UZASADNIENIE

W dniu 12 października 2017 r. (data wpływu) pełnomocnik powodów A. K. (1) i A. K. (2) złożył pozew przeciwko Skarbowi Państwa- Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w Z., w którym wniósł o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi o sygn. akt I ACa 996/14 oraz Sądu Okręgowego I C 17/11 w całości z powodu niemożności wyegzekwowania wyroku z powodu jego wady, alternatywnie o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w części powyżej kwoty 567.800 zł i tym samym ograniczenie tytułu wykonawczego do kwoty 567.800 zł, alternatywnie o umorzenie prowadzenie egzekucji z powodu nieistnienia wyroku w części umożliwiającej egzekucję, o ustalenie nieistnienia zobowiązania należności dla wierzyciela z powodu błędów poczynionych w wyroku Sądu Okręgowego i Sądu Apelacyjnego, alternatywnie o ustalanie na zasadach określonych w art. 189 k.p.c. w związku z art. 533 k.c. istnienia zobowiązania do zapłaty po stronie osoby trzeciej w wysokości 567.800 zł, (pozew k. 2-8).

W odpowiedzi na pozew pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. zastępowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych na rzecz Skarbu Państwa-Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, (odpowiedź na pozew k. 284-296).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Pozwani A. i A. K. (2), przenieśli na swoich synów M. i J., w drodze umów darowizny i dożywocia kilka nieruchomości położonych w Z. i we wsi J.. W dniu 28 stycznia 2011 roku, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Z. wniósł do Sądu Okręgowego w Sieradzu, pozwy o uznanie czynności prawnych za bezskuteczne, przeciwko M. K. i małoletniemu J. K.. Wartość przedmiotu sporu została określona na kwotę 60.002.131,96 zł i nie została zakwestionowana przez pozwanych przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. W dniu 8 kwietnia 2011 roku, Sąd Okręgowy połączył sprawy do wspólnego rozpoznania i nadał sprawie sygnaturę akt I C 17/11. Wyrokiem z dnia 4 marca 2014 roku, Sąd Okręgowy w Sieradzu uwzględnił w całości powództwa Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z.. Od tego wyroku obaj pozwani wnieśli apelację. W dniu 22 stycznia 2015 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi wydał wyrok oddalający apelacje. Pozwani wnieśli od tego wyroku skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 30 marca 2016 roku, sygn. akt II CSK 632/15 odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. W dniu 5 maja 2016 roku Naczelnik Urzędu Skarbowego w Z. odebrał odpis skargi pozwanych o wznowienie postępowania przed Sądem Apelacyjnym (I ACa 996/14) wraz z zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału zobowiązującym do zajęcia stanowiska w terminie 7 dni. Jako podstawę wznowienia, pozwani przywołują art. 403 § 2 k.p.c. ujawnienie nowych okoliczności i nowych dowodów, których strona nie mogła powołać w poprzednim postępowaniu. Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił tę skargę. W październiku 2016 r. Samodzielny Referat Spraw Wierzycielskich pozwanego (...), celem prowadzenia egzekucji administracyjnej z majątku wspólnego pozwanego A. K. (1) i pozwanej A. K. (2), do (...) Referatu Egzekucji Administracyjnej: 3 odpisy wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 08 czerwca 2016 r., sygn. akt 1 ACa 996/14, 28 dalszych tytułów wykonawczych obejmujących zaległości podatkowe A. K. (1), tożsame z zaległościami objętymi administracyjnymi tytułami wykonawczymi o numerach wskazanych w wymienionym wyroku łącznym Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 4 marca 2014 r., sygn. akt I C 17/11. Wierzyciel podatkowy, mając na uwadze stan zaawansowania postępowania egzekucyjnego z części nieruchomości prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Zduńskiej Woli A. N. wniósł o podjęcie egzekucji z trzech nieruchomości, dla których są urządzone następujące księgi wieczyste: KW (...) Z., ul. (...) - nieruchomość gruntowa nr działki (...) o pow. 0,0802 ha, nieruchomość obciążona hipoteką, udział 100/100 M. K., KW (...) J. - nieruchomość gruntowa zabudowana nr działek (...) o łącznej pow. 5,5746 ha, brak obciążeń hipotecznych nieruchomości, udział 100/100 J. K., KW (...) Z., ul. (...) - nieruchomość gruntowa niezabudowana nr działki (...) o pow. 0,1118 ha, brak obciążeń hipotecznych, udział 100/100 J. K.. W listopadzie 2016 r. (...) Referat Spraw Wierzycielskich (...), celem prowadzenia egzekucji administracyjnej z majątku wspólnego zobowiązanej p. A. K. (2), NIP (...), zam. ul. (...), (...)-(...) Z., oraz jego małżonki - p. A. K. (1), NIP (...), zam. (...)-(...) Z., ul. (...), na podstawie art. 29 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (j. t: Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) w związku z art. 27c ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (j. t.: Dz. U. z 2016 roku, poz. 599 ze zm.), przekazał do (...) Referatu Egzekucji Administracyjnej: 7 odpisów wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi I Wydział Cywilny z dnia 22 stycznia 2016 r., sygn. akt I ACa 996/14 ze stwierdzeniem jego prawomocności i skuteczności oraz 15 dalszych tytułów wykonawczych w siedmiu egzemplarzach obejmujących zaległości podatkowe p. A. K. (2), tożsame z zaległościami objętymi administracyjnymi tytułami wykonawczymi o numerach wskazanych w w/w wyroku łącznym Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 4 marca 2014 r., sygn. akt I C 17/11.

Wierzyciel podatkowy wniósł o podjęcie egzekucji z niżej wskazanych trzech nieruchomości, dla których są urządzone następujące księgi wieczyste: KW SR 1 (...) Z., ul. (...) - nieruchomość gruntowa nr działki (...) o pow. 0,0802 ha, obciążona hipoteką, udział 100/100 M. K., KW (...) J. - nieruchomość gruntowa zabudowana nr działek (...) o łącznej pow. 5,5746 ha - wg orzeczenia SO (5,5690 ha wg KW), brak obciążeń hipotecznych, udział 100/100 J. K., KW (...) Z., ul. (...)- nieruchomość gruntowa niezabudowana nr działki (...) o pow. 0,1118 ha, brak obciążeń hipotecznych, udział 100/100 J. K.. Ponadto, wierzyciel podatkowy wniósł o podjęcie egzekucji z 5/100 udziału p. A. i A. K. (1) w niewydzielonych częściach nieruchomości - praw własności do niżej wskazanych trzech nieruchomości, dla których są urządzone następujące księgi wieczyste: KW (...) Z., ul. (...) nieruchomość gruntowa zabudowana nr działki (...) o pow. 2,0529 ha oszacowana przez biegłego w dniu 02.06.2016 r. na 2.704.905,00 zł. obciążona hipoteką, udział 5/100 oszacowany 135.245,25 zł A. i A. K. (1) udział (umowa dożywocia), 95/100 M. K., KW (...) J. - nieruchomość gruntowa zabudowana nr działki (...) o pow. 1.119 m2, 150/8 o pow. 9.996 m2 oszacowane przez biegłego w dniu 02.06.2016 r. na 2.776.884,00 zł, obciążona hipoteką, udział 5/100 oszacowany 138.849,20 zł. A. i A. K. (1), udział 95/100 M. K., KW (...), J. - nieruchomość niezabudowana nr działki (...) o pow. 2.5968 ha, oszacowane przez biegłego w dniu 02 czerwca 2016 r. na 1.663.400,00zł, obciążona hipoteką, udział 5/100 oszacowany 83.170,20 zł. A. i A. K. (1), udział 95/100 M. K.. W dniu 08 listopada 2016 roku na podstawie zawiadomień organ egzekucyjny dokonał zajęć nieruchomości ,dla których Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgi wieczyste nr (...). Zajęcia obejmowały 28 szt. tytułów wykonawczych o numerach SM (...). W dniu 09 listopada 2016 roku na podstawie zawiadomień organ egzekucyjny dokonał zajęć ułamkowych części 5/100 ww. nieruchomości. Zajęcia obejmowały 1 tytuł wykonawczy o numerze SM (...). Do wszystkich wskazanych zajęć nastąpił zbieg egzekucji sądowej i administracyjnej, gdzie łączną egzekucję prowadził Komornik Sądowy A. N.. W toku prowadzonej egzekucji Komornik Sądowy nadesłał operaty szacunkowe nieruchomości, dla których prowadzone są wyżej wymienione księgi wieczyste. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Zduńskiej Woli A. N. w postanowieniu z dnia 30 marca 2017 r., Km 2076/14-Km 2104/14, Km 1039/13, Km 413/13 wskazał, iż z egzekucji sądowej prowadzonej z sześciu nieruchomości: KW (...), KW (...), KW SR 1 (...), KW (...), KW (...) należących do dłużników A. K. (1) i A. K. (2) uzyskano kwotę 140.447,25 zł., z której na rzecz Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. przypadła kwota 93.716,03 zł. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Zduńskiej Woli A. N. w postanowieniu z dnia 23 czerwca 2017 r., Km 962/16 i inne wskazał, iż z egzekucji sądowej prowadzonej z trzech nieruchomości: KW (...), KW SR 1 (...), KW (...) należących do dłużników A. K. (1) i A. K. (2) uzyskano kwotę 267.948,34 zł., z której na rzecz Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. przypadła kwota 199.148,20 zł.

Postanowieniem z dnia 16 listopada 2017 r. podatkowy organ egzekucyjny, z uwagi na toczące się postępowania przed Sądem Rejonowym i Okręgowym z powództwa M. i J. K. dłużników po skardze pauliańskiej oraz zobowiązanych zawiesił postępowania egzekucyjne prowadzone wobec A. K. (1). Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Zduńskiej Woli A. N. postanowieniem z dnia 23 listopada 2017 r., Km 193/17 zawiesił postępowania egzekucyjne prowadzone wobec A. K. (1) i A. K. (2). Na dzień 20 grudnia 2017 r. zaległości podatkowe wobec Skarbu Państwa - Urzędu Skarbowego w Z. wynoszą: A. K. (1) - z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2003-2005 oraz VAT za miesiące 12/2003 r. - 01/2006 r. w łącznej wysokości 44.679.062,97 zł, plus odsetki 55.366.789,00 zł, A. K. (2) - z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2003-2005 oraz VAT za miesiace 04,07-10/2004 r., 05-12/2005 r. w łącznej wysokości 955.922,54 zł, plus odsetki 1.287.804,00 zł, (dowód: kserokopia wyroku SO w Sieradzu k. 15-16, kserokopia wyroku SA w Łodzi k. 17, kserokopia aktu notarialnego k. 18-20, 21-22, 258-261,operat szacunkowy k. 23-48, wypis z księgi wieczystej k. 53-57, 132-142, 170-210, 247-257, materiał fotograficzny k. 58-70, 111-122, 147-156, 211-236, 262-270, operat szacunkowy k. 71-89, wypisy z rejestru gruntów k. 90-91, opinia (...)kserokopia aktu notarialnego k. 143-146, 162-168, lista zaległości k. 320, 321, kserokopia postanowienia Komornika k. 322 -324, 325-327, 328, pisma Naczelnika US w Z. k. 329, 330).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo wniesione przez pełnomocnika powodów okazało się niezasadne i jako takie zasługiwało na oddalenie. Na wstępie wskazać należy, że treść wniesionego przez stronę powodową roszczenia sprowadzała się w zasadzie do wzruszenia prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z dnia 4 marca 2014 roku w sprawie o sygn. akt I C 17/11, mocą którego uwzględnił w całości powództwo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z., co z oczywistych względów leżało poza kognicją Sądu. Odnosząc się w kolejności do roszczeń strony powodowej przypomnieć należy, że art. 840 k.p.c. w § 1 stanowi, że dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli:

1) przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście;

2) po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne;

3) małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

Ponadto, zgodnie z art. 840 § 2 k.p.c, jeżeli podstawą egzekucji jest tytuł pochodzący od organu administracyjnego, do stwierdzenia, że zobowiązanie wygasło lub nie może być egzekwowane, powołany jest organ, od którego tytuł pochodzi. Podkreślić w tym miejscu należy, że wierzyciel pauliański, w tym konkretnym przypadku Naczelnik Urzędu Skarbowego w Z. chcąc uzyskać zaspokojenie z przedmiotów, które weszły do majątku osoby trzeciej musiał legitymować się tytułem wykonawczym przeciwko dłużnikowi oraz wyrokiem uwzględniającym powództwo pauliańskie przeciwko osobie trzeciej. Wynika to z faktu, iż wyrok uwzględniający powództwo o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną jest wyrokiem kształtującym i w zestawieniu z tytułem wykonawczym jest podstawą do sięgnięcia do majątku osoby trzeciej w zakresie przedmiotu, który na skutek tej czynności wyszedł z majątku dłużnika albo do niego nie wszedł. W przypadku gdy wierzyciel legitymuje się wyrokiem pauliańskim w stosunku do osoby trzeciej oraz tytułem wykonawczym w stosunku do dłużnika, wniosek o wszczęcie egzekucji kierowany jest przeciw dłużnikowi, ale organ egzekucyjny może skierować egzekucję do przedmiotu czynności uznanej za bezskuteczną który należy do osoby trzeciej. Stronami postępowania egzekucyjnego są przy tym jedynie wierzyciel oraz dłużnik, a sam tytuł wykonawczy istnieje tylko w stosunku do dłużnika. Innymi słowy — tytułem tym nie jest wyrok pauliański, który jedynie umożliwia objęcie węzłem egzekucyjnym przedmiotu bezskutecznej czynności prawnej, który należy do osoby trzeciej. Wyrok pauliański nie jest tytułem egzekucyjnym i nie podlega zaopatrzeniu w klauzulę wykonalności, dlatego też nie jest możliwe wystąpienie z powództwem opozycyjnym przeciwko takiemu wyrokowi. W niniejszej sprawie tytułem wykonawczym stanowiącym postawę wszczęcia egzekucji jest administracyjny tytuł wykonawczy, a więc sposoby „obrony" przed nim są przewidziane zasadniczo w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Wytoczenie powództwa opozycyjnego przeciwko administracyjnemu tytułowi wykonawczemu jest dopuszczalne jedynie względem tytułów, które podlegają zaopatrzeniu w sadowa klauzule wykonalności (art. 777 § 1 pkt 3 k.p.c.), przy czym sytuacja taka nie zachodzi w rozpatrywanej sprawie. Nawet jednak w takim przypadku sąd nie może badać zasadności roszczenia objętego tytułem egzekucyjnym, do tego bowiem uprawniony jest wyłącznie organ administracyjny. Z powołanych względów powództwo A. i A. K. (1) o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności we wszystkich wskazanych w petitum pozwu wersjach podlegało oddaleniu.

Poza tym argumentacja powodów dotycząca niemożności wyegzekwowania wyroku z powodu jego wady nie pozostaje w jakimkolwiek związku z przesłankami uzasadniającymi skorzystanie z powództwa opozycyjnego. Wadliwość wyroku jest przez powodów mylnie utożsamiana z brakiem określenia wysokości dochodzonej wierzytelności w sentencji wyroku. W tym miejscu należy zauważyć, iż wierzytelności strony powodowej objęte ochroną pauliańską zostały wykazane załączonymi do pozwu dokumentami urzędowymi — w tym administracyjnymi tytułami wykonawczymi, z którymi prawo wiąże domniemanie autentyczności i prawdziwości (art. 244 k.p.c). Spełniony został zatem wymóg ukształtowany w judykaturze sprecyzowania chronionej wierzytelności poprzez wskazanie jej pieniężnego i wymagalnego charakteru, tytułu prawnego i aktualnej wysokości. Sentencja samego wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu zawierała prawidłowe określenie wierzytelności poprzez wskazanie odpowiednich tytułów wykonawczych, z treści których wynika zarówno podstawa prawna wierzytelności, jak i ich wysokość. Jak wskazuje się w orzecznictwie, ochrony przewidzianej w art. 527 i nast. k.c. można udzielić takiemu wierzycielowi, którego wierzytelność względem dłużnika jest realna i skonkretyzowana, a nie hipotetyczna. Konieczność skonkretyzowania wierzytelności nie musi przy tym bezwzględnie oznaczać wskazania jej wysokości w dniu wyrokowania, co w wielu przypadkach byłoby również niecelowe. Pozostaje bowiem sprawą oczywistą, że wysokość wierzytelności ulega zmianie, choćby w związku z wzrostem wysokości należnych odsetek. W tym miejscu raz jeszcze należy zwrócić uwagę, że podstawą prowadzenia egzekucji w tego typu sprawach są łącznie wyrok pauliański oraz administracyjne tytuły wykonawcze, co powoduje, że nie zachodzi niebezpieczeństwo nieuprawnionej ingerencji w prawa osób trzecich odpowiadających jedynie z przedmiotów ubezskutecznionych czynności prawnych. Wysokość chronionych akcją pauliańską wierzytelności wynika bowiem wprost z treści odpowiednich tytułów. Argumenty te należy również odnieść do dochodzonych przez stronę powodową roszczeń o umorzenie prowadzenia egzekucji z powodu niemożności prowadzenia egzekucji z powodu nieistnienia wyroku w części umożliwiającej egzekucję oraz roszczeń o ustalenie nieistnienia zobowiązania należności dla Wierzyciela z powodu błędów poczynionych w wyroku Sądu Okręgowego i Sądu Apelacyjnego, które - jak wskazuje się w judykaturze są postaciami powództwa opozycyjnego. Podnieść również należy, że zarzut, iż egzekucja skierowana do przedmiotu czynności prawnej uznanej za bezskuteczną wchodzącego w skład majątku osoby trzeciej, narusza jej prawa, gdyż po wydaniu wyroku pauliańskiego zaspokoiła ona wierzytelność wierzyciela (art. 533 k.c), przysługuje jedynie osobie trzeciej. W takiej sytuacji możliwym jest skorzystanie przez nią z powództwa o zwolnienie przedmiotu od egzekucji (art. 841 § 1 k.p.c.) w terminie określonym w art. 841 § 3 k.p.c. Wskazać również należy, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego nie miał obowiązku „kwestionowania" wartości nieruchomości wskazanych w akcie notarialnym przez strony ubezskutecznionej umowy darowizny z dnia 2 lutego 2006 roku. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny, górnym zakresem odpowiedzialności osoby trzeciej pozostaje rzeczywista, a nie zadeklarowana przez strony kwestionowanej umowy wartość korzyści, którą osoba trzecia uzyskała w wyniku skarżonej czynności prawnej, przy czym wartość tej korzyści oceniana jest według stanu na dzień jej uzyskania, ale według cen z chwili spełnienia przez osobę trzecią świadczenia na rzecz wierzyciela pauliańskiego. W okolicznościach niniejszej sprawy kwestionowanie przez Naczelnika Urzędu Skarbowego wartości nieruchomości w toku procesu pauliańskiego nie miałoby sensu z dwóch powodów. Po pierwsze, wartość otrzymanej przez osobę trzecią korzyści oceniana jest według cen z chwili spełnienia przez nią świadczenia (w okolicznościach niniejszej sprawy M. K. nie wykazał woli zaspokojenia wierzyciela pauliańskiego w toku procesu). Po drugie, podważanie tej wartości prowadziłoby jedynie do niepotrzebnego przedłużenia postępowania sądowego ze względu na konieczność powołania biegłego. Jednocześnie pozwany (powód w procesie pauliańskim) miał do dyspozycji domniemanie z art. 528 k.c, które pozwalało na stosunkowo łatwe podważenie fraudacyjnych czynności A. i A. K. (2) dokonanych w celu „ucieczki" z majątkiem. Wbrew stanowisku powodów, z tych samych powodów również sąd orzekający w sprawie z powództwa pauliańskiego nie miał obowiązku określać w treści sentencji wyroku, jakie składniki i „na jaką wartość" wyszły z majątku dłużnika. Te same powody przemawiały za odmową przyjęcia przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. zapłaty kwoty 567.800,00 zł zaoferowanej przez M. i J. K.. Dyrektywy funkcjonalne i systemowe prowadzą do wniosku, że w art. 533 k.c. chodzi o uzyskanie przez wierzyciela realnego zaspokojenia. Za taką oceną przemawia przede wszystkim wzgląd na określone alternatywnie przesłanki, których spełnienie prowadzi do zwolnienia osoby trzeciej od zadośćuczynienia roszczeniu wierzyciela. Są nimi - zaspokojenie wierzyciela albo wskazanie mienia wystarczającego do jego zaspokojenia. W świetle powyższego oraz znacznych zaległości podatkowych powodów nie sposób uznać, iż deklarując dobrowolną zapłatę w łącznej kwocie 567.800,00 zł M. i J. K. doprowadzili by do zaspokojenia wierzyciela pauliańskiego. Zaspokojenie wierzyciela w trybie art. 533 k.c. może nastąpić jedynie wtedy, gdy oferowana kwota pieniężna będzie odpowiadać wartości nieruchomości według stanu z dnia rozporządzenia nią na rzecz osoby trzeciej, ale według cen z chwili zaspokojenia.

Bez znaczenia dla ustalenia stanu faktycznego oraz rozstrzygnięcia sprawy pozostaje podnoszona przez stronę powodową okoliczność ponoszenia przez M. K. nakładów wynoszących ponad kilka milionów złotych. Okoliczność ta jest po pierwsze nieudowodniona, a po drugie - pozostaje bez znaczenia w niniejszej sprawie z przyczyn omówionych już wcześniej. Brak jest również jakiegokolwiek uzasadnienia do określenia wartości przedmiotu sporu w niniejszej sprawie na kwotę 67.000.000,00 zł.

W zakresie powództwa o ustalenie na zasadzie ort. 189 k.p.c. w zw. z art. 533 k.c. istnienia zobowiązania do zapłaty po stronie osoby trzeciej w wysokości 567.800,00 jako trafiony należy określić zarzut strony pozwanej braku legitymacji czynnej po stronie powodów. Już sama bowiem treść żądania wskazuje, że powodowie domagają się ustalenia określonej okoliczności dotyczącej osoby trzeciej i pozostaje to w sprzeczności z rozumieniem pojęcia interesu prawnego zaprezentowanym w pozwie. W niniejszej sprawie nie istnieje bowiem potrzeba wprowadzenia jasności co do konkretnego prawa lub stosunku prawnego w celu ochrony przez grożącym naruszeniem sfery uprawnień powodów. Prowadzenie przez pozwanego egzekucji dotyczy uprawnień właścicielskich M. i J. K. (pozwanych w procesie pauliańskim), nie zaś powodów, i to M. i J. K. przysługiwałoby ewentualne roszczenie. Na marginesie należy wskazać, że byłoby to ewentualnie roszczenie o wyłączenie przedmiotu od egzekucji. Ponadto M. i J. K. dochodzą ochrony prawnej w analogicznym, jak się wydaje, celu, jak powodowie w niniejszej sprawie. Nie jest zatem możliwe przypisanie uprawnienia do dochodzenia tego samego roszczenia przez podmioty znajdujące się w innych sytuacjach prawnych. Podnieść w tym miejscu należy, że interes prawny zachodzi, jeżeli sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości. Powyższe określenie interesu prawnego znalazło aprobatę w judykaturze. Skoro zaś powodowie nie mają jakiegokolwiek interesu w zgłoszonym żądaniu ustalenia, również zapadły wyrok nie mógłby wywołać oczekiwanego przez nich skutku.

Z tych względów wniesione powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd orzekł stosując zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania i zasadę zwrotu niezbędnych kosztów celowej obrony wyrażoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona, która przegrała sprawę cywilną ma obowiązek zwrotu przeciwnikowi kosztów obrony, tj. tych, które są niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Do kosztów tych zalicza się również koszty zastępstwa procesowego ( § 3). W przypadku zastępowania Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej przepis ten znajduje zastosowanie poprzez art. 99 k.p.c. w stawkach odpowiadających wynagrodzeniu adwokata ustanowionego dla strony z urzędu. W oparciu o powyższe Sąd zasądził solidarnie od powodów A. K. (1) i A. K. (2) na rzecz Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 25.000 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE