UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 marca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z urzędu dokonał waloryzacji emerytury W. P. od 1 marca 2017 r. przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji 100,44%. Wysokość emerytury po waloryzacji wyniosła 886,44 zł. Wysokość zwaloryzowanej emerytury ustalono poprzez pomnożenie kwoty świadczenia ustalonego na dzień 28 lutego 2017 r. tj. 882,56 zł przez wskaźnik waloryzacji 100,44 %. Wobec tego, że kwota podwyżki jest niższa niż 10,00 zł, ostateczną wysokość zwaloryzowanej emerytury ustalono przez dodanie do kwoty świadczenia przysługującego na dzień 28 lutego 2017 r., tj. 882,56 zł kwoty waloryzacji, tj. 10,00 zł. Emerytura po waloryzacji od dnia 1 marca 2017 r. wyniosła ostatecznie 892,56 zł.

/decyzja – k. 178-179 odw. akt ZUS/

Wnioskodawczyni złożyła w dniu 6 kwietnia 2017 r. odwołanie od powyższej decyzji jako krzywdzącej i wniosła o jej zmianę. Zakwestionowała wysokość emerytury. Wskazała, że wysokość zwaloryzowanej emerytury ustalono z pominięciem art. 85 ustawy o emeryturach i rentach z FUS konstytuującego wysokość najniższej emerytury w kwocie 1.000,00 zł.

/odwołanie k. 2, koperta k. 4/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że brak jest podstaw do podwyższenia przyznanej z urzędu od 12 marca 2007 r. emerytury wnioskodawczyni do kwoty najniższej emerytury z uwagi na udokumentowanie przez nią jedynie 12 lat i 1 miesiąca okresów składkowych oraz 4 lat okresów nieskładkowych.

/odpowiedź na odwołanie – k. 5/

Na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 r. pełnomocnik (mąż) wnioskodawczyni poparł odwołanie. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/stanowiska 00:01:50, 00:04:05 - płyta CD k. 15/

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

W. P. urodziła się w dniu (...).

/bezsporne/

Od 1 marca 1985 r. wnioskodawczyni była uprawniona do renty inwalidzkiej (początkowo trzeciej grupy, od 1 października 1993 r. drugiej grupy) a od 1 stycznia 2004 r. renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

/bezsporne, decyzje k. 13-14, 29-29 odw., 34, 35, 40, 44-45, 49, 52, 53, 66, 71, 86-87, 88-88 odw., 91-92 odw., 107, 113-113 odw., 118-124, 126-129 odw., 147-147 odw., 155-156 odw., 162-163 odw., akt ZUS/

Po osiągnięciu 60 roku życia, z urzędu od 12 marca 2007 r. przyznano odwołującej emeryturę w wysokości dotychczas pobieranej renty tytułu niezdolności do pracy na podstawie art. 27a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z uwzględnieniem kolejnych waloryzacji.

/bezsporne, decyzje k. 148-148 odw., 154-154 odw., 164-164 odw., 170-177 odw. akt ZUS/

Wnioskodawczyni posiada udokumentowanie 12 lat i 1 miesiąc okresów składkowych oraz 4 lat okresów nieskładkowych. Tym samym nie posiada okresu składkowego i nieskładkowego wymaganego do ustalenia pobieranej emerytury w wysokości najniższej emerytury.

/bezsporne/

/decyzja – k. 178-179 odw. akt ZUS, odpowiedź na odwołanie k. 5/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w szczególności o powołane dokumenty z akt Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wiarygodność zgromadzonych dokumentów, jak również ich treść nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie znalazł żadnych podstaw do negowania ich autentyczności.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie W. P. jest bezzasadne i podlega oddaleniu.

Stosownie do treści art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2017 r. poz. 1383 z późn. zm.), emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1 marca. W myśl ust. 2 art. 88 ustawy, waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji kwota świadczenia nie może ulec obniżeniu. Natomiast ust. 3 stanowi, że waloryzacji podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację. Zgodnie z ust. 4 w/w przepisu, waloryzacja obejmuje emerytury i renty przyznane przed terminem waloryzacji.

W myśl art. 89 ust. 1 w/w ustawy, wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Natomiast ust. 2 stanowi, że wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych, o którym mowa w ust. 1, jest średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów albo średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli jest on wyższy od wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów.

Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłasza w formie komunikatu w „Monitorze Polski” Prezes Głównego Urzędu Statystycznego /art. 94 ust. 1 w/w ustawy/.

Wskaźnik waloryzacji dla emerytur i rent w 2017 r. na podstawie Komunikatu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 lutego 2017 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2017 r. (M.P. poz. 187) wynosi 100,44%.

Zgodnie natomiast z treścią art. 5 ust. 1 ustawy o zmianie cytowanej ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw z dnia 2 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 2) w 2017 r. waloryzacja od dnia 1 marca polega na podwyższeniu kwoty świadczenia, w wysokości przysługującej w dniu 28 lutego 2017 r., wskaźnikiem waloryzacji, ustalonym zgodnie z art. 89 nowelizowanej ustawy, nie mniej niż o kwotę 10 zł.

Według ust. 4 art. 5 ww. ustawy nowelizującej w przypadku świadczenia niższego od kwoty najniższego świadczenia, do którego nie ma zastosowania gwarancja wysokości najniższego świadczenia, o której mowa w art. 85 nowelizowanej ustawy, waloryzacja polega na podwyższeniu kwoty świadczenia, w wysokości przysługującej w dniu 28 lutego 2017 r., wskaźnikiem waloryzacji ustalonym zgodnie z art. 89 tej ustawy.

Przez waloryzację, zwaną również indeksacją, należy rozumieć proces przeliczania należności (świadczeń, zobowiązań) pieniężnych, wymuszony zmianą warunków społeczno-ekonomicznych, najczęściej inflacją. Innymi słowy w ekonomicznym znaczeniu waloryzacja oznacza przerachowanie należności ustalonych w danej jednostce monetarnej na inną wartość. Z kolei w ujęciu prawniczym proces zmiany wartości świadczeń dokonuje się przez kształtowanie odpowiednich mechanizmów prawnych. Waloryzacja w rozumieniu art. 88 oznacza mechanizm zwiększania nominalnej wysokości świadczeń emerytalno-rentowych z uwagi na deprecjację ich wartości realnej, przy czym indeksowaniu podlega zarówno kwota świadczenia, jak i podstawa wymiaru (Komentarz do ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.04.39.353), [w:] K. Antonów, M. Bartnicki, Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Komentarz, ABC, 2007, wyd. II.).

Emerytura wnioskodawczyni decyzją z dnia 1 marca 2017 r. została zwaloryzowana zgodnie z w/w obowiązującymi przepisami prawa. Wysokość zwaloryzowanej emerytury ustalono poprzez pomnożenie kwoty świadczenia ustalonego na dzień 28 lutego 2017 r. tj. 882,56 zł przez wskaźnik waloryzacji 100,44 %. Wysokość emerytury po waloryzacji wyniosła 886,44 zł. Wobec tego, że kwota podwyżki jest niższa niż 10,00 zł, ostateczną wysokość zwaloryzowanej emerytury ustalono przez dodanie do kwoty świadczenia przysługującego na dzień 28 lutego 2017 r., tj. 882,56 zł kwoty waloryzacji, tj. 10,00 zł. Emerytura po waloryzacji od dnia 1 marca 2017 r. wyniosła ostatecznie 892,56 zł.

Wnioskodawczyni odwołując się od decyzji waloryzacyjnej świadczenia emerytalnego z uwagi na niezastosowanie znowelizowanego art. 85 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zażądała podwyższenia zwaloryzowanej emerytury do kwoty najniższej emerytury.

Stosownie natomiast do treści art. 85 ust. 1 cytowanej ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych kwoty najniższej renty z tytułu niezdolności do pracy wynoszą 1.000,00 zł miesięcznie - dla osób całkowicie niezdolnych do pracy; 2.) 750,00 zł miesięcznie - dla osób częściowo niezdolnych do pracy. Kwota najniższej emerytury, z zastrzeżeniem art. 24a ust. 6, art. 54, art. 54a ust. 2 i art. 87, oraz renty rodzinnej wynosi 1000,00 zł miesięcznie (art. 85 ust.2).

Z dniem1 grudnia 2017 r., to jest z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 29 września 2017 r. nowelizującej ustawę o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r. poz. 2120), w art. 85 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych po ust. 2 został dodany ust. 2a, zgodnie z którym jeżeli w wyniku waloryzacji emerytura przyznana na podstawie art. 24a lub art. 27a, osobie niemającej okresu składkowego i nieskładkowego wymaganego do ustalenia tej emerytury w wysokości najniższej emerytury, jest niższa od obowiązujących od terminu waloryzacji nowych kwot najniższych rent z tytułu niezdolności do pracy, emeryturę tę podwyższa się odpowiednio do: 1.) kwoty, o której mowa w art. 85 ust. 1 pkt 1, jeżeli emerytura z urzędu została przyznana osobie uprzednio uprawnionej do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy; 2.) kwoty, o której mowa w art. 85 ust. 1 pkt 2, jeżeli emerytura z urzędu została przyznana osobie uprzednio uprawnionej do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (art. 1 ust. 1 pkt 3a). Wysokość emerytury, przyznanej przed dniem 1 marca 2017 r. na podstawie art. 24a i art. 27a nowelizowanej ustawy, przysługującej w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, ustala się ponownie z zastosowaniem art. 85 ust. 2a nowelizowanej ustawy, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Ponownego ustalenia wysokości emerytur, o których mowa w ust. 1, dokonuje się z urzędu w najbliższym terminie waloryzacji emerytur i rent przypadającym po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, z wyrównaniem od dnia 1 marca 2017 r. (art. 3 ust. 1 i 2).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, niewątpliwe w dacie wydania zaskarżonej decyzji z dnia 1 marca 2017 r. przepis art. 85 ust. 2a umożliwiający wnioskodawczyni jako osobie nie posiadającej w myśl powołanych wyżej przepisów okresu składkowego i nieskładkowego wymaganego do ustalenia tej emerytury w wysokości najniższej emerytury oraz uprzednio uprawnionej do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, nie obowiązywał. Skoro przepis omawianego artykułu wszedł w życie dopiero w dniu 1 grudnia 2017 roku jego zastosowanie jak wynika z powyższych rozważań będzie możliwe dopiero w najbliższym terminie waloryzacji emerytur i rent przypadającym po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, z wyrównaniem od dnia 1 marca 2017 r. Powyższe rozumowanie uwzględnia przy tym obowiązującą w polskim systemie prawnym zasadę określającą zakaz retroaktywności prawa („prawo nie działa wstecz” - lex retro non agit (łac.).

Wnioskodawczyni (a następnie jej pełnomocnik) odwołując się od decyzji waloryzacyjnej świadczenia emerytalnego z uwagi na jej krzywdzący charakter, nie powoływała jakichkolwiek innych zarzutów dotyczących skarżonej decyzji w szczególności nie kwestionowała sposobu w jaki organ rentowy dokonał waloryzacji (np. zastosowanego wskaźnika), nie powoływała też zaniżonego stażu pracy czy nieprawidłowo wyliczonych zarobków.

Z powyższych względów Sad Okręgowy uznał, iż zaskarżona decyzja odpowiada prawu i na podstawie art. 477¹⁴§ 1 kpc, odwołanie wnioskodawczyni oddalił.

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE