Sygnatura akt II Ca 1468/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2017 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Beata Kurdziel (sprawozdawca)

Sędziowie:

SO Barbara Kursa

SO Krzysztof Wąsik

Protokolant: starszy protokolant sądowy P. F.

po rozpoznaniu w dniu 15 września 2017 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa G. (...)

przeciwko M. K. (1) i M. K. (2)

o eksmisję

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa Krowodrzy w Krakowie

z dnia 15 marca 2017 r., sygnatura akt I C 992/16/K

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Krzysztof Wąsik SSO Beata Kurdziel SSO Barbara Kursa

UZASADNIENIE

Strona powodowa G. (...) wniosła o nakazanie pozwanej M. K. (1) opróżnienie i opuszczenie lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...), ustalenie, że pozwanej nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego oraz zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, iż najemcami lokalu położonego w K. przy ul. (...) była pozwana M. K. (1) oraz J. R., które wstąpiły w stosunek najmu w miejsce zmarłej w dniu (...) r. K. K.. Najemczyni J. R. rozwiązała umowę najmu przedmiotowego lokalu za porozumieniem stron z dniem 1 czerwca 2015 r. Strona powodowa ustaliła, iż pozwana wyprowadziła się ze spornego lokalu i w związku z tym, pismem z dnia 3 sierpnia 2015 r. wypowiedziała stosunek najmu z powołaniem się na treść art. 11 ust. 3 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, tj. wobec niezamieszkiwania najemcy w lokalu przez okres dłuższy niż 6 miesięcy. W dniu 14 października 2015 r. wezwała pozwaną do dobrowolnego wydania spornego lokalu. Pomimo wygaśnięcia stosunku najmu pozwana do dnia dzisiejszego nie opuściła przedmiotowego lokalu i nie wydała go stronie powodowej.

W odpowiedzi na pozew pozwana M. K. (1) wniosła o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu wskazała, iż przedmiotowy lokal zamieszkuje nieprzerwanie od 1976 r. W 1960 r. sporne mieszkanie zostało przydzielone babci pozwanej, jako mieszkanie zakładowe. Zgodnie z wyrokiem z dnia 21 stycznia 1998 r. pozwana wstąpiła w stosunek najmu w miejsce zmarłej dnia (...) r. babci – L. D.. W dniu 10 czerwca 2011 r. złożyła wniosek o umożliwienie jej wykupu mieszkania. Do lipca 2015 r.,
w trakcie procedury związanej z wykupem, nikt nie kwestionował faktu, że lokal zamieszkuje. Dwukrotnie potwierdzano jej prawo do zamieszkania, ostatni raz w czerwcu 2015 r. Nieoczekiwanie dokonane został jednak wypowiedzenie umowy oraz nakaz wydania lokalu. Wskazała, że mieszkanie jest jej jedynym centrum życiowym, do niego wraca po każdej z licznych podróży służbowych. Podniosła, że z uwagi na stan techniczny lokalu, rozpoczęła jego remont. Podniosła, że prowadzi działalność gospodarczą w branży transport
i spedycja, która wymaga dużych nakładów czasowych, w tym licznych wyjazdów. Z kolei w sierpniu 2015 r. brała ślub, którego organizacja była bardzo czasochłonna. Aby nie blokować procedury związanej z wykupem, wielokrotnie bezskutecznie prosiła administrację oraz Wydział Skarbu aby kontaktować się z nią telefonicznie lub w formie elektronicznej. W dalszych pismach pozwana wskazała, że strona powodowa nie wykazała faktu przeprowadzenia wizji, która miała odbyć się w dniu 19 marca 2015 r., a której wyniki stanowiły podstawę dokonanego wypowiedzenia, dodatkowo brak jest jakichkolwiek informacji, które pozwalałyby na identyfikację „młodego mężczyzny”, o którym mowa w dokonanym wypowiedzeniu. Wskazała, że załączona do pozwu notatka służbowa została spisana dopiero w dniu 28 lipca 2015 r. więc nie może stanowić podstawy faktycznej wypowiedzenia umowy najmu. Podniosła, że czasowa jej nieobecność w lokalu spowodowana była służbowymi wyjazdami. W okresie od dnia 1 kwietnia 2013 r. do dnia 18 lipca 2015 r. była ona bowiem zatrudniona w firmie, zajmującej się międzynarodowym transportem, a od 1 stycznia 2015 r. założyła własną firmę trudniącą się transportem i spedycją. W związku z wykonywaną pracą odbywała liczne delegacje zagraniczne lecz nigdy spornego mieszkania nie opuszczała z zamiarem wyprowadzenia się. Ponadto, w ocenie pozwanej twierdzenia powódki należy ocenić jako absurdalne, skoro w dniu 14 kwietnia 2015 r. pozwana otrzymała od Urzędu Miasta K. skierowanie do zawarcia aneksu do umowy najmu przedmiotowego lokalu, który ostatecznie został podpisany dnia 1 czerwca 2015 r. co nastąpiło w sytuacji, w której, zgodnie z treścią wypowiedzenia, już od marca 2015 r. powódka pozostawała w przekonaniu co do niezamieszkiwania pozwanej w lokalu. Podała, że badanie przyczyn wypowiedzenia powinno odnosić się do okoliczności, które zostały przedstawione w piśmie wynajmującego zawierającym oświadczenie o wypowiedzeniu i czy mogły one spowodować ustanie stosunku najmu, a nie może dotyczyć tego, czy mogły istnieć jakiekolwiek inne jeszcze powody do rozwiązania łączącego strony stosunku najmu. Adres miejsca prowadzenia działalności to B. ul. (...), C.L. w powiecie (...), województwo (...). Wskazanie innego niż miejsce zamieszkania pozwanej, miejsca prowadzenia działalności podyktowane było wymogami ustawy o transporcie drogowym, która wymaga dysponowania przez przedsiębiorcę bazą eksploatacyjną, umożliwiającą prowadzenie działalności transportowej, w skład której powinno wejść miejsce postojowe, dla celów rozładunkowo – załadunkowych oraz miejsce konserwacji i naprawy pojazdu. Pozwany M. K. (2) jest pełnomocnikiem pozwanej jako przedsiębiorcy i w praktyce wykonuje znaczą część obowiązków związanych z prowadzoną przez w/w działalnością gospodarczą. Wszelka prywatna korespondencja adresowana do pozwanej jest wysyłana na adres ul. (...) w K..

Wyrokiem z dnia 15 marca 2017 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo i zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanych kwotę 497 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w oparciu o następujące okoliczności bezsporne: lokal mieszkalny przy ul. (...) obejmujący jeden pokój, kuchnię i przynależności, jako zakładowy został przyznany L. D. na podstawie umowy najmu zawartej w dniu 27 czerwca 1960 r. w oparciu o przydział wydany w dniu 10 sierpnia 1960 r. W/w objęła lokal w dniu 23 sierpnia 1960 r. Wobec przekazania lokalu z dniem 1 lipca 1978 r. w gestię ówczesnego Przedsiębiorstwa (...) w K., Wydział Lokali i Budynków Urzędu Miasta K. wydał w dniu 16 lutego 1995r. L. D. potwierdzające najem zaświadczenie, które doprowadziło do przekształcenia umowy najmu w zawartą na czas nieoznaczony. L. D. zmarła w dniu (...)r. W miejsce w/w, w stosunek najmu wstąpiły J. R. (córka) i M. R. (wnuczka) przy czym co do ostatniej, do ustalenia wstąpienia w stosunek najmu doszło wyrokiem z dnia 21 stycznia 1998 r., sygn. akt I C 1235/97/K, wydanym przez Sąd Rejonowy dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie. W dniu 27 lipca 2011 r. Prezydent Miasta K. wydał pozwanej potwierdzające najem skierowanie do zawarcia aneksu do umowy najmu, co nastąpiło w dniu 5 września 2011 r. Kolejny aneks do umowy został podpisany przez strony w dniu 1 czerwca 2015 r. W dniu 1 czerwca 2015 r. G. (...) zawarła z J. R. porozumienie w sprawie opuszczenia przez nią lokalu z dniem 1 czerwca 2015 r. W dniu (...) r. M. R. zawarła związek małżeński z M. K. (2). Ponadto Sąd ustalił, że w dniu 10 czerwca 2011 r. pozwana złożyła wniosek o wykup lokalu przy ul. (...). W dniu 25 lutego 2015 r. (data wpływu do strony powodowej 10 marca 2015 r.) pozwana M. K. (1) złożyła wniosek o potwierdzenie jej tytułu prawnego do lokalu. Na tej podstawie Urząd Miasta K. w dniu 14 kwietnia 2015 r. wydał skierowanie do zawarcia aneksu do umowy najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w K.. W dniu 28 lipca 2015 r. pracownik (...) przeprowadził wizję w lokalu, ustalając, że przebywa w nim A. P., który oświadczył, że nie mieszka w lokalu, a jedynie udostępnia go do montażu grzejników. Poinformował, że pozwana jest na wyjeździe służbowym. Pismem z dnia 3 sierpnia 2015 r. strona powodowa wypowiedziała pozwanej umowę najmu lokalu przy ul. (...) z powołaniem się na treść art. 11 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie praw lokatorów.
W uzasadnieniu wskazała, że w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego ustaliła, że pozwana nie przebywa w spornym lokalu oraz, że został on oddany do używania osobom trzecim, co potwierdziły wyniki wizji przeprowadzonej w dniu 19 marca 2015 r. Pismem doręczonym pozwanej w dniu 14 października 2015 r., została ona wezwana do wydania lokalu w terminie 30 dni. Pozwana zaskarżyła decyzję o wypowiedzeniu najmu, wskazując iż podstawa wypowiedzenia umowy jest bezpodstawna. W odpowiedzi na powyższe strona powodowa podtrzymała swoje oświadczenie o wypowiedzeniu. Od 1 kwietnia 2013 r. do 18 lipca 2015 r. pozwana była zatrudniona w firmie zajmującej się międzynarodowym transportem drogowym, a zakres jej obowiązków wiązał się z licznymi delegacjami zagranicznymi, głównie do Niemiec. W dniu 1 stycznia 2015 r. pozwana rozpoczęła własną działalność gospodarczą pod firmą (...), która w początkowym okresie wymagała od niej dużego zaangażowania i osobistych wyjazdów celem pozyskiwania klientów. Wyjazdy te trwały od kilku dni do kilku tygodni. Adres miejsca prowadzenia działalności to B. ul. (...), C.L. w powiecie (...), województwo (...). Wskazanie innego niż miejsce zamieszkania pozwanej, miejsca prowadzenia działalności podyktowane było wymogami ustawy o transporcie drogowym. Pozwany M. K. (2) jest pełnomocnikiem pozwanej jako przedsiębiorcy i w praktyce wykonuje znaczą część obowiązków związanych z prowadzoną przez w/w działalnością gospodarczą. Kontrahenci pozwanej są pouczani o adresie korespondencyjnym przy ul. (...), jednak często korespondencja ta przychodzi do B.. Adres przy ul. (...) jest podawany przez pozwaną urzędom i bankom jako adres jej zamieszkania. Pozwana M. K. (1) zamieszkuje w spornym lokalu od urodzenia. W lokalu tym koncentruje się jej życie osobiste, rodzinne i zawodowe, gdyż z uwagi na charakter prowadzonej działalności, pewne czynności może również wykonywać w systemie home office. Wiosną 2015 r. w lokalu tym zamieszkał również mąż pozwanej M. K. (2). Pozwana nie utrzymuje kontaktów towarzyskich z sąsiadami. W lokalu przy ul. (...) pozwana zaspokaja swoje potrzeby mieszkaniowe, znajdują się w nim wszystkie jej rzeczy osobiste. Na czas nieobecności pozwanej w lokalu, drugim kompletem kluczy do lokalu za jej zgodą dysponował kolega jej ojca - T. P. - który miał sprawować opiekę nad mieszkaniem. Miała ona polegać na nadzorowaniu prowadzonego wówczas remontu lokalu, wymiany grzejników dokonywanej w lecie 2015 r., podlaniu kwiatów, posprzątaniu mieszkania. Ponieważ w/w sprawował wówczas także opiekę nad chorą matką, na jego prośbę czynności te wykonywała również jego córka oraz jej partner A. P., który pojawiał się w lokalu. Pod koniec sierpnia 2015 r. pozwana zawarła związek małżeński z M. K. (2). Uroczystości weselne odbywały się w J., ich organizacją w sierpniu zajmowała się pozwana i nie przebywała wówczas w lokalu przy ul. (...). W weekendy pozwana często odwiedza rodziców zamieszkałych w B. z uwagi na to, że są w podeszłym wieku i sprawują opiekę nad niepełnosprawnym stryjem pozwanej.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów, których prawdziwość i moc dowodowa nie były przez strony kwestionowane w toku niniejszego postępowania. Ustalając czy i w jakim okresie czasu pozwana zamieszkiwała w lokalu oraz czy był od oddawany w używanie osobom trzecim Sąd opierał się na zgodnych, logicznych i konsekwentnych zeznaniach świadków: T. P. i J. R. oraz przesłuchaniu pozwanych. Potwierdzały je również zeznania świadków M. D. i P. D., którzy wskazywali, że znana jest im osoba pozwanej, potwierdzali fakt jej zamieszkiwania w lokalu jak i to, że od pewnego czasu widują ją rzadko w lokalu, w którym kilka razy pojawiły się młode osoby. Zeznania te były spójne z zeznaniami pozostałych świadków (za wyjątkiem E. C., o czym będzie mowa niżej) i pozwanych. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka E. C. w tej części, w której twierdziła, że pozwana nie zamieszkuje od kilku lat w spornym lokalu. Wskazać należy, że świadek zamieszkuje na innym piętrze niż pozwana, z własnego mieszkania nie widzi mieszkania pozwanej, wychodzi z domu średnio co drugi dzień w godzinach dopołudniowych, w których większość osób pracujących nie przebywa w lokalach. Raz w tygodniu opuszcza również swój lokal by odwiedzić sąsiadkę ale zamieszkującą na tym samym piętrze. Lokal w/w nie jest również tak położony, aby świadek mogła słyszeć co dzieje się w lokalu poniżej. Jak zeznał M. D. odgłosy z innych mieszkań słyszane są w pionie, a nie pomiędzy sąsiadującymi lokalami, pomiędzy którymi akustyka jest dobra. Stąd też najprawdopodobniej twierdzenia E. C., o tym, że słyszy dzieci Państwa D.. Zeznania w/w co do nie zamieszkiwania pozwanej w lokalu są również odosobnione na tle zeznań pozostałych świadków, zwłaszcza zamieszkujących w bezpośrednim sąsiedztwie pozwanej M. i P. D.. W konsekwencji należało ocenić je jako nielogiczne i sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego i odmówić im wiary. Wskazać w tym miejscu należy, że sama pozwana potwierdziła, że „nie jest osobą zbyt towarzyską” (k.95) i nie utrzymuje kontaktów sąsiedzkich. Co do zeznań świadków małżonków D. co do częstotliwości widywania pozwanej w budynku, to w istocie nie stoją one w sprzeczności z zeznaniami pozwanej i pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Również treść zeznań M. B., która oświadczyła, że nie kojarzy pozwanych, nie wpływa na wiarygodność pozostałych zeznań, skoro świadek zamieszkała w lokalu we wrześniu 2014 r., a zatem w okresie, kiedy pozwana pracowała już w firmie spedycyjno – transportowej i często wyjeżdżała za granicę. Co więcej, jak zeznała M. K. (1), zwykle opuszczała ona lokal w bardzo wczesnych godzinach porannych a wracała w godzinach późnowieczornych, więc logiczne jest to, że świadek mógł nie odnotować jej obecności w lokalu.

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd Rejonowy uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd podkreślił, że obowiązek wskazania przyczyny wypowiedzenia umowy najmu, wynikający z art. 11 ust. 1 zd. 2 ustawy ma nie tylko formalny charakter, ale wiąże się z oceną zasadności dokonanego wypowiedzenia. Obowiązkiem wynajmującego jest podanie przyczyny wypowiedzenia w taki sposób, by jego adresat poznał motywy leżące u podstaw wypowiedzenia, więc powinna być ona wskazana w sposób jasny, zrozumiały i dostatecznie konkretny. Dopiero w następnej kolejności dokonuje się oceny, czy przyczyna ta istnieje i może być uznana za uzasadniającą wypowiedzenie umowy najmu. Skoro ustawodawca wymaga dla skuteczności złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy najmu wskazania przyczyny wypowiedzenia, nie sposób uznać, by mogła to być przyczyna fikcyjna. Tym samym wskazanie przez wynajmującego pozornej przyczyny wypowiedzenia nie czyni oświadczenia o wypowiedzeniu umowy najmu prawnie skutecznym i uzasadnionym, co z kolei ma bezpośredni wpływ na ocenę zasadności roszczenia wynajmującego o opróżnienie lokalu. Sąd dodał również, iż ciężar wykazania przyczyn wypowiedzenia obciąża wynajmującego, przy czym zakres badania w toku postępowania powinien ograniczać się do okoliczności wskazanych w piśmie, obejmującym oświadczenie o wypowiedzeniu, a stanowiących przyczynę jego dokonania. Przedmiotem postępowania nie może być badanie innych okoliczności, które hipotetycznie mogłyby stanowić podstawę dokonania wypowiedzenia, co wyłącza dowodzenie przez wynajmującego zasadności wypowiedzenia umowy najmu w oparciu o inne niż wskazane w piśmie wypowiadającym umowę okoliczności. W ocenie Sądu I instancji ustalony w sprawie stan faktyczny nie daje jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że w sprawie zachodziły okoliczności opisane w punkcie 11 ust. 2 pkt 3 ustawy, które mogłyby stanowić podstawę dokonanego pismem z dnia 3 sierpnia 2015 r. wypowiedzenia. Wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wskazują, że w okresie poprzedzającym dokonane wypowiedzenia lokal przy ul. (...) nie był przedmiotem wynajmu, podnajmu jak też nie został oddany do używania osobom trzecim. Okoliczność, iż z uwagi na prowadzoną od dnia 1 stycznia 2015 r. działalność gospodarczą a do lipca 2015 r. również zatrudnienie w branży spedycyjno – transportowej pozwana często i czasami przez dłuższe okresy nie zamieszkiwała w lokalu nie daje podstaw do wnioskowania, że został on zajęty przez inny podmiot. Nie świadczy o tym w szczególności powierzenie opieki nad mieszkaniem osobie trzeciej T. P., zaprzyjaźnionemu z ojcem pozwanej, który bądź osobiście bądź przez córkę jak i jej partnera pojawiał się w lokalu, pilnując prowadzonego w 2015 r. remontu jak i udostępniając lokal celem wymiany grzejników. Podkreślić trzeba, że sporny lokal stanowił i stanowi nadal tzw. centrum życiowe pozwanej. W lokalu tym w/w mieszka od urodzenia aż do chwili obecnej, tam znajdują się wszystkie jej rzeczy osobiste i tylko w nim zaspokaja swoje potrzeby mieszkaniowe. Zgodnie z poglądem ukształtowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego na gruncie art. 691 k.c. przez stałe zamieszkanie należy rozumieć zamieszkiwanie w konkretnym mieszkaniu, w określonej miejscowości z zamiarem stałego pobytu, wyrażonym przez to, że w tym mieszkaniu i tej miejscowości skupia się życie osobiste i działalność danej osoby co oznacza ześrodkowanie przez tę osobę całej swej działalności życiowej w danym lokalu. Okresowe przebywanie poza miejscem zamieszkania uzasadnione charakterem prowadzonej działalności zawodowej nie ma żadnego wpływu na ocenę, gdzie znajduje się miejsce zamieszkania danej osoby. Takie stanowisko zajął także Sąd Najwyższy wskazując, że czasowe - uzasadnione określonymi przyczynami - przebywanie poza miejscem stałego miejsca zamieszkania nie oznacza, by najemca przestał mieszkać w „swoim" lokalu i zmienił miejsce zamieszkania (por. wyr. SN z 20 czerwca 2001, I CKN 1179/98). Znaczenia nie miało również i to, gdzie znajdowała się siedziba prowadzonej przez pozwaną działalności, skoro jej umiejscowienie podyktowane były wymogami prawnymi z uwagi na charakter prowadzonej działalności. Nie budziło również wątpliwości Sądu, że pozwana mogła koordynować zlecenia i podejmować szereg czynności pracując w trybie home office. W konsekwencji, powództwo jako nieuzasadnione podlegać musiało oddaleniu. Sąd podkreślił ponadto, że słuszny okazał się zarzut pozwanej dotyczący sprzeczności twierdzeń powódki co do podstaw i okoliczności dokonanego wypowiedzenia. Z jednej strony bowiem strona powodowa w dniu 14 kwietnia 2015 r. wydaje skierowanie do zawarcia aneksu do łączącej strony umowy najmu, do którego podpisania dochodzi w dniu 1 czerwca 2015 r., a z drugiej w dokonanym wypowiedzeniu twierdzi, że w okresie bezpośrednio poprzedzającym wydanie tegoż skierowania, dysponowała już wiedzą co do oddania lokalu w używanie osobom trzecim, wobec nie zamieszkiwania w nim pozwanej. W tym samym czasie strona powodowa prowadzi jednocześnie postępowanie związane ze złożonym przez pozwaną wnioskiem o wykup lokalu. Powyższe rodzi uzasadnione wątpliwości co do tego czy w ogóle i jakie były wyniki rzekomo przeprowadzonej w dniu 19 marca 2015 r. wizji w lokalu. O kosztach procesu Sąd orzekł mając na uwadze zasadę odpowiedzialności strony przegrywającej za wynik sprawy oraz zasadę kosztów niezbędnych i celowych i zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanych kwotę 497 zł, na którą złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanych ustalone na zasadzie § 7 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia pozwu oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa.

Apelację od wyroku wniosła strona powodowa, zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

- brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i tym samym dowolną ocenę dowodów polegającą na bezkrytycznym uznaniu zeznań świadków strony pozwanej tj. T. P. oraz J. R. oraz wyjaśnień samych pozwanych M. K. (1) oraz M. K. (2) za wiarygodne w całości, mimo, iż zeznania te były ze sobą w znacznym zakresie niespójne i sprzeczne, tym samym nie mogły stanowić podstawy do ustalenia okoliczności istotnych w niniejszej sprawie;

- przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się w odmowie wiarygodności i mocy dowodowej zeznań świadka E. C. w części, w której świadek oświadczył, iż pozwana M. K. (1) nie zamieszkuje w lokalu przy ul. (...) w K. od kilku lat, przede wszystkim dlatego, iż świadek zamieszkuje na innym piętrze, niż to na którym zlokalizowany jest sporny lokal, a zeznania tego świadka, zdaniem Sądu, nie korespondują z zeznaniami innych osób, w tym zamieszkujących w bezpośrednim sąsiedztwie pozwanej M. i P. D., podczas gdy w rzeczywistości zeznania E. C. są spójne z zeznaniami w/w osób i wykazują okoliczność, iż pozwana nie zamieszkuje spornego lokalu na stałe;

- wyprowadzenie z materiału dowodowego wniosków sprzecznych z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego i w oparciu o bezkrytyczne uznanie zeznań pozwanych i świadków strony pozwanej tj. osób zainteresowanych w stronniczym przedstawianiu faktów, iż centrum życiowym i zawodowym powódki było mieszkanie przy ul. (...) w K., podczas gdy pozwana spędziła rok czasu za granicą, a nadto prowadziła działalność gospodarczą na Śląsku w miejscowości B. (w domu rodzinnym pozwanego), a więc w znacznej odległości od spornego lokalu, co winno prowadzić do wniosku, iż centrum życiowe i zawodowe pozwanej zlokalizowane było na Śląsku, a nie w K.;

2. sprzeczność ustaleń Sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym polegającą na uznaniu, iż pozwany M. K. (2) w praktyce wykonywał znaczną część obowiązków związanych z prowadzoną przez pozwaną działalnością gospodarczą, podczas gdy powyższa okoliczność nie wynika w żaden sposób z treści zeznań pozwanej, ani także z zeznań jej męża pozwanego M. K. (2), co w konsekwencji doprowadziło do błędnego uznanie, iż centrum życiowym i zawodowym pozwanej jest mieszkanie przy ul. (...) w K..

W oparciu o powyższe zarzuty strona apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, w tym orzeczenie, iż pozwanym nie przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego oraz zasądzenie na rzecz powoda kosztów procesu za obie instancje.

Pozwani w odpowiedzi na apelację wnieśli o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Strona powodowa w apelacji zarzuca m.in. brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, a tym samym dowolną jego ocenę i przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów – wyrażającej się w odmowie wiarygodności zeznań świadka E. C., w części w której świadek zeznała, że pozwana nie zamieszkuje spornego lokalu.

W ocenie Sądu Okręgowego zarzuty te nie zasługiwały na uwzględnienie. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd zasady swobodnej oceny dowodów wynikającej z art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena, dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a nadto winna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok SA w Warszawie 17 maja 2012 r., I ACa 31/12). Same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska por. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., I UK 347/11). W niniejszej sprawie tak definiowanych uchybień swobodnej oceny dowodów nie było, a ocena Sądu I instancji zakwestionowanych w apelacji dowodów nie uchybiała tym zasadom. Jednocześnie podkreślić należy, że do skutecznego zakwestionowania oceny dowodów dokonanej przez Sąd bezpośrednio dowody przeprowadzający nie jest wystarczające zaprzeczenie zgody na ocenę dokonaną przez Sąd, a niezbędne jest zaprezentowanie takich argumentów, które nie pozwolą pozostawić oceny dowodów Sądu I instancji jako wiążącej, bo zgodnej ze wspomnianymi zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

W ocenie sądu Okręgowego zaskarżony wyrok odpowiada prawu, został on bowiem wydany po przeprowadzeniu w sposób właściwy postępowania, z uwzględnieniem wszystkich wniosków dowodowych oraz po dokonaniu prawidłowej oceny całości zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków i pozwanych. Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił moc dowodową zeznań świadka – E. C.. Jak już bowiem podkreślił Sąd I instancji świadek zamieszkuje na innym piętrze niż pozwana, jest ona osobą starszą, z domu wychodzi w godzinach przedpołudniowych i to nie codziennie, nie opuszcza go w godzinach popołudniowych, czy też wieczornych, a to w zbiegu z trybem życia jaki prowadzi pozwana uzasadnia twierdzenie, że E. C. i M. K. (1) mogą nie widywać się na klatce, czy też przed budynkiem. Niewątpliwie w sprawie istotnym jest, że fakt zamieszkiwania pozwanej potwierdzili świadkowie mieszkający na tym samym piętrze co ona, a mianowicie: P. D. i M. D.. Świadkowie nie mieli najmniejszych wątpliwości, że pozwana w lokalu zamieszkuje, widują ją bowiem regularnie na terenie budynku, aczkolwiek nie często. Sąd I instancji przez pryzmat tych zeznań miał zatem podstawy do odmowy wiarygodności zeznań świadka E. C. w części, w której twierdziła, że pozwana nie zamieszkuje od kilku lat w mieszaniu przy ul. (...). Żaden ze słuchanych świadków nie potwierdził ponadto okoliczności, by w mieszkaniu nr (...), mieszkał ktoś inny niż pozwana. Okoliczność ta ma zatem decydujące znaczenie, skutkujące oddaleniem apelacji, a wcześniej powództwa przez Sąd Rejonowy, bowiem jak podkreślił Sąd I instancji podstawą wypowiedzenia stosunku najmu było rzekome podnajęcie, czy też oddanie do używania mieszkania osobie trzeciej bez zgody wynajmującego, a więc przesłanka przewidziana w art. 11 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie praw lokatorów. Sąd Okręgowy z pełną stanowczością stwierdza, że taka okoliczność w rozpoznawanej sprawie nie miała miejsca, zaprezentowany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia by sporny lokal został udostępniony przez pozwaną osobom trzecim do korzystania. Z zeznań świadków w sposób nie budzący wątpliwości wynika, że osoby, które w czasie nieobecności pozwanej przebywały w mieszkaniu nie korzystały z niego, a jedynie sprawowały nad nim opiekę, w zakresie w jakim było to wymagane. Żaden ze świadków nie potwierdził, by lokal został udostępniony osobom trzecim do korzystania, przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało tylko, że w mieszkaniu przebywała osoba trzecia jedynie w okresie, w którym przeprowadzany był remont instalacji centralnego ogrzewania. Sąd Rejonowy wyprowadził zatem logiczne wnioski z zaproponowanego materiału dowodowego i prawidłowo ustalił, że centrum życiowe pozwanej zlokalizowane jest w lokalu przy ul. (...) w K.. Okoliczności tej nie może zmieniać fakt, że pozwana na dłuższe okresy wyjeżdżała z K.. Sąd Rejonowy zasadnie przyjął, że centrum rodzinne i zawodowe koncentruje się w mieszkaniu przy ul. (...), w lokalu tym zamieszkuje od urodzenia, a z uwagi na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej niektóre czynności zawodowe może wykonywać nie opuszczając mieszkania. Sąd Okręgowy nie znajduje również podstaw do kwestionowania ustaleń Sądu I instancji w pozostałym zakresie, a mianowicie, że pozwany M. K. (2) wykonywał znaczną cześć obowiązków związanych z prowadzoną przez żonę działalnością gospodarczą, powyższe w sposób bezpośredni wynika z zeznań pozwanego jak również z okoliczności związanych z charakterem prowadzonej działalności.

Z podanych przyczyn, apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu, na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 §1 k.p.c. – zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanych ustalone na podstawie § 7 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r.

SSO Krzysztof Wąsik SSO Beata Kurdziel SSO Barbara Kursa