UZASADNIENIE

Sąd w oparciu o zgromadzony w sprawie i ujawniony w toku przewodu sądowego materiał dowodowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. T. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe (...) z siedzibą w G.. Pracownikiem tej firmy jest E. P., do której zadań należy m. in. terminowe rozliczanie B. T. w ramach działalności wskazanej firmy z różnego rodzaju zobowiązań, w tym podatkowych. Z uwagi na opóźnienie w płatnościach podatku dochodowego od osób fizycznych B. T. i E. P. udali się do Drugiego Urzędu Skarbowego w G. na rozmowę z tym związaną, po odbyciu której w dniu 01 lutego 2017 r. na E. P., w obecności B. T., został nałożony mandat karny serii (...), którym nałożono na nią karę grzywny w wysokości 2.000 zł za popełnienie wykroczenia skarbowego kwalifikowanego z art. 57 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks, polegającego na uporczywym niewpłacaniu w terminach ustawowych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za miesiące luty, wrzesień i październik 2015 r. w łącznej kwocie 3.716 zł, a następnie podatku wynikającego z zeznania PIT-36 za 2015 r. w wysokości 22.747 zł. Mandat ten został przyjęty przez E. P. i tym samym uprawomocnił się.

W dniu 09 lutego 2017 r. B. T. z konta firmowego uiścił na konto Drugiego Urzędu Skarbowego w G. przelewem wskazaną wyżej grzywnę, nałożoną opisanym wyżej mandatem karnym na E. P. za popełnione przez nią wykroczenie skarbowe, nie będąc dla niej osobą najbliższą. Wynikało to z uznania przez niego, że grzywna ta była związana z działalnością jego firmy, w związku z czym powinna zostać pokryta ze środków firmowych. W związku z tą sytuacją Drugi Urząd Skarbowy zwrócił się do E. P. pismem z dnia 17 marca 2017 r. o wyjaśnienie tej kwestii, celem prawidłowego rozliczenia dokonanej wpłaty, a wobec braku uzyskania informacji, że B. T. jest osobą najbliższą dla E. P., w dniu 26 kwietnia 2017 r. złożył w Komisariacie V Policji w G. pisemne zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia wykroczenia z art. 57 § 1 kw. Niezależnie od tego podjęte zostały w ramach postępowania egzekucyjnego działania przeciwko E. P. celem zapłacenia przez nią wskazanej wyżej grzywny i odpowiednia kwota została w dniu 05 maja 2017 r. ściągnięta z jej konta.

/Dowód: częściowo wyjaśnienia obwinionego B. T. k. 18; zeznania świadka E. P. k. 12, 38-40; informacja z Drugiego Urzędu Skarbowego w G. z załącznikami k. 2-9; informacja z Drugiego Urzędu Skarbowego w G. k. 15/

Oskarżyciel publiczny we wniosku o ukaranie zarzucił B. T. to, że w dniu 09.02.2017 r. w G. przy ul. (...) opłacił grzywnę za popełnione wykroczenie skarbowe nałożoną na E. P., nie będąc dla niej osobą najbliższą, tj. popełnienie wykroczenia z art. 57 § 1 kw.

/Wniosek o ukaranie k. 21/

Obwiniony B. T. przesłuchany w toku czynności wyjaśniających przyznał się do popełnienia zarzucanego mu wykroczenia. Wyjaśnił, że grzywna została opłacona z konta firmy, której jest właścicielem, bo mandat został nałożony w związku z działalnością tej firmy i został tylko przyjęty przez pracownika firmy (...), dlatego to ona figurowała na blankiecie mandatu jako osoba ukarana. Dodał, że nie był świadomy, iż w ten sposób działa bezprawnie, że przekracza obowiązujące przepisy i nie wiedział, że ma obowiązek spłacić ten mandat z własnych środków, a teraz, kiedy ma już taką wiedzę, więcej nie popełni takiego wykroczenia.

/Dowód: wyjaśnienia obwinionego B. T. k. 18/

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu analiza zgromadzonego w sprawie i ujawnionego w trakcie przewodu sądowego materiału dowodowego pozwala na jednoznaczne uznanie, że obwiniony B. T. dopuścił się popełnienia wykroczenia zarzucanego mu we wniosku o ukaranie.

Do powyższego wniosku Sąd doszedł po analizie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie. Sąd opierał się zarówno na wyjaśnieniach obwinionego (ze wskazanym dalej zastrzeżeniem), zeznaniach świadka E. P., jak i na dowodach dokumentarnych. Dowody te łącznie pozwoliły zdaniem Sądu na poczynienie jednoznacznych i nie budzących wątpliwości ustaleń faktycznych.

Jeżeli chodzi o dowody dokumentarne w postaci informacji z Drugiego Urzędu Skarbowego w G. z załącznikami (k. 2-9, 15), to zostały one sporządzone przez uprawnione do tego osoby, ich autentyczność nie budzi wątpliwości i należy je uznać za w pełni wartościowy materiał dowodowy. Wynikają z nich jednoznacznie okoliczności dotyczące nałożenia w drodze mandatu karnego kary grzywny na E. P. za popełnienie wykroczenia skarbowego kwalifikowanego z art. 57 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks, a także zapłaty przedmiotowej grzywny najpierw przez obwinionego B. T., a następnie, w drodze postępowania egzekucyjnego, przez samą E. P.. Okoliczności wynikające z tych dokumentów zostały przy tym potwierdzone przez wymienione osoby.

W szczególności znajdują one potwierdzenie w zeznaniach świadka E. P., która potwierdziła, że przyjęła przedmiotowy mandat, ale dotyczył on spraw firmowych, zrobiła to, żeby zakończyć sprawę, zaś grzywna została następnie opłacona przelewem z konta firmy, kwestia ta była później wyjaśniania z Urzędem Skarbowym i ostatecznie grzywna została ściągnięta z jej osobistego konta. Na rozprawie świadek potwierdziła, że to ona zajmuje się w firmie (...) wysyłaniem różnego rodzaju przelewów i płatnościami za zobowiązania, wskazała również, że bezpośrednio przed nałożeniem mandatu, dotyczącego spraw firmowych, poszła wraz z B. T. na spotkanie z Naczelnikiem Drugiego Urzędu Skarbowego w G. i złożyli wyjaśnienia dotyczące opóźnień w płatnościach podatków. Z dalszych zeznań świadka wynika natomiast, iż aktualnie kwestionuje ona zasadność nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego akurat na nią, albowiem dotyczył on sprawa firmowych i nie miała ona wpływu na to, czy firma posiadała środki na zapłatę zobowiązań podatkowych, zaś rozmowa odbyła się z nią jako osobą, która się płatnościami zajmowała i faktycznie robiła przelewy, lecz decyzje w tym zakresie podejmował obwiniony. W ocenie Sądu, ze wskazanych dalej względów, okoliczności te nie mają jednak kluczowego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Jeżeli chodzi o wyjaśnienia obwinionego B. T., zdaniem Sądu należy je uznać za w przeważającej mierze wiarygodne, albowiem co do zasady korespondują one z pozostałym materiałem dowodowym i obwiniony nie kwestionował okoliczności faktycznych wynikających z omówionych już dowodów, a nawet przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Również z wyjaśnień obwinionego wynika, że grzywna została opłacona z konta firmy, której jest właścicielem, gdyż mandat został nałożony w związku z działalnością tej firmy i został tylko przyjęty przez pracownika firmy (...). W ocenie Sądu na uwzględnienie nie zasługuje natomiast tłumaczenie obwinionego, iż nie był świadomy, że w ten sposób działa bezprawnie, i nie wiedział, że E. P. ma obowiązek spłacić ten mandat z własnych środków (zdaniem Sądu tak należy rozumieć treść jego wyjaśnień, w które wkradła się zapewne omyłka pisarska, iż obwiniony nie był świadomy, że to on ma obowiązek spłacić ten mandat z własnych środków). Należy bowiem podkreślić, iż treść mandatu była jednoznaczna, B. T. był obecny przy jego wystawianiu, zaś wiedza, iż odpowiedzialność z tytułu popełnienia czynu zabronionego, w tym przypadku wykroczenia skarbowego, ma charakter indywidualny i zabronione jest uiszczanie grzywny z tego tytułu za inną osobę, jeżeli nie jest to osoba najbliższa, ma charakter powszechny. W konsekwencji w ocenie Sądu nie można mówić w rozpatrywanym przypadku o usprawiedliwionej nieświadomości karalności czynu i nie znajduje zastosowanie wyłączenie odpowiedzialności określone w art. 7 § 1 kw.

W tym miejscu należy również odnieść się do okoliczności wynikających zarówno z wyjaśnień obwinionego, jak i z zeznań świadka E. P., zwłaszcza tych złożonych na rozprawie, że grzywna nałożona mandatem karnym była związana z działalnością firmy obwinionego i w domyśle to właśnie obwiniony powinien za tę działalność, a tym samym za popełnione w jej ramach wykroczenie skarbowe, odpowiadać. Niewątpliwie ewentualna odpowiedzialność B. T. z tego tytułu była możliwa na podstawie art. 57 § 1 kks. Nie wyklucza to jednak odpowiedzialności z tego tytułu również jego pracownika E. P., jeżeli zajmowała się ona kwestiami związanymi z regulowaniem zobowiązań podatkowych. Wskazanie w kwalifikacji prawnej wykroczenia skarbowego, za które został nałożony mandat karny, art. 9 § 3 kks jednoznacznie przemawia natomiast za uznaniem, iż jego nałożenie właśnie na E. P. nie było przypadkowe i nie było wynikiem omyłki, lecz rezultatem uznania, zapewne na skutek przeprowadzonej z nią i z B. T. rozmowy, że to ona zajmowała się sprawami finansowymi firmy obwinionego. Ponadto podkreślenia wymaga, iż zdaniem Sądu niniejsze postępowanie w sprawie wykroczenia kwalifikowanego z art. 57 § 1 kw nie jest właściwym miejscem dla podważania zasadności kary grzywny nałożonej w drodze prawomocnego mandatu karnego. Niewątpliwie bowiem E. P. nie miała obowiązku przyjmowania przedmiotowego mandatu, a nawet po jego nałożeniu mogła skorzystać z instytucji wniosku o uchylenie prawomocnego mandatu karnego, czego nie uczyniła. Warto przy tym zauważyć, że B. T. był obecny przy wystawieniu przedmiotowego mandatu i mógł wówczas podnieść stosowne zastrzeżenia, czego nie uczynił. W tej sytuacji, nawet jeżeli, jak zeznała E. P., nie wywierał on na nią presji w związku z mandatem, należy uznać, że zgodził się on z jego nałożeniem na jego pracownika. Mogło być to zresztą zachowanie wykalkulowane nawet pomimo późniejszego dokonania przez niego płatności za grzywnę nałożoną na pracownika, skoro dolegliwości związane z nałożeniem kary grzywny w drodze mandatu nie zamykają się w samej konieczności uiszczenia grzywny, ale dotyczą także innych kwestii, np. figurowania w stosownych ewidencjach jako osoba ukarana, co może mieć znaczenie np. w przypadku popełnienia późniejszych, podobnych czynów. W rozpatrywanym przypadku zachowanie B. T. doprowadziło natomiast do sytuacji, iż nie został on ukarany za wykroczenie skarbowe i zamiast tego odpowiedziała za nie inna osoba, przy czym nie można wykluczyć, że ta ostatnia, czyli E. P., również powinna za nie odpowiadać w trybie wspomnianego już art. 9 § 3 kks. Natomiast uiszczenie w tej sytuacji przez obwinionego kary grzywny nałożonej na E. P. powinno być już rozpatrywane w kategorii popełnienia wykroczenia z art. 57 § 1 kw, co uczyniono w postępowaniu w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd uznał, że obwiniony B. T. dopuścił się popełnienia zarzucanego mu we wniosku o ukaranie czynu.

