UZASADNIENIE

W dniu 04 września 2017 r. (data wpływu) pełnomocnik powódki M. H. wniósł pozew przeciwko (...) S.A. z siedzibą w D. o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty z dnia 15 lutego 2013 r. wydanego przez Sąd Okręgowy w Katowicach Wydział XIV Gospodarczy w sprawie o sygn. akt XIV GNc 120/13WK zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w dniu 10 kwietnia 2013 r. w kwocie 99.717,12 złotych stanowiącą kwotę główną wraz z odsetkami od dnia wydania nakazu zapłaty do dnia wytoczenia powództwa- w części oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych, a w przypadku zaistnienia przesłanek zgodnych z dyspozycją art. 326 § 1 k.c. w zw. z art. 109 § 2 k.p.c. wniósł o zasądzenie kosztów procesu na rzecz powódki w wysokości dwukrotności stawki minimalnej, (pozew k. 2-3).

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych, (odpowiedź na pozew k. 31-33).

Postanowieniem z dnia 08 listopada 2017 r. w sprawie o sygn. akt I C 272/17 Sąd Okręgowy w Sieradzu udzielił zabezpieczenia powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu M. S. w sprawie o sygn. akt Km 50/14 z wniosku wierzyciela (...) S.A. z siedzibą w D., na podstawie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 15 lutego 2013 r. wydanego w sprawie o sygn. akt XIV GNc 120/13WK zaopatrzonego klauzulą wykonalności w dniu 10 kwietnia 2013 r. do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy, (postanowienie SO w Sieradzu z dnia 08 listopada 2017 r. k. 22).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Pozwana (...) S.A. jest wierzycielem dłużniczki-powódki M. H.. W dniu 12 stycznia 2006 r. pozwana (...) S.A. z siedzibą w D. zawarła z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia (polisa ubezpieczeniowa nr (...)), mocą której ochroną ubezpieczeniową objęte zostały wszelkie ubezpieczone i prawnie uzasadnione należności przysługujące ubezpieczającemu, jeżeli brak zapłaty wynikał bezpośrednio i wyłącznie z ryzyka handlowego tzn. niewypłacalności dłużnika lub opóźnienia w zapłacie. Jako przedmiot działalności podlegającej ochronie ubezpieczeniowej wskazano sprzedaż wyrobów i półwyrobów hutniczych oraz innych towarów i usług zgodnie z przedmiotem działalności określonym w statucie spółki akcyjnej. Z uwagi na niespłacenie przez M. H. ubezpieczonej wierzytelności należnej pozwanemu , (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. uiściła na rzecz wierzyciela (...) S.A. z siedzibą w D. kwotę 70.983,42 zł. Nakazem zapłaty z dnia 15 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w Katowicach Wydział Gospodarczy XIV GNc 120/13/WK nakazał M. H., aby zapłaciła (...) Spółki Akcyjnej w D. kwotę 81.943,94 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 05 lutego 2013 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4.642 zł tytułem kosztów postępowania, w tym kwotę 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniosła w tym terminie sprzeciw. Wskazane orzeczenie zaopatrzone w klauzulę wykonalności w dniu 10 kwietnia 2013 r. W dniu 09 września 2015 r. pozwana (...) S.A. z siedzibą w D. zawarła z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę powierniczego przelewu wierzytelności (cesja do inkasa), mocą której ubezpieczyciel oświadczył, że przenosi na rzecz ubezpieczającego nabyte na mocy umowy ubezpieczenia z dnia 12 stycznia 2006 r. prawo do regresu wierzytelności w celu ich dochodzenia we własnym imieniu, a na rachunek ubezpieczyciela, ( dowód: kopia umowy powierniczego przelewu wierzytelności k. 71-73, kopia umowy ubezpieczenia k. 74-91, załącznik nr 1 do umowy k. 92-100, kopia ogólnych warunków ubezpieczenia k. 101-110, odpis nakazu zapłaty SO w Katowicach XIV Wydział Gospodarczy w sprawie XIV GNc 120/13/WK k. 3 akt komorniczych Km 50/14).

Wniosek egzekucyjny w oparciu o cytowany wyżej tytuł wykonawczy został skierowany do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy –Śródmieścia w Warszawie w dniu 3 czerwca 2013 r. i od tego czasu trwa postepowanie egzekucyjne. W dniu 28 września 2016 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu z-ca M. S. na wniosek wierzyciela (...) S.A. poinformował o zajęciu wynagrodzenia za płacę oraz wierzytelności zasiłku chorobowego i wezwał do dokonywania potrąceń, zgodnie z tytułem wykonawczym w postaci nakazu zapłaty wydanym przez Sąd Okręgowy w Katowicach w dniu 15 lutego 2013 r. w sprawie o sygn. akt XIV GNc 120/13/WK zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 10 kwietnia 2013 r., (dowód: zajęcie wynagrodzenia za pracę oraz wierzytelności zasiłku chorobowego i wezwanie do dokonania potrąceń k. 154 akt komorniczych Km 50/14).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego (przeciwegzekucyjne) przewidziane zostało w przepisie art. 840 § 1 k.p.c., jako środek merytorycznej obrony dłużnika, pozwalający na zakwestionowanie wykonalności tytułu wykonawczego w drodze badania zasadności i wymagalności obowiązku, objętego tym tytułem. Musi być oparte na przyczynach materialnoprawnych, wymienionych w punktach 1 – 3 powołanego przepisu. Zgodnie z art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c., dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności, gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym, niebędącym orzeczeniem sądu, albo, gdy kwestionuje przejście obowiązku, mimo istnienia formalnego dokumentu, stwierdzającego to przejście. Na tej podstawie dłużnik może wytoczyć powództwo w celu pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, przez co rozumie się zaprzeczenie przez dłużnika obowiązkowi spełnienia na rzecz wierzyciela świadczenia, objętego tytułem egzekucyjnym. Przepis art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. stwarza zatem podstawy do zwalczania tytułu wykonawczego w sytuacji kiedy po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania lub zdarzenia, wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane. Rozróżnia się w tym aspekcie zdarzenia zależne od woli stron ( np. spełnienie świadczenia, potracenie) oraz niezależne od woli stron takie jak przedawnienie, niemożność świadczenia wskutek okoliczności za które dłużnik nie odpowiada ( por. uchwała S.N. z dnia 14.10.1993 r., III CZP 141/93, OSNC 1994, Nr 5, poz. 102).

Wnosząc o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności powódka powoływała się na umowę ubezpieczenia, zawartą przez pozwanego z firmą (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. i spłatę przez ubezpieczyciela części wierzytelności w kwocie 70.983,42 złote, co zostało przez pozwanego potwierdzone. W związku z powyższym, zdaniem strony powodowej, wierzyciel (...) SA z siedzibą w D. nie posiada legitymacji do dochodzenia roszczenia w postępowaniu egzekucyjnym, albowiem nie jest już wierzycielem powódki i jedynie ubezpieczyciel w chwili obecnej może dochodzić skutecznie roszczenia, w postaci regresu ubezpieczenia. Zarzut ten nie znalazł jednak potwierdzenia w przeprowadzonych dowodach. Ma wprawdzie rację powódka wskazując, że pozwanemu zostało wypłacone odszkodowanie przez ubezpieczyciela w zakresie części z przysługującej jej wobec M. H. wierzytelności, fakt ten jednak nie spowodował wygaśnięcia zobowiązania lecz jego ewentualne przejście na ubezpieczyciela, zgodnie z treścią art. 828 § 1 k.c. Powyższe nie spowodowało jednak utraty przez pozwanego legitymacji do dalszego egzekwowania należności w postępowaniu egzekucyjnym, gdyż pozwana (...) SA z siedzibą w D. zawarła z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę powierniczego przelewu wierzytelności (cesja do inkasa), mocą której ubezpieczyciel oświadczył, że przenosi na rzecz ubezpieczającego nabyte na mocy umowy ubezpieczenia wierzytelności w celu ich dochodzenia we własnym imieniu, a na rachunek ubezpieczyciela. Na mocy wskazanej umowy ubezpieczyciel przeniósł zatem na rzecz pozwanej spółki wierzytelności z regresu przysługujące od dłużników pozwanego (w tym od M. H.) w celu dochodzenia ich we własnym imieniu, a na rachunek ubezpieczyciela. Dla pozycji i odpowiedzialności za dług dłużniczki M. H. wobec (...) SA kwestia wypłaty odszkodowania nie ma żadnego znaczenia. Należy bowiem pamiętać, iż to wierzyciel zawarł umowę ubezpieczenia , na mocy której ochroną ubezpieczeniową było objęte ryzyko braku zapłaty ze strony m.in. M. H.. Obowiązek ponoszenia kosztów związanych z taką umową obciążał (...) SA. Należy zatem wskazać, że relacje na gruncie tej umowy pomiędzy wierzycielem i jego ubezpieczycielem w jakikolwiek sposób nie wpływają na odpowiedzialność dłużniczki istniejącą w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci prawomocnego nakazu zapłaty opisanego szczegółowo wyżej. Z treści cytowanego na wstępie przepisu art. 840 § 1 pkt 2 wynika, że powództwo opozycyjne można oprzeć także na zarzucie zaistnienia zdarzenia, wskutek którego zobowiązanie wygasło. Ma ono zapobiegać niepożądanym w obrocie cywilnym sytuacjom wielokrotnej zapłaty tego samego długu ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 lutego 2017 r. I ACa 1129/16, Lex nr 2256978). Tymczasem nie można uznać, że fakt wypłaty odszkodowania na rzecz wierzyciela spowodował wygaśnięcie zobowiązania pomiędzy stronami. Do momentu zamknięcia rozprawy w przedmiotowej sprawie powódka nie podnosiła bowiem aby (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wystąpiło przeciwko niej z żądaniem zapłaty przedmiotowego długu. W związku z powyższym uznać należało, iż nie zachodzą przesłanki wskazane w treści art. 840 § 1 k.p.c. i orzec jak w pkt 1 sentencji wyroku. Orzeczenie o kosztach w pkt. 2 oparto na przepisach art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy zasądzono od powódki M. H. na rzecz pozwanego (...) SA z siedzibą w D. kwotę 5.400 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego ( § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r., Dz. U. poz. 1800 ze zm).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE