UZASADNIENIE

W dniu 11 czerwca 2015 r. (data wpływu) pełnomocnik powoda Instytutu (...) z siedzibą w P. złożył pozew przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. o nakazanie pozwanemu zaniechania czynów nieuczciwej konkurencji polegających na rozpowszechnianiu nieprawdziwych wiadomości, jakoby działanie realizowane przez pozwanego po dniu 05 listopada 2013 r. do chwili obecnej polegające na reklamie, oferowaniu i wprowadzaniu do obrotu produktu w postaci ciągnika szynowo- drogowego stanowiły wynik współpracy pozwanego z powodem, o nakazanie pozwanemu, aby zaniechał używania w reklamie umieszczanej na swojej stronie internetowej (...) znaku towarowego słowno-graficznego (...) chronionego na rzecz powoda za numerem(...), o nakazanie pozwanemu, aby zaniechał czynów nieuczciwej konkurencji polegających na rozpowszechnianiu wprowadzających w błąd wiadomości o wytwarzanych przez pozwanego towarach w postaci ciągnika szynowo- drogowego poprzez pominięcie przy reklamowaniu, oferowaniu i wprowadzaniu do obrotu w/w wytworów istotnej informacji, iż na przedmiotowy ciągnik szynowo- drogowy pozwany nie uzyskał „Świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego” i z uwagi na powyższą okoliczność przedmiotowy ciągnik może być eksploatowany wyłącznie w ramach kolejowego transportu wewnątrzzakładowego. Nadto pełnomocnik powódki wniósł o nakazanie opublikowania na koszt pozwanego w dzienniku „Rzeczpospolita” treści wyroku w niniejszej sprawie na koszt i w zakresie ustalonym przez Sąd oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, (pozew k. 3-11).

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego (...) Sp. z o.o. w S. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, zarzucił, iż wszystkie żądania pozwu są bezpodstawne i nieudowodnione wobec czego powództwo w całości zasługuje na oddalenie. Ponadto pełnomocnik pozwanego podał, że oponuje żądaniu z pkt. 4 pozwu zarzucając, iż opublikowanie treści wyroku w dzienniku „Rzeczpospolita” jest zupełnie nieadekwatne nawet do przedstawionych przez samego powoda stanu faktycznego, gdyż pozwany nigdy nie używał znaku towarowego ani też nie powoływał się na współpracę z powodem na łamach tego tak poczytnego i drogiego dla ogłoszeniodawców dziennika, (odpowiedź na pozew k. 137-141).

W piśmie z dnia 12 listopada 2015 r. doszło do ograniczenia powództwa do żądań z punktu 3 i 5 pozwu.

Pismem z dnia 18 kwietnia 2016 r. pełnomocnik powoda ponownie zmodyfikował powództwo w ten sposób, że obok roszczeń wskazanych w punktach 3 i 5 petitum pozwu wniósł o nakazanie pozwanemu, aby zaniechał posługiwania się nieprawdziwym atestem w postaci przerobionego dokumentu „Świadectwo nr (...) (...) dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego” wydanego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego na rzez Instytutu (...) w P., a którego przerobienie polegało na dopisaniu, niezgodnie ze stanem prawnym i faktycznym, pozwanego jako producenta, na rzecz którego przedmiotowe świadectwo zostało wydane. Ponadto powód uzupełnił treść oświadczenia, którego złożenia domagał się od pozwanego i wniósł o nakazanie pozwanemu opublikowania na koszt pozwanego jednorazowo w dzienniku „Rzeczpospolita” oświadczenia o treści niżej wskazanej, a w razie niewykonania powyższego obowiązku przez pozwanego w terminie 30 dni, upoważnienie powoda do jego opublikowania na koszt pozwanego:

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. przyznaje , że po zakończeniu współpracy konsorcjalnej z Instytutem (...) w P. , mającej za przedmiot wytwarzanie i dostawy ciągnika szynowo- drogowego rozpowszechniała na swojej stronie internetowej nieprawdziwe wiadomości, jakoby działania polegające na reklamie, oferowaniu i wprowadzaniu do obrotu produktu w postaci ciągnika szynowo- drogowego stanowiły wynik jej współpracy z Instytutem (...) z siedzibą w P., posługując się przy tym znakiem towarowym słowno- graficznym (...), chronionym na rzecz ww. Instytutu za numerem (...). (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przyznaje również, że w toku postępowania przetargowego posłużyła się nieprawdziwym atestem w postaci przerobionego dokumentu - „Świadectwo nr (...) (...) dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego" wydanego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego na rzecz Instytutu (...) w P., przy czym przerobienie dokumentu polegało na dopisaniu jako producenta, na rzecz którego przedmiotowe świadectwo zostało wydane, niezgodnie ze stanem prawnym i faktycznym - (...) Sp. z o.o. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oświadcza, że powyższych czynów nieuczciwej konkurencji zaniechała oraz zobowiązuje się, że nie podejmie ich w przyszłości.", (dowód pismo pełnomocnika powoda k. 249-252).

W piśmie z dnia 21 września 2017 r. (data wpływu) pełnomocnik powoda po raz kolejny zmienił powództwo i obok roszczeń wskazanych w punktach 3 i 5 petitum pozwu wniósł o nakazanie pozwanemu, aby zaniechał posługiwania się nieprawdziwym atestem w postaci przerobionego dokumentu -„Świadectwo nr (...)-1/04-113 dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego" wydanego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego na rzecz Instytutu (...) w P., a którego przerobienie polegało na dopisaniu, niezgodnie ze stanem prawnym i faktycznym, pozwanego jako producenta, na rzecz którego przedmiotowe świadectwo zostało wydane; -aby pozwany złożył na koszt własny, oświadczenie o treści:

(...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w S. przyznaje , że po zakończeniu współpracy konsorcjalnej z Instytutem (...) w P. , mającej za przedmiot wytwarzanie i dostawy ciągnika szynowo- drogowego rozpowszechniała na swojej stronie internetowej nieprawdziwe wiadomości, jakoby działania polegające na reklamie, oferowaniu i wprowadzaniu do obrotu produktu w postaci ciągnika szynowo- drogowego stanowiły wynik jej współpracy z Instytutem (...) z siedzibą w P., posługując się przy tym znakiem towarowym słowno- graficznym (...), chronionym na rzecz ww. Instytutu za numerem(...).

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przyznaje również, że w toku postępowania przetargowego posłużyła się nieprawdziwym atestem w postaci przerobionego dokumentu - „Świadectwo nr (...) (...) dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego" wydanego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego na rzecz Instytutu (...) w P., przy czym przerobienie dokumentu polegało na dopisaniu jako producenta, na rzecz którego przedmiotowe świadectwo zostało wydane, niezgodnie ze stanem prawnym i faktycznym - (...) Sp. z o.o.

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oświadcza, że powyższych czynów nieuczciwej konkurencji zaniechała i za nie przeprasza oraz zobowiązuje się, że nie podejmie ich w przyszłości",

-jednorazowo w czasopiśmie (...) wersja papierowa, a w razie gdy pozwany nie wykona tego obowiązku w terminie trzydziestu dni od uprawomocnienia się orzeczenia wydanego w niniejszej sprawie, powód wnosi o upoważnienie go do opublikowania powyższego oświadczenia w sposób wyżej wskazany na koszt pozwanego,

-w czasopiśmie (...) wersja elektroniczna z zastrzeżeniem, że oświadczenie będzie tam zamieszczone w wersji niezmienionej przez okres jednego miesiąca, a w razie gdy pozwany nie wykona tego obowiązku w terminie trzydziestu dni od uprawomocnienia się orzeczenia wydanego w niniejszej sprawie, powód wnosi o upoważnienie go do opublikowania powyższego oświadczenia w sposób wyżej wskazany na koszt pozwanego, na stronie internetowej pozwanego z zastrzeżeniem, że oświadczenie będzie tam zamieszczona w wersji niezmienionej przez okres jednego miesiąca, (pismo pełnomocnika powoda k. 623-625).

Pismem z dnia 01 marca 2018 r. pełnomocnik powoda doprecyzował formę nakazanego stronie pozwanej oświadczenia o treści wskazanej w piśmie procesowym powoda z dnia 6 listopada 2017 r. w ten sposób, iż w/w oświadczenie ma zostać opublikowane na własny koszt przez pozwaną:

-: jednorazowo w czasopiśmie (...) wersja papierowa, rra trzeciej stronie o minimalnym formacie reklamowym 1/6 strony, kolorem czarnym na białym tle, a w razie gdy pozwana nie wykona tego obowiązku w terminie trzydziestu dni od uprawomocnienia się orzeczenia wydanego w niniejszej sprawie, powód wnosi o upoważnienie go do opublikowania powyższego oświadczenia w sposób wyżej wskazany na koszt pozwanego oraz o zobowiązanie pozwanej do zwrotu poniesionych z tego tytułu przez powoda kosztów,
-: na stronie głównej portalu (...) w postaci baneru reklamowego i w każdej wiadomości publikowanej na w/w portalu z zastrzeżeniem, że oświadczenie będzie tam zamieszczone w wersji niezmienionej przez okres jednego miesiąca, a w razie gdy pozwany nie wykona tego obowiązku w terminie trzydziestu dni od uprawomocnienia się orzeczenia wydanego w niniejszej sprawie, powód wnosi o upoważnienie go do opublikowania powyższego oświadczenia w sposób wyżej wskazany na koszt pozwanej oraz o zobowiązanie pozwanej do zwrotu poniesionych z tego tytułu przez powoda kosztów,
-: na stronie głównej portalu internetowego pozwanej pod nazwą (...) z zastrzeżeniem, że oświadczenie będzie tam zamieszczone w wersji niezmienionej przez okres jednego miesiąca, (pismo pełnomocnika powoda k. 633-634).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód jest instytutem badawczym działającym na podstawie ustawy z dnia 30. 04. 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. Nr 96, poz. 618, z późn. zm.) oraz Statutu Instytutu (...) w P., zatwierdzonego przez Ministra Gospodarki w dniu 02 lutego 2011 r. Powód jest wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...), z oznaczeniem formy prawnej - instytut badawczy. Przedmiotem działalności powoda, zgodnie z treścią wpisu w dziale 3 , rubryka 1 Krajowego Rejestru Sądowego jest między innymi: prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie nauk technicznych, przystosowanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych do potrzeb praktyki, wdrażanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych. Powód jest uprawniony z prawa ochronnego nr R. 53 994 na znak towarowy słowno- graficzny (...) , zarejestrowany z pierwszeństwem od dnia zgłoszenia w Urzędzie Patentowym RP to jest od dnia 01 kwietnia 1975 r. w odniesieniu do następujących towarów z klasy 16 - dokumentacja techniczna, katalogi, wydawnictwa, (dowód: kserokopia statutu Instytutu (...) w P. k. 17-23, wydruk Krajowego Rejestru Sądowego k. 24-29, kserokopia wydruku przedmiotów objętych ochroną k. 30).

Pozwany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. jest przedsiębiorcą zarejestrowanym w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem (...). W ramach prac rozwojowych oraz przystosowania ich wyników do praktyki powód opracował w okresie październik 2003 - marzec 2004 r. urządzenie w postaci ciągnika szynowo - drogowego typu C 120 przeznaczonego do pracy manewrowej na bocznicach kolejowych z pojedynczymi wagonami lub mniejszymi składami pociągowymi oraz innych prac związanych z utrzymaniem infrastruktury, (dowód: wydruk Krajowego Rejestru Sądowego k. 31-37) .

Na wniosek powoda i na podstawie „Opinii techniczno - eksploatacyjnej do wniosku o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji na liniach (...) pojazdu szynowo drogowego do prac manewrowych typu C 120" - Prezes Urzędu Transportu Kolejowego wydał w dniu 06 grudnia 2004 r. w odniesieniu do ww. ciągnika szynowo -drogowego typu C 120 - Świadectwo Nr (...)-1/04-113 dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego. W okresie od 09 stycznia 2004 r. do 05 listopada 2006 r. powód realizował dostawy ciągników szynowo- drogowych wykonywanych na bazie ciągników drogowych, które powód kupował u pozwanego, (dowód: opinia dot. bezpieczeństwa przed wykolejeniem ciągnika szynowo-drogowego Typu C120 k. 38-67, opinia świadectwo k. 100, warunki techniczne wykonania i odbioru k. 82-83, opinia techniczno-eksploatacyjna k. 84-99).

W dniu 06 listopada 2006 r. powód zawarł z pozwanym umowę konsorcjum, której przedmiotem było - „ustanowienie konsorcjum w celu wspólnej realizacji zadań polegających na promowaniu i wdrożeniu do produkcji ciągników szynowo - drogowych"'. Siedziba konsorcjum mieściła się w P. przy ulicy (...). Zgodnie z § 5 umowy jej postanowienia stanowią informacje poufne i mogą być ujawnione za zgodą umawiających się stron, względnie uprawnionym władzom państwowym lub samorządowym. Zadania w zakresie promowania będą ustalane przez strony umowy każdorazowo na dany rok. W § 7 ust. 2 ww. umowy strony ustaliły następujący podział prac:

„a/ C. (...) jest wyłącznym wykonawcą ciągnika uwzględniającego stawiane przez użytkowników wymagania eksploatacyjne oraz w zakresie gwarancji,

b/ (...) jest wyłącznym wykonawca prac dostosowujących ciągnik do funkcji ciągnika szynowo- drogowego."

Zgodnie z § 7 ust. 1 ww. umowy - „Umowy dostawy z klientem zawiera w imieniu Konsorcjum (...).

Przedmiotowa umowa została pierwotnie zawarta na okres czterech lat od daty jej zawarcia / § 2 ust. 3 umowy/, aneksem nr (...) z dnia 05 listopada 2010 r. jej trwanie zostało przedłużone do dnia 05 listopada 2013 r. Wykonawcą samego ciągnika w okresie obowiązywania umowy konsorcjum był w każdym przypadku pozwany, który dostosowywał ciągnik do wymagań określanych każdorazowo przez powoda. Powód każdorazowo wykonywał prace dostosowujące ciągnik dostarczony przez pozwanego do funkcji ciągnika szynowo- drogowego. Odpowiedzialność gwarancyjna za naprawy i serwisowania ciągnika szynowo -drogowego byłą podzielona pomiędzy pozwanego i powoda według zasady -odpowiedzialność za sam ciągnik ponosił pozwany, odpowiedzialność za zespoły dostosowujące ciągnik do funkcji szynowo- drogowej ciążyła na powodzie. Pozwany miał zatem możliwość i warunki do szczegółowego zapoznania się, w toku czynności serwisowania i napraw, z konstrukcją ciągnika szynowo- drogowego, również w tej części, którą stanowiły zespoły zaprojektowane i wykonane przez powoda. W okresie trwania umowy konsorcjum strony wspólnie realizowały działania promujące ciągnik szynowo - drogowy. W okresie poprzedzającym zawarcie umowy konsorcjum oraz w okresie obowiązywania ww. umowy powód wykonał ogółem 35 ciągników szynowo- drogowych na bazie ciągnika dostarczonego przez pozwanego. Dostawy oraz działania promocyjne realizowane przez konsorcjum utrwaliły wśród odbiorców i uczestników rynku przekonanie, że ciągnik szynowo- drogowy o postaci stanowiącej przedmiot umowy jest rezultatem współpracy powoda i pozwanego w ramach powołanego przez nich „Konsorcjum promowania i wdrożenia do produkcji ciągników szynowo- drogowych". Pozwany nie wyraził zgody na przedłużenie okresu trwania konsorcjum poza graniczną datę 05 listopada 2013 r. wskazaną w aneksie do umowy konsorcjum. Jeszcze w okresie trwania umowy pozwany podjął działania przygotowujące go do realizacji samodzielnych dostaw pojazdów szynowo- drogowych. Mianowicie w dniu 17 października 2013 r. zwrócił się do Fabryki (...) Sp. z o. o. z siedzibą w Ż. z zapytaniem dotyczącym zaprojektowania i wykonania układów hamulcowych do pojazdów szynowo- drogowych. W odpowiedzi z dnia 30 października 2013 r. na ww. zapytanie Fabryka (...) Sp. z o. o. poinformowała pozwanego, że - „jedynym krajowym projektantem i wykonawcą układów hamulcowych do pojazdów szynowo drogowych jest Instytut (...) w P.. Kopia wskazanego pisma została przesłana do wiadomości powoda. Pozwany już po wygaśnięciu umowy konsorcjum to jest po dniu 05 listopada 2013 r. zamieścił na swojej stronie internetowej informację o zamiarze prezentacji „nowego modelu traktora szynowo-drogowego" na targach kolejowych (...) odbywających się w dniach od 23 do 26 września 2014 r. na terenie M. B.. Informacja została opatrzona wizerunkiem ciągnika szynowo - drogowego wyposażonego w zespół urządzeń zaprojektowanych i wykonanych przez powoda oraz logo powoda (...), które jest chronione na jego rzecz jako znak towarowy pod numerem prawa ochronnego (...) nieprzerwanie od dnia 01 kwietnia 1975 r. Wystawienia przedmiotowego ciągnika na targach (...) pozwany dokonał bez uzgodnienia z powodem, na swoim stoisku targowym. W trakcie trwania wskazanych targów pozwany rozpowszechniał ulotkę prezentującą wizerunek ciągnika szynowo- drogowego wyposażonego w zespól urządzeń zaprojektowanych i wykonanych przez powoda. Pozwany reklamował przedmiotowy ciągnik szynowo- drogowy oraz oferował jego dostawę na swojej stronie internetowej (...) na której umieścił również następujące materiały: wizerunek ciągnika szynowo - drogowego wraz z zabudową dostosowującą ciągnik do funkcji szynowo- drogowej, zaprojektowaną i wykonaną przez powoda, logo powoda, chronione na jego rzecz jako znak towarowy za numerem (...) nieprzerwanie od dnia 01 kwietnia 1975 r., informację następującej treści - „ Firma (...) wspólnie z Instytutem (...) z P. buduje pojazd szynowo- drogowy, który zastępuje lokomotywę manewrową na bocznicach kolejowych. Pojazd ten może również przeciągać zwykłe przyczepy i odśnieżać zarówno tory jak i place manewrowe". W dniu 23 grudnia 2013 r. pozwany zawarł z powodem umowę sprzedaży ciągnika marki C. O. 13 k. 170-173, (dowód: kserokopia umowy konsorcjum z dnia 06 listopada 2006 r. k. 101-102, aneks nr (...) z dnia 05 listopada 2010 r. k. 103, kserokopia dyplomu (...) k. 104, reklama produktu w postaci ciągnika szynowo-drogowego k. 105v-106, harmonogram dostaw ciągnika szynowo-drogowego k. 107-108, kserokopia pisma (...) Sp. z o.o. k. 109, specyfikacja techniczna ciągnika szynowo-drogowego k. 111-115, materiały reklamowe wraz z dokumentacją fotograficzną przygotowane na targi w B. k. 116-125, 197-200 kserokopia pisma w sprawie taboru (...) k. 127, korespondencja między powodem a pozwanym k. 151-159, 166-169, 175-190, kserokopia protokołu odbioru technicznego ciągnika szynowo-drogowego typu C120 k. 208-209, pismo (...) wraz z załącznikami k. 223-225, pismo Dyrektora Departamentu Urzędu Transportu Kolejowego k. 237-238, kserokopia oferty złożonej przez pozwanego w przetargu organizowanym przez (...) k. 261- 298, dokumentacja (...) k. 300-314, 353-360, 372-379, korespondencja (...) z pozwanym k. 315-335, 362-363, 381-383, 392-398, dokumentacja przetargowa k. 339-345, 400-403 406-412, 432-445, 456-470, protokół postępowania o udzielenie zamówienia k. 364-371, zeznania świadka W. S.- protokół rozprawy z dnia 24 stycznia 2017 r. 00:12:56-00:53:10 w zw. z k. 576v-577, częściowo zeznania świadka K. P.- protokół rozprawy z dnia 24 stycznia 2017 r. 00:53:10-01:39:14 w zw. z k. 577-578).

Pozwany w odniesieniu do oferowanego przez siebie ciągnika szynowo-drogowego, nie uzyskał do chwili obecnej „Świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego", które wydaje Prezes Urzędu Transportu Kolejowego. Pozwany nie spełnił zatem warunku określonego w ww. ustawie o transporcie kolejowym umożliwiającego eksploatację pojazdu na liniach kolejowych, co ogranicza możliwości wykorzystania wytwarzanego przez niego ciągnika szynowo- drogowego do kolejowego transportu wewnątrzzakładowego. Tymczasem informacja rozpowszechniana przez pozwanego nie tylko nie zawierała zastrzeżenia o ograniczonym zakresie wykorzystania przedmiotowego ciągnika, ale wprost reklamowała ciągnik jako zastępujący „lokomotywę manewrową na bocznicach kolejowych" oraz jako pojazd, który może „odśnieżać ... tory". Pozwany w ramach zamówienia dostarczył ciągnik szynowo- drogowy na rzecz (...) Kolei Aglomeracyjnej przy stacji Ł.. Pozwany używał na swojej stronie internetowej (...) znaku identycznego ze znakiem towarowym zarejestrowanym na rzecz powoda za numerem (...) w celu reklamy produktu w postaci ciągnika szynowo- drogowego. Produkt reklamowany przez pozwanego stanowi towar podobny względem dokumentacji technicznej ciągnika szynowo- drogowego, a zatem względem towaru objętego ochroną znaku towarowego (...). Po pewnym czasie pozwany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. zaniechał używania na swojej stronie internetowej (...) znaku towarowego słowno-graficznego (...) zarejestrowanego na rzecz powoda za numerem (...), a także wycofał ze swojej strony internetowej informację o rzekomej dalszej współpracy ze stroną powodową w zakresie budowy pojazdu szynowo-drogowego. W dniu 19 listopada 2015 r. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. ogłosił przetarg, którego przedmiot stanowił zakup ciągnika drogowo-szynowego dla Bazy (...) nr (...) w Z. oraz dla (...) nr (...) w M.. Warunkiem uczestnictwa w przetargu było przedłożenie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego, wydanego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, wydanego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Uczestnikami przetargu ogłoszonego przez (...) Sp. z o.o. byli zarówno powód jak i pozwany. W toku powyższego przetargu pozwany dostarczył nieprawdziwy atest w postaci dokumentu „Świadectwo nr (...) (...)dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego” wydanego przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego na rzecz powoda tj. Instytutu (...) w P., przerobiony w ten sposób, że dopisano jako producenta, na rzecz którego przedmiotowe świadectwo zostało wydane - pozwanego, niezgodnie ze stanem prawnym i faktycznym. Powód był wówczas jedynym podmiotem, na rzecz którego Prezes Urzędu Transportu Kolejowego wydał świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego w odniesieniu do ciągnika szynowo-drogowego. W wyniku przetargu jego organizator dokonał wyboru oferty złożonej przez powoda. W dniach 21 stycznia-24 stycznia 2016 r. na Międzynarodowych Targach Rolniczych (...) pozwana rozpowszechniała materiały reklamowe zawierające wizerunek pojazdu szynowo-drogowego, który został wykonany w okresie, gdy strony związane były umową konsorcjum. W dniu 23 lutego 2016 r. strona powodowa wystąpiła do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z wnioskiem o skierowanie do właściwego organu Prokuratury zawiadomienia o możliwości popełnienia przez osoby działające w imieniu (...) Sp. z o.o. przestępstwa. Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie o sygn. akt II Kp 2081/16 Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie nie uwzględnił zażalenia pełnomocnika Urzędu Transportu Kolejowego z siedzibą w W. na postanowienie zatwierdzone przez asesora Prokuratury Rejonowej (...) w W. z dnia 31 sierpnia 2016 r. o umorzeniu dochodzenia i utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie, (dowód: kserokopia umowy konsorcjum z dnia 06 listopada 2006 r. k. 101-102, aneks nr (...) z dnia 05 listopada 2010 r. k. 103, kserokopia dyplomu (...) k. 104, reklama produktu w postaci ciągnika szynowo-drogowego k. 105v-106, harmonogram dostaw ciągnika szynowo-drogowego k. 107-108, kserokopia pisma (...) Sp. z o.o. k. 109, specyfikacja techniczna ciągnika szynowo-drogowego k. 111-125, 197- 200, kserokopia pisma w sprawie taboru ŁKA k. 127, korespondencja między powodem a pozwanym k. 151-159, 166-169, 175-190, kserokopia protokołu odbioru technicznego ciągnika szynowo-drogowego typu C120 k. 208-209, pismo (...) wraz z załącznikami k. 223-225, pismo Dyrektora Departamentu Urzędu Transportu Kolejowego k. 237-238, kserokopia oferty złożonej przez pozwanego w przetargu organizowanym przez (...) k. 261- 298, dokumentacja (...) k. 300-314, 353-360, 372-379, korespondencja (...) z pozwanym k. 315-335, 362-363, 381-383, 392-398, dokumentacja przetargowa k. 339-345, 400-403 406-412, 432-445, 456-470, protokół postępowania o udzielenie zamówienia k. 364-371, zeznania świadka W. S.- protokół rozprawy z dnia 24 stycznia 2017 r. 00:12:56-00:53:10 w zw. z k. 576v-577, częściowo zeznania świadka K. P.- protokół rozprawy z dnia 24 stycznia 2017 r. 00:53:10-01:39:14 w zw. z k. 577-578, odpis postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie II Kp 2081/16 k. 580).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o przywołane w nim dowody, będące głównie dowodami z dokumentów, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron. Fakty wynikające z dokumentowego materiału dowodowego stanowiły podstawę oceny wiarygodności zeznań stron, głównie prezesa zarządu pozwanej spółki. W tym więc kontekście sąd nie dał im wiary co do okoliczności, iż pozwany nigdy nie dokonał zafałszowania atestu złożonego w dokumentacji przetargowej, ani posługiwał się wprowadzającymi w błąd materiałami reklamowymi podczas wystawy w B., w której brał udział. Twierdzenia podnoszone w tej mierze przez przedstawiciela pozwanego jakoby „mogły zaplątać się jakieś materiały reklamowe z okresu trwania umowy konsorcyjnej” a dopisku na świadectwie atestowym „nie wiadomo kto dokonał” sąd potraktował jako gołosłowne twierdzenia nakierowane na osiągnięcie korzystnego wyniku sprawy. Oczywistym jest bowiem, że nawet jeśli nie ma dowodów wskazujących wprost na działania sprawcze w tym względzie pozwanego, to był on jedynym podmiotem, który czerpał z tego korzyść. Stąd także jedynym, który mógł być takim działaniem zainteresowany.

Sąd Okręgowy zważył :

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w przeważającej części.

Roszczenia powoda dochodzone w tej sprawie wynikać mają , wedle twierdzeń pozwu, z zachowania pozwanego określonego w uzasadnieniu pozwu jako polegającego na bezprawnym używaniu na jego stronie internetowej znaku identycznego ze znakiem towarowym zarejestrowanym na rzecz powoda za numerem R.53 994 w celu reklamy produktu w postaci ciągnika szynowo-drogowego. Tymczasem produkt reklamowany przez pozwanego stanowił towar podobny pod względem dokumentacji technicznej ciągnika szynowo-drogowego ( tożsamego z produktem powoda). Nadto zarzucił pozwanemu wykorzystywanie wyników umowy konsorcyjnej i wzajemnej współpracy, mimo jej zakończenia, poprzez rozpowszechnianie materiałów reklamowych wprowadzających w błąd potencjalnych klientów co do trwania współpracy, a także zafałszowania atestu w postaci świadectwa Nr (...) (...) dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego poprzez dopisanie w zakresie oznaczenia producenta firmy pozwanego i wreszcie nie podawania informacji przy reklamie i oferowaniu swojego produktu o braku świadectwa dopuszczającego.

Unormowanie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. –o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm. stanowi, że czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. W treści tego przepisu ustawodawca zawarł klauzulę generalną czynu nieuczciwej konkurencji jako uniwersalnego zakazu nieuczciwej konkurencji ( por. wyrok S.A. w Łodzi z dnia 31 lipca 1996 r., I ACr 308/95, OSA 1995, z. 7-8, poz. 52). Natomiast uznanie konkretnego zachowania za czyn nieuczciwej konkurencji wymaga każdorazowego stwierdzenia, że zachowanie przedsiębiorcy jest czynem nieuczciwej konkurencji, pozostaje w sprzeczności z dobrymi obyczajami, zagraża interesom innego przedsiębiorcy lub klienta lub je narusza. Zatem czynem nieuczciwej konkurencji będzie każde zachowanie przedsiębiorcy, które narusza przepisy prawa lub dobre obyczaje przez co oddziałuje negatywnie na interes przedsiębiorcy domagającego się ochrony lub klienta ( por. wyrok S.N. z dnia 30 maja 2006 r. , I CSK 85/06, OSP 2008, z. 5, poz. 55).

Powód ma osobowość prawną i jest wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego jako instytut badawczy. W zakresie przedmiotu swojej działalności ma wpisane m.in. przystosowanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych do potrzeb praktyki i wdrażanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych.

Przepis art. 2 ustawy precyzuje, że przedsiębiorcami, w rozumieniu wyżej cytowanej ustawy, są także osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc , chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej. W tym kontekście powodowy Instytut (...) w P., dokonując opracowania urządzenia ciągnika szynowo- drogowego i uczestnicząc w rynku sprzedaży takiego pojazdu ma status przedsiębiorcy.

Zgodnie z unormowaniem art. 14 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy, czynem nieuczciwej konkurencji jest rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści. Ust. 2 tego przepisu stanowi zaś, iż wiadomościami, o których mowa wyżej są nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd informacje, w szczególności o wytwarzanych towarach lub świadczonych usługach i sytuacji gospodarczej lub prawnej. Z treści ust. 3 wynika zaś, że rozpowszechnianiem wiadomości, o których mowa wyżej jest również posługiwanie się nieprawdziwymi atestami.

Jednocześnie przepis art. 16 ust. 1 pkt 2 wprowadza jako pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji reklamę wprowadzającą klienta w błąd i mogącą przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi.

Niezależnie od tego należy pomocniczo odwołać się do definicji wynikającej z treści art. 296 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 30.06.2000 r. - Prawo własności przemysłowej – Dz. U z 2017 r. tekst jednolity , poz. 776, z której wynika, iż naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy polega na bezprawnym używaniu w obrocie gospodarczym znaku identycznego lub podobnego do zarejestrowanego znaku towarowego w odniesieniu do towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje w szczególności ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem towarowym zarejestrowanym. Przy czym pojęcie „używania” znaku towarowego precyzuje zapis art. 154 pkt 3 cytowanej ustawy Prawo własności przemysłowej jako posługiwanie się nim w celu reklamy.

Przechodząc na grunt przedmiotowej sprawy trzeba wskazać, że w świetle zebranego w sprawie wiarygodnego materiału dowodowego pozwany dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji. Nie budzi bowiem wątpliwości, że oba podmioty funkcjonowały w zakresie przedmiotu przynależnej im działalności określonej wpisem do KRS oddzielnie do czasu zawarcia umowy konsorcjum. Pozwana spółka specjalizowała się na rynku wytwarzania i sprzedaży ciągników , zaś powód w ramach przynależnych mu prac rozwojowych i przystosowania ich wyników do praktyki opracował w okresie od października 2003 do marca 2004 urządzenie w postaci ciągnika szynowo- drogowego typu C 120 z przeznaczeniem do pracy manewrowej na bocznicach kolejowych z pojedynczymi wagonami lub mniejszymi składami pociągowymi. Wynika to jednoznacznie z załączonej do pozwu dokumentacji technicznej „Bezpieczeństwo przed wykolejeniem ciągnika szynowo-drogowego typu C120” z października 2003 r., „Analiza wytrzymałości układów cięgłowo- zderznych dla ciągnika C.” z marca 2004 r. i „Warunki techniczne wykonania i odbioru ciągnika szynowo-drogowego typ C120” z lutego 2004 r. Przedsięwzięcia te były podejmowane na bazie ciągników dostarczanych powodowi przez pozwaną spółkę jeszcze przed podjęciem współpracy w ramach konsorcjum. Jednocześnie funkcjonowanie powodowego instytutu na rynku i budowanie marki trwało od połowy lat siedemdziesiątych. Powód był wielokrotnie nagradzany. Świadczy o tym także fakt, iż był jedynym krajowym projektantem i wykonawcą układów hamulcowych do pojazdów szynowo - drogowych . Potem strony współpracowały na zasadach ustalonych w umowie konsorcjum i wróciły do relacji sprzed zawarcia porozumienia, po jego zakończeniu. Koniec współpracy konsorcyjnej przypadł na 5 listopada 2013 r. Tymczasem na stronie (...) spółki (...) jeszcze w dniu 16 października 2014 r. dostępna była informacja o tym, że spółka ma zamiar zaprezentować na targach kolejowych (...) B. w dniach 23-26 września 2014 r. nowy model traktora szynowo-drogowego. Wraz z informacją pokazywano obraz modelu ciągnika szynowo – drogowego wyposażonego w zespół urządzeń projektowanych przez Instytut (...) i nadal opatrzone znakiem (...). Istotne jest przy tym, że jeszcze w październiku 2013 r. pozwana spółka podejmowała starania aby rozpocząć samodzielnie dostawy pojazdów szynowo-drogowych, realizowanych wspólnie w czasie konsorcjum. Świadczy o tym zapytanie o układy hamulcowe do pojazdów szynowo-drogowych skierowane do Fabryki (...). Nie budzi wątpliwości, że podczas targów w B. pozwany dokonał prezentacji owego pojazdu, rozpowszechniając jednocześnie ulotkę, na której widniał pojazd szynowo-drogowy z zespołem urządzeń zaprojektowanych i wykonanych przez instytut (...). Nie może więc budzić wątpliwości, że pozwany świadomie zaprezentował i reklamował swój produkt wizualizując go urządzeniem będącym wynikiem współpracy z powodem. Zresztą ostatecznie prezes zarządu pozwanej w swoich zeznaniach nie wykluczył tej okoliczności, stwierdzając, iż „mogły jakieś ulotki tego typu gdzieś się zaplątać”. Ponadto w dalszym czasie pozwany także wykorzystywał materiały promocyjne do reklamy swoich produktów, mające wskazywać na to, że są to produkty będące wynikiem współpracy z TABOREM. Tak było jeszcze w czerwcu 2015 r. , kiedy na stronie internetowej pozwanego nadal funkcjonowało logo (...) oraz informacja o tym, że strony wspólnie budują pojazd szynowo-drogowy, który zastępuje lokomotywę manewrową na bocznicach kolejowych, choć już od 6 listopada 2013 r. wspólnych przedsięwzięć w ramach konsorcjum nie było. Miało to w sposób oczywisty wzbudzać zaufanie do firmy i produktu pozwanego poprzez pryzmat renomy Instytutu (...).

Tymczasem czynem nieuczciwej konkurencji określonym w art. 14 cytowanej ustawy jest rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim przedsiębiorstwie lub produkcie w celu przysporzenia korzyści. Przypisanie odpowiedzialności z tego przepisu wymaga wykazania, że sprawca świadomie chcąc lub co najmniej godząc się na to rozpowszechniał wiadomości wprowadzające w błąd i czynił to z tym konkretnym zamiarem (por. wyrok S.A. w Białymstoku z dnia 14 kwietnia 2016 r. I ACa 1083/15, Lex nr 2041778 ).

Zamieszczenie powyższych materiałów na stronie internetowej pozwanego stanowiło akt rozpowszechniania nieprawdziwych i wprowadzających w błąd wiadomości o sytuacji gospodarczej i prawnej pozwanego oraz o wytwarzanych przez niego towarach, a mianowicie wskazujących, że: pozwany nadal współpracuje z powodem w ramach wspólnego przedsięwzięcia dotyczącego ciągnika szynowo- drogowego, wyrób wytwarzany samodzielnie przez pozwanego po dacie 05 listopada 2013 r. nadal stanowi rezultat współpracy z powodem. Nie budzi więc wątpliwości umyślność takiego działania nakierowanego na osiągnięcie korzyści. Pojęcie korzyści zaś na gruncie cytowanej ustawy należy rozumieć szeroko, a przy tym cel , o którym mowa w art. 14 ustawy nie musi być osiągnięty ( por. wyrok S.A. w Rzeszowie z dnia 21 listopada 2013 r. , I ACa 374/13, Lex nr 1409299). Trzeba podnieść w tym miejscu, że dobrym obyczajem kupieckim jest nie tylko niepodszywanie się pod firmę i renomę konkurencyjnego przedsiębiorstwa, lecz także niewykorzystywanie cudzych osiągnięć w wypromowaniu nowego produktu dla zaistnienia w świadomości konsumentów, ze swoim tożsamym rodzajowo wyrobem, bez ponoszenia w tym celu własnych wysiłków i nakładów finansowych. Przedsiębiorca uzyskuje bowiem w ten sposób nieuzasadnioną przewagę nad konkurentami bez mozolnego budowania własnej reputacji i ponoszenia nakładów, doprowadzając do erozji renomy oryginalnej.

W tym kontekście zasadnym jest przyjęcie wskazywanego w pozwie i dalszych pismach powoda zachowania pozwanego jako czynu nieuczciwej konkurencji.

W świetle art. 14 ust. 3 pkt rozpowszechnianiem wiadomości nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd jest posługiwanie się nieprawdziwym atestem.

Powód wykazał w tym procesie, że „Świadectwo Nr (...) (...) dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego” zostało wydane w dniu 6 grudnia 2004 r. przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego na jego rzecz. Tymczasem dokument złożony przez pozwaną spółkę do postepowania przetargowego prowadzonego przez (...) Spółka z o.o. w P. w listopadzie 2015 r. odbiega od treści oryginału, bowiem w miejscu oznaczenia producenta na oryginale widnieje „ Instytut (...) w P., zaś na kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem przez pozwaną spółkę i podpisanej przez jej prezesa zarządu – K. P. figuruje oznaczenie jako producenta przed firmą powoda także (...) Sp. z o.o.”. Oczywistym jest więc, że dla osiągnięcia korzyści w postaci pozytywnego zaistnienia w owym przetargu pozwany posłużył się nieprawdziwym atestem. Bez znaczenia pozostają w tym względzie twierdzenia prezesa K. P., który podnosił brak swojej wiedzy w tym przedmiocie i negował fakt przerobienia świadectwa, skoro interes w całym przedsięwzięciu miał wyłącznie pozwany.

Te wszystkie zachowania pozwanego, w kontekście cytowanych wyżej przepisów prawa i zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego pozwalają bez wątpliwości na uznanie dopuszczenia się przez (...) spółka z o.o. czynów nieuczciwej konkurencji. Zdaniem sądu nie zasługiwało na uwzględnienie stanowisko powoda co do uznania, że czynem nieuczciwej konkurencji było zachowanie pozwanego polegające na „pominięciu przy reklamowaniu, oferowaniu i wprowadzaniu do obrotu pojazdu w postaci ciągnika szynowo-drogowego, istotnej informacji, iż na przedmiotowy ciągnik szynowo-drogowy pozwany nie uzyskał świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego”. Trzeba bowiem uwzględniać okoliczność, iż rynek na jakim funkcjonują oba podmioty i przedmiot ich działalności charakteryzuje się wysokim stopniem specjalizacji, a zatem i krąg potencjalnych klientów to profesjonaliści, dla których brak takiej informacji nie jest istotny w takim stopniu aby wpływać pierwszorzędnie na decyzję o nabyciu. Są to bowiem klienci, którzy sami są specjalistami w branży i brak pewnej informacji potrafią wyłapać i zweryfikować. Dlatego w tej części powództwo podlegało oddaleniu.

Przy uznaniu zaistnienia czynów nieuczciwej konkurencji odpowiedzialność cywilna przedsiębiorcy jest ukształtowana w treści art. 18 cytowanej ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przepis ten stanowi, że w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać m.in. zaniechania niedozwolonych działań i złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

Strony zgodnie przyznały, że po pierwszej rozprawie w niniejszym postępowaniu większość materiałów reklamowych została usunięta ze strony internetowej pozwanego. Nie zmienia to jednak trafności powyższych wniosków w aspekcie odpowiedzialności pozwanej spółki. W orzecznictwie znany jest bowiem pogląd, zgodnie z którym „Dla oceny zasadności roszczenia o zaniechanie niedozwolonych działań opartego na treści 14 ust. 1 i ust. 2 pkt 4 u.z.n.k. w związku z art. 18 u.z.n.k. bez znaczenia jest czy stan naruszenia trwa jeszcze w chwili zamknięcia rozprawy przed Sądem pierwszej instancji. Roszczenie jest uzasadnione także w przypadku, gdy stan naruszenia interesów innej osoby już nie trwa, ale zachodzi niebezpieczeństwo ponowienia niedozwolonych działań.” ( por. wyrok S.A. w Katowicach z dnia 24 maja 2011 r. , V ACa 193/11, Lex nr 1120388).

Sąd Okręgowy w pełni podzielając to stanowisko w niniejszej sprawie, uznał za zasadne roszczenie w zakresie nakazania zaniechania posługiwania się w przyszłości przerobionym atestem. Zważywszy zaś na charakter naruszeń poprzez umieszczanie materiałów reklamowych nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd i potencjalną możliwość ponowienia takiego zachowania pozwanego, uwzględnił roszczenia pozwu w pozostałym popieranym zakresie, za wyjątkiem okoliczności wyżej omówionej. W aspekcie zasadności dochodzonego środka ochrony należy podnieść, że choć w literaturze dominuje pogląd, iż ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie zawiera zamkniętego katalogu czynności mieszczących się w ramach roszczenia z art. 18 ust. 1 pkt 2, a pokrzywdzony przedsiębiorca może domagać się podjęcia wszelkich działań niezbędnych do usunięcia następstw czynu nieuczciwej konkurencji, to jednak dla uwzględnienia jego żądań konieczne jest ustalenie, że działania te są adekwatne do popełnionego czynu i nadają się do usunięcia jego następstw (wyrok SA w Poznaniu z dnia 10 października 2005r., I ACa 221/05, niepubl.; E. Wojcieszko-Głuszko, Tajemnica przedsiębiorstwa..., s. 65; J. Szwaja (w:) Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji..., red. J. Szwaja, 2006, s. 843; w odniesieniu do praw wyłącznych por. także A. Szewc, Naruszenie własności przemysłowej, Warszawa 2003, s. 186).

Konkretna ustawowa postać dokonanego czynu nieuczciwej konkurencji i wywołane nim następstwa ograniczają zakres swobody przedsiębiorcy w przedmiocie wyboru żądania do tego, które jest odpowiednie dla ochrony jego zagrożonego lub naruszonego interesu (wyrok SN z dnia 24 lipca 2003 r., I CKN 477/01, LEX nr 503212).

Przesłanka adekwatności środka wybranego przez powoda do popełnionego czynu powinna być oceniana w okolicznościach konkretnej sprawy, w szczególności poprzez odniesienie do rodzaju naruszonego dobra, zakresu przedmiotowego, czasowego i terytorialnego dokonanego czynu, rozmiaru skutków czynu, a także charakteru naruszenia (również ocenianego z perspektywy subiektywnej, tzn. zachowania stron - pokrzywdzonego i sprawcy). Czynności, które mają zostać nakazane pozwanemu, muszą również nadawać się do osiągnięcia zamierzonego skutku oraz mieścić się w zakresie czynności niezbędnych do jego osiągnięcia. Roszczenie o usunięcie skutków nie może więc zmierzać do upokorzenia sprawcy naruszenia lub wyrządzenia mu szkody.

Dochodzone w tym procesie przez powoda środki ochrony w kontekście powyższych przesłanek sąd uznał za adekwatne i z tych wszystkich powodów orzeczono jak w wyroku.

Na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. umorzono postepowanie w części cofniętej.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 zdanie drugie k.p.c. przyjmując, że powód przegrał sprawę jedynie w nieznacznej części, co dało podstawę do obciążenia pozwanego kosztami w całości. Wyniosły one łącznie 3.102 złote ( 600 złotych – opłata od pozwu, 2.644 złotych – koszty dojazdu pełnomocnika, zgodnie ze złożonym zestawieniem, 840 złotych – koszt wynagrodzenia pełnomocnika na podstawie § 11 ust. 1 pkt 18 w związku z § 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. – w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2013 r. poz. 461 ze zm. oraz kwota 17 złotych opłaty pełnomocnictwa).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE