UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu M. J. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że powód nie spełnił warunku posiadania 15 letniego stażu pracy w szczególnych warunkach, bowiem nie zaliczono mu pracy w okresie od 20.02.1978r. do 31.12.1998r. w Spółdzielni Usług Rolniczych w G., z uwagi na braki formalne świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od tej decyzji powód wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury z uwagi na to, że w spornym okresie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu w warunkach szczególnych, powołując dowody ze świadków.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód, urodzony (...), zatrudnił się w Spółdzielni Kółek Rolniczych w G. 20 lutego 1978r. jako ślusarz - mechanik. W 1973r. ubezpieczony skończył szkołę zawodową, uzyskując zawód ślusarz - mechanik. Od początku zatrudnienia ubezpieczony pracował jako tokarz i toczył piasty, obsługując tokarkę uniwersalną. Po roku pracy ubezpieczony, oprócz czynności tokarza wykonywał czynności spawacza mimo, że nie miał formalnych uprawnień do spawania, które zdobył w 1988 r., co wynika z książki spawacza wydanej ubezpieczonemu 14.09.1988 r. Ubezpieczony wykonywał więc w trakcie zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w G. w zależności od potrzeb obowiązki i tokarza i spawacza. Spółdzielnia współpracowała z różnymi podmiotami gospodarczymi w tym z Fabryką (...) w P. i w związku powyższym ubezpieczony wykonywał w trakcie spornego zatrudnienia spawanie zaczepów i elementów do snopowiązałek. Po zakończeniu kooperacji z fabryką z P., w Spółdzielni Kółek Rolniczych w G. więcej było zleceń dotyczących czynności toczenia. W czasie realizacji kontraktu wiążącej Spółdzielnię z zakładami (...) w B. ubezpieczony zajmował się zarówno toczeniem jak i spawaniem. W Spółdzielni Kółek Rolniczych w G. było zatrudnionych więcej spawaczy, bo było więcej zleceń na spawanie. Tokarzy było 4-5. Czynności toczenia zajmowały ubezpieczonemu mniej więcej 1/3 czasu pracy. W zaświadczeniu z dnia 2.04.1981 r. znajdującym się w aktach osobowych ubezpieczonego potwierdzono, że ubezpieczony zatrudniony jest w Spółdzielni Kółek Rolniczych od 20.02.1978 r. na stanowisku ślusarza mechanika. Z angażu z dnia 31.01.1990 r. wynika także iż od dnia 1.01.1990 r. powierzono ubezpieczonemu obowiązki tokarza. W aktach osobowych ubezpieczonego brak dokumentów świadczących o powierzeniu ubezpieczonemu obowiązków spawacza. W świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 28.09.2001 r. wskazano, że ubezpieczony pracował w okresie id 20.02.1978 r. do 30.09.2001 r. jako spawacz. W świadectwie pracy z dnia 28.09.2001 r. pracodawca wskazał, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia pracował jako spawacz i tokarz.

. dowód: dokumenty w aktach osobowych powoda- angaż z dnia 31.01.1990 , zaświadczenie z dnia 2.04.1981 r., świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 28.09.2001 r. , świadectwo pracy z dnia 28.09.2001 r., odpis książki spawacza w aktach rentowych, zeznania E. C. (1) i S. F. i częściowo ubezpieczonego zapis A/V rozprawy k.32

Powód złożył wniosek o emeryturę 4.10.2016 r.

dowód: wniosek w aktach rentowych powoda.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów w aktach osobowych powoda oraz w jego aktach rentowych , których prawdziwości strony nie kwestionowały oraz zeznań świadków E. C. (1) i S. F. i częściowo zeznań ubezpieczonego. Z zeznań świadków wynika w sposób nie budzący wątpliwości, że ubezpieczony nie pracował w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako spawacz, bowiem wykonywał zarówno czynności tokarza jak i spawacza, w zależności od zleceń uzyskanych przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych w G. a czynności toczenia zajmowały ubezpieczonemu mniej więcej 1/3 czasu pracy. Świadkowie E. C. (1) i S. F. pracowali razem z ubezpieczonym na jednej hali ( E. C.) a świadek F. w innym pomieszczeniu ale na bieżąco stykał się ubezpieczonym, dlatego ich zeznania opisują pracę ubezpieczonego na podstawie własnych obserwacji i z tego względu są wiarygodne a ponadto to powód wskazał te osoby na okoliczność jego pracy w spornym okresie.

Sam ubezpieczony także, zeznając przed Sądem Okręgowym stwierdził, że w pierwszym roku pracy wykonywał jedynie czynności tokarza, co w oczywisty sposób podważa prawdziwość świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach wydanego ubezpieczonemu, które wskazywało cały okres pracy ubezpieczonego jako okres pracy spawacza. Dalszej części zeznań ubezpieczonego, który twierdził, że pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako spawacz, Sąd nie dał wiary, bowiem przeczą temu zeznania świadków ubezpieczonego oraz dokumenty w aktach osobowych ubezpieczonego wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia. Podkreślić też trzeba, że w aktach osobowych ubezpieczonego brak jakichkolwiek dokumentów osobowych potwierdzających powierzenie przez pracodawcę ubezpieczonemu obowiązków spawacza a książka spawacza została wydana ubezpieczonemu dopiero 14.09.1988 r. a więc po ponad 10 latach po rozpoczęciu tego zatrudnienia. W tej sytuacji Sąd Okręgowy nie dał wiary ubezpieczonemu, że po upływie roku pracy w Spółdzielni Kółek Rolniczych w G. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w warunkach szczególnych jako spawacz. Przeczą temu również zeznania samego ubezpieczonego, który w trakcie tych zeznań stwierdził, że w razie potrzeby obsługiwał tokarkę i zajmowało mu to tydzień albo dwa raz na pół roku.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, zdaniem Sądu Okręgowego, w sposób niebudzący wątpliwości, że powód w spornym okresie nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach wymienionej w dziale XIV pkt. 12 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 8.02.1983r. w sprawie w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze a tylko spełnienie tego warunku pozwoliłoby na przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury. Ubezpieczony wykonywał w spornym okresie zarówno pracę tokarza jak i pracę spawacza a jedynie czynności spawania zaliczane są do pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu załącznika A do cyt.rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8.02.1983 r. Sam fakt wystawienia ubezpieczonemu świadectwa pracy w szczególnych warunkach, wobec innych dowodów podważających jego prawdziwość nie może skutkować przyznaniem ubezpieczonemu prawa do emerytury.

Sąd dokonał następnie oceny ustalonego stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią art. 184. ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego( art. 184 ust. 2).

Zgodnie z treścią art.32 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 ( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.) W myśl ustępu 2 art.32 cytowanej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ustępie 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z powołanymi przepisami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Zaliczenie nieudokumentowanych, spornych okresów pracy w szczególnych warunkach do stażu pracy uprawniającego do wcześniejszej emerytury wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Nie ulega wątpliwości, że w postępowaniu o świadczenie emerytalno-rentowe dopuszczalne jest – jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r. (III UZP 5/85, LEX nr14635) – przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu jego likwidacji lub zniszczenia dokumentów dotyczących zatrudnienia.

Okres pracy w warunkach szczególnych można również ustalić w postępowaniu sądowym na podstawie akt osobowych pracownika.

Skoro postępowanie dowodowe nie potwierdziło faktu pracy powoda w spornym okresie w szczególnych warunkach o których mowa w dziale XIV pkt.12 załącznika A do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r., Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴§1 k.p.c. orzekł jak w wyroku.

SSO Ewa Milczarek

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE