WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 czerwca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Zbigniew Zgud

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2017 r. w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu uproszczonym

sprawy z powództwa R. M.

przeciwko E. J.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Wadowicach z dnia 17 stycznia 2017 roku sygn. akt I C 196/13

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Wadowicach do ponownego rozpoznania.

SSO Zbigniew Zgud

UZASADNIENIE

Sprawa podlegała rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym. Ponieważ Sąd Okręgowy nie przeprowadził postępowania dowodowego, zgodnie z art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku zostaje ograniczone do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zgodnie z art. 505 ¹¹ § 1 k.p.c. w postępowaniu uproszczonym sąd drugiej instancji nie przeprowadza postępowania dowodowego z wyjątkiem dowodu z dokumentu. Ewentualna potrzeba prowadzenia postępowania dowodowego wykraczającego poza dowody z dokumentów prowadzić musi do uchylenia wyroku na podstawie art. 505 ¹² § 1 k.p.c. Taka sytuacja zachodzi w niniejszej sprawie. Zarzucane w apelacji naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. i art. 299 k.p.c. skutkuje brakiem możliwości poczynienia w sprawie takich ustaleń faktycznych, które mogą być podstawą wyrokowania.

Słusznie Sąd Rejonowy wskazuje na subsydiarny charakter dowodu z przesłuchania stron. Decyzja o przeprowadzeniu takiego dowodu nie ma jednak charakteru dyskrecjonalnego, ale musi być poprzedzona oceną przydatności takiego dowodu dla prawidłowego rozpoznania sprawy. Obydwie strony od samego początku wnioskowały o dowód z ich przesłuchania na okoliczność tego czy umowa została prawidłowo wykonana. Powód kwestionował nadto czas wykonania umowy i prawidłowość sporządzenia wpisów w notesie twierdząc, że godziny wykonywania czynności przez pozwaną uniemożliwiają prawidłowe wykonanie umowy. Sąd Rejonowy oparł się wyłącznie na dokumentach prywatnych uznając, że potwierdzają one stanowisko pozwanej, że otrzymała ulotki z opóźnieniem, było ich 10 000 sztuk i wszystkie je rozniosła. Jednocześnie Sąd Rejonowy stwierdził, że zeznania stron z założenia mają niską moc dowodową. Nie wyjaśnił jednak przekonująco, z czego miałaby wynikać większa wartość dowodowa dokumentu prywatnego sporządzonego przez tę samą stronę postępowania i dlaczego jest ona większa od zeznań strony. Dokumenty prywatne stanowią dowód jedynie tego, że podpisana osoba złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.). W istocie zatem, przedłożone przez strony w niniejszej sprawie dokumenty są dowodami na to, że składały sobie wzajemnie określone oświadczenia, nie zaś dowodami na zaistnienie faktów, o których strony oświadczały. Innymi słowy, złożone przez pozwaną dokumenty stanowią oświadczenie pozwanej, że umowę wykonała. Takie dokumenty, ze swojej istoty, dotknięte są takim samym zagrożeniem subiektywnego opisu rzeczywistości jak zeznania stron (poza samą umową, która pochodzi od obydwu stron). Nie są nadto bezpośrednim dowodem, że umowa została wykonana. W sprawie, w której świadczenie miało być wykonywane osobiście i kontrolowane również osobiście przez kontrahenta, dowód z przesłuchania stron ma właśnie kluczowe znaczenie w sprawie, skoro powód podnosi, że umowa nie została wykonana, a to on był uprawniony do kontrolowania wykonywania umowy. Charakter zobowiązań stron wskazuje, że to właśnie strony winny mieć podstawową wiedzę o przebiegu i sposobie wykonywania umowy. Obydwie strony postępowania od samego początku oferowały Sądowi dowód z ich przesłuchania. Taka inicjatywa dowodowa spełnia właśnie wymóg art. 3 k.p.c. co do przedstawiania dowodów i dawania wyjaśnień co do okoliczności sprawy. Co więcej, w niniejszej sprawie właśnie dowód z przesłuchania stron (a wcześniej wnioskowanych przez pozwaną świadków) dawałby Sądowi podstawy do oceny wiarygodności poszczególnych dowodów. Tymczasem Sąd Rejonowy uznał np. za wiarygodny dokument prywatny w postaci listu pozwanej, gdzie ta wskazuje, że ulotki otrzymała 24 czerwca, a nie dał wiary zawartemu w umowie (dokumencie prywatnym) potwierdzeniu otrzymania ich już w chwili zawierania umowy. Jednocześnie nie wyjaśnia przyczyn takiej oceny. Z jednej strony Sąd Rejonowy kwestionuje dopuszczalność ustalania okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy na podstawie wezwania kierowanego do pozwanej, gdzie powód wskazuje na poszczególne nieprawidłowości w wykonaniu umowy, a jednocześnie uznaje za wystarczający dla udowodnienia, że umowa została wykonana prawidłowo list pozwanej, gdzie ta wyjaśnia jej pogląd na sposób wykonania umowy. Takie wnioskowanie jest wewnętrznie sprzeczne i nie stanowi prawidłowej oceny dowodów pod kątem ich wiarygodności w rozumieniu art. 233 § 1 k.p.c. Chcąc dać wiarę jednemu z dokumentów prywatnych i zakwestionować inne trzeba wskazać okoliczności świadczące o wadliwości kwestionowanego dokumentu, wynikające z jego treści, treści innych dowodów czy zasad doświadczenia życiowego. Oparcie wnioskowania na samym charakterze dokumentu nie pozwala na takie różnicowanie, skoro przedmiotem oceny są dokumenty prywatne, których formalna moc dowodowa jest tożsama i wyznaczana treścią art. 245 k.p.c. Tymczasem właśnie dowód z zeznań stron dałby Sądowi materiał do kompleksowej oceny dowodów. Nie ma przy tym podstaw do twierdzenia, że powód nie udowodnił swojego roszczenia a same jego twierdzenia co do nieprawidłowego wykonania umowy nie mogą stanowić wystarczającego skoro jednocześnie oddalane są dalsze wnioski dowodowe powoda. Powód podjął próbę udowodnienia roszczenia i zaoferował wnioski dowodowe. Oddalenie takich wniosków nie może wiązać się z uznaniem, że powód nie podołał swojemu obowiązkowi udowodnienia roszczenia (art. 6 k.c.). Trzeba zatem uznać, że w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy wyrokował na podstawie niekompletnego materiału dowodowego, co uniemożliwiło poczynienie ustaleń faktycznych dających podstawy do rozstrzygnięcia sprawy. W takiej sytuacji zachodziły podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania na podstawie przepisów wskazanych na wstępie. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien dopuścić wnioskowane dowody z zeznań świadków (jako poprzedzające dowód z przesłuchania stron) i zeznań stron, a dopiero następnie ocenić całość zebranego w sprawie materiału dowodowego i moc dowodową oraz wiarygodność poszczególnych dowodów tak w postaci dokumentów jak i złożonych w sprawie zeznań.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.

SSO Zbigniew Zgud