UZASADNIENIE

Powód T. S. wniósł o zasądzenie od pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 1.738,40 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 maja 2016 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że wskutek zdarzenia z dnia 14 kwietnia 2016 r., uległ uszkodzeniu samochód marki B. o numerze rejestracyjny (...) 9AX2, stanowiący własność poszkodowanej Z. H.. Ubezpieczycielem od odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji drogowej była pozwana. Pozwana wypłaciła na rzecz poszkodowanej kwotę 6.243,33 zł tytułem kosztu naprawy pojazdu oraz 1.359,15 zł tytułem kosztu najmu pojazdu zastępczego. Powód wstąpił w prawa poszkodowanej na podstawie umowy cesji z dnia 16 kwietnia 2016 r. Wobec zastrzeżeń co od wysokości przyznanego odszkodowania w zakresie kosztów naprawy, powód dokonał przeliczenia wysokości szkody w pojeździe i określił koszt naprawy pojazdu na kwotę 6.573,38 zł. Zatem powód pozwem dochodzi różnicy w wysokości 330,05 zł. Powód wskazał również, że domaga się zapłaty nieuregulowanej kwoty 1.408,35 zł tytułem poniesionych przez poszkodowaną kosztów najmu pojazdu zastępczego.

W dniu 30 stycznia 2017 roku Sąd Rejonowy w Tychach wydał w sprawie VI GNc 3510/16 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwana (...) S.A. w W. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana podniosła, że naliczony przez powoda koszty wynajmu samochodu zastępczego jest zważony oraz, że zasadnym był jedynie 13 dniowy okres wynajmu samochodu zastępczego. Pozwana wskazała również, że poszkodowana korzystając z oferty powoda przyczyniła się do powiększenia rozmiarów szkody, gdyż pozwana zaoferował poszkodowanej zorganizowanie pojazdu zastępczego i poinformował poszkodowaną o akceptowanych przez pozwana stawkach najmu w razie skorzystania z oferty innej niż zaproponowana przez pozwaną. Ponadto pozwana zakwestionowała roszczenie powoda w zakresie dochodzonej kwoty 300,05 zł, uznając przyjętą przez warsztat naprawczy stawkę za roboczogodzinę za rażąco wygórowaną.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny.

Dnia 14 kwietnia 2016 r., uległ uszkodzeniu samochód marki B. o numerze rejestracyjny (...) 9AX2, stanowiący własność poszkodowanego Z. H.. Ubezpieczycielem od odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji drogowej była pozwana.

Okoliczności bezsporne.

Pojazd zastępczy był niezbędny poszkodowanej do dojazdów do pracy, lekarza oraz wykonywania czynność dnia codziennego. Poszkodowana nie posiada możliwości odliczenia podatku VAT od kosztów naprawy pojazdu.

Dowód: oświadczenie (k. 20), umowa cesji wierzytelności (k. 12).

W dniu 16 kwietnia 2016 r. poszkodowana i powód zawarli umowę cesji wierzytelności zgodnie, z którą cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność wynikającą z prawa do uzyskania odszkodowania za szkodę z dnia 14 kwietnia 2016 r.

Dowód: umowa cesji wierzytelności (k. 12).

W związku z przeprowadzoną naprawą uszkodzonego pojazdu, powód wystawił na rzecz pozwanej dnia 19 lipca 2016 r. fakturę VAT nr (...) oraz fakturę VAT nr (...) opiewające łącznie na kwotę 6.573,38 zł.

Dowód: faktury VAT (k. 13, 14), kalkulacja naprawy (k. 25-26), raport przebiegu szkody (k. 19).

Pozwana poinformowała poszkodowaną, iż w związku z wypadkiem przysługuję poszkodowanej samochód zastępczy, który pozwana może zorganizować dla poszkodowanej oraz, że jeśli poszkodowana zorganizuje pojazd zastępczy we własnym zakresie to będzie jej przysługiwać zwrot kosztów najmu pojazdu w wysokości do 100 zł netto za dobę.

Dowód: nagranie na płycie CD (k. 51).

Powód zawarł z poszkodowaną dnia 20 kwietnia 2016 r. umowę najmu pojazdu zastępczego, w związku ze zdarzeniem objętym odpowiedzialnością cywilną pozwanej. Przedmiotem najmu był samochód marki F. (...). Dobowa stawka najmu został ustalona na kwotę 150 zł netto. Samochód wynajmowano przez 15 dni.

Dowód: umowa najmu (k. 17), faktura VAT (k. 18).

Decyzja z dnia 29 lipca 2016 r. pozwana przyznała poszkodowanej odszkodowanie w kwocie 6.243,33 zł tytułem kosztu naprawy pojazdu oraz w kwocie 1.359,15 zł tytułem kosztu najmu pojazdu zastępczego.

Dowód: decyzja (k. 24-25).

Wezwaniem do zapłaty z dnia 30 sierpnia 2016 r. powód wezwał pozwana od zapłaty kwoty 1738,40 zł.

Dowód: wezwanie od zapłaty (k. 21), potwierdzenie nadani (k. 22), mail (k. 23)

Wysokość szkody w pojeździe marki B. o numerze rejestracyjnym (...) przy uwzględnieniu naprawy dokonanej z użyciem części zamiennych nowych i oryginalnych wynosi 5.042,43 zł netto tj. 6.202,19 zł brutto.

Uzasadniony czas najmu samochodu zastępczego uwzględniając datę przekazania uszkodzonego pojazdu do naprawy oraz czynności podejmowane przez ubezpieczyciela w zakresie likwidacji szkody zawierała się w przedziale czasowym od 20 kwietnia 2016 r. do 5 maja 2016 r. tj. 15 dni.

Dowód: opinia biegłego sądowego K. J. (k. 83-97), kalkulacja naprawy (k. 28-29), kosztorys (k. 45-46), cenniki (k. 47-50), kalkulacja naprawy (k. 25-26), raport przebiegu szkody (k. 19)

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o dokumenty oraz nagranie zapisane na płycie CD, które pod względem treści i formy nie budziły wątpliwości, a moc dowodoa dokumentów oraz autentyczność nagrania rozmowy nie były przez strony kwestionowana.

Opinia biegłego sądowego K. J. dała podstawę do poczynienia w sprawie ustaleń faktycznych w zakresie uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu oraz uzasadnionego okresu najmu samochodu zastępczego, ponieważ opinia w tym zakresie była jasna i logiczna. Sąd nie poczynił ustaleń w oparciu o powyższą opinię biegłego w zakresie uzasadnionej dobowej stawki czynszu najmu samochodu zastępczego, mając na uwadze spoczywający na poszkodowanej obowiązek minimalizacji szkody oraz fakty, że poszkodowana została poinformowana o możliwość zorganizowania przez pozwaną pojazdu zastępczego, jak i o wysokości kosztów najmu jakie będą zwracane w wypadku skorzystania z oferty innego podmiotu.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo było uzasadnione w części.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Zgodnie z art. 436 § 2 k.c. w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361-363 k.c.). W myśl art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.).

Należy wskazać, że na dłużniku ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela (uchwała SN z dnia 17.11.2011 r., akt III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468).

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego który stwierdził, że wysokość szkody w pojeździe marki B. o numerze rejestracyjny (...) przy uwzględnieniu naprawy dokonanej z użyciem części zamiennych nowych i oryginalnych wynosi 5.042,43 zł netto tj. 6.202,19 zł brutto. Biegły wskazał również, że uzasadniony czas najmu samochodu zastępczego uwzględniając datę przekazania uszkodzonego pojazdu do naprawy oraz czynności podejmowane przez ubezpieczyciela w zakresie likwidacji szkody zawierała się w przedziale czasowym od 20 kwietnia 2016 r. do 5 maja 2016 r. tj. 15 dni. Sąd w całości przychyla się do stanowiska biegłego sądowego. Zdaniem Sądu uzasadniony był koszt naprawy uszkodzonego pojazdu 6.202,19 zł brutto oraz uzasadniony był okres najmu samochodu zstępczego wynoszący 15 dni.

W zakresie przyjętej stawki czynszu najmu należy wskazać, iż pozwana poinformowała poszkodowaną, iż w związku z wypadkiem przysługuję poszkodowanej samochód zastępczy który pozwana może zorganizować dla poszkodowanej oraz, że jeśli poszkodowana zorganizuje pojazd zastępczy we własnym zakresie to będzie jej przysługiwać zwrot kosztów najmu pojazdu w wysokości do 100 zł netto za dobę.

Zakres zwrotu celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego zgodnie z treścią art. 354 § 1 k.c., jest determinowany zobowiązaniem poszkodowanego do minimalizacji szkody. Oczywiście poszkodowany nie ma obowiązku dokonać najmu pojazdu zastępczego według cen najniższych, czy też nawet średnich, przeciętnych na danym rynku, bowiem trudno oczekiwać od poszkodowanego dokładnego zapoznawania się z cenami rynkowymi przed dokonaniem wynajmu pojazdu. Jednakże nie może to oznaczać akceptowania roszczeń o zwrot każdych poniesionych faktycznie kosztów najmu, w sytuacji, gdy istniała realna możliwość najmu po stawkach znacznie niższych oraz pouczenia poszkodowanego, iż przysługiwać będzie mu zwrot kosztów najmu pojazdu w wysokości do 100 zł netto za dobę.

Jak przyjął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017r. sygn. akt III CZP 20/17 „ wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnienie.” Również Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 1 sierpnia 2017r. sygn. akt XIX Ga 60/17 wskazał, iż należy uznać za sprzeczne z obowiązkiem minimalizacji szkody zachowanie poszkodowanego, który nie zainteresował się bliżej propozycją pozwanej mimo, że nie wymagało to żadnego wysiłku, tylko od razu skorzystał ze znacznie droższych usług powódki. Oczywiście poszkodowana nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty, jednakże powinna przynajmniej podjąć próbę poznania szczegółowych warunków oferty pozwanej. Podobnie wypowiedział się Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 30 stycznia 2018r. sygn. akt XIX Ga 155/17, podnosząc, iż jeżeli ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu – we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmowaniem pojazdów – skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdów uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a momo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te – w zakresie nadwyżki – będą podlegały indeminizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za celowe i ekonomicznie uzasadnione. Jeżeli istotne warunki najmu proponowanego przez ubezpieczyciela, czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się na przykład z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu.

Mając powyższe na uwadze w ocenie Sądu w niniejszej sprawie uzasadniony dobowy koszt czynszu najmu samochodu zastępczego wynosi 100 zł netto – zgodnie z propozycją pozwanej.

Zatem biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powoda roszczenie za zasadne w części i w związku z tym w punkcie 1 wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz powoda kwotę 485,85 zł.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 k.c. Zgodnie z art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Jak wynika z § 2 gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe.

Reasumując w oparciu o opinię biegłego sądowego Sąd ustalił, iż pozwana de facto wypłaciła wyższą kwotę tytułem kosztów naprawy, niż wyliczył to biegły, stąd roszczenie jako niezasadne podlegało oddaleniu. W kwestii najmu pojazdu zastępczego Sąd uznał za zasadny koszt w wysokości 1.845 zł poniesiony tym tytułem (15 dni x 123 zł brutto = 1.845 zł). Mając na względzie, iż tytułem najmu pojazdu zastępczego ubezpieczyciel wypłacił dobrowolnie kwotę 1.359,15 zł, zasądzeniu podlegała różnica wynosząca 485,85 zł.

W związku z uznaniem przez Sąd dochodzonego roszczenia za zasadne w części tj. w kwocie 485,85 złotych, Sąd oddalił powództwo w zakresie pozostałej kwoty, tj. 1.252,55 złotych oraz odsetek od tej kwoty orzekając o tym w punkcie 2 sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania, albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Biorąc pod uwagę wyniki procesu powód utrzymał się z dochodzonym roszczeniem w 28 % a uległ w pozostałych 72 %.

Na kwotę wydatków powododa złożyły się kwoty: 87 zł tytułem opłaty od pozwu, 17 zł tytułem opłaty skarbowej, 500 zł tytułem uiszczonej zaliczki na poczet sporządzenia opinii przez biegłego oraz 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, co daje łącznie 1487 zł. Na wydatki pozwanej złożyły się kwoty: 17 zł tytułem opłaty skarbowej oraz 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Skoro łącznie koszty procesu wynosiły 2.421 zł z czego 28 % obciąża stronę pozwaną (677,88 zł), to różnicę w wysokości 239,12 zł powód winien zwrócić pozwanej (2.421 zł – 677,88 zł=239,12 zł).

W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Mając na uwadze powyższe oraz stosunkowe rozdzielenie kosztów Sąd nakazał pobrać od pozwanej kwotę 161,09 zł oraz od powoda kwotę 414,25 zł tytułem kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa na sporządzenie opinii biegłego sądowego, o czym orzeczono w punkcie 4 sentencji wyroku.

SSR Robert Molenda

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE