Sygn. akt VIII U 441/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 grudnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że Ł. K. (1) od 1 czerwca 2012 r. do 31 stycznia 2013 r. i od 7 lipca 2014 r. nie podlega ubezpieczeniom społecznym, to jest ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, jako pracownik w (...) L. Z. z siedzibą w Ł..

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Ł. K. (1) na stanowisku brukarza został zatrudniony na podstawie trzech umów o pracę na czas nieokreślony za minimalnym wynagrodzeniem. Na podstawie umowy o pracę z dnia 1 lipca 2011 r. został zatrudniony od 1 lipca 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. za wynagrodzeniem 1.386 zł. Następnie na podstawie umowy o pracę z dnia 31 maja 2012 r. został zatrudniony od 1 czerwca 2012 r. do 31 stycznia 2013 r. za wynagrodzeniem 1.500 zł a od 2013 r. 1.600 zł a już po upływie 43 dni od zgłoszenia przez płatnika do ubezpieczeń zostały mu wystawione zaświadczenia o niezdolności do pracy. Kolejno na podstawie umowy o pracę z dnia 7 lipca 2014 r. został zatrudniony od 7 lipca 2014 r. za wynagrodzeniem 1.680 zł a już po upływie 14 dni od zgłoszenia do ubezpieczeń zostały mu wystawione zaświadczenia o niezdolności do pracy. W ocenie Zakładu (...) został zatrudniony na specjalnie utworzonym stanowisku pracy, na którym nie było faktycznej potrzeby zatrudnienia pracownika, skoro pomimo jego długotrwałych chorób nie zatrudniono innego pracownika z zakresem obowiązków ubezpieczonego a wykonanie jego obowiązków przejęli płatnik i wcześniej zatrudniony pracownik. Zdaniem organu rentowego podpisanie umów o pracę i zgłoszenie Ł. K. (1) do ubezpieczeń społecznych było czynnościami pozornymi dokonanymi jedynie w celu uzyskania tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z chorobą /decyzja k. 3-7 akt ZUS/.

W dniu 30 stycznia 2015 r. wnioskodawca Ł. K. (1) złożył odwołanie od decyzji ZUS wnosząc o jej zmianę poprzez uznanie, że podlega on pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu od 1 czerwca 2012 r. do 31 stycznia 2013 r. i od 7 lipca 2014 r. / odwołanie k. 2-3, koperta k. 4/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu skarżonej decyzji / odpowiedź na odwołanie k. 5-7/

Na rozprawie z dnia 26 listopada 2015 r. pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych / stanowisko 00:00:27 - płyta CD k. 18/

Na rozprawie z dnia 29 stycznia 2016 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Płatnik przyłączył się do stanowiska wnioskodawcy / stanowiska 00:02:26, 00:03:55 - płyta CD k. 56/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony Ł. K. (1) urodził się (...), ma wykształcenie podstawowe. Ukończył gimnazjum. Nie posiada prawa jazdy /bezsporne, zeznania świadka T. K. 00:56:10 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy 00:10:11 – płyta CD k. 127 w zw. z 00:35:07 - płyta CD k. 56/

W okresie od 17 marca 2008 r. do 16 września 2008 r. ubezpieczony odbył organizowany przez urząd pracy staż w R.I. Serwis (...) w Ł. na stanowisku pomocnika w pracach remontowych /zaświadczenie o odbyciu stażu z 19.09.2008 r. koperta k. 52, zeznania wnioskodawcy 00:20:09 – płyta CD k. 127, zeznania świadka T. K. 00:56:10 - płyta CD k. 56/

Ostatni stosunek pracy wnioskodawcy w R.I. Serwis (...) w Ł. obejmujący okres od 17 września 2008 r. do 27 czerwca 2009 r. na stanowisku elektryka ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron. Ubezpieczony nabył doświadczenie zawodowe w zakresie prac elektrycznych i wykończeniowych /świadectwo pracy z 27.06.2009 r. koperta k. 52, zeznania świadka T. K. 00:56:10 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy 00:18:24, 00:20:09 – płyta CD k. 127, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

W okresach od 19 lutego 2010 r. do 30 czerwca 2011 r., od 12 stycznia 2012 r. do 31 maja 2012 r. i od 1 lutego 2013 r. do 6 lipca 2014 r. ubezpieczony był zarejestrowany w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna /bezsporne/

W okresie posiadania statusu bezrobotnego wnioskodawca aktywnie poszukiwał pracy /zeznania świadka T. K. 00:56:10 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy -00:10:11 – płyta CD k. 127 w zw. z 00:35:07 - płyta CD k. 56/

Płatnik składek L. Z. od dnia 17 czerwca 2008 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą (...) L. Z. z siedzibą w Ł.. Adresem głównego miejsca wykonywania działalności jest Ł., (...). Przedmiotem działalności jest świadczenie usług budowlanych i brukarskich /bezsporne, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Płatnik podjął decyzję o zatrudnieniu nowego pracownika w związku z corocznym wzrostem zamówień na usługi brukarskie w okresie letnio-jesiennym. Zimą nie było zleceń. Powyższe umożliwiała dobra sytuacja finansowa i perspektywa dalszego rozwoju firmy. Poszukiwanie odpowiedzialnego pracownika z umiejętnościami odbyło się poprzez indywidualne zapytania wśród znajomych i osób z branży / zeznania wnioskodawcy 00:10:11 – płyta CD k. 127, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Praktyka zawierania przez płatnika umów o pracę na czas nieokreślony wynikała z różnego okresu trwania sezonu uzależnionego od warunków atmosferycznych. Przykładowo zimą gdy nie było mrozu i śniegu praca była nadal wykonywana /zeznania płatnika 00:44:34 - płyta CD k. 127, 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Wiedzę o możliwości zatrudnienia u płatnika ubezpieczony powziął od zatrudnionego u płatnika swojego brata J. K. (1), który polecił go płatnikowi / zeznania świadka J. K. (1) 01:06:53 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy 00:18:24- płyta CD k. 127, zeznania płatnika 00:42:00 – płyta CD k. 127, 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

W dniu 1 lipca 2011 r. pomiędzy (...) L. Z. z siedzibą w Ł. a Ł. K. (1) została zawarta umowę o pracę, na podstawie której Ł. K. (1) został zatrudniony na czas nieokreślony od 1 lipca 2011 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku brukarza za wynagrodzeniem 1.386 zł brutto. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano siedzibę pracodawcy / umowa o pracę – k. 9 oraz k. 16 akt ZUS, zeznania świadka T. K. 00:56:10 - płyta CD k. 56, zeznania świadka J. K. (1) 01:06:53 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy 00:10:11 – płyta CD k. 127, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

W okresie pierwszego zatrudnienia u płatnika składek tj. lipiec – grudzień 2011 r. wnioskodawca sprawdził się jako dobry pracownik. Wykazał się odpowiednimi wiedzą i umiejętnościami /zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Ubezpieczony nie chorował w 2011 r. / zeznania świadka J. K. (1) 01:06:53 - płyta CD k. 56/

W dniu 5 stycznia 2012 r. płatnik składek wystawił świadectwo pracy ubezpieczonemu, z którego wynika, że wnioskodawca był zatrudniony od 1 lipca 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. w pełnym wymiarze czasu pracy. Stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem /świadectwo pracy – k. 23-23 odw./

W dniu 31 maja 2012 r. pomiędzy (...) L. Z. z siedzibą w Ł. a Ł. K. (1) została zawarta kolejna umowa o pracę, na podstawie której Ł. K. (1) został zatrudniony na czas nieokreślony od 1 czerwca 2012 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku brukarza za wynagrodzeniem 1.500 zł brutto. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano teren kraju / umowa o pracę – k. 10 oraz k. 15 akt ZUS/

Od 2013 r. wynagrodzenie wnioskodawcy z tytułu powyższej umowy wyniosło 1.600 zł /bezsporne, pismo pracodawcy k. 13-14 akt ZUS/

W dniu 1 lutego 2013 r. płatnik składek wystawił świadectwo pracy ubezpieczonemu, z którego wynika, że wnioskodawca był zatrudniony od 1 czerwca 2012 r. do 31 stycznia 2013 r. w pełnym wymiarze czasu pracy. Stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem /świadectwo pracy – k. 24-24 odw., zeznania wnioskodawcy 00:10:11 – płyta CD k. 127/

W dniu 7 lipca 2014 r. pomiędzy (...) L. Z. z siedzibą w Ł. a Ł. K. (1) została zawarta kolejna umowa o pracę, na podstawie której Ł. K. (1) został zatrudniony na czas nieokreślony od 7 lipca 2014 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku brukarza za wynagrodzeniem 1.680 zł brutto. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano teren kraju / umowa o pracę – k. 11 akt ZUS/

Ponowne zatrudnienie wnioskodawcy wiązało się z pojawieniem się zlecenia od kontrahenta płatnika składek – na terenie Ł. / zeznania wnioskodawcy 00:10:11 – płyta CD k. 127/

Do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego jako pracownik (...) L. Z. wnioskodawca został zgłoszony od 1 lipca 2011 r. do 31 grudnia 2011 r., od 1 czerwca 2012 r. do 31 stycznia 2013 r. oraz od 7 lipca 2014 r. / bezsporne, zgłoszenie (...) P (...) od 1.06.2012 r., informacja o wysyłce i potwierdzeniu koperta k. 52, pismo ZUS k. 19 – 20 akt ZUS/

Z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego wnioskodawca został wyrejestrowany przez płatnika składek od 1 stycznia 2012 r. i od 1 lutego 2013 r. / bezsporne/.

Nie sporządzono dokumentacji kadrowej związanej z zatrudnieniem Ł. K. (1) /bezsporne/

Wnioskodawca nie został przed podjęciem zatrudnienia u płatnika składek skierowany na badania lekarskie celem uzyskania zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania przez wnioskodawcę pracy na stanowisku brukarza /zeznania wnioskodawcy 00:10:11 – płyta CD k. 127, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Płatnik składek nie posiadał wiedzy w zakresie obowiązku kierowania pracowników na badania lekarskie /zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Wnioskodawca nie otrzymał pisemnego zakresu obowiązków i odpowiedzialności /bezsporne/

W okresie czerwiec – 13 lipiec 2012 r., to jest do czasu kiedy zachorował, wnioskodawca zajmował się pracami związanymi z naprawą i konserwacją maszyn (tj. 6 zagęszczarek o masie ok. 160 kg) należących do firmy płatnika składek znajdujących się w siedzibie firmy. Wymieniał filtry, oleje. Spuszczenie oleju zajmowało ok. 2 godzin, nalanie oleju – 15-20 minut. Prace konserwatorskie trwały około 1 tygodnia. Następnie ubezpieczony zajmował się wykonywaniem prac brukarskich związanych z przygotowaniem terenu pod kładzenie kostki brukowej zleconych przez kontrahenta płatnika H. N. prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie prac budowlanych. Zlecenie obejmowało podjazd do garażu, chodnik i wejście do domu położonego w Ł. przy ul. (...). Wnioskodawca kopał, wybierał i usuwał czarnoziem na pow. ok. 200-250 m kw. co trwało około 1 tygodnia, następnie urabiał łopatą tzw. podsypkę (piasek z cementem) i zagęszczał ją wodą celem uzupełnienia wykopu powstałego po wybranym czarnoziemie. Przygotowanie wykopu i zagęszczenie trwało około półtora tygodnia. Prace te wykonywał ręcznie wraz z zainteresowanym i pracownikiem płatnika J. K. (1). Z uwagi na chorobę nie rozpoczął wykonywania prac brukarskich polegających na kładzeniu kostki. Wykonanie zlecenia trwało około 1,5 miesiąca / zeznania świadka J. K. (1) 01:06:53 - płyta CD k. 56, zeznania świadka H. N. 00:03:48, 00:06:31 - płyta CD k. 127, zeznania wnioskodawcy 00:10:11, 00:20:09 – płyta CD k. 127, 00:10:11 – płyta CD k. 127 w zw. z 00:35:07 - płyta CD k. 56, zeznania płatnika 00:44:34 - płyta CD k. 127, 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

W pozostałym czasie pracy wnioskodawca naprawiał maszyny / zeznania świadka J. K. (1) 01:06:53 - płyta CD k. 56, zeznania płatnika 00:44:34 - płyta CD k. 127/

Firma płatnika została polecona H. N. przez jego syna P. N. (1) / zeznania świadka P. N. (1) 00:04:31 - płyta CD k. 117/

W grudniu 2012 r. wnioskodawca pomagał przy wykonywaniu prac wykończeniowych na podstawie zlecenia klienta płatnika p. Cholewy / zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

W 2014 r. wnioskodawca zajmował się wykonywaniem prac związanych z naprawą i konserwacją maszyn należących do firmy płatnika składek. Nadto zajmował się wykonywaniem prac brukarskich związanych z przygotowaniem terenu (wyrównaniem ostatniej warstwy terenu do 5 cm, kładzeniem tłucznia) pod kładzenie kostki brukowej zleconych przez klienta płatnika na terenie budowy zlokalizowanej w Ł. sklepu (...). Prace te wykonywał wraz z zainteresowanym i pracownikiem płatnika J. K. (1). Z uwagi na chorobę nie rozpoczął wykonywania prac brukarskich polegających na położeniu kostki brukowej / zeznania świadka J. K. (1) 01:06:53 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy 00:10:11 – płyta CD k. 127, 00:10:11 – płyta CD k. 127 w zw. z 00:35:07 - płyta CD k. 56, zeznania płatnika 00:30:45, 00:44:34, 00:51:11 - płyta CD k. 127/

Na jesieni 2014 r. powyższe zlecenie zostało wykonane przez płatnika składek / zeznania płatnika 00:44:34 - płyta CD k. 127/

W trakcie wykonywania prac w spornych okresach zatrudnienia płatnik składek wykonywał bezpośredni nadzór nad pracą wnioskodawcy, wydając mu polecenia / zeznania wnioskodawcy 00:10:11 – płyta CD k. 127, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127/

Narzędzia niezbędne do prac budowlano - brukarskich zapewniał zainteresowany / zeznania zainteresowanego 00:30:45 - płyta CD k. 127/

Brak pracy w danym dniu związany z nieodpowiednimi warunkami atmosferycznymi był równoważony pracą w kolejnych dniach / zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127, 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Wnioskodawca nie był upoważniony do podpisywania firmowych dokumentów ani faktur wobec braku takiej potrzeby /bezsporne/

Obecnie płatnik składek posiada koparkę co powoduje brak potrzeby wykonywania ręcznych prac / zeznania płatnika 00:44:34 - płyta CD k. 127/

Do pracy wnioskodawca podobnie jak inni pracownicy był codziennie zawożony z domu w M. przez płatnika składek. Płatnik przyjeżdżał po pracowników ok. godz. 6.00. Po pracy płatnik rozwoził pracowników. Wnioskodawca zamieszkiwał wraz z matką T. K.. J. K. (1) zamieszkuje osobno w S. / zeznania świadka T. K. 00:56:10 - płyta CD k. 56, zeznania świadka J. K. (1) 01:06:53 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy 00:10:11 – płyta CD k. 127, zeznania płatnika 00:30:45, 00:42:00 - płyta CD k. 127, 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56,

Pracę świadczył w wymiarze 8 godzin dziennie / zeznania wnioskodawcy 00:10:11, 00:20:09 – płyta CD k. 127, zeznania płatnika 00:30:45, 00:44:34 - płyta CD k. 127, 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Podpisywał listę obecności wyłożoną w siedzibie płatnika / listy obecności za okres maj – grudzień 2012 r., styczeń 2013 r., okres lipiec – grudzień 2014 r. koperta k. 52, zeznania płatnika 00:44:34 - płyta CD k. 127/

Wnioskodawca dobrze wykonywał swoją pracę / zeznania płatnika 00:30:45, 00:42:00 - płyta CD k. 127, 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Wynagrodzenie było wypłacane w formie gotówki /zeznania wnioskodawcy -00:10:11 – płyta CD k. 127 w zw. z 00:35:07 - płyta CD k. 56, zeznania płatnika 00:42:00 - płyta CD k. 127, 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Odbiór wynagrodzenia ubezpieczony kwitował podpisem na liście płac /listy płac za okres kwiecień – grudzień 2012 r. koperta k. 52, listy płac za okres kwiecień – grudzień 2012 r. i za okres lipiec – grudzień 2014 r. koperta k. 52/

Wynagrodzenie za czerwiec 2012 r. zostało wnioskodawcy wypłacone w kwocie 1.500 zł brutto (1.111,86 zł netto). Wynagrodzenie za lipiec 2012 r. zostało wypłacone w kwocie 450 zł brutto tytułem płacy podstawowej oraz 724,84 zł brutto tytułem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy płatnego ze środków pracodawcy, tj. łącznie 964,96 zł netto. Wynagrodzenie za sierpień 2012 r. zostało wypłacone w kwocie 483,22 zł brutto (439,73 zł netto) tytułem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy płatnego ze środków pracodawcy /listy płac za okres kwiecień – grudzień 2012 r. koperta k. 52/

Odbiór wynagrodzenia ubezpieczony kwitował podpisem na liście płac. Wynagrodzenie za lipiec 2014 r. zostało wnioskodawcy wypłacone w kwocie 1.387,84 zł brutto (1.033,79 zł netto). Wynagrodzenie za sierpień 2014 r. zostało wypłacone w kwocie 1.005,10 zł brutto (877,64 zł netto) tytułem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy płatnego ze środków pracodawcy. Wynagrodzenie za wrzesień 2014 r. zostało wypłacone w kwocie 270,61 zł brutto (270,61 zł netto) tytułem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy płatnego ze środków pracodawcy /listy płac za okres kwiecień – grudzień 2012 r. i za okres lipiec – grudzień 2014 r. koperta k. 52/

Od 13 lipca 2012 r. zostały wnioskodawcy wystawione zaświadczenia o niezdolności do pracy. Za okres od 13 lipca 2012 r. do 14 sierpnia 2012 r. ubezpieczony otrzymał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy płatne ze środków pracodawcy. Od 15 sierpnia 2012 r. do 31 stycznia 2013 r. miał wypłacany zasiłek chorobowy /bezsporne/

Od 21 lipca 2014 roku do 30 lipca 2014 roku i od 1 sierpnia 2014 roku do 5 sierpnia 2014 roku wnioskodawca wykazał okres nieobecności w pracy usprawiedliwiony bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku. Za okres od 6 sierpnia 2014 roku do 7 września 2014 roku ubezpieczony otrzymał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy płatne ze środków pracodawcy. W dniu 13 października 2014 roku do ZUS wpłynął wniosek płatnika o wypłatę dla wnioskodawcy zasiłku z ubezpieczenia chorobowego od dnia 8 września 2014 roku /bezsporne/

Płatnik składek zatrudniał pracowników do 31 grudnia 2015 r. z przerwami wynikającymi z sezonowego charakteru prowadzonej działalności / zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

W latach 2010-2015 okresowo w sezonie płatnik składek zatrudniał brata wnioskodawcy J. K. (1) na podstawie umów o pracę na czas nieokreślony, również za minimalnym wynagrodzeniem / listy płac za okres kwiecień – grudzień 2012 r. koperta k. 52, listy płac za okres kwiecień – grudzień 2012 r. i za okres lipiec – grudzień 2014 r. koperta k. 52, listy obecności za okres maj – grudzień 2012 r., styczeń 2013 r., okres lipiec – grudzień 2014 r. koperta k. 52, zeznania świadka J. K. (1) 01:06:53 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy 00:10:11 – płyta CD k. 127, 00:10:11 – płyta CD k. 127 w zw. z 00:35:07 - płyta CD k. 56, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

(...) L. Z., poza Ł. K. (1), zatrudniał na podstawie umowy o pracę na czas określony od 1 sierpnia 2012 r. do 30 listopada 2012 r. M. B. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku brukarza za wynagrodzeniem 1.500 zł brutto. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano teren kraju wg zleceń. Zatrudnienie było w ramach stażu organizowanego przez urząd pracy (pracownik został skierowany na wstępne badania lekarskie). Zatrudnienie przedłużono do końca grudnia 2012 roku /umowa o pracę k. 129, listy płac za okres kwiecień – grudzień 2012 r. koperta k. 52, listy płac za okres kwiecień – grudzień 2012 r. i za okres lipiec – grudzień 2014 r. koperta k. 52, listy obecności za okres maj – grudzień 2012 r., styczeń 2013 r., okres lipiec – grudzień 2014 r. koperta k. 52, zeznania świadka M. B. 01:21:18 - płyta CD k. 56, zeznania płatnika 00:42:00, 00:51:11, 01:00:12 - płyta CD k. 127, 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Zatrudnienie M. B. związane było z nieobecnością wnioskodawcy z powodu choroby /zeznania świadka M. B. 01:21:18 - płyta CD k. 56, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy 00:10:11 – płyta CD k. 127

Począwszy od 1 września 2014 r. płatnik składek zatrudniał w ramach stażu organizowanego przez urząd pracy P. N. (2) (do końca grudnia 2015 r.) i J. K. (2) - drugiego brata wnioskodawcy (do końca czerwca 2015 r.) /zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Przed 2012 r. wnioskodawca nie leczył się z powodu schorzeń pulmonologicznych /zeznania świadka J. K. (1) 01:06:53 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy -00:10:11 – płyta CD k. 127 w zw. z 00:35:07 - płyta CD k. 56, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Schorzenia te zostały u niego zdiagnozowane latem 2012 r. W lipcu 2012 r. wnioskodawca podczas pracy odkrztuszał wydzielinę z krwią z dróg oddechowych. Z tego względu został wysłany przez płatnika do lekarza /zeznania świadka T. K. 00:56:10 - płyta CD k. 56, zeznania świadka J. K. (1) 01:06:53 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy 00:10:11, 00: 20:09– płyta CD k. 127, 00:10:11 – płyta CD k. 127 w zw. z 00:35:07 - płyta CD k. 56, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127, 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

W dniach 11-13 lipca 2012 r. wnioskodawca był hospitalizowany w szpitalu w Ł. na oddziale wewnętrznym z powodu ropnia płuca prawego i zmian zapalno-niedodmowych płuca prawego. Zastosowano leczenie farmakologiczne. Leczenie kontynuował on w dniach 13-25 lipca 2012 r. w szpitalu w Tuszynie na oddziale chorób płuc z rozpoznaniem zapalenie płuca prawego, krwioplucia w przebiegu choroby. Zastosowano leczenie farmakologiczne i radiologiczne. Wypisano go do domu w stanie ogólnym dobrym z zaleceniem dalszej opieki w poradni chorób płuc / dokumentacja medyczna k. 25-33, 43, koperta k. 46, koperta k. 48, koperta k. 50, koperta k. 58/

W dniu 20 lipca 2014 r. wnioskodawca był hospitalizowany z powodu złamania ręki podczas gry w piłkę. Założono unieruchomienie. W dniu 22 września 2014 roku rozpoznano złamanie głowy kości promieniowej prawej bez cech gojenia. W dniach 15 stycznia 2015 r. i 27-30 stycznia 2015 r. wnioskodawca był hospitalizowany z powodu zastarzałego złamania głowy kości promieniowej prawej. Ostatecznie zastosowano resekcję wolnych fragmentów głowy kości promieniowej. Zalecono dalsze leczenie w poradni chirurgii urazowo – ortopedycznej / dokumentacja medyczna k. 25-33, 43, koperta k. 46, koperta k. 48, koperta k. 50, koperta k. 58, zeznania świadka T. K. 00:56:10 - płyta CD k. 56, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56, zeznania wnioskodawcy 00:10:11, 00:20:09 – płyta CD k. 127, 00:10:11 – płyta CD k. 127 w zw. z 00:35:07 - płyta CD k. 56,

W dniach 16 kwietnia – 5 maja 2015 r. wnioskodawca korzystał z rehabilitacji obejmującej zabiegi fizykalne oraz ćwiczenia usprawniające na okolicę stawu łokciowego prawego / dokumentacja medyczna k. 25-33, 43, koperta k. 46, koperta k. 48, koperta k. 50, koperta k. 58/

Wnioskodawca po 2014 r. nie kontynuował pracy u płatnika składek / zeznania wnioskodawcy 00:18:24 – płyta CD k. 127, zeznania płatnika 00:30:45 - płyta CD k. 127 w zw. z 00:08:24 - płyta CD k. 56/

Obecnie ubezpieczony pracuje jako dekarz w innej firmie / zeznania wnioskodawcy 00:18:24 – płyta CD k. 127/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów zawarte w aktach organu rentowego i załączone do akt sprawy oraz zeznania odwołującej się od decyzji organu rentowego strony umowy o pracę, to jest wnioskodawcy Ł. K. (1) i płatnika L. Z.. Zdaniem Sądu zebrany materiał dowodowy jednoznacznie potwierdził, że Ł. K. (1) faktycznie świadczył pracę do jakiej się zobowiązał na podstawie zawartych w dniach 1 czerwca 2012 r. i 7 lipca 2014 r. umów o pracę, a jego zatrudnienie było uzasadnione rzeczywistymi potrzebami pracodawcy. Potwierdziły to zarówno zeznania świadków i uczestników postępowania jak i zgromadzone w sprawie dokumenty. Za ich prawdziwością przemawiają ustalone okoliczności zawarcia zakwestionowanej przez organ rentowy umowy o pracę.

Ł. K. (1) został zatrudniony w (...) L. Z. z siedzibą w Ł. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony od 1 lipca 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. na stanowisku brukarza w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 1.386 zł brutto (przy czym ta umowa nie była przedmiotem sporu w sprawie niniejszej). Wnioskodawca został następnie zatrudniony we wskazanej firmie na tym samym stanowisku na podstawie kolejnych umów o pracę zawartych na czas nieokreślony od 1 czerwca 2012 r. za wynagrodzeniem 1.500 zł a od 2013 r. 1.600 zł (stosunek pracy ustał w dniu 31 stycznia 2013 r.) oraz od 7 lipca 2014 r. za wynagrodzeniem 1.680 zł. Przed sądem Ł. K. (1) i L. Z. szczegółowo i zgodnie przedstawili okoliczności w jakich doszło do zawarcia między nimi umów o pracę jak również rodzaj i zakres wykonywanych przez wnioskodawcę czynności pracowniczych. Ustalono, że zatrudnienie Ł. K. (1) na stanowisku brukarza było uzasadnione rzeczywistymi potrzebami przedsiębiorcy. Firma potrzebowała osoby z odpowiednimi kwalifikacjami niezbędnymi do wykonania w 2012 r. prac brukarskich związanych z budową domu położonego w Ł. przy ul. (...) na podstawie zlecenia złożonego przez kontrahenta płatnika H. N. prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie prac budowlanych a w 2014 r. prac związanych z naprawą i konserwacją maszyn należących do firmy płatnika składek znajdujących się w siedzibie firmy celem przygotowania ich do pracy oraz wykonania prac brukarskich związanych z przygotowaniem terenu pod kładzenie kostki brukowej zleconych przez klienta płatnika na terenie budowy zlokalizowanej w Ł. sklepu (...). Odpowiednią osobą na to stanowisko okazał się być Ł. K. (1), który dzięki swojemu doświadczeniu zawodowemu, pracy w firmie budowlanej na stanowisku elektryka uzyskał umiejętności w zakresie prac elektrycznych i wykończeniowych a zatem adekwatne do powierzonej mu pracy. Odnosząc się do wysokości wynagrodzenia za jakim został zatrudniony wnioskodawca (minimalne wynagrodzenie za pracę) wskazania wymaga, że wysokość wynagrodzenia za pracę jest wynikiem negocjacji pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, czemu jest dawany wyraz w umowie o pracę. O wysokości wynagrodzenia decyduje przede wszystkim rodzaj i charakter obowiązków pracowniczych, a także możliwości płatnicze pracodawcy. Porównując wynagrodzenie wnioskodawcy do wynagrodzeń pozostałych pracowników (...) L. Z. wskazać należy, że kształtowało się ona na tożsamym poziomie. Mając na uwadze rodzaj powierzonej wnioskodawcy pracy, zakres obowiązków pracowniczych, jego wykształcenie i doświadczenie zawodowe, ustalonej w umowie o pracę kwoty wynagrodzenia nie można zatem uznać za wygórowanej. Niespornym jest także, że sytuacja finansowa (...) L. Z. w spornych okresach umożliwiała zatrudnienie wnioskodawcy na wskazanych warunkach płacy.

Fakt świadczenia pracy przez Ł. K. (2) potwierdziły zeznania płatnika L. Z. i zgłoszonych świadków: J. K. (1) (brata wnioskodawcy) – zatrudnionego u płatnika na tożsamym stanowisku co wnioskodawca, H. N. – kontrahenta płatnika składek, P. N. (1) – syna H. N., któremu P. N. (1) polecił firmę płatnika, oraz T. K. – matki wnioskodawcy zamieszkałej wraz z wnioskodawcą. Zeznania wnioskodawcy, płatnika i świadków Sąd uznał za wiarygodne, gdyż wykazali się oni zgodną i spójną wiedzą co do tego w jakim okresie Ł. K. (1) był zatrudniony i czym się zajmował. Zakres i rodzaj opisywanych przez świadków czynności, wykonywanych przez wnioskodawcę, pokrywa się z zakresem czynności opisanych przez wnioskodawcę i zainteresowanego. Zeznania świadków potwierdziły w uznaniu Sądu świadczenie pracy przez wnioskodawcę.

Postępowanie wykazało także, że w datach kiedy wnioskodawca podejmował w dniach 1 czerwca 2012 r. i 7 lipca 2014 r. zatrudnienia po jego stronie nie istniały żadne przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania powierzonej mu pracy. Analiza przedłożonej obszernej dokumentacji medycznej, zeznania świadków J. K. (1) i T. K. a także zeznania wnioskodawcy wykazały że, w dacie nawiązywania stosunków pracy nie wykazał on dolegliwości chorobowych uniemożliwiających mu podjęcie pracy. Wprawdzie powyższe nie zostało jednoznacznie potwierdzone w drodze zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania przez wnioskodawcę pracy na stanowisku brukarza, jednakże w sprawie wykazano, że płatnik z uwagi na brak wiedzy nie kierował początkowo pracowników na badania lekarskie (jedynie pracownicy zatrudnieni w ramach stażu organizowanego przez urząd pracy takowe zaświadczenia posiadali). Okoliczność powyższa wobec faktycznego świadczenia przez wnioskodawcę pracy w spornych okresach nie może mieć w sprawie decydującego znaczenia. Niedopatrzenie pracodawcy nie może wpływać negatywnie na sytuację pracownika.

Nadto wskazywana przez organ rentowy okoliczność, że podczas absencji wnioskodawcy nie został na jego miejsce zatrudniony inny pracownik nie oznacza, że umowy zostały zawarte dla pozoru. Przede wszystkim decyzja o nie zatrudnianiu innego pracownika mieści się w zakresie swobody gospodarczej pracodawcy. Po wtóre jednak wskazania wymaga, że w sprawie niniejszej wykazano, że na czas nieobecności wnioskodawcy na skutek choroby w 2012 r. celem dokończenia zlecenia prac brukarskich w domu w Ł. płatnik składek zatrudnił M. B. – na podstawie umowy o pracę na czas określony na tych samych warunkach pracy i płacy (pracownik ten świadczył pracę w okresie od 1 sierpnia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r.). Nadto w sprawie wykazano, że płatnik zatrudniał także pracowników w okresie nieobecności wnioskodawcy na skutek choroby w 2014 r. (w ramach stażu organizowanego przez urząd pracy od 1 września 2014 r. P. N. (2) do końca grudnia 2015 r. i J. K. (2) - drugiego brata wnioskodawcy do końca czerwca 2015 r.). Była zatem zachowana ciągłość zatrudnienia. Odnośnie natomiast zatrudnienia wnioskodawcy w 2014 r. brak zatrudnienia innego pracownika od daty powstania niezdolności do pracy wnioskodawcy nie świadczyło o braku gospodarczego zapotrzebowania firmy płatnika składek na prace wykonywane dotychczas przez wnioskodawcę. Zeznania przesłuchanych w sprawie świadków potwierdziły dokończenie rozpoczętych zleceń pomimo nieobecności wnioskodawcy z powodu choroby. Tym samym nie znajduje uzasadnienia argument organu rentowego w postaci braku potrzeby gospodarczej zatrudnienia wnioskodawcy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.1 i art. 13 pkt.1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2017 poz. 1778 z późn. zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368 z późn. zm.) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą. W myśl art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Zgodnie z art. 22 § 1 kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że dla włączenia do ubezpieczenia społecznego niezbędna jest przynależność do określonej w ustawie systemowej grupy podmiotów podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. O tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje zatem samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. / por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2010 r., sygn. II UK 204/09, LEX nr 590241/. Jednocześnie podkreśla się, iż skorzystanie z ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym jest legalnym celem zawierania umów o pracę, a stronom zmierzającym do osiągnięcia takiego zgodnego z prawem celu nie można czynić zarzutu działania sprzecznego z ustawą. Objęcie pracowniczym ubezpieczeniem społecznym i uzyskanie świadczeń z tego ubezpieczenia jest bowiem jedną z prawnych konsekwencji nawiązania stosunku pracy. Inaczej mówiąc, zawarcie umowy o pracę, choćby nawet zmierzało wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, nie jest powiązane z zamiarem obejścia ustawy czy sprzeczności z zasadami współżycia społecznego / por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 116/. Tylko jednoznaczne ustalenie, że strony w ogóle nie zamierzały osiągnąć skutków wynikających z umowy o pracę, w szczególności jeżeli nie doszło do podjęcia i wykonywania pracy, a jedynym skutkiem umowy było umożliwienie skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, umowa taka jako pozorna – zgodnie z art. 83 kc – jest nieważna. Pozorności natomiast nie można przyjąć w sytuacji, kiedy umowa o pracę była rzeczywiście realizowana / por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 321/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 12, poz. 190, str. 503; wyrok Sądu Najwyższego z 14 marca 2001 r. II UKN 258/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, Nr 21, poz. 527/.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy zakwestionował ważność umów o pracę zawartych w dniach 1 czerwca 2012 r. i 7 lipca 2014 r. pomiędzy Ł. K. (1) a (...) L. Z. z siedzibą w Ł. stojąc na stanowisku, że podpisanie tych umów i zgłoszenie Ł. K. (1) z tytułu ich wykonywania do ubezpieczeń społecznych było czynnościami pozornymi dokonanymi jedynie w celu uzyskania świadczeń w związku z chorobą. W tym miejscu należy zaznaczyć ,że charakter schorzeń na jakie zapadł wnioskodawca ( ropień płuc i złamanie ręki) świadczą o tym ,że nie były to schorzenia przewlekłe a raczej o charakterze nagłym. Zawierając umowy strony nie mogły mieć świadomości ,że nastąpią zdarzenia powodujące niezdolność do pracy. W kontekście zeznań świadków i płatnika ,że praca była faktycznie świadczona nie można mówić o pozorności umowy o pracę.

W ocenie Sądu Okręgowego postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie dowiodło w sposób niewątpliwy, że oświadczenia stron umów z dnia 1 czerwca 2012 r. i 7 lipca 2014 r. zawierają określone w art. 22 § 1 kp formalne elementy umowy o pracę, jak również że strony zamierzały osiągnąć skutki wynikające z tej umowy.

W sprawie ustalono, że ubezpieczony Ł. K. (1) pracę w dniach 1 czerwca 2012 r. i 7 lipca 2014 r. podjął i faktycznie powierzone mu obowiązki pracownicze wykonywał do czasu powstania niezdolności do pracy na skutek choroby co nastąpiło od 13 lipca 2012 r. oraz od 6 sierpnia 2014 roku (przy czym od 21 lipca 2014 roku wnioskodawca wykazał okres nieobecności w pracy usprawiedliwiony bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku). Z kolei płatnik świadczenie to przyjmował płacąc umówione wynagrodzenie, w tym także obciążające go wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy. W postępowaniu wykazano, że stan zdrowia w dacie nawiązywania stosunków pracy umożliwiał wnioskodawcy realizację obowiązków pracowniczych. Fakt świadczenia pracy przez ubezpieczonego potwierdziły zgodne i spójne zeznania stron umowy i świadków. Do ubezpieczeń społecznych wnioskodawca został zgłoszony w obowiązującym 7-dniowym terminie (organ nie kwestionował tych okoliczności). W dacie zawarcia umów strony nie mogły mieć świadomości ,że wnioskodawca stanie się niezdolny do pracy. W sytuacji, kiedy umowa o pracę była faktycznie realizowana, nie można było przyjąć pozorności jej zawarcia. Nie ma żadnych podstaw do uznania, że strony zawierając przedmiotowe umowy miały zamiar wywołania innych skutków prawnych niż te, które wynikają z umów o pracę, oraz by jednocześnie próbowały przez ich zawarcie wprowadzić kogokolwiek w błąd co do dokonania tej a nie innej czynności. Przeciwnie, nie pozorowały zawarcia umów o pracę i były zgodne co do tego, aby ich oświadczenia woli wywołały odpowiadający im skutek. Skutkiem tym było między innymi objęcie Ł. K. (1) pracowniczym ubezpieczeniem społecznym od 1 czerwca 2012 r. do 31 stycznia 2013 r. i od 7 lipca 2014 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 2 kpc, zaskarżoną decyzję ZUS zmienił i orzekł, że Ł. K. (1) 1 czerwca 2012 r. do 31 stycznia 2013 r. i od 7 lipca 2014 r. podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w (...) L. Z. z siedzibą w Ł..

Stosownie do wyników postępowania, na podstawie art. 98 kpc Sąd Okręgowy obciążył organ rentowy obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez wnioskodawcę Ł. K. (1). Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił na podstawie § 11 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku, poz. 490).

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS wraz z aktami rentowymi

15.01.2018

K.W.