UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29.07.2016r. Sąd Rejonowy w Kraśniku uniewinnił A. M. od zarzuconego mu czynu z art. 178 a § 1 kk polegającego na tym, że w dniu 16 marca 2015 roku w B., województwa (...), kierował w ruchu lądowym samochodem osobowym marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości zachodzącym przy zawartości: I badanie – 0,95 mg/l, II badanie – 1,04 mg/l, III badanie – 0,92 mg/l, IV badanie – 0,92 mg/l alkoholu w wydychanym przez niego powietrzu.

Z powyższym orzeczeniem nie zgodził się prokurator i w ustawowym terminie wywiódł apelację na niekorzyść oskarżonego. Zarzucił obrazę przepisów postępowania tj, art. 4, 7, 366§1 i 410 kpk wyrażającą się nieuwzględnieniem całokształtu ujawnionych okoliczności oraz jednostronną i wybiórczą ocenę dowodów, co przełożyło się na niesłuszne uniewinnienie A. M..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Pierwsza uwaga o charakterze ogólnym, jaka nasuwa się po lekturze akt niniejszej sprawy, to fakt procedowania przez Sąd Rejonowy na zasadzie kontradyktoryjności, w której inicjatywa dowodowa sądu została wolą ustawodawcy ograniczona do wyjątkowych, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami wypadków (art. 167§1 kpk w brzmieniu obowiązującym od 1.07.2015r wprowadzonym ustawami z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z dnia 25 października 2013 r., oraz z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z dnia 20 marca 2015r.). Nakłada to większe obowiązki na strony w dowodzeniu swoich racji, w tym przypadku na oskarżyciela publicznego. W niniejszej sprawie prokurator nie sprostał temu zadaniu, skoro w ostatecznym rozrachunku okazało się, że kluczowe znaczenie dla Sądu miało świadectwo wzorcowania Alkometru A2.0 (kserokopia na k. 4) a oskarżyciel nawet nie wnosił o zaliczenie tego dokumentu w poczet dowodów w sprawie. Próżno bowiem szukać tegoż świadectwa na liście dowodów do przeprowadzenia na rozprawie wskazanych w akcie oskarżenia, a przed zamknięciem przewodu sądowego prokurator domagał się ujawnienia oprócz dowodów wnioskowanych w akcie oskarżenia tylko danych o dochodach i karalności oskarżonego (k.168) i takie dowody zostały ujawnione. W istocie zatem dowód w postaci świadectwa wzorcowania nie stanowił podstawy ustaleń Sądu I instancji (art. 410 kpk), stąd jego stanowisko o nieprzydatności dokumentu w formie nie poświadczonej za zgodność z oryginałem kserokopii jest drugorzędne. Kwestią ocenną pozostaje, czy brak świadectwa wzorcowania w formie jaką wskazuje za konieczną mieścił się w kategorii „wyjątkowego, uzasadnionego szczególnymi okolicznościami wypadku”, ale w obecnym stanie sprawy sąd odwoławczy nie jest zobowiązany do takiej analizy, skoro nie jest to przedmiotem zarzutu. Nadmienić tylko wypada, że argument prokuratora poprzez odwołanie się do faktu stałego używania urządzenia w podobnych sprawach i podlegania regularnej aktualizacji nie został poparty żadnym dowodem, choćby poprzez przedstawienie sygnatury sprawy, w której to właśnie urządzenie w dacie 16.03.2016r. zostało użyte i miało aktualne świadectwo wzorcowania.

Podstawą uchylenia orzeczenia uniewinniającego było jednak inne uchybienie. Otóż Sąd Rejonowy w Kraśniku ustalając stan faktyczny wskazał na oparcie się m.in. na częściowych zeznaniach R. M., brata oskarżonego. W dalszej części uzasadnienia pisze, że konflikt pomiędzy braćmi nakazywał zachowanie należytego dystansu do depozycji świadka i poddanie jego zeznań weryfikacji poprzez pozostały materiał dowodowy. Zgłoszenie Policji jazdy samochodem przez nietrzeźwego A. M. pochodziło od R. M. i nastąpiło przed godziną 16,55 (k.48), czego Sąd nie kwestionował. Podobnie stwierdza, że zapis policjanta w trakcie badania o godz. 17,14 „bełkotliwa mowa” (k.3v) w powiązaniu z zeznaniami R. M. wskazuje na duże prawdopodobieństwo, iż oskarżony kierował samochodem znajdując się w stanie nietrzeźwości. Wniosek jednak wysnuty na podstawie tych dowodów, że „kategoria prawdopodobieństwa nie jest wystarczająca do przypisania winy oskarżonemu” jest chybiony. W istocie Sąd Rejonowy uchylił się od oceny zeznań świadka R. M., kiedy odpadła przesłanka (w jego ocenie) weryfikująca wiarygodność tego świadka. Pozostał bowiem zapis zeznań świadka na k.104, gdzie mówi, iż brat A. został przywieziony po godzinie 15 i idąc do domu miał chwiejny chód, w domu czuł od niego alkohol. Widząc, że oskarżony po pewnym czasie wsiada do samochodu, zadzwonił na Policję. Sąd I instancji nie wypowiedział się, czy takie zeznania R. M. stanowią wiarygodny dowód, zwłaszcza w powiązaniu z faktem zgłoszenia telefonicznego, że brat prowadzi samochód w stanie nietrzeźwym oraz zauważeniem przez policjanta T. P. bełkotliwej mowy i wyczucia zapachu alkoholu z ust, co znalazło wyraz w zapisie protokołów badania stanu trzeźwości (k.2, 3). Nie budzi wątpliwości w świetle dorobku orzecznictwa, że stan nietrzeźwości kierowcy pojazdu może być dowodzony w różny sposób, w tym poprzez źródła osobowe. Oczywiście wówczas nie jest możliwe ustalenie dokładnego stężenia alkoholu w organizmie człowieka, natomiast sytuacja taka może pozwalać na przyjęcie znamienia nietrzeźwości (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 3.04.2003r, II AKa 30/03). Konstatacja zatem sądu orzekającego o prawdopodobieństwie prowadzenia pojazdu przez A. M. w stanie nietrzeźwości wynikającym m.in. z zeznań R. M. nie mogła zostać zaakceptowana przez sąd odwoławczy. Takie rozumowanie doprowadziło do wydania wyroku uniewinniającego, co w realiach niniejszej sprawy jest stanowiskiem nie uwzględniającym wszystkich dowodów.

Przy ponownym rozpoznaniu Sąd Rejonowy w Kraśniku przeprowadzi ponownie postępowanie dowodowe w całości, oczywiście w ramach wnioskowanych przez strony. Rzeczą oskarżyciela publicznego będzie należyta staranność w gromadzeniu dowodów obciążających z uwagi na treść art. 167§1 kpk, ze szczególnym uwzględnieniem zarzutów w tym zakresie postawionych w uzasadnieniu wyroku. Następnie zgromadzony materiał Sąd meriti podda ocenie, a o ile zostanie złożony wniosek o uzasadnienie orzeczenia, sporządzi je z poszanowaniem reguł wynikających z art. 424 kpk.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE