UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim postanowieniem z dnia 11 sierpnia 2016r. udzielił zabezpieczenia poprzez ustanowienie zakazu zbywania nieruchomości położonej w W., dla której Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim prowadzi księgę wieczystą Kw Nr (...) i wpisanie tego zakazu do tejże księgi wieczystej.

Uzasadniając rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy wskazując na przesłanki prawne zabezpieczenia z art. 730¹ § 1 i 2 k.p.c., stwierdził, ze roszczenie powoda jest wiarygodne, gdyż istnieje słuszna podstawa do przypuszczenia, że ono istnieje.

Sąd Rejonowy wskazał, że w niniejszej sprawie powód złożył do akt kserokopię nakazu zapłaty o sygn. akt II Nc 1911/12 z dnia 08 maja 2012r., któremu postanowieniem z dnia 10 sierpnia 2012 roku nadano klauzulę wykonalności na rzecz wierzyciela, a następnie postanowieniem z dnia 5 czerwca 2014 roku o sygn. akt II Co 928/14 nadano klauzulę na rzecz następcy prawnego wierzyciela, tj. na rzecz powoda. Powód przedłożył także do akt kserokopie nakazu zapłaty o sygn. akt II Nc 1912/12 z dnia 08 maja 2012r., któremu postanowieniem z dnia 10 sierpnia 2012 roku nadano klauzulę wykonalności na rzecz wierzyciela, a następnie postanowieniem z dnia 5 czerwca 2014 roku o sygn. akt II Co 937/14 nadano klauzulę na rzecz następcy prawnego wierzyciela, tj. na rzecz powoda.

Powód przedłożył także kserokopię aktu notarialnego, z którego wynika, że dłużniczka zawarła w dniu 24 maja 2011r. przed notariuszem w W. Śl. Z. C. umowę darowizny spornej nieruchomości na rzecz pozwanego B. N.. W konsekwencji, jak wykazał powód, doprowadziło to do umorzenia postępowania egzekucyjnego wobec skierowania tego postępowania wobec osoby, która nie jest dłużnikiem. Wskutek zawarcia wskazanej umowy dłużnik wyzbył się majątku, z którego wierzyciel (powód) mógł uzyskać zaspokojenie.

Uwzględniając powyższe okoliczności, Sąd Rejonowy, wskazując przy tym podstawę materialno prawną skargi paulińskiej, stwierdził, że roszczenie jest nie tylko wiarygodne ale również, uznał, że brak zabezpieczenia mógłby pozbawić powoda zaspokojenia, ponieważ istnieje ryzyko, że pozwany w toku rozpoznawania sprawy mógłby wyzbyć się przedmiotowej nieruchomości, co uniemożliwiłoby wykonanie wydanego w sprawie orzeczenia.

Zażalenie na to postanowienie wniósł pozwany zarzucając a) błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że objęta zabezpieczeniem nieruchomość położona w W., dla której Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim prowadzi KW Nr GL1 (...) stanowi wyłączną własność B. N., podczas gdy faktycznie B. N. jest właścicielem tej nieruchomości jedynie w ½ części; obrazę art. 527 § 2 k.c., polegającą na bezpodstawnym przyjęciu, że darowizna z dnia 24 maja 2011r. dokonana została z pokrzywdzeniem wierzycieli - podczas gdy nakazy zapłaty stanowiące podstawę roszczeń wydane zostały w dniu 8 maja 2012r. a zatem po upływie roku od zawarcia w/w darowizny; c) obrazę przepisów postępowania art. 755 § 1 k.p.c. w zw. z art. 747 k.p.c., polegającą na przyjęciu zabezpieczenia nieruchomości opisanej w KW Nr GL1 (...), gdy tymczasem w przedmiotowej księdze wieczystej jest opisane prawo własności lokalu mieszkalnego położonego w W., z którą to własnością związany jest udział wynoszący (...) części nieruchomości wspólnej, która stanowi prawo użytkowania wieczystego nieruchomości objętej KW Nr GL 1W/ (...) Sądu Rejowego w W. Wydział Ksiąg Wieczystych oraz d) bezpodstawne przyjęcie, że brak zabezpieczenia może pozbawić powoda zaspokojenia.

Na tych podstawach wniósł o oddalenie wniosku o zabezpieczenie, względnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi 1 instancji.

W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od

Sygn. akt III Cz 1891/16

pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do regulacji prawnej z art. 730 § 1 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia, które po myśli art. 732 k.p.c. udzielanej jest na wniosek, a w wypadkach, w których postępowanie może być wszczęte z urzędu - także z urzędu.

Przesłanki zabezpieczenia ustawodawca uregulował w regulacji prawnej z art. 730¹ § 1 k.p.c., zgodnie z którym, udzielenie zabezpieczenia uzależnione jest od wykazania uprawdopodobnienia roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, który stosownie do § 2 tego artykułu, istnieje w przypadku, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Jak wskazuje się w doktrynie interes w udzielenie zabezpieczenia może się również wyrażać „w potrzebie uzyskania natychmiastowej ochrony prawnej o treści nieróżniącej się od ochrony żądanej w merytorycznym postępowaniu w sprawie.” [w: D. Z. - Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające, Komentarz, Komentarz do art. 730¹ Kodeksu postępowania cywilnego, LEX, 2013].

Sąd udzielając zabezpieczenia opiera się jedynie na uprawdopodobnieniu podnoszonych i wykazanych przez uprawnione. Przyjęty w niniejszej regulacji prawnej wymóg jedynie uprawdopodobnienia stanowi odejście od ścisłego formalizmu dowodowego. Tym samym uwzględnienie zgłaszanego wniosku następuje w przypadku gdy strona wykaże, choć w sposób nie dający pewności, że powołane okoliczności są wiarygodne i prowadzą do uznania opisanego na ich podstawie stanu faktycznego. Stanowi to więc rygor zdecydowanie słabszy niż w przypadku konieczności udowodnienia tych przesłanek.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Katowicach w postanowieniu z dnia 20 września 2012r. (I ACz 850/12), roszczenie jest uprawdopodobnione, jeżeli istnieje szansa na jego istnienie. Wniosek ten może się w ostatecznym rezultacie okazać fałszywy w świetle głębszej analizy stanu faktycznego i prawnego, co jednak nie ma wpływu na ocenę zasadności udzielenia zabezpieczenia, gdyż istotą postępowania zabezpieczającego jest to, że sąd dokonuje jedynie pobieżnej analizy dostarczonego przez wnioskodawcę materiału dowodowego.

Wskazane powyżej uprawdopodobnienie roszczenia, sprowadza się do wykazania prawdopodobieństwa prawdziwości danego faktu i traktowane jest jako środek zastępczy dowodu w ścisłym znaczeniu. Zgodnie z art. 243 k.p.c. uprawdopodobnienie zwolnione jest z zachowania szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym, co jednak przy ocenie wniosku nie wyłącza stosowanie przez sąd dyrektyw wynikających z art. 233 § 1 i 2 k.p.c. Nadto należy zwrócić uwagę, iż uprawdopodobnienie nie może opierać się jedynie na twierdzeniu strony. Uprawdopodobnienie okoliczności faktycznej może nastąpić nie tylko przy pomocy dowodów pisemnych przedłożonych sądowi przez wnioskodawcę, lecz także za pomocą innych dowodów (ze świadków itp.), które wymagają podjęcia przez sąd odpowiednich czynności w postępowaniu dowodowym (porównaj: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 1951 r., C 398/51). Tym samym uwzględnienie zgłaszanego wniosku następuje w przypadku gdy strona wykaże, choć w sposób nie dający pewności, że powołane okoliczności są wiarygodne i prowadzą do uznania opisanego na ich podstawie stanu faktycznego. Stanowi to więc rygor zdecydowanie słabszy niż w przypadku konieczności udowodnienia tych przesłanek. Powyższe okoliczności dają również podstawę do odejścia od rygorystycznego przestrzegania zasady swobodnej oceny dowodowej, choć nie może prowadzić do dowolnej oceny dowodowej.

Powódka, wnosząc o udzielenie zabezpieczenia, swoje roszczenie oparła na konstrukcji skargi paulińskiej normowanej przez przepisy art. 527 k.c. i następne. Zgodnie z nim, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynność i za

Sygn. akt III Cz 1891/16

bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Dalsze przepisy wskazują nadto na dalsze przesłanki i domniemania.

Powódka wskazała, że jej wierzytelność wynika z nakazów zapłaty wydanych przeciwko A. N. (k. 25, 38) przez jej poprzednika prawnego, a nadto, iż uprawnienia z tych tytułów przeszły na powódkę (k. 27, 40). Wskazać nadto należy, że roszczenia te wynikały z umowy pożyczki zawartej w dniu 2 października 2009r. (k. 19) oraz umowy pożyczki zawartej w dniu 13 września 2009r. (k. 35). Nadto wskazała (i wykazała), że po jej zawarciu dłużnik dokonał darowizny na rzecz pozwanego będącego jej synem (k. 51 – 52). Wykazane zostało również, że poprzednik prawny wierzyciela skierował egzekucję do dłużnika, jednak ze względu na brak środków do jej skutecznego prowadzenia, została ona umorzona (k. 28). W świetle zatem powyższego, nie mogło być podstaw do stwierdzenia, że Sąd Rejonowy dokonał błędnego zastosowania art. 730¹ § 1 k.p.c.

Niemniej jednak zasadny był zarzucany błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że objęta zabezpieczeniem nieruchomość położona w W., dla której Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim prowadzi KW Nr GL1 (...) stanowi wyłączną własność B. N.. Jak jednoznacznie wynika z umowy darowizny, jej przedmiotem był wyłącznie udział wynoszący ½. Zatem z uwzględnieniem tej okoliczności, zasadne stało się skorygowanie zaskarżonego orzeczenia poprzez określenie, iż przedmiotem zabezpieczenia nie może być ustanowienie zakazu zbywania całego przedmiotu darowizny, a jedynie jej udziału wynoszącego ½, który stanowił rzeczywistą wartość przysporzenia pozwanego na podstawie rzeczonej powyżej umowy darowizny.

Z tych względów, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c.

Jeżeli natomiast chodzi o żądanie zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego zostanie on rozpoznany przez Sąd pierwszej instancji w orzeczeniu kończącym postępowanie na zasadzie art. 108 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.

SSR (del.) Patrycja Reichel

SSO Tomasz Pawlik

SSO Andrzej Dyrda

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE