UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 lipca 2016 roku, sprecyzowanym pismem z datą w nagłówku „dnia 08 grudnia 2016 roku” (k. 72 akt), powódka A. S. domagała się zasądzenia od pozwanej D. S. kwoty 9 997,81 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot: 5 842,86 złotych za okres od dnia 06 października 2015 roku do dnia zapłaty i 4 154,95 złotych za okres od dnia 06 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że strony w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarły w dniu 31 grudnia 2008 roku umowę dzierżawy, na podstawie której pozwana D. S. zobowiązana była płacić powódce wskazany w umowie czynsz składający się z dwóch elementów kalkulacyjnych, tj. stałej kwoty bazowej oraz zmiennego podatku od nieruchomości ustalonego na dany rok. Powódka wskazała, że pozwana płaciła przedmiotowy czynsz zgodnie z umową od 2009 roku do czasu, gdy w 2015 roku Burmistrz Miasta R. uchylił decyzję z dnia 20 stycznia 2015 roku i dokonał zmiany wymiaru podatku od nieruchomości ustalając ten podatek na kwotę 10 607 złotych. Powódka podniosła, że obciążyła pozwaną pierwszą i drugą ratą podatku w 2015 roku ustaloną jeszcze w zmniejszonym wymiarze, które pozwana zapłaciła, podobnie jak w poprzednich latach. Następnie powódka obciążyła pozwaną ratami podatku za rok 2015 w zwiększonym wymiarze, jednakże pozwana odmówiła ich zapłaty.

Pismem z datą w nagłówku „dnia 15 grudnia 2016 roku” (k. 78 akt) powódka A. S. w związku ze wpłatami dokonanymi przez pozwaną D. S. w dniu 10 listopada 2016 roku w kwocie 1 000 złotych oraz w dniu 18 listopada 2016 roku w kwocie 1 052,18 złotych i w kwocie 1 538,53 złotych, cofnęła powództwo w tym zakresie, podtrzymując żądanie zasądzenia kwoty 6 407,10 złotych wraz z odsetkami.

Wobec powyższego, postanowieniem z dnia 14 lutego 2017 roku referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni umorzył postępowanie w zakresie żądania kwoty 3 590,71 złotych (k. 79 akt).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 17 lutego 2017 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 5204/16 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił w całości żądanie pozwu w zakresie kwoty 6 407,10 złotych wraz z odsetkami.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwana D. S. wniosła o oddalenie powództwa wskazując, że zgodnie z umową wydzierżawiła ona od powódki część nieruchomości i stosownie do postanowienia § 4 ust. 4 umowy zobowiązana jest do regulowania podatków i opłat koniecznych dla należytego korzystania z przedmiotu dzierżawy, którym jest właśnie dzierżawiona część nieruchomości. Pozwana podkreśliła, że postępowanie w zakresie zmiany podstawy wymiaru podatku od nieruchomości dotyczyło wydzielonej części nieruchomości, której pozwana nie dzierżawi od powódki. Zdaniem pozwanej więc za niezasadne należy uznać roszczenie powódki wobec pozwanej w zakresie obciążenia jej dodatkową opłatą w związku ze zmianą wysokości podatku od tej części nieruchomości, która nie jest i nigdy nie była przedmiotem umowy dzierżawy.

Pismem z datą w nagłówku „dnia 20 października 2017 roku” (k. 116-117 akt) powódka A. S. rozszerzyła powództwo domagając się ostatecznie zasądzenia od pozwanej D. S. kwoty 54 810,57 złotych wraz ze wskazanymi odsetkami ustawowymi i ustawowymi za opóźnienie od poszczególnych kwot.

Pismem z datą w nagłówku „dnia 15 stycznia 2018 roku” (k. 149 akt) powódka A. S. rozszerzyła powództwo domagając się ostatecznie zasądzenia od pozwanej D. S. kwoty 60 341,24 złotych wraz ze wskazanymi odsetkami ustawowymi i ustawowymi za opóźnienie od poszczególnych kwot.

Postanowieniem z dnia 22 tycznia 2018 roku wydanym na rozprawie Sąd uznał rozszerzenie powództwa dokonane przez powódkę A. S. pismami z datą w nagłówku „dnia 20 października 2017 roku” i z datą w nagłówku „dnia 15 stycznia 2018 roku” za bezskuteczne na podstawie (...) § 1 k.p.c.

Nie ulegało wątpliwości, że sprawa niniejsza podlegała rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, bowiem zgodnie z art. 505¹ pkt 1 k.p.c. przepisy o postępowaniu uproszczonym stosuje się w sprawach o roszczenia wynikające z umów (w niniejszej sprawie – z umowy dzierżawy), jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych (według stanu prawnego na dzień wniesienia pozwu, w niniejszej sprawie pierwotnie dochodzona kwota wynosiła 9 997,81 złotych). Zgodnie zaś z treścią art. 505⁴ § 1 k.p.c. zmiana powództwa jest niedopuszczalna. Przepisów art. 75 – 85 k.p.c. oraz art. 194 – 196 k.p.c. i art. 198 k.p.c. nie stosuje się. Powyższy przepis stanowi niewątpliwie odstępstwo od obowiązujących w zwykłym procesie zasad dopuszczających przedmiotową zmianę powództwa (art. 193 § 1 k.p.c.) oraz zmiany podmiotowe. Trzeba przy tym wskazać, że obowiązujący w postępowaniu uproszczonym zakaz przedmiotowej zmiany powództwa jest zakazem bezwzględnym, co oznacza, że dotyczy zarówno zmiany żądania, jak również zmiany podstawy faktycznej żądania zgłoszonego w pozwie. Należy tym samym przyjąć, że czynność procesowa strony powodowej zmierzająca do przedmiotowej zmiany powództwa jest bezskuteczna nawet wtedy, gdyby nowe żądanie nadawało się również do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym.

Pismem z datą w nagłówku „dnia 29 stycznia 2017 roku” powódka A. S. cofnęła powództwo w zakresie żądania kwoty 1,25 złotych wraz ze zrzeczeniem się roszczenia domagając się ostatecznie zasądzenia od pozwanej D. S. kwoty 6 405,85 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi za okres od dnia 06 października 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz wskazując, że na dochodzoną tak określoną kwotę żądania składa się kwota: 4 789,43 złotych z tytułu faktury numer (...) oraz kwota 1 616,42 złotych z tytułu faktury numer (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31 grudnia 2008 roku A. S. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo (...) A. S. zawarła z D. S. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo (...) D. S. umowę dzierżawy.

Przedmiotem dzierżawy była część nieruchomości stanowiącej działkę numer (...), określona w załączniku numer 1 do umowy.

Zgodnie z § 4 ust. 1 umowy, dzierżawca zobowiązany był do zapłaty miesięcznie wydzierżawiającemu czynszu dzierżawnego ustalonego w następujący sposób: kwota bazowa (waloryzowana, co nie wymagało zmiany umowy) oraz dodatkowo równowartość podatku od nieruchomości.

Stosownie zaś do § 4 ust. 4 umowy niezależenie od obowiązku zapłaty czynszu dzierżawnego określonego powyżej (w ust. 1), dzierżawca zobowiązany był do uiszczania wszelkich podatków i opłat koniecznych dla należytego korzystania z przedmiotu dzierżawy.

umowa dzierżawy wraz z załącznikami – k. 9-18 akt, aneks z dnia 13 stycznia 2009 roku do umowy dzierżawy – k. 19-22 akt, aneks – k. 23 akt, aneks – k. 24 akt

Decyzją Burmistrza Miasta R. z dnia 29 stycznia 2013 roku ustalono wysokość podatku od nieruchomości położonej w R. przy ulicy (...) na rok 2013 w kwocie 5 497 złotych.

D. S. uiściła równowartość podatku od nieruchomości za rok 2013.

decyzja – k. 33-34 akt, faktury – k. 35-36, 38-39 akt, potwierdzenie przelewu – k. 37, 37v40, 40v akt

Decyzją Burmistrza Miasta R. z dnia 24 stycznia 2014 roku ustalono wysokość podatku od nieruchomości położonej w R. przy ulicy (...) na rok 2014 w kwocie 5 630 złotych.

D. S. uiściła równowartość podatku od nieruchomości za rok 2014.

decyzja – k. 41 akt, faktury – k. 42-43, 45-46 akt, potwierdzenie przelewu – k. 44, 44v,47, 47v akt

Decyzją Burmistrza Miasta R. z dnia 20 stycznia 2015 roku ustalono wysokość podatku od nieruchomości położonej w R. przy ulicy (...) na rok 2015 w kwocie 5 630 złotych.

Po przeprowadzeniu kontroli decyzją Burmistrza Miasta R. z dnia 01 września 2015 roku uchylono powyższą decyzję i na nowo ustalono wysokość podatku od nieruchomości położonej w R. przy ulicy (...) na rok 2015 w kwocie 10 607 złotych.

decyzja – k. 25 akt, decyzja – k. 26 akt, protokół kontroli – k. 114 akt

D. S. w dniu 08 maja 2015 roku uiściła na rzecz A. S. kwotę 1 733,07 złotych tytułem I raty podatku od nieruchomości za rok 2015, zgodnie z fakturą numer (...).

faktura – k. 27 akt, potwierdzenie przelewu – k. 29 akt

D. S. w dniu 19 czerwca 2015 roku uiściła na rzecz A. S. kwotę 1 730,61 złotych tytułem II raty podatku od nieruchomości za rok 2015, zgodnie z fakturą numer (...).

faktura – k. 27 akt, potwierdzenie przelewu – k. 29 akt

W dniu 30 września 2015 roku A. S. wystawiła D. S. fakturę numer (...) na kwotę 6 004,86 złotych tytułem III raty podatku od nieruchomości za rok 2015, z terminem płatności do dnia 05 października 2015 roku.

A. S. uiściła tytułem zapłaty powyższej faktury kwotę 1 215,43 złotych.

faktura – k. 30 akt, potwierdzenie przelewu – k. 77 akt

W dniu 30 listopada 2015 roku A. S. wystawiła D. S. fakturę numer (...) na kwotę 3 154,95 złotych tytułem IV raty podatku od nieruchomości za rok 2015.

A. S. uiściła tytułem zapłaty powyższej faktury kwotę 1 538,53 złotych.

faktura – k. 30 akt, potwierdzenie przelewu – k. 78 akt

Pismem z dnia 01 kwietnia 2016 roku oraz z dnia 17 maja 2015 roku A. S. wezwała D. S. do zapłaty m. in. zaległej należności wynikającej z faktury numer (...) i faktury numer (...).

D. S. odmówiła zapłaty podatku od nieruchomości w podwyższonej wysokości, wskazując, że umowa dotyczy jedynie części nieruchomości i nie może ona ponosić negatywnych konsekwencji braku należytej staranności w relacji wydzierżawiającej z organami podatkowymi oraz, że „nie uwzględniała ona, zobowiązując się do zwrotu kosztów podatku od nieruchomości, tak drastycznej podwyżki tego podatku”.

wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania i odbiory – k. 50-52 akt, wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania i odbioru – k. 53-57 akt, pismo – k. 58 akt, pismo – k. 48 akt

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w części, w jakiej pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron. Sąd uwzględnił także wyżej wymienione dowody z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary, tym bardziej, że ich moc dowodowa nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Pozostałe dokumenty nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wnosiły do sprawy nowych i istotnych okoliczności.

Oświadczeniem z dnia 22 stycznia 2018 roku pozwana D. S. cofnęła wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka J. S..

W niniejszej sprawie powódka A. S. domagała się ostatecznie zasądzenia od pozwanej D. S. kwoty 6 405,85 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi za okres od dnia 06 października 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz wskazując, że na dochodzoną kwotę żądania składa się kwota: 4 789,43 złotych z tytułu faktury numer (...) oraz kwota 1 616,42 złotych z tytułu faktury numer (...).

Pozwana D. S. kierując zarzuty przeciwko żądaniu pozwu podniosła, że zgodnie z umową wydzierżawiła ona od powódki część nieruchomości i stosownie do postanowienia § 4 ust. 4 tej umowy zobowiązana jest do regulowania podatków i opłat koniecznych dla należytego korzystania z przedmiotu dzierżawy, którym jest właśnie owa dzierżawiona przez nią część nieruchomości (a nie cała nieruchomość). Pozwana podkreśliła, że postępowanie w zakresie zmiany podstawy wymiaru podatku od nieruchomości dotyczyło wydzielonej części nieruchomości, której pozwana nie dzierżawi od powódki, a zatem za niezasadne należy uznać roszczenie powódki wobec pozwanej w zakresie obciążenia jej dodatkową opłatą w związku ze zmianą wysokości podatku od tej części nieruchomości, która nie jest i nigdy nie była przedmiotem umowy dzierżawy.

Mając na uwadze tak zakreślony spór, rolą Sądu było rozstrzygnięcie, czy pozwana D. S. jest zobowiązana do zapłaty równowartości podatku od całej nieruchomości, czy jedynie podatku od nieruchomości w części odpowiadającej przedmiotowi dzierżawy, przy czym w niniejszej sprawie – ze względu na brak inicjatywy dowodowej stron reprezentowanych przez zawodowych pełnomocników – w ograniczonym zakresie możliwe było badanie rozumienia przez strony spornych zapisów umowy.

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Poza sporem pozostawało, że strony łączyła zawarta w dniu 31 grudnia 2008 roku umowa dzierżawy oraz że przedmiotem tej dzierżawy była część nieruchomości stanowiącej działkę numer (...), określona w załączniku numer 1 do umowy.

Nadto, jak wynikało z treści postanowienia § 4 ust. 1 umowy, dzierżawca – pozwana D. S. zobowiązana była uiszczać czynsz dzierżawny składający się z dwóch elementów: kwoty bazowej (waloryzowanej) oraz dodatkowo równowartości podatku od nieruchomości.

Jednocześnie postanowienie § 4 ust. 4 umowy, na które powołuje się pozwana wyraźnie stanowiło, że dzierżawca zobowiązany jest do uiszczania wszelkich podatków i opłat koniecznych dla należytego korzystania z przedmiotu dzierżawy, niezależenie od obowiązku zapłaty czynszu dzierżawnego określonego w ust. 1 tego paragrafu.

W tej sytuacji nie ma wątpliwości, że obowiązek zapłaty podatków i opłat koniecznych dla należytego korzystania z przedmiotu dzierżawy odnoszony był, zgodnie z literalnym brzmieniem umowy, do przedmiotu dzierżawy, a więc wydzierżawionej części nieruchomości określonej w załączniku numer 1 do umowy. Jednakże zasada ta dotyczyła wyłącznie podatków i opłat innych niż zapłata czynszu dzierżawnego określonego w ust. 1 tego paragrafu, a składającego się z kwoty bazowej i równowartości podatku od nieruchomości. Przedmiot dzierżawy (określona część nieruchomości) nie miał zatem jakiegokolwiek znaczenia dla wysokości ponoszonego przez pozwaną czynszu dzierżawnego w tym sensie, że jego składnikiem (czynszu) była równowartość podatku od całej nieruchomości, a nie równowartość podatku od nieruchomości liczonego stosunkowo od przedmiotu dzierżawy.

Obie strony są przedsiębiorcami, a więc podmiotami profesjonalnymi w obrocie, a zatem skoro posługiwały się w umowie w § 4 ust. 1 pojęciem podatku od nieruchomości, a w ust. 4 – pojęciem podatku koniecznego dla korzystania z przedmiotu dzierżawy (części nieruchomości), a więc zupełnie innymi pojęciami, nie ma jakichkolwiek podstaw do przypisania im odmiennego znaczenia niż wynikającego z literalnego ich brzmienia. Jest to zasadne tym bardziej, że nie budziło to przez szereg lat jakichkolwiek wątpliwości samej pozwanej D. S., która uiszczała na rzecz powódki w ramach czynszu jako jego składnik równowartość podatku od nieruchomości (w całości), a nie jedynie równowartość podatku od nieruchomości w zakresie dotyczącym przedmiotu dzierżawy. Nadto, podnieść należy, że sama pozwana D. S. w sposób wyraźny wskazywała w piśmie z dnia 29 grudnia 2015 roku (k. 48 akt), że zobowiązując się do zwrotu kosztów podatku od nieruchomości, nie uwzględniała ona tak drastycznej podwyżki tego podatku (a jedynie ewentualny wzrost tych opłat wynikający ze standardowych podwyżek), co jednoznacznie wskazuje na rozumienie przez nią zapisów umowy jako ciążącego na niej obowiązku zapłaty w ramach czynszu równowartości podatku od nieruchomości w całości. Jednocześnie jedynie na marginesie wskazać należy, że okoliczność znacznej zmiany wymiaru podatku od nieruchomości i jej wpływ na stosunek prawny istniejący miedzy stronami mógłby być ewentualnie przedmiotem badania w ramach procesu nie o zapłatę, a wytoczonego na podstawie art. 357¹ k.c., co jednakże przekracza ramy niniejszego postępowania.

Za nietrafne należy także uznać argumenty pozwanej, że taką samą umowę mogłaby powódka zawrzeć z innymi dzierżawcami (co do pozostałej części nieruchomości) i w ten sposób uzyskać wielokrotność podatku od nieruchomości. Sąd zważył bowiem, że pozwana płaciła równowartość podatku od nieruchomości jako jedną ze składowych czynszu, który w zakresie elementów i sposobu ich określania podlega całkowicie swobodzie stron w kształtowaniu łączącego je stosunku prawnego. Obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości nie przechodził jednocześnie na pozwaną, w dalszym ciągu obciążał on powódkę, jedynie element czynszu był skorelowany z jego wysokością stanowiąc jego równowartość.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 693 k.c. w zw. z powyżej powołanymi postanowieniami umowy dzierżawy z dnia 31 grudnia 2008 roku w zw. z art. 481 k.c. Sąd w punkcie I wyroku zasądził od pozwanej D. S. na rzecz powódki A. S. kwotę 6 405,85 złotych wraz z odsetkami: ustawowymi liczonymi od kwoty 4 789,43 złotych za okres od dnia 06 października 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 4 789,43 złotych za okres od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, ustawowymi liczonymi od kwoty 1 616,42 złotych za okres od dnia 06 grudnia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 1 616,42 złotych za okres od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty.

Uznając zaś za niezasadne dalej idące żądanie pozwu – co do odsetek ustawowych liczonych od kwoty 1 616,42 złotych za okres od dnia 06 października 2015 roku do dnia 05 grudnia 2015 roku (należność wynikająca z faktury numer (...) miała być uiszczona do dnia 05 grudnia 2015 roku), na podstawie powyżej wskazanych przepisów stosowanych a contrario oddalił powództwo w tym zakresie (punkt III wyroku).

W punkcie II sentencji wyroku Sąd na podstawie art. 355 k.c. w zw. z art. 203 k.c. umorzył postępowanie w zakresie żądania kwoty 1,25 złotych w związku z oświadczeniem powódki A. S. o cofnięciu pozwu w powyższym zakresie wraz ze zrzeczeniem się roszczenia (wobec czego zgoda pozwanej nie była wymagana).

W punkcie IV sentencji wyroku, mając na uwadze, iż powódka uległa jedynie nieznacznej części swojego żądania, Sąd stosownie do treści art. 100 zdanie drugie k.p.c., zasądził od pozwanej na rzecz powódki zwrot kosztów procesu w całości. Koszty procesu poniesione przez powódkę wyniosły 2 717 złotych i obejmowały: opłatę sądową od pozwu w kwocie 300 złotych, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 2 400 złotych, których wysokość ustalono na podstawie § 2 punkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1800 ze zmianami, w brzmieniu obowiązującym dla spraw wszczętych przed dniem 27 października 2016 roku) oraz kwotę 17 złotych tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Przewodniczący:	SSR Justyna Supińska
Protokolant:	sekr. sąd. Dorota Moszyk

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE