UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 15 listopada 2017 r. Sąd Rejonowy w Świnoujściu w sprawie z powództwa (...) Ltd z siedzibą na Malcie przeciwko M. S. – oddalił powództwo.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód zaskarżając go w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie powództwa w całości, zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda koszów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, w tym także za instancję odwoławczą, ewentualnie uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasadzenie kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.

Kwestionowanemu orzeczeniu zarzucono naruszenie:

-art 208 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i wobec stwierdzenia braku załącznika do umowy cesji z dnia 1 lipca 2016 r., zaniechanie wezwania Powoda do przedłożenia w/w dokumentu, wskazanego przez Powoda jako dowód.

- art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie, że Powód nie wywiązał się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z której wywodzi skutki prawne, iż Pozwany zawarł umowę pożyczki z (...) Sp. z o.o., podczas gdy Powód przedstawił logiczne, wzajemnie uzupełniające się dowody w postaci dokumentacji z całego przebiegu procedury zawarcia umowy, potwierdzające, że umowa została finalnie zawarta,

- art. 233 §1 k.p.c.,

-przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów zgromadzonych w sprawie, polegającą na odmowie przyznania przedłożonym przez powódkę dokumentom jakiegokolwiek waloru dowodowego w warunkach ewidentnej bierności ze strony pozwanego, co w konsekwencji doprowadziło do uznania przez Sąd, że powódka nie udowodniła zawartej umowy cesji i tym samym nie wykazała swojej legitymacji czynnej w | przedmiotowej sprawie,

-poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie i dokonania jej w sposób dowolny, a w konsekwencji uznanie, że skoro nie dołączono do pozwu potwierdzenia przelewu środków to brak jest podstaw do uznania, że środki zostały rzeczywiście przekazane pozwanemu mimo, że strony przewidziały w § 13 Ramowej Umowie P. zawarcie umowy pożyczki refinansującej, której istotą jest spłata zobowiązań pozwanego wobec podmiotu trzeciego przez pożyczkodawcę refinansującego (cedenta).

- art. 308 k.p.c. w zw. z 309 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i uznanie, że przedłożone przez powoda kserokopie i wydruki nie stanowią pełnowartościowych dowodów co doprowadziło do I uznania, że powód nie udowodnił swojego roszczenia a tym samym do oddalenia powództwa.

-art. 339 § 2 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie przez Sąd orzekający, iż w sprawie zachodzą uzasadnione wątpliwości w sytuacji, gdy w przedmiotowym stanie faktycznym takie wątpliwości nie wystąpiły, czego skutkiem winno być przyjęcie przez Sąd orzekający wskazanych przez powoda twierdzeń za prawdziwych,

II. Mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku naruszenie przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

1. art. 60 k.c. poprzez jego niezastosowanie prowadzące w konsekwencji do uznania, że Pozwany nie wyraził skutecznie woli zawarcia z Powodem umowy pożyczki, mimo, że wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).

2.art 773 k.c. poprzez błędne przyjęcie, iż dokumentem w rozumieniu kodeksu cywilnego jest wyłącznie forma pisemna poświadczona za zgodność z oryginałem, podczas gdy definicja ustawowa, wskazuje wyraźnie iż „Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią”.

3.art. 6 k.c. w zw. z. art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie przez Sąd I instancji, że w niniejszej sprawie ciężar dowodu spoczywa wyłącznie na powodzie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z art. 505¹³ § 2 k.p.c. jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie nie przeprowadził postępowania dowodowego, toteż w uzasadnieniu pominięto część historyczną, ograniczając się do przedstawienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Przede wszystkim wskazać należy, iż zaskarżony wyrok jest wyrokiem zaocznym, a ustawodawca w treści art. 339 § 2 k.p.c. przewidział, że w takiej sytuacji za prawdziwe przyjmuje się twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Niezależnie od wynikającego z art. 339 § 2 k.p.c. domniemania prawdziwości twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy, sąd ma obowiązek krytycznego ustosunkowania się do twierdzeń powoda z punktu widzenia ich ewentualnej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy (vide wyrok SN z dnia 20 października 1998 r., I CKU 85/98, Lex nr 1216211). Sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy żądanie pozwu jest zgodne w świetle norm prawa materialnego a negatywny wynik takiej analizy powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (tak wyrok SN z 7 czerwca 1972 r., III CRN 30/72, LEX nr 7094). Przewidziane w art. 339 § 2 k.p.c. domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości (tak wyrok SN z 31 marca 1999 r., I CKU 176/97, LEX nr 37430). Zatem obowiązkiem sądu rozpoznającego sprawę w warunkach zaoczności jest rozważenie, czy w świetle przepisów prawa materialnego twierdzenia strony powodowej uzasadniają uwzględnienie żądania. Przy czym uzasadnione wątpliwości mogą także powstać w wypadku, kiedy twierdzenia powoda zawarte w pozwie odnośnie stanu faktycznego sprawy są ze sobą sprzeczne, nie zawierają pełnego stanu faktycznego pozwalającego na rozstrzygnięcie sprawy, wskazują na brak legitymacji procesowej powoda lub pozwanego itp.

Odnosząc się zatem do zarzutów apelacji to wskazać należy, iż w niniejszej sprawie powód podstawy prawnej dochodzonego roszczenia upatrywał w treści art. 509 k.c., w myśl którego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (§ 1). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2). Wywodząc roszczenie o zapłatę kwoty 3022,41 zł w zakresie jego podstawy faktycznej podawał, iż pomiędzy pozwanym M. S. z będącą wierzycielem pierwotnym (...) Sp. z o.o. z w W., została zawarta umowa pożyczki opiewającej na ww. kwotę o numerze (...). Wedle twierdzeń pozwu, wyżej opisaną wierzytelność powód miał nabyć na podstawie zawartej z wierzycielem pierwotnym umowy cesji wierzytelności z dnia 1 marca 2017 r. Powyższe twierdzenia - w związku z brakiem reakcji pozwanego na treść doręczonego pozwu i wezwania na rozprawę - zdaniem strony apelującej były wystarczające do wydania wyroku zaocznego uwzględniającego jej powództwo. Z takim stanowiskiem w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie sposób się jednak w ocenie Sądu odwoławczego w żadnej mierze zgodzić. O ile rzeczywiście w realiach sprawy zaistniały warunki uzasadniające wydanie wyroku zaocznego, to jednak rację ma Sąd I instancji wskazując, iż istnieją uzasadnione wątpliwości w rozumieniu art. 339 § 2 k.p.c., które uniemożliwiały przyjęcie za prawdziwe twierdzenia powoda wskazane w pozwie. Sąd Okręgowy po analizie akt rozpoznawanej sprawy, podzielił stanowisko Sądu I instancji, iż okoliczności przytoczone w pozwie budzą uzasadnione wątpliwości. Strona powodowa nie uwiarygodniła swego roszczenia ani co do zasady, ani co do wysokości. Jako wierzyciel dochodzący zaspokojenia wierzytelności, powinien wykazać podstawę (źródło) zobowiązania pozwanego i jego wysokość, a także jego legitymację czynną, czego powód w tym postępowaniu nie uczynił. Okoliczności podawane w pozwie nie znajdują bowiem w żadnym razie odzwierciedlenia w przedłożonym materiale, należycie ocenionym przez Sąd Rejonowy. Sąd Okręgowy dostrzegł, że powód przede wszystkim nie wykazał, aby na skutek zawartej w dniu 1 marca 2017 roku umowy cesji - stał się wierzycielem pozwanego, gdyż nie przedłożył on wymienionego w § 1 ust. 2 - załącznika do umowy, w którym zostały wskazane wierzytelności objęte ww. umową. Dowodem tym nie może być dokument (wydruk z tabelki) znajdujący się na k. 6 akt sprawy, który nie wykazuje żadnego związku z wyżej wymienioną umową cesji, następnie, jak słusznie wskazał Sąd I instancji, brak jest tam wskazania umowy nr (...). Z kolei załączone do pozwu zawiadomienie pozwanego o dokonaniu cesji wierzytelności, jest wyłącznie deklaracją, oświadczeniem powoda o zaistnieniu takiej czynności prawnej. W tym kontekście za zupełnie chybiony uznać należy zarzut apelującego dotyczący rzekomego naruszenia art. 208 k.p.c. poprzez zaniechanie przez Sąd wezwania powoda do przedłożenia dokumentów wykazujących fakt nabycia przezeń spornej wierzytelności, albowiem to powód, na którym spoczywa ciężar dowodu winien wykazać fakt, z którego wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne, poprzez przedłożenie dowodu na poparcie swych twierdzeń.

Do odmiennej oceny nie mogła doprowadzić dokumentacja przedłożona przez powoda na etapie postępowania apelacyjnego, albowiem dowody te jako spóźnione zostały pominięte. Przy czym o ile wraz z apelacją pełnomocnik powódki przedłożył wydruk zatytułowany załącznik A/ A. A – R. P. 01-06.2016 r., to jednak z niego nie wynika, iż dotyczy on tej konkretnej umowy przelewu wierzytelności, a choć potwierdzony jest za zgodność z oryginałem, nie nosi żadnych podpisów, tylko parafy - a zatem jego moc dowodowa jest wątpliwa.

Sąd Odwoławczy po analizie akt sprawy, podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż nie można przyjąć, że okoliczności przytoczone w pozwie nie budzą uzasadnionych wątpliwości, zaś strona powodowa udowodniła swoje roszczenia co do zasady i co do wysokości. W myśl art. 233 § 1 k.p.c. sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów powinna opierać się na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym (wyrok SN z 20.3.1980 r., II URN 175/79, OSNC 1980, Nr 10, poz. 200). Zarzut naruszenia uprawnienia wynikającego z art. 233 k.p.c. tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki bądź z doświadczeniem życiowym. Skuteczne postawienie takiego zarzutu wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego oraz dokonana bez wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego jako całości (I ACa 1030/14); tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (III AUa 2538/13). Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej, niż przyjął sąd, wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (wyrok SA w Poznaniu z 21.5.2008 r., I ACa 953/07, niepubl.). Wbrew wywodom apelującej, Sąd I instancji prawidłowo ocenił materiał dowodowy, zaś ocena ta nie nosi cech dowolności. W niniejszej sprawie Sąd nie uchybił zasadom logicznego rozumowania ani doświadczenia życiowego. W granicach przepisu wykorzystał przysługujące mu uprawnienie. Odmienna ocena strony apelującej przeprowadzonych w sprawie dowodów nie może podważyć uprawnienia sądu do dokonania oceny tego materiału według swego przekonania, przy zachowaniu reguł wynikających z art. 233 § 1 k.p.c., co też miało miejsce w realiach niniejszej sprawy. Ocenić zatem należało, że wywiedziona przez powoda apelacja ma w tym zakresie charakter li tylko polemiczny z prawidłowym stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, wobec czego twierdzenia apelującego nie mogły skutecznie podważyć zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia, zwłaszcza w sposób przezeń postulowany.

Powód twierdził, że źródłem zobowiązania pozwanego są „Ramowa umowa pożyczki” oraz „Umowa pożyczki nr (...), skoro nie wykazał skutecznego przejścia wierzytelności względem pozwanego M. S. na swoją rzecz, to dalsze zarzuty apelacji okazują się irrelewantne.

Mając powyższe na uwadze oraz nie znajdując podstaw do zmiany tudzież uchylenia zaskarżonego wyroku, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację powoda oddalił, o czym orzekł jak w sentencji.

SSO Karina Marczak

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE