UZASADNIENIE

W piśmie z dnia 22 grudnia 2017 r. wierzyciel (...) Sp. z o.o. z siedzibą
w K. wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim T. S. przeciwko dłużniczce B. B., pod sygn. akt Km 895/16, wydanie zalecenia podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności, zasądzenie od Skarbu Państwa – Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim T. S. na rzecz skarżącego sumy pieniężnej w wysokości 5.000,00 zł oraz zasądzenie na rzecz wierzyciela kosztów postępowania skargowego.

W uzasadnieniu podniesiono, że w piśmie z dnia 17 stycznia 2017 r., skierowanym do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim T. S., wierzyciel wniósł o wszczęcie egzekucji z nieruchomości oraz części wspólnych budynku należących do dłużniczki B. B.. Pomimo złożenia przedmiotowego wniosku oraz wpłacenia zaliczki na wydatki, Komornik nie wszczął egzekucji zgodnie
z wnioskiem wierzyciela, względnie – nie dokonał przyłączenia postępowania egzekucyjnego Km 895/16 do egzekucji z nieruchomości wszczętej przez innego wierzyciela.

W piśmie z dnia 5 lutego 2018 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym
w O. T. S. zgłosił swój udział w niniejszej sprawie
i wniósł o oddalenie skargi.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r. Nr 179, poz. 1843 ze zm.; t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1259) –reguluje zasady i tryb wnoszenia oraz rozpoznawania skargi strony, której prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki zostało naruszone na skutek działania lub bezczynności m.in. komornika sądowego (art. 1 ust. 1 i 2 ustawy).

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 powołanej ustawy, strona może wnieść skargę
o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego (przewlekłość postępowania).

Stosownie do dyspozycji przepisu art. 2 ust. 2 powołanej ustawy, dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez […] komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę , rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Odnosząc powyższe uwagi do realiów niniejszej sprawy, należy wskazać, że skarżący wywodził swoją skargę z faktu braku wszczęcia przez Komornika przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim T. S. egzekucji z nieruchomości przeciwko dłużniczce B. B..

Analiza akt sprawy Km 895/16 wskazuje, że postępowanie egzekucyjne
z wniosku wierzyciela (...) Sp. z o.o. z/s w K. przeciwko dłużniczce B. B. zostało przekazane przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wodzisławiu Śląskim M. S. do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Ostrowie Wielkopolskim T. S. w dniu 10 listopada 2016r. Przekazanie to nastąpiło w trybie art.773¹ k.p.c., w związku ze zbiegiem egzekucji do świadczenia dłużnika pobieranego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w O.. W dniu 15 listopada 2016r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Ostrowie Wielkopolskim T. S. dokonał zajęcia świadczenia i przyłączenia do prowadzonych już egzekucji, o czym został powiadomiony dłużnik oraz wierzyciel. Następnie pismem z dnia 9 stycznia 2017r. Komornik poinformował wierzyciela o fakcie, że dłużniczka jest właścicielem nieruchomości oraz o tym, iż w celu wszczęcia egzekucji z. nieruchomości niezbędny jest wniosek wierzyciela o zajęcie nieruchomości oraz wpłata zaliczki na opłacenie wpisu do księgi wieczystej nieruchomości. Pismem z dnia 17 stycznia 2017r. wierzyciel wniósł o wszczęcie egzekucji z nieruchomości. Wniosek ten wpłynął do Komornika w dniu 25 stycznia 2017r., jednak – jak wynika z wyjaśnień Komornika – został omyłkowo włożony do akt innej sprawy i zapomniany. W dniu
29 stycznia 2018r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Ostrowie Wielkopolskim T. S. otrzymał odpis skargi wierzyciela wniesionej w niniejszej sprawie. W dniu 30 stycznia 2018 r. Komornik zawiadomił dłużniczkę B. B.
o wszczęciu egzekucji z nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej KW (...), wezwał dłużniczkę do zapłaty należności, zawiadomił Sąd Rejonowy
w O. oraz uczestnika postępowania egzekucyjnego o przyłączeniu do egzekucji z nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej (...) oraz zawiadomił wierzyciela o jej zajęciu.

Analiza treści księgi wieczystej (...) wskazuje, że prowadzona jest ona dla stanowiącego odrębną własność lokalu mieszkalnego, trzypokojowego, o pow. 47,34 m kw. W dniu 25 lipca 2016r. nastąpił wpis wszczęcia egzekucji z wniosku innego wierzyciela – Kancelarii (...) Sp. z o.o. w W. wraz z ograniczeniem w rozporządzeniu nieruchomością, a w dniu 9 lutego 2017r. wpisano przyłączenie się do egzekucji kolejnego wierzyciela – (...) S.A. w B.. Nadto, przed dniem złożenia przez wierzyciela (...) Sp. z o.o. z/s w K. wniosku o wszczęcie egzekucji
z przedmiotowej nieruchomości, w dziale IV wpisane były, na rzecz wierzyciela (...) Bank S.A. w W., hipoteki umowne o łącznej wysokości 120.363,77 zł.

Z informacji Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Ostrowie Wielkopolskim T. S. wynika, że przeciwko dłużnikowi wpłynęło w roku 2017 łącznie 15 postępowań egzekucyjnych. Wszyscy wierzyciele znajdują się
w 9 kategorii zaspakajania. W prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym z wniosku wierzyciela (...) Sp. z o.o. z/s w K. wierzyciel otrzymał w dniu 23 lutego 2017 r. tytułem potrącenia ze świadczenia wypłacanego dłużniczce przez ZUS kwotę 425,31 zł. Stan zadłużenia w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym z wniosku ww. wierzyciela na dzień dzisiejszy stanowi kwotę 2.296,02 zł. Żaden z wierzycieli prowadzących egzekucję z nieruchomości nie wniósł o jej opis i oszacowanie z uwagi na jednostkowe niewysokie wierzytelności.

Należy przyznać rację Komornikowi, że nieruchomość dłużniczki obciążona jest hipotekami, które korzystają z pierwszeństwa zaspakajania na kwotę zbliżoną do wartość nieruchomości, co oznacza, iż w przypadku sprzedaży nieruchomości
w drodze licytacji wierzyciele podlegający zaspokojeniu w niższych kategoriach nie uzyskaliby żadnych środków ze sprzedaży. Nadto, zgodnie z art. 799 § 1 k.p.c. organ egzekucyjny jest zobowiązany do zastosowania sposobu egzekucji najmniej uciążliwego dla dłużnika. Tymczasem w niniejszej sprawie na rzecz wierzyciela (...) Sp. z o.o. z/s w K. prowadzona jest egzekucja ze świadczenia z ZUS. Niemniej jednak od dnia 23 lutego 2017 r. do chwili wniesienia przedmiotowej skargi ( 28 grudnia 2017 r.) w toku prowadzonej egzekucji żadna kwota nie wpłynęła na rzecz wierzyciela. Nie można więc przyjąć, że egzekucja na rzecz wierzyciela (...) Sp. z o.o. z/s w K. jest skuteczna, skoro przez prawie rok wierzyciel nie uzyskał żadnej kwoty. Zauważyć też należy, że wniosek skarżącego o wszczęcie egzekucji z nieruchomości złożony został w wyniku poinformowania go przez komornika w piśmie z dnia 9 stycznia 2017 r. o możliwości skierowania egzekucji do nieruchomości dłużnika i o konieczności złożenia w tym celu wniosku wraz z zaliczką na wpis w księdze wieczystej. Dopiero w wyniku tego pisma skarżący – wierzyciel (...) Sp. z o.o. z/s w K. złożył w dniu 17 stycznia 2017 r. przedmiotowy wniosek o wszczęcie egzekucji z nieruchomości wraz z zaliczką na wpis w księdze wieczystej.

Okoliczność, że do chwili wniesienia skargi żaden z wierzycieli prowadzący egzekucję z nieruchomości nie wniósł o jej opis i oszacowanie z uwagi na jednostkowe niewysokie wierzytelności, fakt, że oszacowanie nieruchomości wiązałoby się z dodatkowymi kosztami po stronie wierzyciela z. tytułu wynagrodzenia biegłego oraz okoliczność, że nieruchomość dłużniczki obciążona jest hipotekami, które korzystają z pierwszeństwa zaspakajania na kwotę zbliżoną do wartości nieruchomości nie ma wpływu na ocenę czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania. Wobec pozostawienia wniosku o wszczęcie egzekucji z nieruchomości (lub przyłączenie do już prowadzonej egzekucji) przez prawie rok bez biegu, uznać należy, że nastąpiła nie uzasadniona zwłoka w postępowaniu egzekucyjnym.

Podnieść też należy, że komornik w dniu 30 stycznia 2018 r. zawiadomił skarżącego wierzyciela o wszczęciu na jego wniosek egzekucji z nieruchomości (a faktycznie o przyłączeniu się do toczącej się już egzekucji z nieruchomości). O powyższym zawiadomił też dłużnika wzywając go do zapłaty należności i złożył wniosek o wpis do księgi wieczystej. Uznać więc należy, że komornik uznał wniosek za uzasadniony. W przeciwnym bądź razie nie dokonałby zajęcia nieruchomości, na co z kolei wierzycielowi przysługiwałaby skarga na czynność komornika. Okoliczność czy egzekucja z nieruchomości byłaby w przedmiotowej sprawie skuteczna dla skarżącego nie ma wpływu na ocenę przewlekłości postępowania.

W świetle powyższych ustaleń uznać należy, że w sprawie egzekucyjnej prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim T. S. o sygn. akt Km 895/16 doszło do nieuzasadnionej zwłoki.

Powyższe okoliczności stanowią podstawę do stwierdzenia przewlekłości postępowania w powyższej sprawie egzekucyjnej i przyznania skarżącemu od Komornika sumy pieniężnej w wysokości 2.000 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego kwota ta jest odpowiednia i adekwatna do stwierdzonego naruszenia prawa skarżącego do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Przy jej ustaleniu Sąd Okręgowy uwzględnił z jednej strony czas jaki upłynął od złożenia wniosku o egzekucję z nieruchomości a w konsekwencji dolegliwość spowodowaną dla wierzyciela. Z drugiej strony uwzględniono jednak fakt, że egzekucja dotyczy obecnie kwoty głównej w wysokości 1.990,49 zł. wraz z odsetkami i kosztami postępowania a nieruchomość dłużniczki obciążona jest hipotekami, które korzystają z pierwszeństwa zaspakajania na kwotę zbliżoną do wartość nieruchomości, co oznacza, iż w przypadku sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji wierzyciele podlegający zaspokojeniu w niższych kategoriach nie uzyskaliby żadnych środków ze sprzedaży.

Wspomniane okoliczności, o ile nie mogą skutkować oddaleniem skargi, to miały wpływ na jedynie częściowe uwzględnienie żądania o przyznanie sumy pieniężnej, stanowiącej stosowne wynagrodzenie dolegliwości spowodowanej dla wierzyciela oraz materialną satysfakcję za powstałą przewlekłość postępowania w niniejszej sprawie.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, zgodnie z art. 12 ust. 2 i 4 ustawy orzekł jak w punktach 1 i 2 sentencji. Z uwagi na okoliczność, że czynności, których dotyczył nie rozpoznany wniosek zostały przez komornika dokonane w dniu 30 stycznia 2018 r. wniosek o ich wykonanie jako zbędny podlegał, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy oddaleniu.

S.S.O. Barbara Mokras S.S.O. Wojciech Vogt S.S.O. Janusz Roszewski

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE