Sygn. akt VI U 415/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2017 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: P. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 27 stycznia 2017 r., znak: (...)

w sprawie: P. S.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę rodzinną

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu P. S. prawo do renty rodzinnej po zmarłej matce B. S. od dnia (...)r. na stałe,

2)  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VIU 415/17

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją odmówiono ubezpieczonemu..., Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił ubezpieczonemu P. S. renty rodzinnej po zmarłej (...)roku matce B...., B. S.. Odwołanie od tej decyzji złożył ubezpieczony, wskazując, że stan jego zdrowia uzasadnia przyznanie renty rodzinnej, albowiem stał się całkowicie niezdolny do pracy przed ukończeniem 16- go roku życia. W odpowiedzi na to odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując na to, że komisja lekarska stwierdziła całkowitą niezdolność do pracy ubezpieczonego, ale jednocześnie stwierdziła, że niezdolność ta powstała po ukończeniu 16- go roku życia. W celu zweryfikowania ustaleń dotyczących stanu zdrowia ubezpieczonego dokonanych przez organ rentowy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych psychiatry, który dobrał w celu wydania opinii do swojego zespołu psychologa. Trzeba też wskazać, że orzeczeniem lekarza orzecznika z 2 stycznia 2017 roku uznano ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy do 31 stycznia 2020 roku, wskazując, że data..., że datą powstania niezdolności do pracy jest dzień przed 21 września 2..., 1998 roku, czyli, że niezdolność powstała przed ukończeniem 16- go roku życia przez ubezpieczonego. Natomiast komisja lekarska w orzeczeniu z 23 stycznia 2017 roku stwierdziła trwałą, całkowitą niezdolność do pracy ubezpieczonego, ale z datą powstania tej niezdolności po 16- tym roku życia. W swojej opinii z 14 lipca 2017 roku biegli zespołu składającego się z psychologa klinicznego i psychiatry, na podstawie badań sądowo - lekarskich po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną znajdującą się w aktach sprawy, stwierdzili, że stan zdrowia ubezpieczonego powoduje całkowitą niezdolność do pracy na stałe i że ta całkowita niezdolność powstała przed 16- tym rokiem życia. Biegli rozpoznali u ubezpieczonego schizofrenię paranoidalną, uzależnienie mieszane. Biegli wskazali analizując dokumentację medyczną, że według zaświadczenia wystawionego przez doktór D.
[ f 00:03:15.558]
z 14 marca 2004 roku początek choroby, czyli schizofrenii miał miejsce prawdopodobnie pod koniec szkoły podstawowej. Stopniowo obserwowano obniżenie funkcjonowania szkolnego, ograniczenie kontaktów społecznych. Ubezpieczony nie był w stanie kontynuować nauki w szkole średniej. Biegli wskazali, że pierwszy pobyt w szpitalu psychiatrycznym miał miejsce 26 lutego 2001 roku, trwał do 18 kwietnia 2001 roku z rozpoznaniem schizofrenii paranoidalnej. Drugi pobyt miał miejsce od 14 listopada 2001 roku. Kolejna hospitalizacja w styczniu 2003 roku. Następnie w styczniu 2007 roku. Następnie w marcu 2007 roku, w czerwcu 2009 roku oraz w lipcu 2009 roku i za każdym razem w rozpoznaniu wpisywano chorobę schizofrenię paranoidalną. Ostatni pobyt w szpitalu wpisano w rozpoznaniu uzależnienie mieszane. Biegli wskazali, że przebieg zaburzeń u ubezpieczonego ma charakter przewlekły. W czasie uległo zmianie nasilenie poszczególnych objawów. Biorąc pod uwagę obraz kliniczny zaburzeń u badanego, nasilenie i częstość objawów, przebieg choroby, biegli stwierdzili, że mimo systematycznego leczenia nie nastąpiła poprawa, ale istotne pogorszenie funkcjonowania ubezpieczonego. Biegli wskazali, że dzieciństwo, edukacja szkolna badanego wskazuje na pogarszanie się funkcjonowania poznawczego i społecznego, coraz mniejsze zdolności adaptacyjne i możliwości przyswajania wiedzy, zarówno teoretycznej, jak i praktycznej. Biegli podkreślili, że ubezpieczony miał duże trudności z nauką, nie radził sobie na praktykach nawet przy prostych czynnościach, miał problemy z pamięcią, nie mógł się skupić, prezentował liczne przejawy zaburzeń zachowania, co prowadziło do rozpoznania u niego schizofrenii paranoidalnej. W tej sytuacji analizując dokumentację medyczną i po przeprowadzeniu badania biegłe stwierdziły, że proces chorobowy rozpoczął się u ubezpieczonego już w okresie nauki szkolnej i wtedy doprowadził do całkowitej niezdolności do pracy. W związku z powyższym podkreślając, że w przypadku chorób wieku rozwojowego podstawowym wyznacznikiem niezdolności do pracy jest poziom przystosowania w środowisku społecznym ze szczególnym uwzględnieniem aktywności zawodowej, biegłe wskazały, że ich zdaniem ubezpieczony nigdy nie osiągnął oczekiwanego poziomu kompetencji społecznych, które umożliwiałyby mu regularne wykonywanie zatrudnienia w celu osiągnięcia wynagrodzenia. Biegłe podzieliły więc pogląd komisji lekarskiej, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy na stałe, ale zgodziły się z orzeczeniem lekarza orzecznika, który stwierdził, że całkowita niezdolność do pracy powstała przed 16- tym rokiem życia. Organ rentowy do opinii biegłych nie zgłosił zastrzeżeń, w związku z powyższym Sąd uwzględnił wydaną przez biegłych opinię. Uznał ją za miarodajną dla rozstrzygnięcia sprawy. Te opinie w sposób właściwy oceniały stan zdrowia ubezpieczonego. Była..., ta opinia była wyczerpująca, poddawała wszechstronnej analizie stan zdrowia ubezpieczonego w odniesieniu do jego możliwości zawodowych. Opinia została uzasadniona w wystarczający sposób, a wnioski w niej zawarte nie nasuwały wątpliwości, co do ich trafności, w związku z tym wobec braku zastrzeżeń ze strony organu rentowego brak było podstaw do prowadzenia dalszego postępowania dowodowego. Biegli są doświadczonymi specjalistami z tych dziedzin medycyny, które odpowiadały schorzeniom ubezpieczonego. Przedmiotem tego postępowania było prawo ubezpieczonego do renty rodzinnej. Spór stron w tej kwestii należało więc rozstrzygać w oparciu o przepisy Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje się na zasadach i w trybie określonym w Ustawie o emeryturach i rentach z FUS stosując odpowiednio między innymi artykuły od 12- go do 14- go tej Ustawy. Zgodnie z artykułem 12 Ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS niezdolną do pracy w rozumieniu Ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, a całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Stosownie do artykułu 65 ustęp 1 Ustawy o emeryturach i rentach z FUS renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełnia warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Do renty rodzinnej uprawnieni są między innymi dzieci takiej osoby i dzieci w myśl przepisów artykułu 68 Ustawy o emeryturach i rentach z FUS, mają prawo do renty rodzinnej do ukończenia 16- go rok..., do ukończenia 16- tu lat lub do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16- ty rok życia nie dłużej jednak niż do ukończenia 25- go roku życia oraz bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w punkcie 1 lub punkcie 2. Renta rodzinna pełni głównie funkcję alimentacyjną. Jej celem podstawowym jest dostarczanie środków utrzymania tym dzieciom, które ze względu na wiek, stan zdrowia lub kształcenie się nie mają możliwości pozyskiwania tych środków własną pracą. Stanowi pieniężną rekompensatę utraty przede wszystkim ekonomicznego wsparcia ze strony zmarłego rodzica. Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego ubezpieczony spełnia więc przesłanki uzasadniające przyznanie prawa do renty rodzinnej, bowiem biegli, których opinie Sąd..., których opinię Sąd uznał za podstawę wyrokowania, w wyniku przeprowadzonego badania orzekli, że ubezpieczony jest trwale, całkowicie niezdolny do pracy, a ta niezdolność powstała przed 16- tym rokiem życia. Ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do renty rodzinnej 25 listopada 2016 roku, a więc bezpośrednio po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć B. S., bo ta śmierć nastąpiła (...)roku. W myśl artykułu 129 ustęp 2 Ustawy o emeryturach i rentach z FUS w razie zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną w miesiącu przypadającym bezpośrednio po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć ubezpieczonego emeryta lub rencisty rentę rodzinną wypłaca się od dnia śmierci, nie wcześniej jednak niż od dnia spełnienia warunków do renty przez uprawnionych członków rodziny. Mając to na względzie Sąd Okręgowy na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 Kodeksu postępowania cywilnego zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w punkcie 1 wyroku. W punkcie 2 wyroku stwierdzono, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Stosownie do artykułu 118 ustęp 1a Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30- tu dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwzględnieniem tego, iż w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy wydając orzeczenie stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. W niniejszej sprawie biegli orzekali w oparciu o dokumentację medyczną znajdującą się w aktach sprawy, która była również w posiadaniu organu rentowego. W związku z powyższym nie było podstaw do stwierdzenia braku odpowiedzialności organu rentowego, który posiadając tę dokumentację powinien wydać prawidłową merytorycznie decyzję w tej sprawie. I to była podstawa, dla której Sąd przyjął, iż organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Fakt, że niezdolność ubezpieczonego do pracy, a właściwie moment jej powstania ustalono dopiero w wyniku złożonego odwołania oznacza, że przyczyną, dla której uzyskał on prawo do renty rodzinnej były nie nowe dowody, czy nowe okoliczności, do których organ nie mógłby się wcześniej ustosunkować, a jedynie odmienna ocena stanu zdrowia dokonana przez komisję lekarską ZUS i powielona zaskarżeniem.