Sygn. akt VIII U 1914/17
Decyzją numer (...) z dnia 25 sierpnia 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. uchylił Z. W. , prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą Z. W. (...) , „Zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej” na formularzu Al. - dla L. K. (1) na okres: od 2016-10-26 do 2016-11-29 oraz od 14.03.2017r. do 31.01.2018r.
W uzasadnieniu decyzji, organ rentowy wskazał, że w dniu 16.11.2016r. płatnik (...) Z. W., złożył wniosek o wydanie dla L. K. (1) formularza Al. w trybie art. 13 ust.l rozporządzenia 883/2004. Do wniosku załączono kserokopię wizy ważnej na okres od 15.06.2016r. do 06.12.2016r. , oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy na okres od 15.06.2016r. do O6.12.2016r. , oraz oświadczenie o miejscu zamieszkania, w którym, jako adres zamieszkania, wskazano S. ul. (...).
W dniu 13.03.2017r. do ZUS wpłynął kolejny wniosek płatnika składek (...) o wydanie dla L. K. (1) formularza Al. w trybie art. 13 ust.l rozporządzenia 883/2004. Do wniosku załączono kserokopię wizy ważnej na okres od 30.01.2017r. do l0.12.2017r. , zezwolenie na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej od 03.02.2017r.do 01.02.2018r. oraz oświadczenie o miejscu zamieszkania w którym jako adres zamieszkania wskazano S. ul. (...).
Zgodnie z umową o pracę, L. K. (1) wykonuje pracę jako montażysta domów tvpu R.. Według informacji przekazanych w celu poświadczenia Al., wynika, iż praca będzie wykonywana na terytorium Czech i Polski.
L. K. (1) jest obywatelem Ukrainy. Jako adres zamieszkania Pana L. K. (1) w Polsce, wskazany został adres siedziby płatnika składek.
Dnia 09.03.2017r. instytucja czeska zwróciła się z prośbą o informację czy pracownicy - obywatele Ukrainy – zatrudnieni w firmie (...) podlegają polskim przepisom w zakresie ubezpieczenia społecznego. W związku z tym Oddział w dniach 10 maja do 01 czerwca 2017r. przeprowadził kontrolę doraźną, w toku której płatnik wyjaśnił, że powodem przemieszczania się L. K. (1) na teren Polski jest dostęp do rynku pracy oraz sytuacja polityczna na terenie Ukrainy. W Polsce przebywa sam bez rodziny. ZUS podkreślił , że adres zamieszkania: S. ul. (...)., wskazany został również przez część pozostałych pracowników firmy (...) , którzy są obywatelami spoza Unii Europejskiej.
Oddział ZUS uznał , że L. K. (1), na terytorium Polski, faktycznie nie zamieszkuje, a podany adres siedziby płatnika składek, został wskazany jedynie w celu uzyskania zaświadczenia Al. (...) jedynie przebywa w Polsce w celu realizacji umowy o pracę zawartej z płatnikiem, a jego stałym miejscem zamieszkania jest Ukraina.
Brak zatem podstaw do zastosowania przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 i Rozporządzenia Wykonawczego nr 987/2009 , gdyż L. K. (1) nie może być uznany za osobą zamieszkającą na terytoriom Polski .
/decyzja numer (...) k. 24-22 akt ZUS/
W dniu 20 września 2017r., Z. W. - (...), złożył odwołanie od wskazanej decyzji, podnosząc , że L. K. (1) , faktycznie zamieszkuje na terytorium Polski po adresem: S., ul. (...) . L. K. (1) nie posiada rodziny na Ukrainie, ma tylko syna, którego ma zamiar, jak wyrośnie, też ciągnąć do Polski, żeby mógł się tu wykształcić, pracować i mieszkać na stałe, razem z nim. Żony nie ma.
Pod adresem S., ul. (...) znajduje się mieszkanie, które firma (...), bezpłatnie, udostępnia, na czas zawarcia umowy o pracę, L. K. (2) , który ma do niego dostęp 24 godziny na dobę, na II piętrze. Pod tym samym adresem znajduje się siedziba firmy (...) .
Odwołujący podniósł, że Zgodnie z Traktatem o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej obowiązuje zasada równego traktowania, która gwarantuje pracownikom migrującym, takie samo traktowanie, jakie przysługuje obywatelom Państwa , w którym pracują.
/ odwołanie k. 2-6 / .
L. K. (1) przyłączył się do odwołana.
/e- protokół rozprawy z dnia 6.12.2017r , płyta CD k. 37, e- protokół rozprawy z dnia 22.01.2018r , płyta CD k. 50/
Rozpoznając odwołanie , Sąd Okręgowy ustalił co następuje:
Z. W. prowadzi działalność gospodarczą (...) o profilu ogólnobudowlanym i elektrycznym, od 21 lat. Siedzibą firmy jest S. ul (...). Prywatnym miejscem zamieszkania płatnika są B. ul. (...) .
/okoliczności bezsporne/
W ramach prowadzonej działalności gospodarczej : na podstawie umowy o współpracy z dnia 10.05.2016r. między płatnikiem a R. R. s.r.o z siedzibą w R. w Czechach , firma płatnika zobowiązała się do przeszkolenie pracowników oraz wykonywania, przez firmę płatnika (...), elementów budynków, ich montaż; robót wykończeniowych gotowych obiektów, budowanych w systemie Rf/ (...) .
Firma płatnika realizowała prace budowlano-montażowe i prace elektryczne, w okresie objętym – zaskarżoną decyzją ZUS [czyli od 2016-10-26 do 2016-11-29 oraz od 14.03.2017r. do 31.01.2018r.] , na podstawie umów zawieranych z kontrahentami: zlecenie z dnia 6.07.2017r.- wykonania prac elektrycznych w Szkole Podstawowej w R. , umowy o roboty budowlane z dnia 7.07.2017r., obejmującej wykonanie instalacji elektrycznej dla oznaczonego inwestora w K. w okresie od 10.07.2017r. do 20.09.2017r. , zlecenia wykonania prac elektrycznych z dnia 18.12.2017r.w K., zlecenia z dnia 28.08.2017r. , wykonania prac elektrycznych – dodatkowych - w budynku w K. .
Płatnik, także, w okresie poprzedzającym okres, objęty przedmiotową decyzją, tj. od 26-10-2016 do 29-11-2016 oraz od 14.03.2017r. do 31.01.2018r., realizował prace w zakresie kompleksowego wykonania instalacji elektrycznych i teletechnicznych wewnętrznych w K. w okresie do 30.06.2016r. na podstawie umowy z dnia 30.11.2015r.
Do wykonywania prac na terenie Czech , firma płatnika angażuje m.in. pracowników z Ukrainy.
/ kserokopia umowy z dnia 10.05.2016r. k. 52, zlecenie z dnia 6.07.2017r. k. 53, umowa z dnia 30.11.2015r. k. 54, umowa o roboty budowlane z dnia 7.07.2017r. k. 56, zlecenia wykonania prac elektrycznych z dnia 18.12.2017r. k. 57, zlecenia wykonania prac elektrycznych w budynku w K. z dnia 28.08.2017r. k. 58 i k. 59, zeznania płatnika i ubezpieczonego e-protokół rozprawy z dnia 19.02.2018r.płyta CD k. 64/
w dniu 16.11.2016r. płatnik (...) Z. W., złożył wniosek o wydania zaświadczenia o ustawodawstwie właściwym, oraz informację w celu wydania zaświadczenia o ustawodawstwie właściwym dla osoby, która wykonuje pracę najemną w dwóch lub kilku Państwach Członkowskich.
Z wniosku wynika iż, L. K. (1) w okresie od 26.10.2016r. do 29.11.2016r., będzie wykonywał pracę na rzecz płatnika (...), na terytorium Czech i Polski.
Dołączona do (...), umowa zlecenia z dnia 26.10.2016r. między płatnikiem i L. K. (2), mocą której L. K. (1) otrzymał od płatnika, zlecenie wykonania, w sposób samodzielny, następujących prac w zakresie montażu domów R., tj: - wykonywanie elementów budynków i ich montaż; - wykonywanie robót wykończeniowych gotowych obiektów budowlanych w systemie R.. Umowa została zawarta na okres od 26.10.2016r. do 06.12.2016r.
Płatnik złożył oświadczenie ,że zamierza powierzyć wykonanie prac w okresie 26.10.2016r. do 6.12.2016r. L. K. (2) .
W (...) w celu wydania zaświadczenia o ustawodawstwie właściwym dla osoby , która wykonuje pracę najemną w dwóch lub więcej Państwach Członkowskich, , płatnik wskazał , w celu określenia znacznej części pracy , o której mowa w artykule 13.1 Rozporządzenia 883/2004 , że czas pracy w Polsce to 30%, w pozostałych krajach – 70% . L. K. (1) złożył oświadczenie w dniu 15.11.2016r., ze jego miejscem zamieszkania jest (...)-(...) S. ul. (...).
Do (...) została załączona umowa o pracę z dnia 13.03.2017r., między L. K. (2) i płatnikiem na czas określony od 14.03.2017r. do 31.01.2018r. na stanowisku : (...) , w pełnym wymiarze czasu pracy , z wynagrodzeniem 2000 zł miesięcznie brutto . Termin rozpoczęcia pracy – 14/03/ 2017.
Oraz, załączone, zezwolenie typ A nr (...) na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stanowisku montażysty domów typu (...) na podstawie umowa o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy , z wynagrodzeniem nie niższym niż: 2000, - złotych miesięcznie Zezwolenie na pracę jest ważne od 3.02.2017r do 1.02.2018.
/ informacja k.6 akt ZUS, zaświadczenie o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej” na formularzu Al. k. 10-9, ze wskazaną datą zakończenia prac: 29.11.2016r, Zaświadczenia o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego mającym zastosowanie do osoby uprawnionej” na formularzu Al. ze wskazaną datą zakończenia prac : 6.12.2016r. k. 8-7 akt ZUS, oświadczenie o miejscu zamieszkania k. 5 akt ZUS, umowa o pracę z dnia 13.03.2017r. k. 13 akt ZUS , zezwolenie typ A nr (...) na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej k. 14 akt ZUS /
L. K. (1) , urodzony (...), jest obywatelem Ukrainy, był uczestnikiem wojny ukraińsko-rosyjskiej, w której odniósł obrażenia (dwukrotnie przestrzelona noga). Zawarł z płatnikiem (...) Z. W., z siedzibą firmy ul. MICKIEWICZA 6 (...)-(...) S. , umowę zlecenia i następnie umowę o pracę – opisane wyżej. Wykonywał, na rzecz firmy płatnika prace elektryczne i budowlane w różnych miejscowościach w Polsce m. in w K. , K., i w Czechach w R., lub w B.; od poniedziałku do piątku , a na weekend wraca , wraz z innymi pracownikami, do R.. . L. K. (1) , w dniu zawarcia umowy , nie posiadał Karty pobytu, ale posiadał ważne wizy pobytowe, w okazanym na rozprawie w dniu 6.12.2017r. , paszporcie nr (...).
/umowa zlecenia k. 2 akt ZUS, umowa o pracę k. 13 akt ZUS, zeznania płatnika i L. K. (1) e-protokół rozprawy z dnia 19.02.2018r. płyta CD k. 64, wizy w paszporcie nr (...), okazane na rozprawie e-protokół rozprawy z dnia 6.12.2017r. k. 35, kserokopia wizy k. 11 akt ZUS /
Przebywając w Polsce, L. K. (1) mieszka w S. ul. (...) , w pokoju wraz ze swoim bratem oraz innym pracownikiem z Ukrainy. Jest ojcem dziewięcioletniego syna, który mieszka na Ukrainie, ale od 2010 r. nie mieszka z ojcem. Nie ma żony. Nie płaci czynszu za mieszkanie; te koszty ponosi płatnik. Pracuje od poniedziałku do piątku. Ma sympatię Polkę , która pracuje w Polsce. Sprzedał swoje mieszkanie na Ukrainie i zbiera pieniądze za zakup mieszkania w Polsce . Przebywając w Polsce – kupił samochód: A. (...) nr (...), rok produkcji 1995, o pojemności silnika 1,7 l., dowód rejestracyjny numer (...) , kupił telewizor, zakupił także kolejny telefon komórkowy . Nie nabył innych ruchomości ani nieruchomości.
W Czechach mieszka w R. w bursie [ rodzaj hotelu robotniczego]
/ zeznania L. K. (1) – e-protokół rozprawy z dnia 19.02.2018r. płyta CD k. 64, kserokopia dowodu rejestracyjnego k. 42, /
Sąd zważył co następuje:
Odwołanie jest zasadne.
Zgodnie z przepisem art. 13 ust. 1. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29.04.2004r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE nr L 166 z 30.04.2004r, str. 1, z późn. Zm.), osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną w dwóch lub więcej państwach członkowskich, podlega:
a) ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, jeżeli wykonuje znaczną część pracy w tym państwie członkowskim; lub
b) jeżeli nie wykonuje znacznej części pracy w państwie członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania: (…)
(i) ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym znajduje się siedziba lub miejsce wykonywania działalności przedsiębiorstwa lub pracodawcy, jeżeli jest zatrudniona przez jedno przedsiębiorstwo lub jednego pracodawcę; lub (…).
Natomiast w myśl art.19 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 987/2009 z 16.09.2009r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE nr L 284 z 30.10.2009r. str. L z późn. Zm.) na wniosek zainteresowanego lub pracodawcy instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo ma zastosowanie zgodnie z przepisami tytułu II rozporządzenia podstawowego, poświadcza, że to ustawodawstwo ma ono zastosowanie. Stosowne poświadczenie dokonuje się na formularzu Al.
Zgodnie z pkt. 11 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego o i Rady (UE) Nr Nr (...) z dnia 24 listopada 2010r. rozszerzającego rozporządzenie (WE) nr 883/2004 i rozporządzenie 987/2009 na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami, jedynie ze względu na swoje obywatelstwo, na mocy niniejszego rozporządzenia – rozporządzenie (WE) nr 883/2004 i rozporządzenie (WE) nr 987/2009 powinny mieć zastosowanie tylko o tyle, o ile dana osoba już legalnie zamieszkuje na terytorium państwa członkowskiego. Legalne zamieszkanie powinno być zatem warunkiem wstępnym stosowania tych rozporządzeń. (D.U. UE nr L 334 z 29.12.2010r. s.l i n). W myśl art. 1 ww. rozporządzenia, rozporządzenie (WE) nr 883/2004 oraz rozporządzenie (WE) nr 987/2009, mają zastosowanie do obywateli państw trzecich, pod warunkiem, że zamieszkują oni legalnie na terytorium państwa członkowskiego i znajdują się w sytuacji, która pod każdym względem dotyczy więcej niż jednego państwa członkowskiego. Obywatel państwa trzeciego zamieszkuje legalnie na terytorium państwa członkowskiego, jeśli posiada jeden z dokumentów potwierdzających legalny pobyt, tj. ważną kartę pobytu/wizę wydaną w celu wykonywania działalności zarobkowej oraz jednoczenie spełniony jest warunek przebywania w Polsce z zamiarem stałego pobytu lub, gdy spełnione są warunki pozwalające ustalić miejsce zamieszkania, zawarte w art. 11 rozporządzenia (WE) nr 987/2009.
Należy przy tym rozróżnić pojęcie zamieszkania od pojęcia pobytu. Określenie „pobyt” cechuje tymczasowy charakter oraz fakt, że dana osoba zamierza powrócić do swojego miejsca zamieszkania, kiedy tylko zrealizuje podstawowy cel pobytu w innym państwie. (...) wymaga zatem fizycznej obecności danej osoby, poza jej zwykłym miejscem zamieszkania.
Z dokonanych ustaleń wynika, że L. K. (1), obywatel Ukrainy, doświadczony – udziałem w wojnie ukraińsko-rosyjskiej, z odniesionymi obrażeniami. Po przyjeździe do Polski w lipcu 2016r. , zamieszkał w S. przy ul. (...) , w pokoju wraz ze swoim bratem oraz innym pracownikiem z Ukrainy. Jest ojcem dziewięcioletniego syna, który mieszka na Ukrainie, ale od 2010 r. nie mieszka z ojcem. Nie ma żony. Nie płaci czynszu za mieszkanie; te koszty ponosi płatnik. Pracuje od poniedziałku do piątku. Ma sympatię Polkę , która pracuje w Polsce.
A zatem nie pozostawił na Ukrainie rodziny, jego aktywność zawodowa i życiowa , koncentruje się w Polsce.
Przebywając w Polsce – kupił samochód: A. (...) nr (...), rok produkcji 1995, o pojemności silnika 1,7 l., dowód rejestracyjny numer (...) , zakupił także kolejny telefon komórkowy . Nie nabył innych ruchomości ani nieruchomości. Ale jak zeznał na rozprawie, sprzedał swoje mieszkanie na Ukrainie i zbiera pieniądze za zakup mieszkania w Polsce. Sąd dała wiarę jego zeznaniom , bo znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, zgromadzonym w sprawie.
Przebywając w Polsce – mieszka w siedzibie firmy płatnika , w pokojach , wydzielonych dla pracowników; mieszka w pokoju wspólnie z własnym bratem , zatem część rodziny, towarzyszy mu codziennie, i, co zdaniem Sądu , umożliwia Sądowi danie wiary deklaracji – intencji L. K. (1) - realizacji – zamiaru, zadeklarowanego na rozprawie, stałego pozostania w Polsce i osiedlenia się.
Zdaniem Sądu , L. K. (3), podjął obiektywnie potwierdzające zamiar stałego pobytu w Polsce, działania , jak na przykład : zakup samochód: A. (...) nr (...), rok produkcji 1995, o pojemności silnika 1,7 l., dowód rejestracyjny numer (...) , zakup telewizora, kolejny zakup - kolejnego telefonu komórkowego, sprzedaż mieszkania na Ukrainie i zgromadzenie pieniędzy pieniądze za zakup mieszkania w Polsce.
L. K. (4) przebywa w Polsce dopiero od lipca 2016r., zatem wiele cennych ruchomości nie mógł jeszcze , ze względów finansowych zgromadzić, ale , jak zeznał , mając takie doświadczenie wojenne (czyli odniesione obrażenia – dwukrotnie przestrzelona noga i, w nagrodę, otrzymane tylko medale (e-protokół rozprawy z dnia 6.12.2017r. k. 35 odwr., płyta CD k. 37 ) , zamierza pozostać w Polsce, gdzie panuje pokój i spokój.
Sąd ma obowiązek oprzeć się obiektywnie możliwych do oceny – okolicznościach.
Z dokonanych ustaleń wynika, że płatnik najpierw zawarł z L. K. (2) umowę zlecenia z dnia 26.10.2016r., mocą której L. K. (1) otrzymał od płatnika, zlecenie wykonania, w sposób samodzielny, następujących prac w zakresie montażu domów R., tj: - wykonywanie elementów budynków i ich montaż; - wykonywanie robót wykończeniowych gotowych obiektów budowlanych w systemie R.. Umowa została zawarta na okres od 26.10.2016r. do 06.12.2016r.
Zatem uprawniona jest teza, że najpierw – w odniesieniu do L. K. (1) , płatnik , najpierw chciał sprawdzić faktyczne umiejętności wykonywania prac budowlanych i elektrycznych , zatem płatnik nie działał nieracjonalnie - tylko, pod kątem incydentalnego wykorzystania siły roboczej z Ukrainy, obecnej w Polsce, ale , wobec L. K. (5) , zamierzał skorzystać z jego pracy w dłuższym okresie, co uprawnia do postawienia tezy, że deklarowany zamiar , pozostania w Polsce i wykonywania stale pracy w Polsce, jest wiarygodny, a nie tylko- wymuszony koniecznością realizacji, zawartej z płatnikiem – pracodawcą polskim – umowy o pracę, która gwarantuje mu wynagrodzenie, wyższe niż uzyskiwałby na Ukrainie .
Zdaniem Sądu, w przedmiotowo- podmiotowym [ dotyczącym wprost L. K. (1) ] jest spełniony warunek przebywania w Polsce z zamiarem stałego pobytu. Zatem uprawniona jest konkluzja orzecznicza , że ośrodek interesów życiowych L. K. (1) znajduje się w Polsce.
Wobec powyższego , Sąd na mocy art. 477 ze zn. 14 & 2 k.p.c , zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji orzeczenia.
Odpis postanowienia doręczyć Z. W. i pełnomocnikowi ZUS, wyrażając zgodę na wypożyczenie akt ZUS