III Ca 1327 /17
Wyrokiem zaocznym z dnia 16 maja 2017r. Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej zasądził od M. S. na rzecz G. C., A. Z. i A. G. kwotę 2394,41 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 25 października 2016 r. do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałej części.
Nadto Sąd I instancji zasądził od pozwanej na rzecz powodów kwotę 874,81 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.
Apelację od powyższego rozstrzygnięcia złożyła strona powodowa w zakresie oddalającym powództwo o kwotę 1.020,32 złotych i z zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu.
Skarżący zarzucili rozstrzygnięciu:
1.naruszenie prawa materialnego tj.
a) art.385 1k.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i w efekcie nieprawidłowe przyjęcie, że postanowienia umowy pożyczki gotówkowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. dotyczące zabezpieczenia pożyczki poprzez przystąpienie przez pozwaną do umowy ubezpieczenia są sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco interes pozwanej, a tym samym nie wiążą strony pozwanej;
b) art. 720 § 1 k.c. poprzez uznanie, że pozwana jest zobowiązana do zwrotu kwoty pożyczki mniejszej a nie tej samej kwoty, jaką otrzymała w wyniku zawartej w dniu18 sierpnia 2015 r. umowy pożyczki gotówkowej;
c) art. 5 pkt 6 oraz art. 30 ust. 1 pkt. 10 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim ( tj. Dz.U. z 2016r. poz. 1528), poprzez niezastosowanie i w efekcie nieprawidłowe uznanie, że zastrzeżenie przez pożyczkodawcę prowizji jest sprzeczne z ustawą;
2.naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na wynik sprawy, tj.:
a) art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, a tym samym nieprawidłowe przyjęcie, że ustanowienie zabezpieczenia pożyczki poprzez przystąpienie pozwanej do umowy ubezpieczenia budzi wątpliwości, a także nieprawidłowe przyjęcie, że pozwana zobowiązana jest do zapłaty mniejszej kwoty, niż ta, którą faktycznie otrzymała;
b) art.339 § 2 k.p.c. poprzez nieprzyjęcie za prawdziwe twierdzenie powodów, że umowa pożyczki została zabezpieczona poprzez przystąpienie pozwanej do umowy ubezpieczenia, którego koszt wyniósł 912 zł, pomimo że nie zostały wykazane przez Sąd I instancji okoliczności podważające te twierdzenia na podstawie tego przepisu tj. wykazujące, że twierdzenia powodów budzą uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.
W konkluzji skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów dodatkowo kwoty 1020,32 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od dnia 25 października 2016 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego. Nadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego przed sądem II instancji.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja nie jest zasadna.
Na wstępie wyjaśnić należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym, w związku z czym Sąd Okręgowy na podstawie art. 505 10 § 1 i § 2 k.p.c. orzekł na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego. Zaznaczyć także należy, że w postępowaniu uproszczonym zgodnie z art. 505 9 § 1 1 k.p.c. apelację można oprzeć tylko na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, bądź naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy. Natomiast w myśl art. 505 13 § 2 k.p.c. jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.
Wbrew zarzutom skarżących podniesionych w apelacji, Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i trafnie określił konsekwencje prawne z nich wynikające. Ocenę tę Sąd Okręgowy w pełni aprobuje.
Zdaniem Sądu Okręgowego, ocena materiału obwodowego przeprowadzona przez Sąd I instancji nie narusza granic swobodnej oceny dowodów, wyznaczonej dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c. Sąd I instancji wskazał przyczyny, dla których nie dał wiary twierdzeniom powodów, że pozwana przystąpił do umowy ubezpieczenia. Ocena materiału obwodowego dokonana przez Sąd I instancji nie jest sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania, czy doświadczenia życiowego i mieści się w ramach swobody sądu.
Bezzasadne są zarzuty dotyczące naruszenia, w szczególności art. 720 § 1k.c. i art. 385 1 k.c.
Jak wynika z materiału dowodowego zebranego w sprawie, pozwana zawarła z powodami umowę pożyczki (art. 720 § 1 k.c.) opiewającą na kwotę 3380 zł, która miała być spłacana od dnia 18 sierpnia 2015 r. do dnia 15 września 2017 roku w 24 miesięcznych ratach. Na powyższą sumę składa się rzeczywista kwota pozostawiona do dyspozycji pożyczkobiorcy w wysokości 1984 zł po odjęciu kosztów prowizji 484 zł oraz kosztów ubezpieczenia w wysokości 912 zł. Zgodnie z treścią umowy ubezpieczenie pożyczki stanowiło warunek udzielenia pożyczki. W umowie przewidziano również koszt czynności windykacyjnych 150 zł oraz każdorazowe wezwanie do zapłaty 20 zł.
Strona powodowa jest przedsiębiorcą zajmującym się prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek krótkoterminowych i przy zawieraniu umów posługiwała się wzorcami umownymi. Zgodnie z treścią art. 385 1 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że w świetle materiału dowodowego zebranego sprawie brak było podstaw do obciążania pozwanej kwotą 912 złotych z tytułu umowy ubezpieczenia umowy pożyczki. Do akt sprawy nie została załączona żadna umowa ubezpieczenia, żadna deklaracja ubezpieczeniowa, żaden wydruk potwierdzający dokonanie przelewu składki ubezpieczeniowej w imieniu pozwanej na rzecz ubezpieczyciela. Trudno, zatem uznać, że pozwana w ogóle do takiej umowy przystąpiła.
Zgodzić należy się z Sądem I instancji i w tym zakresie, że nawet gdyby uznać, że taka umowa ubezpieczenia została zawarta, to powyższe postanowienia należy uznać za niedozwoloną klauzulę umowną w rozumieniu art. 385 1 § 1 k.c. Przedmiotowe postanowienia umowne zostały zastrzeżone w sposób i wysokości znacznie przekraczającej możliwą do przyjęcia bez zarzutu dotyczącego naruszenia zasad współżycia społecznego granicę. Koszt ubezpieczenia wyniósł niemal połowę kwoty otrzymanej z tytułu pożyczki, zaś ustanowienie zabezpieczenia pożyczki warunkowało jej uruchomienie (§ 11 umowy).
W ocenie Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie strona powodowa nie wykazała sposobu naliczania należności z tytułu czynności windykacyjnych albowiem nie określiła procedur ich naliczania, tj. procedur jakimi kieruje się pożyczkodawca przy podejmowaniu czynności związanych z ich dochodzeniem, co w konsekwencji może prowadzić do dowolności w zakresie terminów korzystania z tych środków (por. wyrok SO w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 6.08.2009 r. XVII Amc 624/09 ). W szczególności wymaga podkreślić, że nie została sprecyzowana kolejności czynności, które mogą zostać podjęte, ani ich ilości w stosunku do pozwanej.
Natomiast zupełnie niezrozumiały jest zarzut naruszenie przepisu art. 5 pkt 6 oraz art. 30 ust. 1 pkt. 10 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim
( tj. Dz.U. z 2016r. poz. 1528), poprzez niezastosowanie i w efekcie nieprawidłowe uznanie, że zastrzeżenie przez pożyczkodawcę prowizji jest sprzeczne z ustawą, bowiem na k-4 uzasadnienia w tezie 19. Sąd Rejonowy stwierdził, że przyjmuje za dopuszczalne umówienie się przez strony , iż za udzielenie pożyczki pozwana zapłaci 484 zł prowizji.
W tym stanie rzeczy zdaniem Sądu Okręgowego, apelacja strony powodowej jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.