WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Zofia Rybicka - Szkibiel
Sędziowie:	SSA Urszula Iwanowska (spr.) SSO del. Beata Górska
Protokolant:	St. sekr. sąd. Katarzyna Kaźmierczak

po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2013 r. w Szczecinie

sprawy E. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o rentę

na skutek apelacji ubezpieczonej

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 4 grudnia 2012 r. sygn. akt IV U 1297/12

zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. z dnia 19 sierpnia 2011 roku i przyznaje H. T. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 11 września 2011 roku do dnia 29 października 2011 roku.

SSO del. Beata Górska SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Urszula Iwanowska

III A Ua 57/13

Uzasadnienie:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. decyzją z dnia 19 sierpnia 2011 r. odmówił ubezpieczonemu H. T. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wobec niespełnienia łącznie warunków z art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j. t. Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227; powoływana dalej jako: ustawa emerytalno-rentowa).

W odwołaniu od powyższej decyzji H. T. wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z dnia 4 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Powyższe orzeczenie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

W dniu 6 lipca 2011 r. ubezpieczony złożył w organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 21 lipca 2011 r. uznał ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy od dnia 31 marca 2010 r. do 30 czerwca 2013 r. Ubezpieczony nie wniósł sprzeciwu do komisji lekarskiej ZUS od powyższego orzeczenia.

Ubezpieczony udowodnił przed organem rentowym okres składkowy w wymiarze 27

lat, 5 miesięcy i 24 dni. W dziesięcioleciu od daty powstania niezdolności do pracy ubezpieczony udowodnił 4 lata, l miesiąc i 4 dni okresów składkowych i nieskładkowych, natomiast w dziesięcioleciu od daty złożenia wniosku - 4 lata, 11 miesięcy i 8 dni.

W dniu 29 października 2011 r. H. T. zmarł. Sąd postanowieniem z dnia 23 listopada 2011 r. zawiesił postępowanie na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. Pismem z dnia 24 października 2012 r. wdowa po H. T. - E. T. poinformowała

Sąd, że wstępuje do sporu. Postanowieniem z dnia 30 października 2012 r. Sąd podjął zawieszone postępowanie.

Po ustaleniu powyższego stanu faktycznego oraz na podstawie art. 57 i 58 ustawy emerytalno-rentowej Sąd Okręgowy uznał, że H. T. nie spełnił warunku z art. 58 ust. 4 powołanej ustawy, gdyż udowodnił przed organem rentowym okres składkowy wynoszący 27 lat, 5 miesięcy i 24 dni zamiast wymaganych, co najmniej 30 lat okresu składkowego.

Dalej sąd pierwszej instancji uznał również, że nie zostały łącznie spełnione warunki z art. 57 ustawy emerytalno-rentowej, albowiem ubezpieczony nie udowodnił, co najmniej 5 letniego okresu składkowego i nieskładkowego w dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy (4 1ata, 1 miesiąc i 4 dni), jak i w dziesięcioleciu przed złożeniem wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ udowodniony okres to 4 lata, 11 miesięcy i 8 dni. W tym stanie Sąd działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Z powyższym wyrokiem Sądu Okręgowego w Koszalinie w całości nie zgodziła się E. T., która w wywiedzionej apelacji zarzuciła mu naruszenie:

- art. 57 ustawy emerytalno-rentowej przez dokonanie jego błędnej wykładni i niewłaściwe zastosowanie sprowadzające się do ustalenia, że wykazany przez ubezpieczonego ponad 25 letni okres składkowy oraz jego całkowita niezdolność do pracy nie przemawiają za przyznaniem mu prawa do renty, gdy tymczasem dokonanie prawidłowej wykładni oraz właściwe zastosowanie powyższego przepisu winno prowadzić do odmiennych wniosków;

- art. 58 ustawy emerytalno-rentowej przez jego bezzasadne zastosowanie w sytuacji, gdy przepis ten w niniejszej sprawie nie ma zastosowania.

Zgłaszając powyższe zarzuty apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez przyznanie ubezpieczonemu prawa do renty i uwzględnienie w pozostałym zakresie jego odwołania.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Apelacja E. T. okazała się uzasadniona.

Z prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, który Sąd Apelacyjny w całości przyjmuje za własny, sąd pierwszej instancji wyprowadził błędne wnioski.

W sprawie bezspornym jest, że H. T. wniosek o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy złożył w dniu 6 lipca 2011 r., a decyzja została wydana przez organ rentowy w dniu 19 sierpnia 2011 r. Bezspornym jest również, że ubezpieczony do dnia 10 września 2011 r. miał przyznane prawo do świadczenia rehabilitacyjnego.

Wszystkie powyższe daty wskazują, że organ rentowy winien były rozpoznać wniosek, a sąd pierwszej instancji ocenić prawidłowość zaskarżonej decyzji przy uwzględnieniu treści art. 57 i 58 ustawy emerytalno-rentowej w brzemieniu obowiązującym do dnia 22 września 2011 r. (w związku z art. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – Dz. U. nr 187, poz. 1112), a tym samym przy uwzględnień treści uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2006 r., I UZP 5/05 (OSNP 2006/19-20/305).

W myśl powołanej uchwały renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r., nr 39, poz. 353 ze zm.), bez potrzeby wykazywania przewidzianego w art. 58 ust. 2 tej ustawy pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego przypadającego w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Na dzień wydania zaskarżonej decyzji organ rentowy ustalił, że H. T. był osobą całkowicie niezdolną do pracy od dnia 31 marca 2010 r. do dnia 30 czerwca 2013 r., a nadto legitymował się okresem składkowym i nieskładkowym łącznie w wymiarze 29 lat, 3 miesięcy i 25 dni. Natomiast przyczyną odmowy przyznania świadczenia była okoliczność nie legitymowania się przez ubezpieczonego okresem 5 lat ubezpieczenia zarówno w dziesięcioleciu poprzedzającym powstanie niezdolności do pracy (1 kwietnia 2000 r. – 31 marca 2010 r.), jak i w dziesięcioleciu poprzedzającym złożenie wniosku o rentę (7 lipca 2001 r. – 6 lipca 2011 r.).

W tak ustalonych bezspornych okolicznościach faktycznych sprawy, mając na uwadze przytoczoną wyżej treść uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, Sąd Apelacyjny uznał, że H. T. zarówno w chwili złożenia wniosku o rentę (6 lipca 2011 r.), jak i w chwili wydania zaskarżonej decyzji (19 sierpnia 2011 r.), a także w chwili ukończenia pobierania świadczenia rehabilitacyjnego spełniał warunki do przyznania wnioskowanego świadczenia.

Jednocześnie podkreślić należy, że w postępowaniu sądowym wszczętym na skutek odwołania od decyzji organu rentowego badana jest legalność decyzji i orzekanie o niej możliwe jest tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili jej wydawania, zaś postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym ustalenia dokonane przez organ rentowy. Zasadą jest zatem, iż sąd ocenia legalność decyzji organu rentowego według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania.

Zatem okoliczność, że w niniejszej sprawie ustawodawca z dniem 23 września 2011 r. dokonał zmiany art. 58 przez dodanie ustępu 4 stanowiącego, iż przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy, nie ma wpływu na ocenę prawidłowości zaskarżonej decyzji, która została wydana w dniu 19 sierpnia 2011 r.

Mając na uwadze powyższe, tj. treść art. 57 i 58 ustawy emerytalno-rentowej w brzmieniu obowiązującym w dniu 19 sierpnia 2011 r. oraz stwierdzenie całkowitej niezdolności do pracy H. T. i legitymowanie się przez niego okresem 29 lat, 5 miesięcy i 25 dni okresów składkowych i nieskładkowych Sąd Apelacyjny uznał, że ubezpieczony spełnił przesłanki do przyznania wnioskowanego świadczenia od dnia 11 września 2011 r. przy uwzględnieniu, że do dnia 10 września 2011 r. ubezpieczony pobierał świadczenie rehabilitacyjne (zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej). Wprawdzie prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jego nabycia, to jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie Kodeksu pracy, prawo do renty powstaje z dniem zaprzestania pobierania tych świadczeń (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2010 r., I UK 16/10, LEX nr 607441). Prawo do renty ustaje z dniem śmierci świadczeniobiorcy dlatego jako datę ustania tego prawa wobec H. T. wskazano dzień jego zgonu - 29 października 2011 r.

Powyższe legło u podstaw zmiany zaskarżonego wyroku oraz zaskarżonej decyzji i ustalenia, że H. T. przysługiwało prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (na podstawie art. 386 § 1 w związku z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.).

SSO del. Beata Górska SSA Zofia Rybicka-Szkibiel SSA Urszula Iwanowska