Sygn. akt II K 19/18
Dnia 24 kwietnia 2018 roku
Sąd Rejonowy w Szczytnie w II Wydziale Karnym
w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SR Andrzej Janowski
Protokolant: sekr. sąd. Katarzyna Strzelec
przy udziale Prokuratora Prok. Rej. w Szczytnie Doroty Krzyny
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2018 r. sprawy:
P. D., s. R. i E. z d. K., ur. (...) w O.
skazanego prawomocnymi wyrokami:
1) Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 02 lutego 2012 r. w sprawie II K 7/12 za przestępstwo z art. 62 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w okresie od maja 2011 roku do dnia 28 czerwca 2011 na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 24 godzin w stosunku miesięcznym;
2) Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 05 lutego 2014 r. w sprawie II K 831/12
a) za przestępstwo z art. 59 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w nieustalonym dniu miesiąca lipca 2012 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;
b) za przestępstwo z art. 58 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w nieustalonym dniu miesiąca lipca 2012 na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;
c) za przestępstwo z art. 59 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w nieustalonym dniu sierpnia 2012 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;
d) za przestępstwo z art. 59 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w dniu 07 września 2012 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;
e) za przestępstwo z art. 58 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w dniu 08 września 2012 roku na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;
f) łącznie na karę 1 roku pozbawienia wolności;
3) Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 26 kwietnia 2016 r. w sprawie II K 660/15
a) za przestępstwo z art. 191 § 2 k.k. popełnione w dniu 12 sierpnia 2015 r. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 8 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym;
b) za przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. w zb. z art. 191 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełnione w dniu 01 września 2015 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 1 roku pozbawienia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym;
c) łącznie na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną 1 roku i 3 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym;
4) Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 20 lutego 2017 roku w sprawie II K 504/16
a) za przestępstwo z art. 157 §2 k.k. popełnione w dniu 06 maja 2016 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;
b) za przestępstwo z art. 216 §1 k.k. popełnione w dniu 06 maja 2016 roku na karę 5 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 32 godzin w stosunku miesięcznym;
c) za przestępstwo z art. 190 §1 k.k. popełnione w dniu 06 maja 2016 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności;
d) łącznie na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności
I. na podstawie art. 569 §1 k.p.k., art. 85 §1, §2 k.k., art. 86 §1 k.k. i art. 87 §1 k.k. łączy kary łączne orzeczone w sprawach II K 831/12, II K 660/15 oraz II K 504/16 (opisane w pkt 2, 3 i 4) i w ich miejsce wymierza skazanemu P. D. karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;
II. na podstawie art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej kary łącznej zalicza:
a) okres odbytej dotąd kary w sprawie II K 831/12 od dnia 27 stycznia 2018 roku do dnia 24 kwietnia 2018 roku oraz zaliczony w tej sprawie na poczet kary okres rzeczywistego pozbawienia skazanego wolności;
b) okres rzeczywistego pozbawienia skazanego wolności zaliczony na poczet kary orzeczonej w sprawie II K 660/15 od dnia 02 września 2015 r. godz. 13:15 do dnia 03 września 2015 r. godz. 16:35;
III. na podstawie art. 576 § 1 k.p.k. w pozostałym zakresie łączone wyroki pozostawia do odrębnego wykonania;
IV. na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie o wydanie wyroku łącznego co do kary z wyroku Sądu Rejonowego w Szczytnie w sprawie II K 7/12 (opisanego w pkt 1) umarza;
V. na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. Ł. N. prowadzącego Kancelarię Adwokacką w S. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych oraz podatek VAT w kwocie 27,60 złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu;
VI. na podstawie art. 624 §1 k.p.k. zwalnia skazanego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.
P. D. został skazany następującymi prawomocnymi wyrokami:
1) Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 02 lutego 2012 r. w sprawie II K 7/12 za przestępstwo z art. 62 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w okresie od maja 2011 roku do dnia 28 czerwca 2011 na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 24 godzin w stosunku miesięcznym;
2) Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 05 lutego 2014 r. w sprawie II K 831/12
a) za przestępstwo z art. 59 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w nieustalonym dniu miesiąca lipca 2012 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;
b) za przestępstwo z art. 58 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w nieustalonym dniu miesiąca lipca 2012 na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;
c) za przestępstwo z art. 59 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w nieustalonym dniu sierpnia 2012 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;
d) za przestępstwo z art. 59 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w dniu 07 września 2012 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;
e) za przestępstwo z art. 58 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w dniu 08 września 2012 roku na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności;
f) łącznie na karę 1 roku pozbawienia wolności;
3) Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 26 kwietnia 2016 r. w sprawie II K 660/15
a) za przestępstwo z art. 191 § 2 k.k. popełnione w dniu 12 sierpnia 2015 r. na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 8 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym;
b) za przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. w zb. z art. 191 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełnione w dniu 01 września 2015 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 1 roku pozbawienia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięcznym;
c) łącznie na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną 1 roku i 3 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym;
4) Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 20 lutego 2017 roku w sprawie II K 504/16
a) za przestępstwo z art. 157 §2 k.k. popełnione w dniu 06 maja 2016 roku na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;
b) za przestępstwo z art. 216 §1 k.k. popełnione w dniu 06 maja 2016 roku na karę 5 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 32 godzin w stosunku miesięcznym;
c) za przestępstwo z art. 190 §1 k.k. popełnione w dniu 06 maja 2016 roku na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności;
d) łącznie na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności
Aktualnie P. D. odbywa karę 1 roku pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczytnie w sprawie II K 831/12. Karę odbywa w systemie zwykłym.
Dowody: odpis wyroku II K 7/12 k. 10 – 10v, odpis wyroku II K 831/12 k. 11 – 12, odpis wyroku II K 660/15 k. 13 – 13v, odpis wyroku II K 504/16 k. 14 – 14v, odpis wyroku II K 96/12 k. 30 – 30v, opinia o skazanym k. 26 – 27v, dane o karalności k. 6 – 6v.
Sąd zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 569 § 1 k.p.k. Sąd wydaje wyrok łączny jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby, którą prawomocnie skazano lub wobec której orzeczono karę łączną wyrokami różnych Sądów. Zgodnie z treścią art. 85 § 1 i § 2 k.k., obowiązującą od dnia 01.07.2015 r., Sąd orzeka karę łączną jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, zaś podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary lub kary łączne za te przestępstwa. Z § 3 tego artykułu wynika, że jeżeli po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania kary lub kary łącznej sprawca popełnił przestępstwo, za które orzeczono karę tego samego rodzaju lub inną podlegającą łączeniu, orzeczona kara nie podlega łączeniu z karą odbywaną w czasie popełnienia czynu.
Z uwagi na fakt, iż kara łączna w wyroku łącznym stanowi odrębną karę zastępującą wszystkie wymierzone kary jednostkowe i wymierzone już kary łączne za pozostające w zbiegu przestępstwa, konieczne jest ustawowe określenie granic wymiaru tej kary, a ściślej mówiąc ustawowe przesądzenie górnej i dolnej granicy, w ramach których Sąd dokona wymiaru kary łącznej. Przy orzekaniu kary łącznej w wyroku łącznym mogą mieć zastosowanie różne systemy łączenia kar jednostkowych i łącznych. Są nimi: system kumulacji - polegający na zsumowaniu wszystkich wymierzonych kar jednostkowych i łącznych, a następnie wykonaniu jednej skumulowanej kary; system absorpcji - polegający na przyjęciu, że najsurowsza kara wymierzona za pozostające w zbiegu realnym przestępstwa pochłania kary łagodniejsze, co sprawia iż tylko ta kara podlega wykonaniu oraz system asperacji - polegający na przyjęciu za podstawę najsurowszej kary orzeczonej za pozostające w zbiegu przestępstwa, podlegającej odpowiedniemu obostrzeniu w sposób przewidziany w ustawie karnej. Występują także systemy mieszane w dwóch odmianach: redukcyjnym - polegającym na swoistym obniżeniu kary ustalonej w wyniku zsumowania kar jednostkowych i łącznych orzeczonych za poszczególne przestępstwa oraz system mieszany wykorzystujący elementy asperacji - polegający na określeniu zasad wymiaru jednej kary łącznej w oparciu o kary wymierzone jednostkowo i wymierzone już kary łączne, przy czym podstawą wymiaru kary łącznej jest najsurowsza z kar (jednostkowych lub łącznych) podlegająca jednak obostrzeniu w sposób przewidziany w ustawie. Obowiązujący Kodeks karny opiera się co do zasady na systemie mieszanym, nazywanym także systemem kary łącznej. Należy jednak podkreślić, że regulacje zawarte w przepisach art. 85 i następnych k.k. nie wskazują w sposób jednoznaczny modelu (zasady, dyrektywy), który stanowić powinien podstawę wymiaru kary łącznej. Zgodnie bowiem z art. 86 k.k. Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar (jednostkowych, łącznych) wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak ustalonych w tym przepisie granic danego rodzaju kary. W orzecznictwie panuje pogląd, iż wybór sposobu wymiaru kary łącznej uzależniony jest od oceny okoliczności konkretnego wypadku, w tym w szczególności więzi o charakterze przedmiotowym i podmiotowym pomiędzy poszczególnymi przestępstwami, za które wymierzono kary jednostkowe (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2002 r., II KK 270/02, LEX nr 55547).
Ponadto z art. 85a k.k. wynika, że orzekając karę łączną, Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.
W niniejszej sprawie - wobec braku co najmniej dwóch skazań na kary mieszane, a tym samym braku przeszkód do połączenia orzeczonej w sprawie II K 660/15 kary ograniczenia wolności z karami pozbawienia wolności - połączeniu podlegały kary łączne z wyroków SR w Szczytnie w sprawach II K 831/12, II K 660/15 i II K 504/16 (opisane wyżej w pkt 2, 3 i 4). W każdej z tych spraw orzeczono wobec skazanego kary podlegające łączeniu, nadto przestępstw, za które P. D. skazany został w wyżej wymienionych wyrokach dopuścił się on zanim rozpoczął odbywać pierwszą z tych kar (tj. karę orzeczoną w sprawie II K 831/12).
Natomiast kara orzeczona w wyroku SR w Szczytnie w sprawie II K 7/12 nie podlegała łączeniu, ponieważ została już w całości wykonana przed dniem wszczęcia postępowania o wydanie wyroku łącznego.
W przedmiotowej sprawie pomiędzy przestępstwami popełnionymi przez skazanego, za które wymierzono kary w sprawach II K 831/12, II K 660/15 i II K 504/16, nie istnieje związek przedmiotowy, bowiem skazany popełnił występki skierowane przeciwko różnorodzajowym dobrom prawnie chronionym tj. trzeźwości, wolności, mieniu, życiu i zdrowiu oraz czci.
Nadto pomiędzy przestępstwami będącymi przedmiotem spraw II K 831/12, II K 660/15 i II K 504/16 brak bliskości czasowej, bowiem popełnione zostały w okresie od lipca 2012 roku do 06 maja 2016 roku, a więc na przestrzeni 4 lat.
Wydając wyrok łączny Sąd ma obowiązek uwzględnić w zakresie wymiaru kary wszystkie te okoliczności, które zaistniały także po wydaniu poprzednich wyroków i które wskazują na przebieg procesu resocjalizacji. Na wymiar kary łącznej w wyroku łącznym poza zasadami określonymi w art. 86 §1 k.k. istotny wpływ ma zachowanie się skazanego w zakładzie karnym czy w środowisku, w którym znajduje się po prawomocnym skazaniu poszczególnymi wyrokami. W tym wypadku zachowanie się skazanego jest poprawne, o czym świadczy opinia o skazanym z dnia 19 marca 2018 r. wydana przez Zastępcę Dyrektora Aresztu Śledczego w O. (k. 26-27). Z opinii tej wynika, iż P. D. w czasie pobytu w warunkach izolacji nie był nagradzany regulaminowo ani karany dyscyplinarnie. U skazanego zdiagnozowano uzależnienie od kilku substancji odurzających. Relacje personalne z współosadzonymi skazany układa prawidłowo. Karę pozbawienia wolności skazany odbywa w systemie zwykłym, nie wyraża zgody na jego zmianę. Skazany nie sprawia problemów natury wychowawczej, nie deklaruje przynależności do podkultury przestępczej, krytycznie wypowiada się na temat popełnionych przestępstw. Tym samym uznać należy, że postępy w procesie resocjalizacji skazanego są umiarkowane.
Uwzględniając powyższe Sąd, mając możliwość wymierzenia kary łącznej w granicach od 1 roku do 2 lat, 5 miesięcy i 15 dni pozbawienia wolności, uznał że nie zachodzi potrzeba orzeczenia maksymalnie długiego okresu resocjalizacji skazanego w warunkach izolacji penitencjarnej, bowiem jego obecne zachowanie wskazuje, że czyni on umiarkowane postępy w procesie resocjalizacji, z drugiej wszakże strony wielość popełnionych przez P. D. przestępstw, różny ich charakter oraz długi okres czasu, w ciągu którego dopuszczał się łamania prawa, prowadzi do konkluzji, że nie zasługuje on na zbyt łagodne potraktowanie i wymaga w dalszym ciągu dłuższego okresu resocjalizacyjno-wychowawczego, który kara łączna orzeczona niniejszym wyrokiem łącznym w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności – w pełni zapewnia.
Określając wymiar tak ukształtowanej kary łącznej Sąd miał na uwadze również to, że instytucja kary łącznej nie jest w żadnym razie instrumentem łagodzenia kar orzeczonych za zbiegające się przestępstwa, a fakt popełnienia wielu przestępstw jest okolicznością zaostrzającą wymiar kary.
Sąd uznaje, że tak orzeczona kara łączna uwzględnia wszystkie wskazane okoliczności, jest zgodna z zasadą trafnej reakcji karnej i w sposób właściwy zrealizuje nie tylko swoje funkcje wychowawcze, ale także zapobiegawcze.
Względy prewencji szczególnej, jak i ogólnej, w ocenie Sądu, wskazywały na konieczność wymierzenia skazanemu kary łącznej według zasady asperacji, uznając tę metodę za najbardziej adekwatną w niniejszej sprawie.
Na poczet kary łącznej Sąd zaliczył okres odbytej dotąd przez skazanego kary w sprawie II K 831/12 od dnia 27 stycznia 2018 roku do dnia 24 kwietnia 2018 roku oraz zaliczony w tej sprawie na poczet kary okres rzeczywistego pozbawienia skazanego wolności, jak również okres rzeczywistego pozbawienia skazanego wolności zaliczony na poczet kary orzeczonej w sprawie II K 660/15 od dnia 02 września 2015 r. godz. 13:15 do dnia 03 września 2015 r. godz. 16:35
Na podstawie art. 576 §1 k.p.k. wyroki podlegające łączeniu w zakresie nieobjętym wyrokiem łącznym Sąd pozostawił odrębnemu wykonaniu – jak w pkt III, a na podstawie art. 572 k.p.k. w pozostałym zakresie postępowanie umorzył – jak w pkt IV.
Na rzecz obrońcy skazanego z urzędu zasądzono wynagrodzenie zgodnie z obowiązującymi stawkami, uwzględniając nakład jego pracy.
Sąd ponadto zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów postępowania.