Sygn. akt IX GC 3877/13

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.(dalej jako A.) wniósł o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w L.(dalej jako (...)) kwoty 3.019, 75 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od 14 marca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu wskazał, iż łączyła go z (...) sp. z o. o. z siedzibą w W. umowa ubezpieczenia. Z uwagi na powstanie szkody polegającej na rozmrożeniu szczepionek, z powodu przerwy w dostawie energii elektrycznej, powód przyznał na rzecz podmiotu L. (...). Sp. z o. o. odszkodowanie w wysokości 3.019,75 zł. W ocenie powoda winę za powyższe zdarzenie ponosi (...) S.A. jako dostawca energii elektrycznej. Jako podstawę prawną strona powodowa wskazała art. 828 § 1 k.c. oraz 435§ 1 k.c. (pozew k. 2-4v).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany zakwestionował dochodzone przez powoda roszczenie co do zasady jak i wysokości (odpowiedź na pozew k. 73-74v).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (dalej jako L. (...)) umowę ubezpieczenia, z klauzulą ryzyka rozmnożenia szczepionek itp. preparatów oraz klauzulą kosztów utylizacji i zniszczenia leków oraz produktów medycznych (ogólne warunki ubezpieczenia mienia od wszystkich ryzyk utraty lub uszkodzenia k. 20-27, polisa ubezpieczeniowa k. 28-32, slip reasekuracji fakultatywnej do polisy k. 33-37, dodatek nr 1 do polisy k. 38, dodatek nr 2 k. 39, dodatek nr 3 k. 40, dodatek nr 4 k. 41, dodatek nr 5 k. 42, dodatek nr 6 k. 43).

Spółka (...) wynajmowała lokal przy ul. (...) w Ł. od W. Ś. (umowa najmu k. 45, 47v, aneksy k. 48-48v, zeznania świadka W. Ś. k. 198-199).

(...) łączyła z W. Ś. umowa o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej. Zgodnie z § 3 pkt 4 w/w umowy zostały przyjęte następujące czasy trwania przerw w dostarczeniu energii elektrycznej: jednorazowa przerwa planowana 16 godzin, jednorazowa przerwa nieplanowana 24 godzin, łączny czas przerw planowanych w ciągu roku 35 godzin, łączny czas przerw nieplanowanych w ciągu roku 48 godzin (umowa nr (...) k. 90-93, załącznik nr 2 k. 94).

W nocy z 4 na 5 kwietnia 2011 roku w siedzibie L. (...) przy ul. (...) w Ł. doszło do przerwy w dostawie energii elektrycznej. Wzrost temperatury w lodówce Polar (...), w której znajdowały się szczepionki, skutkował koniecznością ich utylizacji (okoliczności bezsporne).

Zgodnie z informacją producenta lodówki, w której znajdowały się szczepionki, w przypadku przerwy w dopływie energii elektrycznej do urządzenia lub awarii konstrukcja wyrobu gwarantuje, że przechowywane produkty nie ulegną rozmrożeniu do 12 godzin. Temperatura wewnątrz urządzenia może być zależna od temperatury otaczającego powietrza, miejsca, w których stoi chłodziarka (pismo k. 144).

Wobec zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego L. (...) zgłosił A. szkodę (e-mail k. 44).

A. przyznało na rzecz L. (...) odszkodowanie w łącznej wysokości 3.019, 75 zł (pismo k. 49, analiza k. 50, potwierdzenie dokonania przelewu k. 51, potwierdzenie dokonania przelewu k. 52, faktury VAT k. 109-112, 140-142, zeznania świadka S. S. k. 204-205).

Pismem datowanym na dzień 30 kwietnia 2012 roku A. zwróciła się do (...) z wezwaniem o zapłatę kwoty 3.019, 75 zł tytułem regresu (pismo k. 53, potwierdzenie odbioru k. 54-55).

W dniu 12 czerwca 2012 roku (...) poinformowało A. o braku podstaw do spełnienia roszczenia. W pierwszej kolejności wskazano, iż w umowie łączącej W. Ś. oraz (...) ustalono 24 godzinny okres dopuszczalnej, przerwy w dostawie energii. Nadmieniono, iż w niniejszym przypadku przerwa w dostawie energii elektrycznej wynosiła od 7:05 do 8:34. Wskazano również, iż L. (...) nie jest odbiorcą w świetle Prawa Energetycznego, a zatem brak jest również po stronie ubezpieczyciela podstaw do występowania z roszczeniami przeciwko (...). Wskazano również na niedostosowanie instalacji odbiorczej na niniejszym obiekcie do zasilania z sieci 25 kV (pismo k. 56-57).

Pismem z dnia 11 lipca 2012 roku A. zwróciła się ponownie do (...) o zapłatę kwoty 3.019,75 zł . Wskazano, iż ewentualna odpowiedzialność strony umowy, nie wyłącza odpowiedzialności (...) bowiem zachodzić może przypadek odpowiedzialności in solidium (pismo k. 58-58v).

(...) w dniu 24 sierpnia 2012 roku wskazał na brak podstaw do zmiany decyzji z dnia 12 czerwca 2012 roku (pismo k. 59-60).

W dniu 15 lutego 2013 roku A. ponownie wystosowało do (...) wezwanie do zapłaty kwoty 3.019, 75 zł (pismo k. 61-61v, potwierdzenie odbioru k. 62-63).

(...) w piśmie z dnia 8 marca 2013 roku ponownie wskazało, na brak podstaw do wypłaty odszkodowania (pismo k. 64-64v).

Instalacja elektryczna w lokalu znajdującym się przy ul. (...) w Ł. nie była przystosowana do zasilania z sieci 15 kV, ponieważ pracuje zawsze na napięciu 0,4 kV. Zaistniały w nocy z 4 na 5 kwietnia 2011 roku zanik jednej z faz zasilającej odbiorcy przy ul. (...) z pola 6 kV rozdzielni należącej do (...) miał charakter awarii. Czas przerwy w zasilaniu wyniósł 1:06 godziny. Odbiorca nie zgłaszał do dostawcy potrzeby wymagań ponadstandardowych przy dostawie energii do swojego obiektu. W wypadku odbiorców wrażliwych, takich jak np. szczepionki wymagany byłby inny sposób zasilania z zapewnieniem zasilania rezerwowego. Z uwagi na brak informacji aby awarie przy ul. (...) w Ł. zdarzały się często, wywieść należy, iż przydział mocy na niniejszej posesji był wystarczający (opinia biegłego sądowego A. J. k. 224-226,ustna uzupełniająca opinia biegłego sądowego A. J. k. 268-269).

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dokumentów, których autentyczności strony nie kwestionowały, a także na podstawie pisemnej i uzupełniającej opinii biegłego A. J.. Sąd uznał ten dowód za sporządzony w sposób fachowy i wyczerpujący.

Za podstawę ustaleń faktycznych Sąd przyjął również zeznania świadków W. Ś. oraz S. S., gdyż były szczere oraz jasne. Wskazania jednak wymaga, iż zeznania świadków nie przyczyniły się do ustalenia okoliczności innych niż te wynikające z pozostałego materiału dowodowego zebranego w toku postępowania.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Strona powodowa A. dochodziła od strony pozwanej (...) zapłaty należności regresowej wynikającej z wypłaty na rzecz L. (...) odszkodowania z tytułu utylizacji szczepionek. Powód podnosił, iż konieczność utylizacji zaistniała z uwagi na przerwę w dostawie prądu, przez co szczepionki przebywały w wyższej temperaturze niż zalecana.

W ocenie strony powodowej winę za powyższe ponosi pozwany jako dostawca prądu do lokalu znajdującego się przy ul. (...) w Ł.. A. podnosiła, iż odpowiedzialność (...) wynika z art. 435 § 1 k.c., zgodnie z którym prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Przepis art. 435 k.c. określa rygorystyczną odpowiedzialność odszkodowawczą prowadzącego przedsiębiorstwo wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody, niezależną od winy przedsiębiorcy i innych osób, za które odpowiada, przy czym tak normatywnie ukształtowana odpowiedzialność nie może być z góry wyłączona lub ograniczona, co nadaje regulacji normatywnej charakter semiimperatywny.

Podmiotem odpowiedzialnym za szkodę czyni ustawodawca prowadzącego na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład. Powszechnie uważa się, że terminy „przedsiębiorstwo" oraz „zakład" zostały użyte w znaczeniu przedmiotowym. Chodzi więc o zespoły składników niematerialnych i materialnych, które tworzą pewną zorganizowaną całość majątkową, z reguły służącą celom gospodarczym.

Odpowiedzialność odszkodowawcza na podstawie art. 435 k.c. dotyczy wyłącznie uszczerbków spowodowanych działalnością przedsiębiorstw i zakładów wprawianych w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.). Powszechnie uważa się, że chodzi o przedsiębiorstwa i zakłady, których cała działalność (funkcjonowanie) oparta jest na wykorzystaniu odpowiednio przetworzonych elementarnych sił przyrody. Korzystają one z maszyn i urządzeń służących tej funkcji, przy czym owe urządzenia techniczne nie pełnią wyłącznie roli wspomagającej funkcjonowanie przedsiębiorstwa lub zakładu, lecz mają decydujące znaczenie dla działalności tych zorganizowanych mas majątkowych. Dopiero wówczas pojawia się zwiększone niebezpieczeństwo dla otoczenia, uzasadniające zaostrzony reżim odpowiedzialności.

Prowadzący przedsiębiorstwo lub zakład ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 435 k.c. za szkodę wyrządzoną przez „ruch przedsiębiorstwa lub zakładu". Poszkodowanego obciąża wykazanie normalnego związku przyczynowego (art. 361 § 1 k.c.) między działalnością przedsiębiorstwa lub zakładu a uszczerbkiem powstałym w jego dobrach prawnie chronionych. Jednak formułowany jest także pogląd, że wystarczy stwierdzenie obiektywnej zależności między zdarzeniem a szkodą testem conditio sine qua non (por. T. Dybowski (w:) System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, s. 269–270 oraz M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2011, art. 435, nb 14 oraz postanowienie SN z dnia 11 maja 2010 r., II PZP 4/10, LEX nr 602259).

W judykaturze Sądu Najwyższego pojęcie „ruchu przedsiębiorstwa” traktuje się szeroko i odnosi się do funkcjonowania przedsiębiorstwa jako całości, obejmującego każdy przejaw jego działania; istnienie związku pomiędzy ruchem i szkodą przyjmuje się już wtedy, gdy szkoda nastąpiła w wyniku zdarzenia funkcjonalnie powiązanego z działalnością przedsiębiorstwa, choćby nie było bezpośredniej zależności pomiędzy użyciem sił przyrody i szkodą (por. orzeczenia z dnia 25 stycznia 1961 r., 4 Cr 360/60, OSPiKA 1962, nr 6, poz. 337 i z dnia 11 grudnia 1963 r., II CR 116/63, OSPiKA 1965, nr 5, poz. 94 oraz wyroki z dnia 5 stycznia 2001 r., V CKN 190/00, niepubl., z dnia 19 czerwca 2001 r., II UKN 424/00, OSNP 2003, nr 6, poz. 55, z dnia 9 maja 2008 r., III CSK 360/07, niepubl. i z dnia 1 kwietnia 2011 r., II PK 233/10, niepubl., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2014 r., IV CSK 588/13).

W ocenie Sądu analizując zjawisko przerwy w dostawie prądu, biorąc pod uwagę nawet liberalną wykładnie przepisu art. 435 k.c., brak jest podstaw do utożsamienia w/w zdarzenia z ruchem przedsiębiorstwa.

Zdaniem Sądu zdarzenie jakim była przerwa w dostawie energii elektrycznej nie musiało bowiem stanowić przejawu działania przedsiębiorstwa bądź wynikać jedynie z jego funkcjonowania. Jest to jedynie świadczenie przedsiębiorstwa, a nie konsekwencja jego działania w rozumieniu powołanego przepisu. Wskazania ponadto wymaga, iż brak było podstaw do jednoznacznego stwierdzenia, iż szkoda w postaci zepsucia, a następnie utylizacji szczepionek miała związek z działalnością przedsiębiorstwa.

Wobec czego, roszczenie powoda należy zakwalifikować na podstawie art. 415 k.c., zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Art. 415 normuje podstawową zasadę odpowiedzialności opartej na winie sprawcy szkody. Za szkodę odpowiada osoba, której zawinione zachowanie jest źródłem powstania tej szkody. Zdarzeniem sprawczym, w rozumieniu art. 415, jest zarówno działanie, jak i zaniechanie. Pierwsze polega na zachowaniu się aktywnym, drugie na zachowaniu się biernym. Zaniechanie może być uznane za „czyn" wówczas, gdy wiąże się z ciążącym na sprawcy obowiązkiem czynnego działania i niewykonania tego obowiązku. Zgodnie zaś z ogólną regułą dowodową, wyrażoną w art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Z kolei zdanie pierwsze art. 232 k.p.c. wskazuje, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Tym samym powód, jako podmiot wywodzący dla siebie korzystne skutki prawne, winien wykazać zaistnienie szkody, podmiot odpowiedzialny za jej powstanie, winę tegoż podmiotu oraz związek przyczynowy pomiędzy zawinionym działaniem bądź zaniechaniem podmiotu a powstałą szkodą.

W niniejszym przypadku niewątpliwie zastosowanie będzie miał również art. 828 § 1, zgodnie z którym, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na zakład ubezpieczeń do wysokości zapłaconego odszkodowania. Cytowany przepis stanowi ustawową subrogację, ustanawiając przejście na zakład ubezpieczeń z mocy prawa roszczeń odszkodowawczych. Zasady odpowiedzialności sprawcy szkody w przypadku przejścia roszczeń na podstawie art. 828 § 1 k.c. są takie same jak bezpośrednio między poszkodowanym a sprawcą szkody. Przesłankami nabycia roszczeń są: odpowiedzialność sprawcy szkody i wypłata odszkodowania.

Z materiału dowodowego zebranego w toku postępowania nie wynika jednoznacznie z jakiej przyczyny nastąpiła przerwa w dostawie energii elektrycznej. Brak jest zatem dowodu, na podstawie którego można by przyjąć, iż winę za w/w zdarzenie ponosi pozwany. Zdaniem Sądu strona powodowa nie zdołała również wykazać związku przyczynowego pomiędzy przerwą w dostawie energii, a zaistnieniem konieczności utylizacji szczepionek.

Dowodem na powyższe, nie mogły być zeznania świadków, bowiem te odnosiły się do okoliczności bezspornych, a więc zaistnienia przerwy w dostawie prądu, utylizacji szczepionek oraz wypłaty odszkodowania na rzecz L. (...).

Biegły sądowy wskazał, iż to zaistnienie awarii skutkowało przerwą w dostawie prądu. Jednocześnie jednak potwierdził, iż przerwa w dostawie energii trwała ok. godziny. Z opinii zaś producenta lodówek, wynika, iż ten konkretny model, w którym znajdowały się szczepionki gwarantuje, iż w przypadku zaistnienia przerwy w dopływie energii elektrycznej do urządzenia lub awarii, przechowywane produkty nie ulegną rozmrożeniu do 12 godzin. Strona powodowa nie podważała w/w informacji, nie wnosiła również o przeprowadzenie stosownego dowodu celem weryfikacji cech urządzenia.

Co istotne, biegły wskazał również, iż instalacja elektryczna znajdująca się w lokalu wynajmowanym przez L. (...) nie mogła być przystosowana do zasilania z sieci 15kV, ponieważ jako typowa instalacja wewnątrz budynkowa pracuje na niższym napięciu. Biegły nie poddał w wątpliwości przydziału mocy do obiektu. Ponadto, zgodnie z umową łączącą właściciela lokalu oraz (...) zostały wskazane przerwy w dostawie prądu, wyznaczające granice standardu zasilania, z treści umowy wynika jednoznacznie, iż jednorazowa przerwa planowana nie może przekraczać 16 godzin, zaś jednorazowa przerwa nieplanowana 24 godzin.

Marginalnie wskazania wymaga, iż zgodnie z § 36 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 roku, w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz.U. 2007 nr 93 poz. 623), w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania systemu elektroenergetycznego oraz niezawodnej pracy tego systemu podmioty, których urządzenia lub instalacje są przyłączone do niezwłocznie informują właściwie przedsiębiorstwo energetyczne o zauważonych wadach lub usterkach w pracy sieci i w układach pomiarowo- -rozliczeniowych o powstałych przerwach w dostarczaniu energii elektrycznej lub niewłaściwych jej parametrach.

Wobec powyższego, stwierdzić należy, iż materiał dowodowy przedstawiony w toku niniejszego postępowania przez stronę powodową jest niewystarczający aby w sposób kategoryczny stwierdzić, iż winę za skutki zdarzenia, które miało miejsce w nocy z 4 na 5 kwietnia 2011 roku ponosi pozwany.

Powództwo tym samym podlegało oddaleniu.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Pozwany wygrał w całości sprawę i na należne mu od powoda koszty złożyła się koszty opinii biegłego oraz zastępstwa procesowego według stawki minimalnej wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

ZARZĄDZENIE

- odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.