W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości możliwość przypisania obwinionemu B. T. winy w zakresie dotyczącym przypisanego mu czynu. W toku postępowania nie ujawniły się wątpliwości odnośnie poczytalności obwinionego i jako osoba dorosła oraz w pełni poczytalna z pewnością zdawał on sobie sprawę z charakteru swojego zachowania i mógł pokierować swoim postępowaniem. Zdaniem Sądu obwiniony B. T. działał umyślnie, w zamiarze bezpośrednim, albowiem umyślnie, świadomie, chcąc tego, uiścił grzywnę za inną osobę, nie będącą dla niego osobą najbliższą.

Zachowanie obwinionego wypełniło znamiona wykroczenia z art. 57 § 1 kw, jak trafnie przyjął oskarżyciel publiczny, albowiem obwiniony niewątpliwie wypełnił znamiona wykroczenia opisanego w tym przepisie, uiszczając za E. P. grzywnę nałożoną za wykroczenie skarbowe, pomimo że wymieniona nie była dla niego osobą najbliższą w rozumieniu art. 47 § 3 kw.

Uznając obwinionego za winnego popełnienia opisanego wyżej czynu Sąd wymierzył B. T. karę grzywny w wysokości 50 zł. Zdaniem Sądu kara w takiej wysokości jest odpowiednia i stosownie do treści art. 33 § 1 kw jej rozmiar nie przekracza stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez obwinionego czynu, jak również pozwoli na osiągnięcie celów zapobiegawczych i wychowawczych wobec obwinionego oraz potrzeb w zakresie społecznego oddziaływania.

Sąd nie dopatrzył się okoliczności, które należałoby uznać za szczególnie obciążające przy określaniu sądowego wymiaru kary. Z kolei jako okoliczność, którą należy potraktować jako łagodzącą przy określaniu sądowego wymiaru kary, Sąd uznał motywację działania obwinionego, który uiścił grzywnę za swojego pracownika, uznając niejako, że skoro grzywna została nałożona w związku z kwestiami dotyczącymi prowadzonej przez niego firmy, to on powinien za to odpowiadać poprzez wyłożenie stosownej kwoty na zapłatę grzywny.

Należy zaznaczyć, iż z uwagi na treść art. 57 § 1 kw i art. 24 § 1 kw Sąd mógł wymierzyć obwinionemu karę grzywny w wysokości od 20 zł do 5.000 zł, a nawet karę aresztu (do tego ostatniego nie było jednak przesłanek, zwłaszcza w kontekście treści art. 35 kw). Tym samym orzeczona kara jest znacznie bliższa dolnej granicy ustawowego zagrożenia i nie można uznać jej za nadmiernie surową, zaś przy określaniu jej wysokości Sąd miał na uwadze także okoliczności wymienione w art. 24 § 3 kw, tj. dochody sprawcy, jego warunki osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

Sąd na podstawie art. 57 § 3 kw w zw. z art. 28 § 1 pkt 2 i § 2 kw w zw. z art. 30 kw orzekł wobec obwinionego B. T. środek karny w postaci przepadku pieniędzy w kwocie 2.000 zł wpłaconych na poczet grzywny nałożonej na E. P.. Podkreślić należy, że stosownie do pierwszego z wymienionych przepisów pieniądze wpłacone na poczet grzywny w wypadku popełnienia wykroczenia kwalifikowanego z art. 57 § 1 kw podlegają obligatoryjnemu przepadkowi.

Sąd orzekł ponadto o kosztach procesu, na podstawie art. 118 § 1, 3 i 4 kpw obciążając obwinionego zryczałtowanymi wydatkami postępowania w kwocie 100 zł (ich wysokość wynika z treści § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 r. w sprawie zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia) oraz na podstawie art. 119 kpw w zw. z art. 626 § 1 kpk w zw. z art. 627 kpk w zw. z art. 21 pkt 2 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądzając od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa opłatę w kwocie 30 zł.

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE