UZASADNIENIE

B. L. złożył do tut. sądu wniosek o stwierdzenie nabycia własności ruchomości – pojazdu S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) – przez zasiedzenie z dniem 10 marca 2014 roku oraz o zasądzenie od uczestnika J. S. na jego rzecz kosztów postępowania , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał , że z uczestnikiem łączyły go relacje zawodowe , biznesowe i przyjacielskie. Pojazd marki S. (...) pierwotnie był przedmiotem umowy leasingowej zawartej pomiędzy J. S. – przedsiębiorcą a leasingodawcą. Formalnie raty leasingowe opłacał uczestnik . Wartość rat pomniejszała comiesięczne wynagrodzenie B. L. na podstawie nieformalnej umowy stron . W dniu 10 marca 2011 roku , pojazd został formalnie wykupiony przez J. S. – przedsiębiorcę . Zgodnie z ustaleniami stron własność pojazdu miała przejść na B. L. jako swoisty ekwiwalent wynagrodzenia za pracę . Do formalnego przeniesienia własności pojazdu nie doszło ze względu na bardzo dobre stosunki między nimi i korzyści na gruncie podatkowym dla przedsiębiorstwa uczestnika. B. L. od 2008 roku korzysta z pojazdu w sposób nieprzerwany jak właściciel.

W odpowiedzi na wniosek J. S. wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania. Podniósł , że jest właścicielem pojazdu , ubezpiecza pojazd od odpowiedzialności cywilnej . Wskazał , że w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej , zezwolił B. L. na użytkowanie pojazdu w ramach wykonywania obowiązków pracowniczych. Po rozwiązaniu z B. L. stosunku pracy wezwał go do zwrotu pojazdu . B. L. odmówił zwrotu pojazdu. W dniach 9 grudnia 2016 roku i 16 stycznia 2017 roku J. S. wezwał pisemnie wnioskodawcę do zwrotu pojazdu. Wnioskodawca nie zwrócił auta. J. S. złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przywłaszczenia samochodu marki S. (...) przez B. L. do stosownej prokuratury oraz pozew do tut. sądu o wydanie ruchomości . Sprawy są w toku.

Sąd ustalił :

B. L. i J. S. pozostawali w bliskich relacjach zawodowych i towarzyskich. B. L. wraz z byłą żoną J. S. , a swoją obecną partnerką życiową – K. S. , wychowuje wspólne dziecko J. i K. S..

Dowód: przesłuchanie uczestnika J. S. w dniu 6.12.2017 r. 00:14:57, k. 98,

zeznania świadka V. D. z dnia 31.07.2017 00:55:59, k.63-64,

zeznania świadka J. K. z dnia 31.07.2017 r. 02:03:55 , k. 66,

zeznania świadka K. S. z dnia 31.07.2017 r. 00:12:46 , k.61,

przesłuchanie J. S. z dnia 31.07.2017 r. 02:53:35, k.68

B. L. był zatrudniony w okresie od 1 stycznia 2008 roku w firmie (...) J. S. z siedzibą w T. . W dniu 22 listopada 2016 roku umowa o pracę została rozwiązana , jako przyczynę wypowiedzenia umowy podano utratę zaufania związaną z wykorzystaniem serwerów pracodawcy dla przechowania , instalowania oraz użytkowania baz danych firmy , w której jest udziałowcem i wykorzystaniem sprzętu firmowego w celach prywatnych .

Dowód : wypowiedzenie umowy o prace z 22.11.2016 r., k.101,

przesłuchanie uczestnika J. S. w dniu 6.12.2017 r. 00:00:19 , k.97- 99

W dniu 24 lutego 2009 roku pomiędzy (...) S.A. we W. a (...) J. S. w T. zawarta została umowa leasingu operacyjnego ( OH) nr (...) samochodu osobowego marki S. (...) , rok produkcji 2005 . Dostawcą pojazdu był (...) M. S.. Po zakończeniu umowy leasingu pojazd został zarejestrowany w dniu 9 marca 2011 roku na (...) J. S.. Pojazd , za zgodą pracodawcy i w ramach wykonywania obowiązków pracowniczych , pozostawał w wyłącznej dyspozycji B. L. . Karta pojazdu i umowy ubezpieczeń komunikacyjnych pozostawały w dyspozycji J. S.. Comiesięczne czynsze leasingowe, opłatę leasingową z tytułu rejestracji pojazdu oraz wykupienie pojazdu po zakończeniu umowy leasingowej opłacał J. S. na podstawie faktur wystawianych na jego nazwisko . Polisy ubezpieczeń komunikacyjnych w latach 2010 – 2017 były wystawiane na właściciela pojazdu J. S. , a składki przez niego opłacane . Faktury za badania techniczne auta w latach 2010-2012 i 2015 wystawiane były na (...) J. S. i przez niego opłacane. Rachunki za części do pojazdu , za paliwo , były wystawiane na firmę (...) J. S. i opłacane przez J. S. .

Dowód : dokumentacja pojazdu k.15 – 17 , 33-38,

umowa leasingowa i faktury czynszu leasingowego z potwierdzeniem przelewu k. 85,

polisy ubezpieczeń komunikacyjnych za lata 2010 – 2017 z potwierdzeniami przelewu k.86,

faktury za badania techniczne w latach 2010 – 2012 i 2015 k.87,

faktury za części do pojazdu k.88

faktury za paliwo za lata 2009-2012 k. 89 a i 89 ,

zeznania świadka V. D. z dnia 31.07.2017 00:55:59, k.63-64

zeznania świadka M. S. z dnia 31.07.2017 r. 01:27:26 , k.64-65,

zeznania świadka G. M. z dnia 31.07.2017 r. , 01:41:18 , k. 65,

zeznania świadka K. S. z dnia 31.07.2017 r. 00:12:46 , k.61,

przesłuchanie ( częściowo) B. L. z dnia 31.07.2017 r. 02:50:51, k.68, z dnia 10.01.2018 r. 00:01:18, k.106

przesłuchanie J. S. z dnia 31.07.2017 r. 02:53:35 , k.68-69, z dnia 6.12.2017 r. 11:14:57 , k. 98

W firmie (...) były trzy pojazdy służbowe , z których mogli korzystać pracownicy , po uzyskaniu zgody , pobraniu kluczyków i dokumentów .

Dowód : zeznania świadka G. M. z dnia 31.07.2017 r. , 01:54:56 , k. 65-66

B. L. przekazał pojazd S. (...) w bliżej nieokreślonym czasie swojej siostrze mieszkającej w Ł.. Latem 2016 roku wystąpił do J. S. o wystawienie faktury dotyczącej sprzedaży pojazdu . J. S. nie wystawił faktury , nie otrzymał z tego tytułu zapłaty.

Dowód : przesłuchanie uczestnika J. S. z dnia 6.12.2017 r. 00:14:57 , k.98-99,

zeznania świadka K. S. z dnia 31.07.2017 r. 00:28:56 , k.62-63

Pojazd S. (...) pozostaje w posiadaniu B. L. ( okoliczność bezsporna).

J. S. , po rozwiązaniu stosunku pracy łączącego go z B. L. , wezwał go do zwrotu pojazdu S. (...) , bezskutecznie. W dniu 24 lutego 2017 r. zawiadomił Prokuraturę Rejonową T. – Wschód w T. o możliwości popełnienia przestępstwa przez B. L. , tj. przywłaszczenie pojazdu S. (...) o numerze rejestracyjnym (...).

Dowód: zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa k. 41 – 44,

wezwanie z dnia 9.12.2016 r. i z dnia 16.01.2017 r. do zwrotu pojazdu k. 39,40

B. L. i J. S. poza wynagrodzeniem dla wnioskodawcy , rozliczały się także w inny nieformalny sposób .

Dowód : zeznania świadka V. D. z dnia 31.07.2017 00:55:59, k.63-64,

przesłuchanie B. L. z dnia 31.07.2017 r. 02:19:47, k. 67

W tutejszym sądzie toczą się sprawy : cywilna z powództwa J. S. przeciwko B. L. o wydanie pojazdu S. (...), zarejestrowana pod sygnaturą I C 396/17 i pracownicza , z powództwa B. L. i G. M. przeciwko J. S. (...) o wypłatę zaległego wynagrodzenia (bezsporne, k.45).

Sąd zważył :

Przy rozstrzygnięciu sprawy sąd oparł się na niekwestionowanych dokumentach złożonych do sprawy i przywołanych ustaleniach faktycznych oraz na zeznaniach świadków V. D. i częściowo G. M. , które poza niewielkimi wyjątkami były spójne i zgodne z powyższą dokumentacją. Zeznania świadków J. K. , M. S. , K. S. i częściowo G. M. nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Zeznania J. K. sprowadzały się jedynie do subiektywnej , a przede wszystkim niespójnej oceny , według której – z jednej strony wnioskodawca był właścicielem pojazdu ,bo auto było przez cały czas wykorzystywane przez niego , a z drugiej strony nie dziwiło świadka to , że wnioskodawca w tak szerokim zakresie i bez ograniczeń korzystał z pojazdu uczestnika , ponieważ łączyła strony tzw. „męska przyjaźń”.

Świadek M. S. nie znał uzgodnień stron co do przedmiotowego pojazdu , nie wiedział kto dokonywał opłat związanych z korzystaniem z auta . Swoje postrzeganie wnioskodawcy i K. S. jako właścicieli pojazdu opierał na fakcie sprowadzenia auta w 2008 roku , jak twierdził, dla nich . Jednocześnie świadek potwierdzał , że to uczestnik zawarł umowę leasingu auta S. (...) , po sprowadzeniu go z Hiszpanii.

Zeznania świadka K. S. były zbieżne z wersją przedstawioną przez wnioskodawcę , jednak nie zostały potwierdzone innymi dowodami. K. S. jest osobą bliską dla wnioskodawcy i zrozumiałym jest , że ma interes w składaniu zeznań określonej , korzystnej treści dla wnioskodawcy. Według niej przedmiotowy pojazd stanowi własność B. L. , bo on ponosił opłaty związane z pojazdem.

W istocie również zeznania świadka G. M. nie były przesądzające , bowiem świadek wie o rozliczeniach łączących strony i to w zakresie cząstkowym , poczynając dopiero od 2015 roku , gdy zaczął – jak twierdzi- kontrolować terminowość wypłaty wynagrodzenia swojego i wnioskodawcy. Świadek nie znał zasad rozliczania się stron w latach 2011-2014, a to właśnie ten okres jest istotny w sprawie o zasiedzenie pojazdu. Świadek nie wiedział również jakie były ustalenia stron dotyczące pojazdu po zakończeniu leasingu. Zeznał , że strony w okresie trwania leasingu rozliczały się nieformalnie , bowiem rata leasingowa była doliczana nieformalnie do wynagrodzenia wnioskodawcy. Wyjaśnił przy tym , że pojazd S. (...) wprowadzono do firmy , bowiem opłacalne to było ze względów podatkowych.

Sąd nie dał wiary , w przeważającej mierze, twierdzeniom B. L.. Wnioskodawca swój wniosek opiera nie tylko na okolicznościach po zakończeniu leasingu , ale również na okolicznościach , które miały miejsce od dnia zawarcia umowy leasingowej , tj. 24 lutego 2009 roku. Podnosi , że w rzeczywistości płatności rat leasingowych związanych z S. T. były przedmiotem wewnętrznych rozliczeń pomiędzy stronami. Wynagrodzenie wnioskodawcy było pomniejszane o koszty związane z leasingiem pojazdu S. (...). W związku z tym ekonomiczny koszt leasingu poniósł wnioskodawca. Tak samo rozliczane były płatności związane z ubezpieczeniami komunikacyjnymi , również w okresie późniejszym , po zakończeniu leasingu.

Jednocześnie jednak – jak wynika z przesłuchania wnioskodawcy - wysokość jego wynagrodzenia nie uległa zmianie po zakończeniu leasingu S. T.. Zatem , jeśli nawet dochodziło do nieformalnych rozliczeń miedzy stronami , które miały znajdować odzwierciedlenie w wysokości wynagrodzenia wnioskodawcy , to rozliczenia te nie musiały dotyczyć przedmiotowego auta.

Nadto , według wnioskodawcy , warunki poszczególnych polis ubezpieczeniowych uzgadniane były przez pracownika uczestnika – V. D. z wnioskodawcą .

Dalej B. L. wskazał , że wynikające z rachunków i faktur płatności za paliwo dokonywał samodzielnie , zaś faktury były wystawiane na ” (...)” J. S. ze względu na korzystne dla uczestnika względy podatkowe – zwiększał on w ten sposób wysokość kosztów podatkowych generowanych przez jego działalność gospodarczą . To samo dotyczyło faktur wystawianych na firmę uczestnika za badania techniczne pojazdu.

Dodatkowo wnioskodawca podniósł , że uczestnik nie przedłożył faktur za 2013 i 2014 rok , co oznacza , że pojazd S. (...) nie był autem służbowym , bo wtedy pełna dokumentacja winna być księgowana w firmie uczestnika .

Powyższe twierdzenia wnioskodawcy , na których opiera on wniosek o zasiedzenie samochodu , nie znajdują potwierdzenia w zeznaniach świadka V. D. .

Świadek V. D. potwierdziła co prawda , że auto było sprowadzone dla wnioskodawcy , ale jednocześnie wskazała , że z dokumentów pojazdu wynikało , że właścicielem był uczestnik . Nie potrafiła przy tym wyjaśnić powodów dla których auto sprowadzono „dla wnioskodawcy”. Nie znała ustaleń stron co do tego pojazdu. Z całą stanowczością zeznała jednak , że zarówno raty leasingowe , jak i pozostałe opłaty wiążące się z autem , np. ubezpieczenie, opłacane były przez uczestnika i to zarówno w okresie leasingowym , jak i po jego zakończeniu. Również w sytuacji uszkodzenia samochodu , to uczestnik był stroną kontaktującą się z ubezpieczycielem. Sformułowanie świadka , że „S. (...) był samochodem prywatnym wnioskodawcy” nie upoważnia sądu do przyjęcia , że świadek postrzegała B. L. jak właściciela, bowiem już w kolejnym zdaniu zeznań świadek wyjaśniła , że jej twierdzenie wynika z tego , że z pojazdu korzystał wnioskodawca.

Niewątpliwie za stanowiskiem wnioskodawcy przemawiają te jej zeznania , w których wskazuje , że w firmie były też inne pojazdy , które jednak nie były wykorzystywane przez pracowników na wyłączność . Z drugiej strony świadek potwierdza , że strony łączyły relacje przyjacielskie , które miały przełożenie na ich stosunki i relacje zawodowe , odbiegające od standardów firmowych. W końcu świadek przyznała , że z zasłyszanych rozmów wynikało , że strony poza wynagrodzeniem dla wnioskodawcy , rozliczały się także w inny sposób , ale nie potrafiła wskazać , czy dotyczy to przedmiotowego auta.

W opinii sądu zeznania świadka V. D. są w pełni wiarygodne i przekazane w sposób obiektywny .

Sąd z dużą ostrożnością potraktował zeznania świadka M. S. – brata partnerki życiowej B. L.. Według świadka pojazd jest własnością wnioskodawcy i K. S. , ponieważ dla nich sprowadził ten pojazd w 2008 roku . Jednocześnie świadek potwierdził , że to uczestnik zawarł umowę leasingu auta. W pozostałym zakresie zeznania świadka nie mogły być rozstrzygające , bowiem świadek nie znał uzgodnień stron co do przedmiotowego pojazdu , nie wiedział kto opłacał raty leasingowe i ubezpieczał pojazd.

Przepis art. 174 k.c. dopuszcza nabycie własności rzeczy ruchomych w drodze zasiedzenia . Do zasiedzenia rzeczy ruchomej prowadzi tylko posiadanie samoistne . Odwołując się do uniwersalnych pojęć trzeba zauważyć , ze posiadaczem samoistnym jest ten , kto rzeczą faktycznie włada jak właściciel ( art.336k.c.). Różne mogą być źródła posiadania samoistnego. Z perspektywy zasiedzenia , można wyeliminować samowolne zawładnięcie cudzą rzeczą ruchomą ( zła wiara posiadacza) , nabycie rzeczy ruchomej w trybie umowy rozporządzającej zawartej z osoba nieuprawnioną ; tutaj nabycie własności następuje według przesłanek określonych normą art.169 k.c. , w wyniku zawartej umowy. Stanowiący przesłankę nabycia przez zasiedzenie własności rzeczy ruchomej trzyletni termin rozpoczyna swój bieg z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie samoistne.

Bezwzględnym warunkiem zasiedzenia rzeczy ruchomej jest jej posiadanie w dobrej wierze. Tradycyjnie już można stwierdzić , że w dobrej wierze jest posiadacz , który pozostaje w błędnym , ale usprawiedliwionym okolicznościami przeświadczeniu , że przysługuje mu prawo własności. Dobrą wiarę wyłącza wiedza posiadacza o przeciwnym stanie prawnym lub niedołożenie należytej staranności, aby tę wiedzę zdobyć . W dobrej wierze jest posiadacz samoistny , który jest przeświadczony , że służy mu prawo własności do rzeczy , a to jego przekonanie jest usprawiedliwione okolicznościami.

Przy nabyciu posiadania należy wymagać zachowania należytej staranności przy ocenie okoliczności uzyskania posiadania .

W świetle ustalonych okoliczności sprawy przeświadczenie , że B. L. jest właścicielem rzeczy , przestaje być obiektywnie uzasadnione.

Należy zauważyć , że B. L. przedstawił swoje stanowisko w sprawie , na potwierdzenia którego powołał dowód z zeznań świadków , którzy jednak , w opinii sądu, nie potwierdzili w sposób stanowczy , że doszło do zasiedzenia auta.

Niewątpliwie natomiast strony przez wiele lat pozostawały w bliskich relacjach co najmniej koleżeńskich , żona uczestnika jest aktualną partnerką życiową wnioskodawcy i wspólnie wychowują dziecko K. i J. S.. Powyższe relacje uprawdopadabniają twierdzenia J. S., że stały się one powodem dla którego pojazd marki S. (...) , choć służbowy , pozostawał w wyłącznej dyspozycji wnioskodawcy. Na marginesie już tylko należy wskazać , że nie odbiega od normy fakt wykorzystywania pojazdu służbowego do celów prywatnych przez pracownika firmy.

Pozostałe twierdzenia wnioskodawcy co do nieformalnych rozliczeń między stronami odnośnie S. T. , nie zostały w żaden sposób potwierdzone.

Gdyby natomiast uznać przeciwnie , zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy , że strony dla celów min. podatkowych uzgodniły , że pojazd jedynie formalnie będzie własnością uczestnika i z tego tytułu wynagrodzenie wnioskodawcy będzie pomniejszane , a w konsekwencji składki do ZUS będą niższe , to według sądu , nie można twierdzić , że doszło do nabycia własności przez zasiedzenie w dobrej wierze. Nie może bowiem B. L. nabyć statusu posiadacza w dobrej wierze , jeśli od początku działał sprzecznie z prawem i wbrew klauzuli zasad współżycia społecznego. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w zasadzie prawnej wyrażonej przez Sąd Najwyższy zarejestrowanej pod sygnaturą III CZP 108/91 , gdzie dobrą wiarę traktuje się jako jeden z istotnych instrumentów mających zapewnić bezpieczeństwo obrotu cywilnego. Sąd nie może zaś sankcjonować działań mających na celu obejście prawa.

Już na marginesie należy zauważyć ,że gdyby wnioskodawca faktycznie czuł się jak właściciel pojazdu to latem 2016 r. nie prosiłby , lecz zażądał wydania mu przez J. S. faktury , tak , aby następnie móc zbyć samochód na rzecz swojej siostry, ewentualnie wystąpiłby do odpowiednich instytucji w celu wyegzekwowania swojego prawa , w tym w szczególności do sądu z wnioskiem o zasiedzenie , co uczynił dopiero po wypowiedzeniu mu umowy o pracę i otrzymaniu wezwań od uczestnika do zwrotu pojazdu.

W tej sytuacji sąd w oparciu o art. 174§1 k.c. ( a contrario).

O kosztach orzeczono na podstawie art. 520§1 k.p.c.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE