UZASADNIENIE

Powódka (...) sp. z o.o. w Ś. pozwem z dnia 18 lipca 2016 roku (data prezentaty Sądu) wystąpiła przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. z pozwem o zapłatę kwoty 1.351,70 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 18 lipca 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w skutek kolizji drogowej z dnia 9 grudnia 2015 r. uszkodzony został pojazd marki S. (...) o nr rej. (...) należący do (...) sp. z o.o. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody była pozwana. Poszkodowana na podstawie umowy najmu wynajęła od powódki samochód zastępczy S. (...) za cenę 260 zł netto tj. 319,80 zł brutto za każdą dobę najmu przez czas trwania naprawy pojazdu. Pojazd był wynajmowany przez poszkodowanego w okresie od dnia 8 kwietnia 2016 r. do dni 14 kwietnia 2016 r. Powódka ponadto wskazała, że poszkodowana przelała na jej rzecz wierzytelność przysługującą jej wobec pozwanej z tytułu zwrotu kosztów wynajmu tegoż pojazdu, na podstawie umowy cesji wierzytelności z 8 kwietnia 2016 r. Dnia 27 kwietnia 2016 r. powódka wystawiła na rzecz poszkodowanego fakturę VAT w kwocie 1820,00 zł netto tytułem najmu samochodu zastępczego przez okres 7 dni. Pozwana wypłaciła powodowi częściowe odszkodowanie w kwocie 468,30 zł w związku z weryfikacja stawki dobowej do kwoty 140 zł oraz okresu najmu do 3 dni. Pismem z dnia 13 czerwca 2016 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty.

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o obciążenie powódki kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwana podniosła, że dobowa stawka najmu samochodu zastępczego został przez powódkę rażąco zawyżona. W zakresie okresu najmu pozwana podniosła, że uszkodzony samochód nadawał się do jazdy, wobec czego poszkodowany miał możliwość uzgodnienia dogodnego terminu do naprawy uszkodzonego pojazdu. Zdaniem pozwanej uzasadniony okres najmu odpowiadał technologicznemu czasowi naprawy wynoszącemu 2 dni robocze.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W skutek kolizji drogowej z dnia 9 rudnia 2015 r. uszkodzony został pojazd marki S. (...) o nr rej. (...) należący do (...) sp. z o.o. w P.. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody jest pozwana.

Okoliczności bezsporne

Pozwana nie dysponowała w ramach poprowadzonej działalności gospodarczej innym wolnym pojazdem który mógłby zastąpić pojazd uszkodzony. Pojazd był niezbędny pozwanej do reprezentacji firmy.

Dowód: oświadczenie (k. 28).

(...) sp. z o.o. w P. na czas naprawy uszkodzonego samochodu wynajęła od strony powodowej samochód zastępczy marki S. (...). Strony dobową stawkę za wynajmem ustaliły poprzez odniesienie do cennika, w którym ustalono dobowy koszt najmu samochodu S. (...) w kwocie 240 zł netto za dobę najmu przy najmie wynoszącym 7+ dni. W cenniku wskazano również, że dobowy koszt najmu samochodu S. (...) w wersji ał/kombi wynosi 260 zł netto za dobę najmu przy najmie wynoszącym 7+ dni. Załącznikiem do umowy najmu była umowa cesji wierzytelność zgodnie, z którą cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność – prawo do dochodzenia zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego w związku ze szkodą z dnia 9 grudnia 2015 r. Przyjęcie uszkodzonego pojazdu do warsztatu naprawczego nastąpiło dnia 8 kwietnia 2016 r. natomiast naprawę zakończono dnia 14 kwietnia 2018 r. Samochód zastępczy był wynajmowany w okresie od 8 kwietnia 2016 r. do dnia 14 kwietnia 2016 r.

Dowód: historia naprawy (k. 23), umowa najmu (k. 24-26), protokół zdawczo odbiorczy (k. 27), oświadczenia (k. 29, 30), umowa cesji (k. 31).

W dniu 27 kwietnia 2016 r. powódka wystawiła na rzecz poszkodowanego fakturę VAT na kwotę 1.820 zł netto tj. 2.238,60 zł brutto tytułem wynajmu samochodu zastępczego marki S. (...) przez okres 8 dni.

Dowód: faktury VAT (k. 40).

Pozwana decyzją z 6 maja 2016 r. przyznała powódce odszkodowanie z tytuł kosztu wynajmu samochodu zastępczego w kwocie 468,30 zł.

Dowód: decyzja (k. 42), pismo pozwanej (k. 43).

Wezwaniem do zapłaty z dnia 13 czerwca 2016 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 1.351,70 zł.

Dowód: wezwanie od zapłaty (k. 45-46), pismo przewodnie (k. 41), potwierdzenie nadania (k. 47).

Uzasadniona dobowa stawka najmu samochodu zastępczego należącego do klasy D na okres 7 dni lub więcej wynosi w niniejszej sprawie 240 zł netto.

Dowód: cenniki (k. 25, 48-49).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o dokumenty, które pod względem treści i formy nie budziły wątpliwości.

Sąd oddalił wniosek o dowód z opinii biegłego albowiem nie miał on znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie wobec krótkiego okresu najmu oraz potrzeby wykonania oględzin dodatkowych, a także ustalonych w umowie stawek najmu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie zasługiwało na uwzględnienie w części.

W niniejszym postępowaniu zastosowanie znajdują przepisy odpowiedzialności deliktowej z art. 415 k.c., do której przesłanek należą zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem, a szkodą. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361-363 k.c.).

Z kolei zgodnie z art. 436 § 1 k.c. odpowiedzialność przewidzianą w artykule 435 § 1 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednocześnie zgodnie z § 2 w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności. Zgodnie z art. 435 § 1 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą.

Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. Zatem w ocenie Sądu powódka w należyty sposób wykazała, iż skutecznie nabył przedmiotową wierzytelność od poszkodowanej.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwaną odszkodowania.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013.392 ze zm.), umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Na podstawie art. 34 ust. 1 powołanej ustawy można ustalić, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów ubezpieczeń OC, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności ubezpieczonego - posiadacza lub kierującego pojazdem. Zakład ubezpieczeń zamiast niego naprawia wyrządzone szkody. Odszkodowanie ubezpieczeniowe ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Jego wysokość (o ile nie przekracza kwoty sumy gwarancyjnej) winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Poszkodowany jest uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu mechanicznego. Obejmuje ono zarówno straty, jak i korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Nie ma również znaczenia, czy jest to wywołana wypadkiem pojazdu mechanicznego szkoda na osobie (uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć) czy też szkoda na mieniu (utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia).

Z przedłożonej historii naprawy wynika, że przyjęcie uszkodzonego pojazdu do warsztatu naprawczego nastąpiło dnia 8 kwietnia 2016 r. natomiast naprawę zakończono dnia 14 kwietnia 2018 r. Okres naprawy przedłużył się ze względu na konieczność przeprowadzenia oględzin dodatkowych, po których sporządzona została nowa kalkulacja kosztów oraz zamówione części. Wobec powyższego w ocenie Sądu należy uznać, że zasadnym był najem pojazdu zastępczego w okresie od dnia 8 kwietnia 2016 r. tj. przyjęcia pojazdu do zakładu naprawczego do dnia 14 kwietnia 2016 r. kiedy to ukończono naprawę uszkodzonego pojazdu.

Należy wskazać, że na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela (uchwała SN z dnia 17.11.2011 r., akt III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468).

W niniejszej sprawie w kolizji został uszkodzony pojazd marki S. (...) należący do klasy D zatem poszkodowany był uprawniony do najmu samochodu odpowiadającego klasą samochodowi uszkodzonemu. Z analizy przedłożonej przez powódkę umowy najmu wynika, że dobowy koszt najmu samochodu S. (...) przy najmie wynoszącym 7 i więcej dni wynosi 240 zł netto za dobę najmu. Powódka jednak wynajęła poszkodowanemu pojazd S. (...) za stawkę 260 zł netto, która zgodnie z cennikiem odpowiadała pojazdom określonym w cenniku jako klasa D+ w tym dla samochodu S. (...) w wersji ał/kombi. W aktach sprawy brak jest dowodów na to aby uszkodzony pojazd S. (...) posiadał dodatkowe wyposażenie w postaci automatycznej skrzyni biegów bądź by był pojazdem w wersji kombi. Zatem w ocenie Sądu samochodem odpowiadającym klasą pojazdowi uszkodzonemu był pojazd S. (...), dla którego w cenniku powódka ustaliła dobową stawkę wynajmu wynosząca 240 zł netto za najem na 7 dni. Zwłaszcza, że klasa D+ jest klasą umowną, stosowaną przez niektórych tylko najemców.

Jak wynikało z ustaleń faktycznych dobowa stawka za wynajęcie pojazdu zastępczego należącego do segmentu D tj. 240 zł netto odpowiadała stawkom stosowanym na rynku lokalnym, właściwym dla miejsca zamieszkania strony poszkodowanej. Potwierdzają to liczne cenniki najmu dołączone jako dowody w sprawie. Zatem w ocenie Sądu dokonana przez pozwaną korekta nie znajduje odzwierciedlenia w zasadzie pełnego odszkodowania. Jak przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2002 r. (sygn. akt. I CKN 1466/99) poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania podmiotów, które oferują swoje usługi w tymże zakresie najtaniej. Poszkodowany ma zatem możliwość wyboru oferty najmu pojazdu, która znajduje się blisko jego miejsca zamieszkania tak aby w jak najkrótszym czasie mógł z niej skorzystać i nie można się w tym upatrywać nadużycia, skoro stawka ceny najmu nie odstaje rażąco od innych cen.

Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powoda roszczenie za zasadne i w związku z tym w punkcie 1 wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1.211,70 zł w kwocie netto zgodnie żądaniem pozwu, jednak według stawki 240 zł za dobę.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 k.c. Zgodnie z art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Jak wynika z § 2 gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Powód domagał się odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 18 lipca 2016 r. do dnia zapłaty, a żądanie to pozostawało uzasadnione w świetle powołanych przepisów.

W związku z uznaniem przez Sąd dochodzonego roszczenia w części tj. w kwocie 1.211,70 złotych, Sąd oddalił powództwo w zakresie pozostałej kwoty, tj. 720 złotych (1.351,70 zł – 1.211,70 zł = 140 zł) orzekając o tym w punkcie 2 sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Na koszty procesu pozwanej składały się kwota 17 zł z tytułu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, oraz kwota 360 zł tytułem kosztu zastępstwa procesowego ustalone zgodnie z §2 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych co dało łączną kwotę 377 zł. Na koszty procesu powódki składały się kwota 68 zł z tytułu uiszczonej opłaty sądowej, kwota 17 zł z tytułu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, oraz kwota 360 zł tytułem kosztu zastępstwa procesowego co dało łączną kwotę 445 zł. W związku z powyższym łączny koszt procesu wyniósł 822 zł. Powódka utrzymał się ze swoim żądaniem w 89 % a zatem 11 % powinno obciążyć powódkę (822 zł x 11% = 90,42 zł). Powódka poniosła koszt w wysokości 445 zł a zatem różnicę (445 zł – 90,42 zł = 354,58 zł) powinna zwrócić jej pozwana o czym orzeczono w 3 punkcie sentencji wyroku.

SSR Jolanta Brzęk

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE