Decyzją z dnia 29 września 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. K. od dnia 15 marca 2016 roku nie podlega ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu), jako pracownik z tytułu zatrudnienia u płatnika składek - W. S., podnosząc pozorność zawartej umowy o pracę, mającej na celu jedynie uzyskanie przez ubezpieczoną świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z ciążą, tj. zasiłku chorobowego oraz zasiłku macierzyńskiego i rodzicielskiego, a nie rzeczywiste świadczenie przez nią pracy na rzecz płatnika składek. /decyzja– k. 3-7 akt ZUS/
W dniu 7 listopada 2016 roku A. K. złożyła odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę i uznanie, że jako pracownik u płatnika składek W. S. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 15 marca 2016 roku oraz o zasądzenie od organu rentowego na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W uzasadnieniu zaprzeczyła pozorności zakwestionowanej przez ZUS umowy o pracę z dnia 15 marca 2016 roku. / odwołanie - k. 2-8/
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, przytaczając argumentację wskazaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. /odpowiedź na odwołanie - k. 28-30/.
Na rozprawie z dnia 11 kwietnia 2017 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, płatnik składek W. S. przyłączył się do odwołania, a pełnomocnik ZUS, w osobie radcy prawnego, wniósł o jego oddalenie i zasądzenie na rzecz organu rentowego kosztów postępowania według norm przepisanych. /protokół rozprawy z 11.04.2016r. k. 52 – 52 verte/.
Na rozprawie z dnia 23 czerwca 2017 roku pełnomocnik wnioskodawczyni oświadczając, że działa także z upoważnienia zainteresowanego płatnika składek, poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie od ZUS na rzecz obu jego mandatów kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie i zasądzenie na rzecz organu rentowego od wnioskodawczyni i płatnika składek kosztów postępowania według norm przepisanych. /e-protokół rozprawy z 23.06.2017r. – stanowiska stron: 00:00:20, 00:02:23, 00:03:07/
Na rozprawie z dnia 26 września 2017 roku pełnomocnik wnioskodawczyni i płatnika składek poparł odwołanie, natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie i wskazał, że wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie wynosi 3877,39 zł. Pełnomocnik wnioskodawczyni i zainteresowanego płatnika składek oświadczył, że nie kwestionuje powyższej wartości przedmiotu sporu /e-protokół rozprawy z 26.09.2017r. – stanowiska stron: 00:02:25, 00:04:48, 00:06:24/.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Płatnik składek W. S. prowadzi od dnia 20 sierpnia 1995 roku własną pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą PPHU (...).S.” W. S. w B., której głównym przedmiotem jest szycie odzieży lekkiej, tj. sukienek, spodni i spódnic. /niesporne, a nadto wydruk z (...) k. 19 akt ZUS, wydruk z bazy internetowej Regon k. 21 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52 /.
Firma płatnika składek specjalizuje się w szyciu sukienek wizytowych. /zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52 , zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte/.
Odwołująca A. K. (z domu S.), urodzona w dniu (...), jest córką W. S. i A. S. (1). / niesporne, a nadto zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52, zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte, zeznania płatnika składek k. 54 – 54 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:12:11 i 00:12:11-00:22:03/.
W prowadzeniu firmy PPHU (...).S.” W. S. płatnikowi składek pomaga jego żona - matka wnioskodawczyni A. S. (1), która posiada notarialne umocowanie do podpisywania dokumentów w imieniu firmy płatnika. /zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte/.
Wnioskodawczyni ukończyła Technikum Odzieżowe w Ł.. W dniu 31 sierpnia 2012 roku uzyskała dyplom potwierdzający jej kwalifikacje zawodowe w zawodzie technika technologii odzieży. W trakcie nauki w technikum wnioskodawczyni odbyła praktyki szkolne w firmie płatnika składek – m.in. pomagała wtedy przy krojeniu, robiła zakupy.
A. K. legitymuje się wykształceniem wyższym. W dniu 25 czerwca 2015 roku ukończyła studia licencjackie na Uniwersytecie (...) w Ł. na Wydziale Nauk Geograficznych na kierunku turystyka i rekreacja z wynikiem dobrym, uzyskując tytuł zawodowy licencjata.
W okresie studiów wnioskodawczyni pracowała na umowy zlecenia, jako sprzedawca odzieży w Manufakturze w Ł. w sklepach: C., (...), R.. Odbyła też praktyki w firmie (...).
Odwołująca posiada prawo jazdy kategorii B, potrafi obsługiwać komputer. Posiada znajomość języka angielskiego w stopniu bardzo dobrym, języka hiszpańskiego w stopniu podstawowym, języka portugalskiego w stopniu dobrym.
W okresie od dnia 31 stycznia 2011 roku do dnia 25 lutego 2011 roku wnioskodawczyni odbyła 4-tygodniową praktykę zawodową w firmie (...) Sp. z o.o. w Ł..
W okresie od dnia 18 września 2013 roku do dnia 31 grudnia 2013 roku A. K. pracowała na umowę o pracę u płatnika składek - PPHU (...).S.” W. S. w B., na stanowisku pracownika administracyjnego, w wymiarze czasu pracy ¼ etatu. W tym czasie była wdrażana do prowadzenia spraw biurowych w firmie płatnika, m.in. fakturowania. Powyższa umowa została rozwiązana za porozumieniem stron na pisemny wniosek wnioskodawczyni.
Po ukończeniu studiów (...) wyjechała do Anglii. Od dnia 16 lipca 2015 roku do dnia 14 grudnia 2015 roku pracowała w Anglii w spółce (...), początkowo jako stażystka, później otrzymała ofertę pracy na część etatu. Zajmowała się tam sprawami związanymi z modą, począwszy od asystowania w prowadzeniu studio do pomocy w konstruowaniu odzieży. Pomagała w administracji i zakupach materiałów. Wnioskodawczyni wróciła z Anglii do Polski w połowie grudnia 2015 roku.
/ kwestionariusz osobowy k. 23 akt ZUS, świadectwo pracy k. 35 akt ZUS, dyplom potwierdzający uzyskanie kwalifikacji zawodowych k. 37 akt ZUS i k. 22 a.s., świadectwo dojrzałości k. 23 a.s., świadectwo ukończenia technikum k. 24 a.s., zaświadczenie k. 39 akt ZUS i k. 25 a.s., zaświadczenie k. 26 a.s., dyplom ukończenia studiów licencjackich k. 41-43 akt ZUS i k. 21 a.s., protokół przesłuchania A. S. (1) k. 93-104 akt ZUS, pismo angielskiego pracodawcy wraz z tłumaczeniem przysięgłym k. 37-38, zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52 , zeznania płatnika składek k. 54 – 54 verte w zw. z w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:12:11 i 00:12:11-00:22:03, zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte , karta wynagrodzeń z 2013 r. k. 86/
Szycie sukienek w firmie płatnika obywa się w firmie zewnętrznej. Są to firmy, które płatnik składek wyszukał w Internecie. Zleceniami na przeszycia zajmuje się tylko W. S.. /protokół przesłuchania A. S. (1) k. 93-104 akt ZUS , zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte, zeznania płatnika składek k. 54 – 54 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:12:11 i 00:12:11-00:22:03/
W dniu 15 marca 2016 roku płatnik składek - W. S. i odwołująca -A. K. podpisali umowę o pracę na czas określony do dnia 31 marca 2019 roku, na podstawie której odwołująca miała być zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku projektant – technolog odzieży z wynagrodzeniem miesięcznym brutto w wysokości 4.500 zł miesięcznie. Jako dzień rozpoczęcia pracy u pracodawcy przez odwołującą podano dzień 15 marca 2016 roku, a jako miejsce wykonywania przez nią pracy - siedzibę płatnika składek. Powyższą umowę o pracę z wnioskodawczynią w imieniu płatnika składek podpisała jej matka - A. S. (1). / zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte , umowa o pracę k. 25 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52 /.
Przed zatrudnieniem w firmie płatnika składek na podstawie opisanej umowy o pracę wnioskodawczyni nie posiadała tytułu do ubezpieczeń społecznych. /niesporne, a nadto zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52 /.
W latach 2012 – 2015 płatnik składek nie zatrudniał żadnego pracownika na stanowisku projektanta. W tym czasie zawierał z osobą, która przebywała już na emeryturze umowy zlecenia na stopniowanie. Osoba ta nie wykonywała dla firmy płatnika projektów.
Przed zatrudnieniem wnioskodawczyni płatnik składek korzystał z projektów, które powstały w okresie 35 lat prowadzenia przez niego działalności. Po raz ostatni technologa odzieży płatnik zatrudniał na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy ok. 5 lat wcześniej, tj. w okresie od 1 marca 2007 roku do 22 sierpnia 2009 roku zatrudniał B. T. na stanowisku technologa odzieży. Do jej obowiązków należało także projektowanie, wykonywanie form i wdrożenie ich do produkcji. B. T. byłą zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 640 zł brutto. Po rozwiązaniu umowy o pracę z B. T. płatnik składek nie zatrudnił nowego pracownika na jej miejsce.
/zeznania płatnika składek k. 54 – 54 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:12:11 i 00:12:11-00:22:03, zeznania świadka I. K. k. 55 verte – 56 verte/
Płatnik składek przed zatrudnieniem wnioskodawczyni nie prowadził naboru pracowników do jego firmy na stanowisko projektanta – technologa odzieży. /protokół przesłuchania A. S. (1) k. 93-104 akt ZUS, zeznania płatnika składek k. 54 – 54 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:12:11 i 00:12:11-00:22:03 /
W okresie poprzedzającym zatrudnienie wnioskodawczyni na umowę o pracę z dnia 15 marca 2016 roku odwołująca pomagała ojcu w prowadzeniu jego firmy. Już jako dziecko przychodziła do firmy płatnika, aby posprzątać, pomagała prasować. Również po powrocie z Anglii w grudniu 2015 roku pomagała ojcu w prowadzeniu jego firmy aż do marca 2016 roku. Płatnik składek nie płacił wnioskodawczyni wynagrodzenia w tym czasie. W. S. i wnioskodawczyni traktowali to jako pomoc córki świadczoną ojcu w prowadzeniu jego firmy. /zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52, zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte , zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte, zeznania płatnika składek k. 54 – 54 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:12:11 i 00:12:11-00:22:03 /
Wysokość wynagrodzenia wnioskodawczyni W. S. uzgodnił razem z żoną A. S. (1). / zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte /
Wnioskodawczyni mieszka razem ze swoimi rodzicami. / zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52/
Firma płatnika składek mieści się w innym miejscu niż miejsce zamieszkania wnioskodawczyni i jej rodziców /zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte /
W chwili zawierania opisywanej umowy o pracę wnioskodawczyni była w ciąży. Odwołująca od września 2015 roku do chwili obecnej leczyła się tylko w jednym prywatnym gabinecie ginekologicznym u dr. n. med. A. Ł. (1) w Z.. Wizyty miały miejsce w poniedziałki i środy w godzinach pracy gabinetu, tj. od 16.00 do 20.00, a czas jednej wizyty wahał się od 15 do 30 minut. Tam też były wykonywane wszystkie badania, w tym USG, wnioskodawczyni.
Ostatnia miesiączka miała miejsce w dniu 1 lutego 2016 roku, a termin porodu został określony na dzień 29 października 2016 roku, zaś wnioskodawczyni stawiała się na badania: 21 marca 2016 roku, 6 maja 2016 roku, 22 czerwca 2016 roku, 20 lipca 2016 roku, 17 sierpnia 2016 roku, 14 września 2016 roku.
Wnioskodawczyni korzystała ze świadczeń medycznych w Szpitalu (...) w B. w marcu, lipcu, październiku i listopadzie 2016r. W okresie od 24 marca 2016 roku do 26 roku marca 2016 roku przebywała na Oddziale Położniczo – Ginekologicznym tego Szpitala, gdzie rozpoznano u niej krwawienie we wczesnym okresie ciąży – zagrażające poronieniem. Wnioskodawczyni była wówczas w 7 tygodniu ciąży i została przyjęta na ten oddział w trybie nagłym z powodu pobolewań w dole brzucha.
Wnioskodawczyni miała wykonane badanie USG w 21 tygodniu ciąży 22 czerwca 2016 roku i została wtedy skierowana przez dr. n. med. A. Ł. (1) do szpitala z uwagi na stan zagrażający porodem przedwczesnym i poronieniem. W dniu 17 sierpnia 2016 roku miała wykonane kolejne badanie USG i również wtedy stwierdzono stan zagrażający porodem przedwczesnym i poronieniem, co stwierdzono też w czasie badań 14 września 2016 roku i 5 października 2016 roku.
Wnioskodawczyni przebywała na Oddziale Położniczo – Ginekologicznym wskazanego Szpitala w okresie od 21 października 2016 roku do 28 października 2016 roku, gdzie urodziła dziecko w 38 tygodniu ciąży w dniu 24 października 2016 roku przez cesarskie cięcie (palnowane). / karta ciąży k. 80-81, 102, zestawienie dotyczące okresu i świadczeń NFZ k. 89-90, dokumentacja medyczna k. 97-199, 123-139, 162-254/.
Przed zatrudnieniem wnioskodawczyni płatnik składek nie skierował odwołującej celem wykonania badań wstępnych przez lekarza medycyny pracy pod kątem braku przeciwwskazań i zdolności do pracy na powierzonym jej stanowisku w firmie płatnika. /niesporne, a nadto protokół przesłuchania A. S. (1) k. 93-104 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52/
Płatnik składek wysłał natomiast odwołującą na badania okresowe do lekarza medycyny pracy, które zostały wykonane dopiero w dniu 27 lipca 2016 roku, w wyniku którego stwierdzono brak przeciwwskazań zdrowotnych i zdolność do wykonywania pracy przez odwołującą w firmie płatnika składek na stanowisku projektant – technolog odzieży. Wnioskodawczyni nie powiedziała lekarzowi medycyny pracy podczas tego badania, że jest w ciąży i że jest na zwolnieniu lekarskim. /orzeczenie lekarskie z dnia 27.07.2016r. k. 33 akt ZUS, pismo lekarza medycyny pracy J. B. k. 72, kserokopia skierowania od pracodawcy k. 73, kserokopia badania profilaktycznego k. 74-77/
Z datą 15 i 16 marca 2016 roku wystawiono zaświadczenie stwierdzające, że wnioskodawczyni przeszła instruktaż ogólny BHP oraz instruktaż stanowiskowy BHP. /karta szkolenia wstępnego w dziedzinie BHP k. 31 akt ZUS/.
Do obowiązków A. K. na powierzonym jej przez płatnika składek stanowisku projektanta – technologa odzieży miało należeć projektowanie fasonu, wykonywanie szablonów, dopasowanie tkaniny do danej sukienki, uszycie jej wzoru.
Stworzenie projektu jednej sukienki zajmuje około jednego miesiąca. Wymaga to najpierw wykonania szkicu, który musiał zostać zaakceptowany przez płatnika. Po uzyskaniu akceptacji następnym etapem jest wykonanie szablonu, co wymaga precyzyjnego wykonania według wymiarów. Następnie należy wybrać tkaninę, z której zostanie uszyta sukienka /protokół przesłuchania A. S. (1) k. 93-104 akt ZUS, zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte, zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52 /
Nie istnieją żadne projekty w formie papierowej wykonane w spornym okresie przez wnioskodawczynię, które zostałyby opatrzone podpisem odwołującej i podpisem płatnika składek o akceptacji projektu. /niesporne/
Wnioskodawczyni nie posiada rachunku bankowego. /zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52/
W firmie płatnika składek funkcjonują karty pracy, które są prowadzone indywidualnie dla każdego pracownika.
Wszystkim pracownikom płatnik składek w spornym okresie wypłacał wynagrodzenie w gotówce. Wypłata miała miejsce 5 dnia miesiąca z dołu. Wynagrodzenie wypłacał W. S., a pod jego nieobecność - A. S. (1). Pieniądze przeznaczone na wynagrodzenia dla pracowników firmy płatnika składek A. S. (1) wypłacała z banku i przygotowywała do wypłaty. /zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte, wyciągi z rachunku k. 85/
Płatnik składek wypłacał wnioskodawczyni wynagrodzenie w gotówce, co A. K. potwierdzała własnoręcznym podpisem na listach płac. Zgodnie z listami płac wnioskodawczyni w spornym okresie otrzymała w firmie płatnika składek wynagrodzenie w następującej wysokości: w dniu 31.03.2016r. za marzec 2016r. kwotę 2454,55 zł brutto, w dniu 30.04.2016r. za kwiecień 2016r. kwotę 4500 zł brutto, w dniu 31.05.2016r. za maj 2016r. kwotę 4500 zł brutto, w dniu 30.06.2016r. za czerwiec kwotę 750 zł brutto tytułem wynagrodzenia za pracę i 2175,25 zł brutto za okres choroby, w dniu 31.07.2016r. za lipiec 2016r. kwotę 1035,52 zł brutto za okres choroby. /protokół przesłuchania A. S. (1) k. 93-104 akt ZUS, listy płac k. 47-67 akt ZUS, karta wynagrodzeń z 2016 r. k. 86/
W spornym okresie płatnik składek zatrudniał 4 pracowników na umowę o pracę: A. K., I. K. jako szwaczkę w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 1850 zł miesięcznie, A. Ł. (2) na stanowisku pracownika biurowego w wymiarze ¼ etatu za wynagrodzeniem 357,39 zł miesięcznie, K. M. na stanowisku technologa odzieży, która wykonywała pracę szwaczki w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem miesięcznym 1597,73 zł. /listy płac k. 47-67 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni k. 52verte-53verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52, zeznania płatnika składek k. 54–54 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:12:11 i 00:12:11-00:22:03, kary wynagrodzeń k. 86/
W spornym okresie zatrudnienia wnioskodawczyni płatnik składek prowadził listy obecności w pracy, na których ewidencjonował czas pracy odwołującej. / listy obecności k. 45 akt ZUS/
Odwołująca miała wykonywać pracę w siedzibie firmy płatnika w godzinach od 8.00 do 16.00. / zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52/.
Płatnik składek nie upoważnił wnioskodawczyni do podpisywania dokumentów w imieniu jego firmy. Dokumenty takie mógł podpisać jedynie W. S. oraz upoważniona przez niego notarialnie jego żona a matka wnioskodawczyni - A. S. (1) /protokół przesłuchania A. S. (1) k. 93-104akt ZUS /
Po urodzeniu dziecka wnioskodawczyni przebywała na urlopie macierzyńskim. / zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: 00:05:50 i 00:05:50-00:10:52/
W okresie nieobecności A. K. w pracy z powodu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą przypadającą w okresie ciąży płatnik składek nie zatrudnił na jej miejsce innego pracownika, ani też nie powierzył jej obowiązków do wykonywania innej osobie. /niesporne, a nadto protokół przesłuchania A. S. (1) k. 93-104akt ZUS/.
W szczególności I. K. nigdy nie zajmowała się projektowaniem, ani też nie wykonywała szablonów, jak również nie zajmowałam się stopniowaniem. I. K. dobierała materiały do danego projektu. I. K. obecnie jest zatrudniona na stanowisku pracownika administracyjno - biurowego. Zajmuje się wypisywaniem faktur pakowaniem towaru, metkowaniem, szyciem jak jest potrzeba. / akta osobowe I. K. w aktach sprawy k. 87, zeznania świadka I. K. k. 55 verte – 56 verte/
Płatnik składek sporządził dokumentację pracowniczą A. K. ze spornego okresu, w której znalazły się następujące dokumenty: kwestionariusz osobowy z dnia 15.03.2016r., umowa o pracę z dnia 15.03.2016r., oświadczenie z dnia 15.03.2016r. o zapoznaniu się przez wnioskodawczynię z regulaminem pracy, wynagradzania, informacja z dnia 15.03.2016r. o dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, terminie wypłaty wynagrodzenia, wymiarze urlopu wypoczynkowego, okresie wypowiedzenia, karta szkolenia wstępnego w dziedzinie BHP z 15.03.2016r., orzeczenie lekarskie z 27.07.2016r., kopia świadectwa pracy z dnia 31.03.2013r., kopia dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe z dnia 31.08.2012r., zaświadczenie o odbyciu praktyki zawodowej z 25.02.2011r., dyplom ukończenia studiów licencjackich z 26.06.2015r. / kwestionariusz osobowy k. 23 akt ZUS, umowa pracę k. 25 akt ZUS, oświadczenie z dnia 15.03.2016r. k. 27 akt ZUS, informacja z dnia 15.03.2016r. k. 29 akt ZUS, karta szkolenia BHP k. 31 akt ZUS, orzeczenie z 27.07.2016r. k. 33 akt ZUS, świadectwo pracy k. 35 akt ZUS, dyplom k. 37 akt ZUS, zaświadczenie o odbyciu praktyki zawodowej k. 39 akt ZUS, dyplom k 41-43 akt ZUS, akta osobowe k. 87/.
W spornym okresie płatnik składek dokonał wpłat zaliczek na podatek dochodowy odwołującej. /kopie wyciągów z rachunku bankowego za okres od lutego 2016r. do czerwca 2016r. k. 69-77 akt ZUS/
W dniu 17 marca 2016 roku płatnik składek zgłosił wnioskodawczynię do ubezpieczeń społecznych jako pracownika od dnia 15 marca 2016 roku. Z dokumentów zaewidencjonowanych w systemie informatycznym Zakładu wynika, że płatnik składek za okres od marca do maja 2016r. złożył imienne raporty miesięczne o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach ZUS RCA, w których została podana podstawa wymiary składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawczyni: za marzec 2016 roku - w kwocie 2454,55 zł, za kwiecień 2016 roku - w kwocie 4500zł, za maj 2016 roku - w kwocie 4500 zł. Płatnik składek wykazał też w złożonych raportach miesięcznych o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek (...) wynagrodzenie za czas niezdolności wnioskodawczyni od dnia 6 czerwca 2016 roku do dnia 8 lipca 2016 roku. W dniu 29 czerwca 2016 roku płatnik składek wystąpił do ZUS z wnioskiem o wypłatę zasiłku chorobowego dla odwołującej od 9 lipca 2016 roku. / okoliczności niesporne, druk (...) k. 63-64, wydruk wysłania druku (...) k. 65, /.
Od dnia 1 kwietnia 2016 roku W. S. przebywał na zwolnieniu lekarskim. /zestawienie świadczeń W. S. k. 66/
Firma płatnika rozlicza się na podstawie książki przychodów i rozchodów.
W 2014 roku płatnik składek osiągnął przychód 85492 zł, wydatki wyniosły 102940,64 zł, a dochód/strata – 17448,64 zł, a w poszczególnych miesiącach kształtowało się to następująco: w styczniu 2014 roku przychody - 2475zł, wydatki - 7691,34 zł, dochód/strata – 5216,34 zł, w lutym 2014 roku przychody - 0zł, wydatki - 5807,02 zł, dochód/strata – 5807,02 zł, w marcu 2014 roku przychody - 0zł, wydatki - 6931,85 zł, dochód/strata – 6931,85 zł, w kwietniu 2014 roku przychody - 10500zł, wydatki - 8192,60 zł, dochód/strata 2307,40 zł, w maju 2014 roku przychody - 7076 zł, wydatki - 8140,99 zł, dochód/strata -1064,99 zł, w czerwcu 2014 roku przychody - 16500zł, wydatki - 9354,57 zł, dochód/strata 7145,43 zł, w lipcu 2014 roku przychody - 37310zł, wydatki - 20480,53zł, dochód/strata - 16829,47 zł, w sierpniu 2014 roku przychody - 6100zł, wydatki - 8197,40 zł, dochód/strata – 2097,40 zł, we wrześniu 2014 roku przychody - 748zł, wydatki - 7362,07 zł, dochód/strata -6614,07 zł, w październiku 2014 roku przychody - 445zł, wydatki - 5852,09 zł, dochód/strata -5407,09 zł, w listopadzie 2014 roku przychody - 1850zł, wydatki - 6996,84 zł, dochód/strata -5146,84 zł, w grudniu 2014 roku przychody - 2488zł, wydatki - 7933,34 zł, dochód/strata -5445,34 zł.
W 2015 roku płatnik składek osiągnął przychód 126042 zł, wydatki wyniosły 90100,06 zł, a dochód/strata 35941,94 zł, a w poszczególnych miesiącach kształtowało się to następująco: w styczniu 2015 roku przychody - 26824zł, wydatki - 13230,18 zł, dochód/strata 13593,82 zł, w lutym 2015 roku przychody - 5557zł, wydatki - 5828,10 zł, dochód/strata – 271,10 zł, w marcu 2015 roku przychody - 2660zł, wydatki - 7537,21 zł, dochód/strata – 4877,21 zł, w kwietniu 2015 roku przychody - 0zł, wydatki - 5059,65 zł, dochód/strata – 5059,65 zł, w maju 2015 roku przychody - 29600zł, wydatki - 5686,11 zł, dochód/strata 23913,89 zł, w czerwcu 2015 roku przychody - 5045zł, wydatki - 3344,64 zł, dochód/strata 170,36 zł, w lipcu 2015 roku przychody - 15000zł, wydatki - 4875,77zł, dochód/strata 10124,23 zł, w sierpniu 2015 roku przychody - 4500zł, wydatki - 5176,06 zł, dochód/strata – 676,06 zł, we wrześniu 2015 roku wartość sprzedanych towarów i usług wynosiła 3800 zł, przychody 3800 zł, wydatki 3934,44 zł, dochód/strata – 134,44 zł, w październiku 2015 roku wartość sprzedanych towarów i usług wynosiła 6800 zł, przychody 6800 zł, wydatki 2896,34 zł, dochód/strata 3903,66 zł, w listopadzie 2015 roku wartość sprzedanych towarów i usług wynosiła 5000 zł, przychody 5000 zł, wydatki 10232,65 zł, dochód/strata – 5232,65 zł, w grudniu 2015 roku wartość sprzedanych towarów i usług wynosiła 21256 zł, przychody 21256zł, wydatki 12942,96 zł, dochód/strata – 1042,91 zł.
W okresie od stycznia do czerwca 2016 roku w firmie płatnika składek wartość sprzedanych towarów i usług wyniosła 50923 zł, przychody wyniosły 50923 zł, łączne wydatki wyniosły 42985,45 zł, a w tym wynagrodzenia 27482,92zł, przy czym w poszczególnych miesiącach w/w wartości kształtowały się następująco: w styczniu wartość sprzedanych towarów i usług wyniosła 16751 zł, przychody wyniosły 16751 zł, a łączne wydatki wyniosły 3436,88 zł, w tym wynagrodzenia 1861 zł, w lutym wartość sprzedanych towarów i usług wyniosła 500 zł, przychody wyniosły 500 zł, a łączne wydatki wyniosły (...),74,88 zł, w tym wynagrodzenia 3024,74 zł, w marcu wartość sprzedanych towarów i usług wyniosła 1288 zł, przychody wyniosły 1288 zł, a łączne wydatki wyniosły 6635,33 zł, w tym wynagrodzenia 4315,55 zł, w kwietniu wartość sprzedanych towarów i usług wyniosła 13580 zł, przychody wyniosły 13580 zł, a łączne wydatki wyniosły 9273,68 zł, w tym wynagrodzenia 6361 zł, w maju wartość sprzedanych towarów i usług wyniosła 8740 zł, przychody wyniosły 9740 zł, a łączne wydatki wyniosły 9061,16 zł, w tym wynagrodzenia 6361 zł, w czerwcu wartość sprzedanych towarów i usług wyniosła 10064 zł, przychody wyniosły 10064 zł, a łączne wydatki wyniosły 9692,66 zł, w tym wynagrodzenia 6723,37zł.
W 2017 roku płatnik składek osiągnął przychód 108902,50 zł, wydatki wyniosły 65558,14 zł, a dochód/strata 4344,36 zł, a w poszczególnych miesiącach kształtowało się to następująco: w styczniu 2017 roku przychody 15900zł, wydatki 11659,33 zł, dochód/strata 4240,67 zł, w lutym 2017 roku przychody 12350zł, wydatki 11623,23 zł, dochód/strata 726,77 zł, w marcu 2017 roku przychody 10750zł, wydatki 488,61 zł, dochód/strata 5867,39 zł, w kwietniu 2017 roku przychody 27150zł, wydatki 16287,85 zł, dochód/strata 10862,15 zł, w maju 2017 roku przychody 18688,50zł, wydatki 8818,52 zł, dochód/strata 9869,98 zł, w czerwcu 2017 roku przychody 17336zł, wydatki 5294,88 zł, dochód/strata 12041,12 zł, w lipcu 2017 roku przychody 6728zł, wydatki 6991,72 zł, dochód/strata -263,72 zł, w sierpniu 2017 roku przychody 4500zł, wydatki 5176,06 zł, dochód/strata – 676,06 zł, od września do grudnia 2017 roku przychody 0 zł, wydatki 0 zł, dochód/strata 0 zł. /podsumowanie (...) k. 79 akt ZUS, k. 144 a.s. 148 a.s.podatkowa księga przychodów i rozchodów k. 86, faktury k. 86, deklaracja podatkowa k. 146, rozliczenie roczne k. 147, 149, pit – 36 k. 150-153, zeznania wnioskodawczyni k. 52 verte -53 verte w zw. z e-protokół rozprawy z dnia 8.12.2017r.: (...) i 00:05:50-00:10:52, zeznania świadka A. S. (1) k. 55-55 verte/
Obecnie zatrudniona aktualnie w firmie płatnika składek na stanowisku technologa odzieży K. M. wykonuje na zlecenie A. S. (1) czynności szwaczki. /protokół przesłuchania A. S. (1) k. 93-104 akt ZUS /
W. S. w latach 2014-2016 terminowo regulował miesięczne zobowiązania podatkowe z tytułu podatku dochodowego od wynagrodzeń pracowników, za wyjątkiem zobowiązania za marzec 2014 roku i wrzesień 2016 roku (wpłaty dokonane dzień po obowiązującym terminie płatności).
W. S. zawarł: w 2014 roku umowy o pracę z K. M., G. A., I. K., w 2015 roku umowy o pracę z K. M., I. K. i umowę zlecenia z T. C., w 2016 roku umowy o pracę z K. M., I. K. i wnioskodawczynią.
Płatnik składek tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych z prowadzonej działalności gospodarczej za 2014 roku – nie deklarował zaliczek do wpłaty w ciągu roku, za 2015 roku – zadeklarował do wpłaty zaliczki za styczeń 2015 (zaliczka częściowo wpłacona w terminie, a częściowo po terminie), za maj i lipiec 2015 roku, a 2016 roku (do dnia złożenia zeznania podatkowego za ten rok zaliczki nie zostały wpłacone), zadeklarował do wpłaty zaliczkę za styczeń 2016 roku (wpłata dokonana 3 dni po obowiązującym terminie płatności). Za wskazane lata w zeznaniach podatkowych PIT-36 płatnika składek wykazana została nadpłata do zwrotu z tytułu podatku od towarów i usług zadeklarowane zobowiązania podatkowe regulował terminowo. Płatnik składek nie deklarował kwot do wpłaty z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych. Na dzień 10 maja 2017 roku płatnik składek nie posiadał zaległości podatkowych. W złożonych zeznaniach podatkowych wykazywał dochody: za 2014 roku – 9123,14 zł, za 2015 roku – 40040,76 zł, za 2016 roku – 31250,46 zł . /pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. k. 83/.
Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o załączone do akt dokumenty, a częściowo tylko w oparciu o zeznania wnioskodawczyni i płatnika składek, a także zeznania świadka A. S. (1).
Trzeba wyraźnie podkreślić, że wśród zaoferowanych Sądowi dowodów brak jest jakiegokolwiek obiektywnego dowodu na to, że wnioskodawczyni w krótkim okresie zatrudnienia - od 15 marca 2016 roku do dnia uzyskania w czerwcu 2016 roku zwolnienia lekarskiego z powodu niezdolności do pracy wykonała jakąkolwiek pracę jako projektant.
Sąd oceniając materiał dowodowy nie dał wiary zeznaniom wnioskodawczyni w tej części w jakiej były sprzeczne z zeznaniami świadka I. K.. W szczególności świadek I. K. zaprzeczyła w swoich zeznaniach, aby zajmowała się projektowaniem, robieniem szablonów, jak również świadek negowała, że zajmowałam się stopniowaniem. Zeznania tego świadka stoją w opozycji do zeznań wnioskodawczyni, która twierdziła, że przekazała I. K. jak się stopniuje projekty i zostawiła jej swoje projekty oraz poinformowała, które szablony są do których projektów. Wobec tego zeznania odwołującej nie zasługują na przyznanie im waloru wiarygodności.
Ocena taka jest uzasadniona tym bardziej, że świadek I. K. zeznała, że aby mogła wykonywać opisane czynności musiałaby mieć ukończoną odpowiednią szkołę, przy czym zeznała jednocześnie, że ona umie jedynie szyć. Nadto zaprzeczyła, aby płatnik składek w związku z nieobecnością wnioskodawczyni w pracy zmienił jej stanowisko pracy.
Wobec powyższego, mimo iż w aktach osobowych I. K. znajduje się dokument o potwierdzeniu zmiany stanowiska świadka z pracownika administracyjnego na stanowisko projektant – technolog, Sąd nie przypisał mu waloru prawdziwości, albowiem – zdaniem Sądu - nie jest możliwe, aby świadek nie wiedziała o zmianie jej stanowiska pracy, zwłaszcza na tak odmienne rodzajowo od dotychczasowego, tym bardziej, że według zeznań świadka nie miała do tego stosownych kwalifikacji ani umiejętności, ani też nigdy nie wykonywała pracy projektanta .
Nadto świadek I. K. nie potrafiła opisać żadnego projektu przegotowanego przez wnioskodawczynię, a także zeznała, że wnioskodawczyni bezpośrednio przed podpisaniem umowy o pracę z płatnikiem pojawiała się w jego firmie, ale projekty wykonała dla siebie - nie dla płatnika. Zeznania te stoją w oczywistej i jaskrawej opozycji do zeznań wnioskodawczyni, świadka A. S. (1) i płatnika składek W. S..
Mając na uwadze, że świadek I. K. nie potrafiła opisać nawet jednego projektu rzekomo wykonanego przez wnioskodawczynię w trakcie spornego okresu zatrudnienia, a świadek A. S. (1) odmiennie opisała rzekome projekty wnioskodawczyni niż skarżąca, Sąd odmówił wiary zeznaniom wnioskodawczyni, świadka A. S. (1) i płatnika składek W. S. w których osoby te twierdziły, że odwołująca jest autorką projektów sukienek, których zdjęcia złożyła do akt rentowych.
Sąd miał przy tym na uwadze, że są to fotografie gotowych sukienek, natomiast w aktach sprawy i załączonych do nich aktach rentowych nie ma ani jednego projektu - wykonanego na papierze rysunku, który świadczyłby, że faktycznie rzeczone sukienki są autorstwa wnioskodawczyni, jak również nie ma żadnego dowodu, który ucieleśniałby akceptację płatnika przygotowanego przez wnioskodawczynię projektu.
Twierdzenia wnioskodawczyni i płatnika są w tym stanie rzeczy gołosłowne, a jako takie zostały ocenione jako nieudowodnione.
Podobnie zresztą Sąd ocenił całkowicie gołosłowne twierdzenia wnioskodawczyni, że po zakończeniu urlopu macierzyńskiego wróciła do pracy w firmie płatnika składek i wykonała kolejne 3 projekty, albowiem skarżąca nie złożyła do akt papierowej wersji tych projektów, a nadto jej twierdzenia nie znajdują potwierdzenia w żadnym innym dowodzie spośród zgromadzonych w niniejszej sprawie.
W sprzeczności ze sobą pozostają zeznania wnioskodawczyni i świadka A. S. (1) co do kontaktowania się odwołującej z producentami tkanin. Wnioskodawczyni bowiem zaprzeczyła, że to robiła, a świadek A. S. (1) zeznała, że wnioskodawczyni jeździła z płatnikiem po tkaniny.
Sąd nie dał też wiary zeznaniom wnioskodawczyni, że w trakcie profilaktycznych badań u lekarza medycyny pracy poinformowała lekarza o tym, że jest w ciąży, albowiem stoją one w sprzeczności z treścią pisma lekarza medycyny pracy J. B. złożonego do akt sprawy za kartą 72, a także z protokołem badania, które zalega w aktach sprawy za kartą od 74 do 77.
Ponadto wnioskodawczyni w toku procesu zataiła, że w marcu 2016 roku z powodu zagrożenia ciąży poronieniem przebywała w szpitalu i dopiero przy okazaniu jej pełnej dokumentacji medycznej przyznała, że być może przebywała w szpitalu także w marcu, co zdaniem Sądu należało wziąć pod uwagę przy ocenie wiarygodności jej zeznań.
W tym stanie rzeczy Sąd nie dał wiary, że wnioskodawczyni rzeczywiście wykonywała pracę u płatnika składek w badanym okresie, albowiem z dokumentacji medycznej wynika, że w zasadzie od samego początku ciąża skarżącej była zagrożona, a zatem stan zdrowia skarżącej uniemożliwiał jej wykonywanie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy na podstawie zakwestionowanej umowy o pracę.
Choć zostały złożone do akt sprawy akta pracownicze wnioskodawczyni to jednak ich lektura i analiza nasuwa wątpliwości co do intencji jakie rzeczywiście przyświecały płatnikowi przy ich tworzeniu. Stworzenie dokumentacji pracowniczej świadczy w ocenie Sądu jedynie o tym, że strony starały się zachować pozory mające uwiarygodnić rzeczywiste zatrudnienie skarżącej w firmie płatnika składek. W ocenie Sądu załączona do akt ZUS dokumentacja zatrudnienia wnioskodawczyni jest przejawem formalnego zadośćuczynienia obowiązkowi wnioskodawcy jako pracodawcy, natomiast nie przesądza o tym, że praca była przez skarżącą faktycznie wykonywana.
Bezspornym w sprawie jest, że zaoferowane wnioskodawczyni stanowisko pracy „projektanta – technologa odzieży” w spornej umowie o pracę było stanowiskiem nowoutworzonym, którego nikt przed nią nie zajmował i że płatnik nie prowadził naboru na to stanowisko, ale korzystał z wypracowanych przez ponad 30 lat prowadzenia działalności projektów i szablonów.
Nie jest też sporne, że wnioskodawczyni nie miała tytułu do ubezpieczenia przed podjęciem zatrudnienia w firmie płatnika. Co istotne, nie ma żadnych wiarygodnych dowodów, że od czasu nieobecności w pracy z powodu niezdolności do pracy odwołującej z uwagi na chorobę przypadającą w okresie ciąży ktoś przejął rzekome obowiązki wnioskodawczyni, jako projektanta – a w szczególności nieprawdziwe okazały się twierdzenia odwołującej i płatnika jakoby przejęła je I. K., o czym mowa była wyżej.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje :
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.1 i art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.
Sąd Okręgowy podziela stanowisko ZUS, co do tego, że zakwestionowana umowa o pracę z 15 marca 2016 roku miała głównie na celu ominięcie przepisów prawa i uzyskanie wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Zdaniem Sądu wnioskodawczyni i płatnik nie wykazali, że A. K. faktycznie wykonywała czynności w ramach nawiązanego stosunku pracy.
Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie wykazał, że wnioskodawczyni podpisując umowę o pracę z 15 marca 2016 roku była w ciąży, a z dokumentacji medycznej wynika, że od samego początku ciąża była zagrożona poronieniem skoro w trybie nagłym była z tego powodu hospitalizowana od 24do 26 marca 2016 roku i w zasadzie stan zagrożenia poronieniem trwał przez cały czas ciąży aż do porodu.
Choć sam w sobie brak wstępnych badań lekarskich o zdolności do pracy nie świadczy o tym, że wnioskodawczyni nie wykonywała umówionej pracy, to jednak okoliczność ta powinna zostać w realiach niniejszej sprawy zestawiona z innymi dowodami, z których wynika, że odwołująca już na samym początku zatrudnienia przebywała z powodu nieprawidłowo przebiegającej ciąży w szpitalu, następnie podczas badań okresowych przeprowadzanych w lipcu 2016 roku zataiła zarówno sam fakt, że jest w ciąży, jak i zły stan przebiegu ciąży oraz fakt przebywania od 22 czerwca 2016 roku na zwolnieniu lekarskim. Trzeba też pamiętać, że była to pierwsza ciąża wnioskodawczyni i że już kilka dni od rzekomego podpisania z płatnikiem składek umowy o pracę okazało się, że przebiega nieprawidłowo i istnieje stan zagrożenia poronieniem, co skutkowało natychmiastową hospitalizacją skarżącej na szpitalnym oddziale ginekologicznym.
Z powyższego zdaniem Sądu niezbicie wynika, że stan zdrowia wnioskodawczyni uniemożliwiał jej od samego początku wykonywanie u płatnika składek umówionej pracy, tym bardziej, że miała być wykonywana przez skarżącą w pełnym wymiarze czasu pracy.
Okoliczność świadczenia przez skarżącą pracy projektanta i rzekome sporządzenie kilku projektów sukienek w tak krótkim okresie czasu jej zatrudnienia do chwili, gdy stała się niezdolna do pracy z powodu choroby w okresie ciąży jest tym bardziej wątpliwe jeśli zestawi się je z treścią zeznań samej wnioskodawczyni, w których twierdziła, że wykonanie jednego projektu wymaga wykonania kilkuetapowej pracy przez okres około miesiąca, natomiast stan ciąży był już zagrożony poronieniem w dniu 24 marca 2016 roku kiedy to w trybie nagłym wnioskodawczyni została przyjęta na szpitalny oddział ginekologiczny, a od 22 czerwca 2016 roku przebywała na zwolnieniu lekarskim.
Nieprawdziwe w całości okazały się także zeznania wnioskodawczyni, że jej obowiązku przejęła I. K., albowiem świadek zaprzeczyła zarówno rzekomej zmianie jej stanowiska, jak i temu, że wykonywała pracę projektanta.
Co więcej w świetle całokształtu materiału dowodowego nie ma ani jednego obiektywnego dowodu, że wnioskodawczyni rzeczywiście wykonała na rzecz płatnika wykonała jakąkolwiek pracę, która odpowiadałaby powierzonym jej obowiązkom zgodnie z zakwestionowaną przez ZUS umową o pracę. Nic nie stało na przeszkodzie, aby wnioskodawczyni złożyła projekty jej rysunków ucieleśnione na papierze, które były jej autorstwa. Fotografie sukienek sprzedawanych przez płatnika nie stanowią wiarygodnego dowodu na to, że autorem projektów tychże sukienek była wnioskodawczyni.
Trzeba bowiem pamiętać, że firma płatnika istnieje na rynku już kilkadziesiąt lat i przed zatrudnieniem wnioskodawczyni płatnik nie zatrudniał ani też nie poszukiwał pracownika na stanowisku projektanta. Nie dziwi to zresztą, skoro płatnik specjalizował się w szyciu wizytowych sukienek i posiadał własne sprawdzone szablony i projekty takich sukienek, które sprzedawał.
Nadto trzeba podkreślić, że zeznania wnioskodawczyni, świadka I. K. i świadka A. S. (2) były sprzeczne co do tego czy odwołująca wykonała i ile projektów przed zatrudnieniem u płatnika, które rzekomo weszły do produkcji w firmie płatnika, jak i czy, ile i jakie projekty wykonała już w trakcie badanego zatrudnienia, a nadto co do tego, jak wyglądały sukienki szyte przez płatnika według projektów skarżącej.
W ocenie Sądu poczynione w sprawie ustalenia uzasadniają twierdzenie, że zakwestionowana przez ZUS umowa o pracę pomiędzy wnioskodawczynią a płatnikiem składek z 15 marca 2016 roku została zawarta dla pozoru, to jest bez zamiaru realizacji obowiązków z niej wynikających na czas określony, a jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Umowa taka z mocy art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. jest nieważna.
Zgodnie z treścią art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udają, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.
Podleganie pracowniczym ubezpieczeniom społecznym jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ale legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy a nie jedynie pozorującego ta prace, nawet w miejscu pracy, dla możliwości zabezpieczenia dowodów w ewentualnym sporze z organem emerytalnym. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, iż nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego taka umowa o pracę, która nie wiąże się z wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła /por. wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr. 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, Nr. 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, opubl: OSNAPiUS rok 1997, Nr. 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, opubl: OSNAPiUS rok 2005, Nr. 15, poz. 235, str. 712/.
Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, miało być w przedmiotowej sprawie zatrudnienie, jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy a przez pracodawcę do przyjmowania tego świadczenia i wypłacania wynagrodzenia, lecz to czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany.
Pozorność wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych i jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Istotne znaczenie ma niezgodność między aktem woli a jego uzewnętrznieniem. Założeniem unormowania jest zgoda drugiej osoby na złożenie oświadczenia woli dla pozoru.
Zdaniem Sądu, nie ulega wątpliwości, że umowa o pracę sporządzona przez strony miała charakter fikcyjny. Postępowanie dowodowe wykazało, iż odwołująca nie wykonywała de facto czynności w ramach zakwestionowanej umowy o pracę. Natomiast płatnik składek miał pełną świadomość, że umowa nie będzie pracodawcę obowiązywać, a ewentualne zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne będą krótkotrwałe. Gdyby było inaczej (np. wnioskodawczyni nie przyznała się do ciąży) to płatnik w procesie nie wspierałby wnioskodawczyni uznając, że nie okazała się być nielojalna, bo zamiast świadczyć pracę, wiedząc o ciąży i o stanie zagrożenia ciąży poronieniem (już od 24.03.2016r. musiała być hospitalizowana) przewidywała, że nie będzie świadczyć pracy. Intencjonalne zachowanie wnioskodawczyni i płatnika w tej kwestii pośrednio potwierdza, że płatnik przed zatrudnieniem odwołującej nie wysłał jej na badania wstępne do lekarza medycyny pracy, a w trakcie badań okresowych na podstawie skierowania wystawionego dopiero w lipcu 2016 roku wnioskodawczyni zataiła przed lekarzem zarówno, że jest w ciąży, jak i że w marcu była hospitalizowana z uwagi na stan zagrożenia poronieniem, a nadto, że przebywa na zwolnieniu lekarskim od 22 czerwca 2016 roku. Nie sposób też uznać, że płatnik, który jest ojcem wnioskodawczyni nie wiedział o tym, że A. K. ma bardzo poważne problemy z przebiegiem ciąży, które były powodem jej nagłego przyjęcia do szpitala w dniu 24 marca 2016 roku, tym bardziej, że z ustaleń faktycznych wynika, że odwołująca mieszka razem ze swoimi rodzicami.
Sąd uznał, że okoliczności zawarcia umowy o pracę podane przez wnioskodawczynię i płatnika jak i okoliczności rzekomego wykonywania pracy przez skarżącą na rzecz płatnika nie są wiarygodne, albowiem:
- po pierwsze: z ustaleń faktycznych wynika, że zaoferowane wnioskodawczyni stanowisko pracy w ramach zawartej umowy z 15 marca 2016 roku było etatem utworzonym specjalnie na potrzeby usankcjonowania podpisanej umowy o pracę;
- po drugie: brak jest obiektywnego dowodu na wykonanie przez skarżącą jakiejkolwiek pracy zgodnej z treścią opisanej umowy o pracę w spornym okresie, albowiem wnioskodawczyni nie złożyła do akt nawet jednego rysunku projektu własnego autorstwa, choć rzekomo wykonała ich kilka, które następnie weszły do produkcji w firmie płatnika, a nadto zeznania świadków i wnioskodawczyni co do tego, jak wyglądały sukienki projektowane przez wnioskodawczynię okazały się sprzeczne;
- po trzecie: w czasie nieobecności wnioskodawczyni pracodawca faktycznie nie zatrudnił żadnej osoby na stanowisko skarżącej, ani też nie przekazał jej obowiązków innemu pracownikowi – w szczególności nieprawdziwe okazały się twierdzenia, że nastąpiła zmiana stanowiska I. K. i że wykonywała ona pracę projektanta w czasie nieobecności skarżącej, jak i nie polegały na prawdzie zeznania wnioskodawczyni, że nauczyła I. K. stopniowania, skoro świadek stanowczo temu zaprzeczyła;
- po czwarte: wnioskodawczyni nie wyjaśniła w jaki sposób miała we wczesnej i od początku zagrożonej ciąży wykonywać pracę w pełnym etacie, w tym zaprojektować kilka sukienek, gdy nawet z jej zeznań wynika, że wykonanie jednego projektu wymaga pracy około miesiąca, skoro z dokumentacji medycznej wynika, że nie pozwalał jej na to stan zdrowia, o czym świadczy konieczność jej hospitalizacji już od 24 marca 2016 roku i przebywanie na zwolnieniu lekarskim od 22 czerwca 2016 roku z powodu stanu zagrożenia ciąży poronieniem;
- po piąte – okoliczność, że wnioskodawczyni w spornym okresie przebywała na terenie zakładu pracy płatnika nie świadczy o tym, że świadczyła zgodnie z umową pracę projektanta, albowiem jako córka pomagała ojcu w sprawach firmy już jako mała dziewczynka, następnie uczennica, a także - jak sama przyznała - po powrocie w grudniu 2015 roku z Anglii – przy czym pomocy odwołującej od grudnia 2015 roku do marca 2016 roku ani płatnik, ani wnioskodawczyni nie traktowali, jako świadczenia pracy, ani też płatnik nie wypłacał za to skarżącej wynagrodzenia. Jeżeli zatem uznać, że i w badanym okresie zdarzało się, że wnioskodawczyni przebywała na terenie firmy płatnika, to brak jest jakichkolwiek obiektywnych dowodów na to, że zmienił się charakter jej obecności i była tam jako pracownik wykonując umówioną pracę, która rodzajowo odpowiadałaby treści umowy z dnia 15 marca 2016 roku.
W ocenie Sądu powyższe rozważania świadczą o tym, że nie było wolą stron zawieranie umowy o pracę. A zatem nie było zamiarem stron świadczenie pracy w ramach zawartej umowy o pracę, a jedynie możliwość uzyskania prawa do wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tytułu macierzyństwa.
Nie można więc w opisanym stanie faktycznym uznać, że nie mamy do czynienia z pozornością zawartej umowy o pracę. Niewątpliwie również, w ocenie Sądu, zamiarem stron było jedynie umożliwienie wnioskodawczyni skorzystania ze świadczeń z zakresu ubezpieczeń społecznych, a nie świadczenie pracy w ramach zawartej umowy. Zawarta umowa o pracę stanowić miała narzędzie do realizacji tego celu. Fikcyjne, czyli tylko pozorne zawarcie umowy o pracę, nie mogło stanowić podstawy do objęcia wnioskodawczyni obowiązkowymi ubezpieczeniami pracowniczymi.
W ocenie Sądu Okręgowego przedstawione okoliczności przemawiają za uznaniem, że odwołująca, ze względu na spodziewaną niezdolność do pracy (a przynajmniej spodziewany okres nieświadczenia pracy) i związane z tym prawo do świadczeń, była zainteresowana objęciem jej tytułem ubezpieczeń społecznych, albowiem przed podpisaniem spornej umowy nie miała takiego tytułu. Strony umowy musiały mieć świadomość tego, że umowa nie będzie ich obowiązywać, a ich ewentualne zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne będą krótkotrwałe.
W świetle przepisów art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.), ubezpieczeniom z tytułu posiadania statusu pracownika podlega tylko pracownik, a skoro wnioskodawczyni zgłoszona przez zainteresowanego płatnika pracownikiem nie była w badanym okresie, przeto w efekcie ubezpieczoną z tego tytułu być nie może.
Mając na uwadze wszystkie poczynione wyżej rozważania, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie uznając je za niezasadne.
O kosztach Sąd orzekł jak w punktach 2 i 3 sentencji wyroku zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania kierując się treścią art. 98 k.p.c. Na koszty złożyło się wyłącznie wynagrodzenie pełnomocnika ZUS w osobie radcy prawnego, którego wysokość Sąd ustalił w oparciu o treść § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).
A.P.