, art. 5 kc i art. 385 i n. kc, art. 361 – 363 kc).
Konstatując powód nie udowodnił, przy tym nie stanowią takiego dowodu dokumenty załączone do pozwu, z których wynikałoby, że przysługuje mu roszczenie prowizyjne i to w wysokości oznaczonej w treści pozwu.
Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc, art. 3 kpc, art. 6 kc), czemu powód nie sprostał w zakreślonym powyżej obszarze.
Istota ciężaru dowodowego sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s. apel w B. z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).
O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 359 § 1 – 2 1 kc i art. 481 § 1 i 2 - 2 4 kc.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w z art. 98 § 1 - 3 kpc i art. 100 kpc oraz w zw. z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015.1800 ze zm.) oraz w oparciu o treść art. 19 ust. 2 pkt 2 i art. 28 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2016.623 – j.t. ze zm.) i art. 1 ust. 1 pkt 2 i art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2016.1827 – j.t. ze zm.).
Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.