WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: st. sekr. sądowy Jerzy Stępień

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2013 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania H. K.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówka Terenowa w T.

z dnia 25 stycznia 2013 roku nr (...)

oraz odwołania B. K.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówka Terenowa w T.

z dnia 25 stycznia 2013 roku znak nr (...)

w sprawie H. K. oraz B. K.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówka Terenowa w T.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

1.zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 25 stycznia 2013 r. nr (...)w ten sposób, że ustala, że odwołujący się H. K. nie ma obowiązku zwrotu kwoty 17 635,70 zł

( słownie: siedemnaście tysięcy sześćset trzydzieści pięć złotych 70/100) tytułem nienależnie pobranego świadczenia;

2. zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 25 stycznia 2013 r. nr (...)w ten sposób, że ustala, że odwołująca się B. K. nie ma obowiązku zwrotu kwoty 16 707,42 zł

( słownie: szesnaście tysięcy siedemset siedem złotych 42/100) tytułem nienależnie pobranego świadczenia;

3.zasądza od Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówka Terenowa w T. na rzecz każdego z odwołujących się kwoty po 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IVU 287/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 16 grudnia 2013 r.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówka Terenowa w T. decyzją z dnia 25.01.2013 r. stwierdził, że wypłata części uzupełniającej renty rolniczej nie przysługuje H. K. od 01.01.2010 r. z powodu niezaprzestania działalności rolniczej, a zatem świadczenie pobrane w okresie od 01.01.2010 r. do 28.02.2012 r. w kwocie 17635,70 zł jako nienależne podlega zwrotowi na podstawie art. 138 ust. 1 i ust. 2 pkt. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze. zm).

W odwołaniu do Sądu H. K.wniósł o zmianę powyższej decyzji poprzez ustalenie, iż świadczenie pobierane w okresie od 01.01.2010 r. do 28.02.2012 r. było świadczeniem należnym. W styczniu 2000 r. jego żona zawarła umowę dzierżawy z K. i M. K. i wydzierżawiła im na 10 lat gospodarstwo rolne składające się z działek nr (...)w S. co zgłosiła w Urzędzie Gminy w S.. K. i M. K. od tego czasu aż do chwili obecnej jako dzierżawcy faktycznie użytkują to gospodarstwo oraz płacą od niego podatek od 12.11.2002 r. Odwołujący nie korzystał z dopłat bezpośrednich do gruntów rolnych. Pobierał rentę rolniczą. Ma na wychowaniu córkę A. K. urodzoną(...)r., która ma orzeczenie o stopniu niepełnosprawności i która zamieszkuje z rodzicami. Odwołujący pozostaje w leczeniu neurologicznym i nie sporządził pisemnego aneksu do umowy dzierżawy na kolejne lata, który udokumentowałby stan rzeczywisty. W spornym okresie nie prowadził działalności rolniczej, a działki były użytkowane nadal przez dzierżawców.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówka Terenowa w T. decyzją z dnia 25.01.2013 r. stwierdził, że wypłata części uzupełniającej renty rolniczej nie przysługuje B. K. od 01.01.2010 r. z powodu niezaprzestania działalności rolniczej, a zatem świadczenie pobrane w okresie od 01.01.2010 r. do 28.02.2012 r. w kwocie 16707,42 zł jako nienależne podlega zwrotowi na podstawie art. 138 ust. 1 i ust. 2 pkt. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze. zm).

B. K. w odwołaniu od tej decyzji wniosła o jej zmianę poprzez ustalenie, iż świadczenie pobrane w okresie od 01.01.2010 r. do 28.02.2012 r. było świadczeniem należnym. W styczniu 2000 r. zawarła umowę dzierżawy z K. i M. K. i wydzierżawiła im na 10 lat gospodarstwo rolne składające się z działek nr (...)w S. co zgłosiła w Urzędzie Gminy w S.. K. i M. K. od tego czasu aż do chwili obecnej jako dzierżawcy faktycznie użytkują to gospodarstwo oraz płacą od niego podatek od 12.11.2002 r. Odwołująca nie korzystała z dopłat bezpośrednich do gruntów rolnych. Pobierała rentę rolniczą. Ma na wychowaniu córkę A. K. urodzoną (...)r., która ma orzeczenie o stopniu niepełnosprawności i która zamieszkuje z rodzicami. Odwołująca pozostaje w leczeniu schorzeń kręgosłupa i nie sporządziła pisemnego aneksu do umowy dzierżawy na kolejne lata, który udokumentowałby stan rzeczywisty. W spornym okresie nie prowadziła działalności rolniczej, a działki były użytkowane nadal przez dzierżawców na podstawie ustnego porozumienia.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie z przyczyn podanych w uzasadnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

H. K. pobiera rentę rolniczą od dnia 01.09.2002 r. do nadal. Od dnia 01.02.2013 r. zawiesił prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej.

B. K. pobiera rentę rolniczą od dnia 04.06.2009 r. do nadal.

Małżonkowie mają na wychowaniu córkę A. K. urodzoną (...)r., która ma orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i która zamieszkuje z rodzicami.

B. K. umową dzierżawy z dnia 01.01.2000 r. wydzierżawiła K. K.– bratu męża stanowiący jej własność grunt rolny o powierzchni 2,34 ha składający się z działek nr (...)na okres 10 lat. Umowa ta nie została zgłoszona do ewidencji gruntów i budynków, ale na jej podstawie zostały wprowadzone zmiany w ewidencji podatkowej w dniu 12.11.2002 r. i K. K.opłacał podatek od tego gruntu także w okresie od 01.01.2010 r. do 28.02.2012 r. jako dzierżawca. Z dniem 01.01.2010 r. umowa dzierżawy wygasła, ale w okresie od 01.01.2010 r. do 28.02.2012 r. dzierżawca nadal prowadził działalność rolniczą na przedmiotowym gruncie. Odwołujący B. K. i H. K. we wskazanym okresie nie prowadzili działalności rolniczej ani nie posiadali sprzętu rolniczego. W dniu 06.03.2012 r. B. K. przekazała aktem notarialnym działki nr(...)synom. B. K. i H. K. nie korzystali z dopłat bezpośrednich do gruntów rolnych realizowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. H. K. w okresach: 13-25.10.2011 r., 04.11.2011 r., 02-13.04.2012 r., 27.04.-04.05.2012 r., 17-28.12.2012 r. przebywał na leczeniu szpitalnym z powodu złego stanu zdrowia.

(dowód: umowa dzierżawy z dnia 01.01.2000 r. – k.6 as,

pismo Wójta Gminy S. z dnia 17.10.2012 r. – k.7 as,

pismo Wójta Gminy S. z dnia 04.11.2013 r. – k.71 as,

pismo ARiMR z dnia 11.02.2013 r. – k.8 as,

pismo ARiMR – k.73 as,

orzeczenie o stopniu niepełnosprawności –k. 9 as,

karty informacyjne –k. 10-17 as,

zeznania świadkaK. K.–k. 65-66 as,

zeznania świadka E. K. –k. 66 as,

zeznania świadka D. K. –k. 65-66 as

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów oraz zeznania świadków.

Sąd w całości podzielił wnioski i tezy wypływające z dokumentów. Ich autentyczność i wiarygodność nie był kwestionowana przez strony. Brak więc jakichkolwiek podstaw, które należało by uwzględnić, nawet z urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego znaczenia dowodowego.

Sąd dał wiarę w całości zeznaniom świadków K. K., E. K. i D. K.. Ich zeznania są szczere, logiczne i pozwalają ustalić fakt niewykonywania przez odwołujących w okresie od 01.01.2010 r. do 28.02.2012 r. działalności rolniczej na gruncie rolnym co do którego umowa dzierżawy wygasła w dniu 01.01.2010 r. Świadkowi E. K. i D. K. wyraźnie potwierdzili, że w tym okresie działki (...) użytkował K. K.przy użyciu własnych maszyn rolniczych, a odwołujący nie pracowali w tym gospodarstwie. Świadek K. K.stanowczo potwierdził, że od momentu zawarcia umowy dzierżawy aż do momentu przekazania gruntu synom przez B. K. to on prowadził działalność rolniczą na dzierżawionym gruncie. Zeznania świadków Sąd w całości przyjął za podstawę dokonanych ustaleń faktycznych albowiem były wiarygodne, logiczne i korespondowały z dowodami z dokumentów. Na podstawie dokumentacji leczenia Sąd ustalił, że H. K. w 2011 r. i 2012 r. z powodu złego stanu zdrowia często przebywał w szpitalu.

Sąd Okręgowy zważył , co następuje :

Przedmiotem sporu w tej sprawie jest w istocie zobowiązanie odwołujących do zwrotu: w przypadku H. K. kwoty 17635,70 zł i w przypadku B. K. kwoty 16707,42 zł z tytułu pobrania nienależnych świadczeń z ubezpieczenia społecznego rolników.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniach społecznych rolników ( Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 z późn. zm.) wypłaty emerytury lub renty inwalidzkiej z ubezpieczenia ulega częściowemu zawieszeniu na zasadach określonych w ust. 2-8, jeżeli emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą.

W myśl punktu 3 ustępu 4 art. 28 powołanej ustawy uznaje się że emeryt zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego i nie prowadzi działu specjalnego, nie licząc gruntów wydzierżawionych na podstawie pisemnej umowy zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie nie będącej: małżonkiem emeryta, jego zstępnym lub pasierbem, osobą pozostającą z emerytem we wspólnym gospodarstwie domowym, bądź małżonkiem tych osób.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 6 maja 2004 r. II UZP 5/04 wyjaśnił, że wypłata części uzupełniającej świadczenia rolnika, który będąc właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa rolnego faktycznie nie prowadzi w nim działalności rolniczej w rozumieniu art. 6 pkt 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (jednolity tekst: Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.) nie ulega zawieszeniu na podstawie art. 28 ust. 1 i 3 w związku z ust. 4 tej ustawy ( OSNP 2004/22/389, Biul.SN 2004/5/20).

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 grudnia 2004 r. III AUa 598/04 zawieszenie wypłaty emerytury rolniczej nie dotyczy osoby jedynie posiadającej gospodarstwo rolne, ale tylko takiej osoby, która gospodarstwo rolne prowadzi i gospodarstwo to przynosi jej dochód ( Apel.-W-wa 2005/4/16, OSA 2006/1/2). W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Apelacyjny wyjaśnił, że „zaprzestanie działalności rolniczej ma znaczenie w zakresie wysokości otrzymywanych świadczeń. Część składkowa wypłacana jest w każdych okolicznościach, zaś wypłata części uzupełniającej ulega zawieszeniu w przypadku prowadzenia działalności rolniczej.” (…) „Porównanie ustępów 1 i 4 art. 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie może prowadzić do zestawienia pojęcia "prowadzenie (kontynuowanie) działalności rolniczej" z pojęciem "własności lub posiadania gruntu", ponieważ pojęcia te są nieprzystawalne. Właśnie z ich niespójności należy wyprowadzić wniosek, że zawieszenie wypłaty świadczeń nie dotyczy osoby jedynie posiadającej gospodarstwo rolne, ale tylko takiej osoby, która gospodarstwo rolne prowadzi i z reguły gospodarstwo to przynosi jej dochód. Natomiast posiadacz gospodarstwa rolnego, który utracił możliwość jego prowadzenia i uzyskiwania tą drogą środków utrzymania, zachowuje prawo do świadczeń w pełnej wysokości.” (…) „Wypłata części uzupełniającej świadczenia rolnika, który będąc właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa rolnego faktycznie nie prowadzi w nim działalności rolniczej w rozumieniu art. 6 pkt 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, nie ulega zawieszeniu na podstawie art. 28 ust. 1 i 3 w zw. z ust. 4 tej ustawy”.

B. K. wydzierżawiła umową z dnia 01.01.2010 r. należące do niej gospodarstwo rolne składające się z działek nr (...) K. K.– bratu męża na okres 10 lat. Na podstawie tej umowy zostały wprowadzone zmiany w ewidencji podatkowej i K. K.za okres 12.11.2002 r. do 28.02.2012 r. opłacał podatek. Umowa dzierżawy wygasła w dniu 01.10.2010 r., ale za obopólną zgodą K. K.nadal użytkował dzierżawiony grunt, z tym że na podstawie ustnego porozumienia. Taki stan trwał aż do momentu przekazania przez B. K. tych działek synom w dniu 06.03.2012 r. Tak B. K. jak i jej mąż H. K. nie prowadzili działalności rolniczej od momentu zawarcia umowy dzierżawy aż do dnia 28.02.2012 r. W okresie od 01.01.2010 r. do 28.02.2012 r. dzierżawca K. K.nadal prowadził działalność rolniczą na przedmiotowym gruncie. Odwołujący B. K. jak i jej mąż H. K. we wskazanym okresie nie prowadzili działalności rolniczej, także po wygaśnięciu umowy dzierżawy i z tego względu nie było podstaw do zawieszenia wypłaty świadczenia i dlatego też zaskarżone decyzji podlegały zmianie w sposób wskazany w pkt. 1 i 2 sentencji wyroku.

Podstawę procesową rozstrzygnięcia stanowi art. 477 ¹⁴ § 2 kpc.

Odwołujący byli reprezentowaniu przez pełnomocnika z wyboru i wystąpili z żądaniem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Sąd na podstawie art. 98 kpc w zw. z §12 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. 163, poz. 1348 ze zm.) zasądził w pkt. 3 wyroku na ich rzecz od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych koszty zwrotu zastępstwa procesowego w wysokości po 60,00 zł.

SSO Kazimierz Kostrzewa

S/

- odnotować uzasadnienie,

- odpis doręczyć organowi rentowemu,

- kal. 2 tygodnie.