Sygn. akt VI RCa 280/17
Dnia 6 grudnia 2017 roku
Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:
Przewodniczący: SSO Waldemar Pałka (spr.)
Sędziowie: SO Hanna Niewiadomska
SR del do SO Ewa Ignatowicz - Firkowska
Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Kulesza
po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2017 roku w Olsztynie
na rozprawie
z powództwa małoletniego A. B. (1) reprezentowanego przez matkę A. B. (2)
przeciwko R. B.
o alimenty
na skutek apelacji małoletniego powoda
od wyroku Sądu Rejonowego w Bartoszycach
z dnia 7 września 2017 roku
sygn. akt III RC 24/17
1. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że podwyższa ustalone tam alimenty do kwoty po 800 (osiemset) złotych miesięcznie poczynając od 01 stycznia 2018 r.;
2. w pozostałej części apelację oddala.
Sygn. akt VI RCa 280/17
Sąd Rejonowy w Bartoszycach wyrokiem z 7 września 2017r. w sprawie III RC 24/17 zasądził od pozwanego R. B. na rzecz małoletniego powoda A. B. (1) kwotę 600 zł miesięcznie tytułem alimentów i zobowiązał pozwanego do przekazywania ich ustawowej przedstawicielce powoda A. B. (2) poczynając od 1 stycznia 2017r. Oddalił wniosek powoda w pozostałym zakresie obejmującym żądanie ustalenia alimentów w wysokości 1000 zł miesięcznie. Orzekł o kosztach procesu znosząc je między stronami. Odstąpił od ściągnięcia od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa opłaty sądowej, od której powód był zwolniony.
Sąd uzasadnił decyzję podając, że w toku postępowania wykazane zostało, że pozwany jest ojcem powoda, w związku z tym zobowiązany jest do partycypowania w kosztach jego utrzymania. Wysokość alimentów natomiast Sąd uzasadnił standardem życia rodziców powoda i ich możliwościami zarobkowymi. W ocenie Sądu koszt utrzymania powoda jest standardowy i wynosi 1200 zł miesięcznie, w związku z tym każde z rodziców powinno przeznaczyć na utrzymanie syna kwotę 600 zł miesięcznie.
Apelację od tego wyroku wniósł powód zaskarżając wyrok w części oddalającej powództwo ponad kwotę 600 zł miesięcznie do kwoty 800 zł miesięcznie.
Zarzucił wyrokowi naruszenie przepisu art. 233§1 k.p.c. poprzez nieuzasadnione uznanie, że udział ojca powinien wynosić 600 zł miesięcznie, podczas gdy koszty utrzymania powoda są znacznie wyższe, a możliwości zarobkowe pozwalają na przekazywanie kwoty 800 zł miesięcznie tytułem alimentów, a także poprzez przyjęcie, że koszty utrzymania przedstawione przez powoda są wygórowane, a pogorszeniu uległa sytuacja materialna pozwanego. Zarzucił również dowolną ocenę materiału dowodowego polegającą na nierozważeniu wszystkich elementów zgromadzonego materiału dowodowego i przyjęcie, że pozwany wspiera matkę w utrzymaniu, uczestniczy w kosztach utrzymania powoda, a nadto przyjęcie, że prezent z okazji przyjęcia sakramentu stanowi udział w kosztach utrzymania. W ocenie skarżącego doszło również do naruszenia przepisów prawa materialnego – art. 135§2 k.r.o. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że matka powoda powinna ponosić koszty jego utrzymania w takiej samej części, jak pozwany w sytuacji, gdy realizuje ona obowiązek alimentacyjny w formie osobistych starań o wychowanie i utrzymanie, a także naruszenie art. 133§1 kro w zw. z art. 135§1 kro poprzez błędną wykładnię i w konsekwencji nieuwzględnienie w orzeczeniu potrzeb powoda oraz możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego.
W oparciu o tak sformułowane zarzuty na podstawie art. 386§1 pkt 5 kpc w zw. z art. 386§1 kpc wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda alimentów w kwocie 800 zł miesięcznie poczynając od 1 stycznia 2017r. i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu za II instancję.
Uzasadnił swoje stanowisko podając, że Sąd Rejonowy nieprawidłowo ustalił stan faktyczny przyjmując znaczne pogorszenea sytuacji materialnej pozwanego, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu o 10 euro tygodniowo, co nie stanowi znacznego obniżenia dochodów. Wskazał również, że twierdzenia pozwanego o wspieraniu matki w utrzymaniu są sprzeczne z twierdzeniami jego matki o wykonywaniu pracy zarobkowej.
Skarżący zakwestionował ustaloną przez Sąd Rejonowy kwotę odpowiadającą kosztom utrzymania powoda. Wskazał, że powód z racji wieku wymaga znacznych nakładów na zabezpieczenie wyżywienia, odzieży, wsparcia edukacyjnego. Wskazał również, że pozwany sporadycznie przekazywał nieznaczne kwoty na jego utrzymanie poza alimentami. Darowanie mu kwoty 1000 zł natomiast odbyło się w związku z uroczystością przyjęcia I Komunii, a zatem nie może być uznane za partycypowanie w kosztach utrzymania.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja zasługiwała na częściowe uwzględnienie.
Sąd Rejonowy, wbrew twierdzeniom powoda, prawidłowo ustalił stan faktyczny, w tym jego usprawiedliwione potrzeby. Podkreślić należy, że podstawą ustalenia alimentów jest przepis art. 135§1 kro, który obliguje do badania potrzeb uprawnionego, czyli powoda i możliwości zarobkowych zobowiązanego, czyli pozwanego. Powód starał się wyeksponować wydatki poniesione na jego utrzymanie, jednak u podstaw ustalenia alimentów leżą wydatki na zabezpieczenie potrzeb usprawiedliwionych. Wszelkiego rodzaju wydatki zbyteczne, wykraczające ponad standard funkcjonowania, czy realizujące potrzeby, które nie mieszczą się w katalogu usprawiedliwionych nie mają znaczenia w rozstrzygnięciu. Analiza standardu funkcjonowania rodziny tymczasem nie pozwala na przyjęcie, że zabezpieczenie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda wymaga wydatkowania kwoty 2500 zł miesięcznie. Nie ma przy tym znaczenia wykazywania wydatków dowodami księgowymi. Sąd bada potrzeby powoda pod kątem adekwatności do zakresu zabezpieczania jego potrzeb przez rodziców. W konsekwencji przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że koszt utrzymania powoda wynosi około 1200 zł znajduje swoje odzwierciedlenie w przeprowadzonych dowodach. Nie zostało wykazane, by powód wymagał nakładów ponadstandardowych, bądź by standard funkcjonowania rodziny był tak wysoki, że zabezpieczenie potrzeb dziecka wiązało się z wydatkami wynoszącymi 2500 zł miesięcznie.
Sąd odwoławczy zatem podzielając ustalenie kosztów utrzymania powoda na kwotę 1200 zł miesięcznie uznał, że Sąd Rejonowy nieprawidłowo obciążył oboje rodziców kosztami utrzymania powoda w częściach równych. Zgodnie z art. 135§2 kro na wysokość obowiązku alimentacyjnego wpływ mają osobiste starania o wychowanie i utrzymanie. Podział kosztów utrzymania między rodziców w równych częściach byłby więc uzasadniony w sytuacji, gdyby obowiązki wynikające ze sprawowania pieczy nad powodem również wykonywali w częściach równych. Pozwany tymczasem sporadycznie kontaktuje się z synem, zaś nakład jego pracy na rzecz dziecka jest znikomy. Nawet w czasie kontaktów jego rola ogranicza się do zorganizowania atrakcyjnych form spędzania czasu. Obowiązki wynikające ze sprawowania opieki nad dzieckiem obciążają głównie jego matkę. Proporcjonalnie w większym zakresie pozwany powinien finansować koszt utrzymania powoda.
Sąd odwoławczy w konsekwencji uznał, że żądanie ustalenia alimentów na poziomie 800 zł miesięcznie nie jest wygórowane. Uwzględnił więc wniosek powoda ustalając alimenty w oczekiwanej wysokości. Sąd ustalił jednak, że alimenty w zasądzonej wysokości obowiązywać będą od 1 stycznia 2018r. Przeprowadzone postępowanie wykazało, że pozwany partycypował w kosztach utrzymania powoda w zakresie wykraczającym ponad zasądzone alimenty. Wbrew twierdzeniom powoda przekazywane mu prezenty mają wpływ na analizę zakresu przyczyniania się do utrzymania, jeżeli tylko są przez oboje rodziców akceptowane. Sąd odwoławczy uznał więc, że alimenty w wyższej kwocie niż ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego powinny obowiązywać od 1 stycznia 2018r.
W tym zakresie na podstawie art. 386§1 kro zaskarżony wyrok zmienił. Na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację w pozostałym zakresie.