UZASADNIENIE

S. M. został oskarżony o to, że :

I  w dniu 05 czerwca 2015 r. przy ul. (...) w P. działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w Oddziale (...) S.A. usiłował wyłudzić kredyt gotówkowy w kwocie 8000 zł w ten sposób, że złożył uprawnionemu pracownikowi mający istotne znaczenie pisemny wniosek potwierdzający nieprawdę co do posiadanych dochodów o udzielenie kredytu, lecz zamierzonego w celu nie osiągnął z uwagi na odmowę jego przyznania, gdzie czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za podobne przestępstwo umyślne, czym działał na szkodę (...) S.A.

tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.,

II  w miejscu i czasie jak w pkt. I działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej usiłował wyłudzić kredyt gotówkowy w kwocie 1000 zł w ten sposób, że złożył uprawnionemu pracownikowi mający istotne znaczenie pisemny wniosek potwierdzający nieprawdę co do posiadanych dochodów o udzielenie kredytu, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę jego przyznania, gdzie czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za podobne przestępstwo umyślne, czym działał na szkodę (...) S.A.

tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.,

III  w dniu 02 czerwca 2015 roku przy ul. (...) w P. działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przedłożył pracownikowi (...) Sp. z.o.o. mający istotne znaczenie dla uzyskania kredytu pisemny poświadczający nieprawdę wniosek o wysokości osiąganego dochodu na podstawie którego zawarł z (...) Bankiem S.A. umowę nr (...) o przyznanie limitu kredytowego w kwocie 2000 zł i wydanie karty, a następnie celowo nie spłacił ww. zobowiązania, gdzie czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzekanej za podobne przestępstwo umyślne, czym działał na szkodę (...) Bank S.A.

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.,

IV  w dniu 05 czerwca 2015 r. przy ul. (...) w P. działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w (...) Usług (...) usiłował wyłudzić kredyt gotówkowy w kwocie 1119 zł w ten sposób, że złożył uprawnionemu pracownikowi mający istotne znaczenie dla uzyskania kredytu oświadczenie o udzielenie kredytu potwierdzający nieprawdę co do posiadanych dochodów, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę jego przyznania, gdzie czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za podobne przestępstwo umyślne, czym działał na szkodę Banku (...) S.A.

tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.,

V  w dniu 05 czerwca 2015 roku przy ul. (...) w P. działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przedłożył pracownikowi sklepu (...) mającą istotne znaczenie dla uzyskania kredytu pisemną poświadczającą nieprawdę umowę o wysokości osiągniętego dochodu na podstawie której zawarł z (...) Bank (...) S.A. umowę numer (...) kredytu na zakup towarów w kwocie 1788,42 zł, a następnie celowo nie spłacił ww. zobowiązania, gdzie czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za podobne przestępstwo umyślne, czym działał na szkodę (...) Bank (...) S.A.

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.,

VI  w dniu 05 czerwca 2015 roku przy ul. (...) w P. działając z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przedłożył pracownikowi sklepu (...) S.A. mającą istotne znaczenie dla uzyskania kredytu pisemną poświadczającą nieprawdę umowę o wysokości osiągniętego dochodu na podstawie której zawarł z (...) Bank (...) S.A. umowę numer (...) kredytu na zakup towarów w kwocie 1009,83 zł, a następnie celowo nie spłacił ww. zobowiązania, gdzie czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za podobne przestępstwo umyślne, czym działał na szkodę (...) Bank (...) S.A.

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 31 października 2017 roku wydanym w sprawie sygn. akt VII K 192/16 S. M.:

1  uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów:

a/ opisanych w pkt I i II, przy czym z ich opisów wyeliminował zapisy „z góry powziętym zamiarem”, a nadto przyjął, że czyny te zostały popełnione w krótkich odstępach czasu, w sposób podobny, a każdy z nich wyczerpuje dyspozycję art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk i za to na podstawie art. 14 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 91 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 1 (jeden) rok pozbawienia wolności;

b/ opisanych w pkt III, V i VI, przy czym z ich opisów wyeliminował zapisy „z góry powziętym zamiarem”, a nadto ustalił, że potwierdzające nieprawdę oświadczenia przedłożono osobom działającym na rzecz kredytodawcy, zarzut w pkt III uzupełnił o ustalenie, iż wysokość niezrealizowanego zobowiązania wynosi 1994,72 złote, zaś w miejsce opisanego w pkt V numeru umowy przyjął - o103132010003405, a na nadto przyjął, że opisane w pkt III, V i VI czyny zostały popełnione w krótkich odstępach czasu, w sposób podobny, a każdy z nich wyczerpuje dyspozycję z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 91 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 1 (jeden) rok i 4 (cztery) miesiące pozbawienia wolności,

c/ opisanego w IV czynu wyczerpującego dyspozycję art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk, przy czym z jego opisu wyeliminował zapisy „z góry powziętym zamiarem” i za to na podstawie art. 14 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 10 (dziesięć) miesięcy pozbawienia wolności;

2  na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk w zw. z art. 91 § 2 kk orzeczone wobec oskarżonego jednostkowe kary pozbawienia wolności połączył i wymierzył oskarżonemu łączną karę 1 (jeden) rok i 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności;

3  na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego S. M. obowiązki naprawienia szkody poprzez zapłatę:

a/ na rzecz pokrzywdzonego (...) Bank S.A. kwoty 1994,72 zł (jeden tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiąt cztery złote siedemdziesiąt dwa grosze),

b/ na rzecz pokrzywdzonego (...) Bank (...) S.A. kwoty 2798,25 zł (dwa tysiące siedemset dziewięćdziesiąt osiem złotych dwadzieścia pięć groszy);

4  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego A. Z. kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu przez obrońcę wyznaczonemu do dnia 22.02.2017 roku urzędu;

5  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata T. K. kwotę 929,88 zł (dziewięćset dwadzieścia dziewięć złotych osiemdziesiąt osiem groszy) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej oskarżonemu przez obrońcę wyznaczonemu z urzędu od dnia 22.02.2017roku;

6  zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych, wydatki przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok zaskarżył obrońca oskarżonego w całości.

Apelacja - jak wynika z jej treści - wywiedziona została z podstawy art. 438 pkt 2, 3 i 4 k.p.k. i skarży wyrok na korzyść S. M.. Obrońca oskarżonego zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1.naruszenie prawa procesowego mającego wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:

- art. 5 § 2 k.p.k. poprzez nie rozstrzyganie nie dających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego m.in faktu, że oskarżony faktycznie miał zamiar spłaty kredytów, a nie dokonał tego tylko z uwagi na pobyt w szpitalu, a także faktu wpływu W. C. (1) w zachowaniu oskarżonego oraz faktu pobrania przez niego od oskarżonego kwoty 450 zł na spłatę raty kredytu,

- art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez ocenę dowodów w sposób pobieżny, wybiórczy, z pominięciem istotnych dowodów sprzeciwiających się treści aktu oskarżenia bez rzeczowego i logicznego wyjaśnienia, dlaczego Sąd dał wiarę jednym dowodom pomijając inne, w szczególności braku dania wiary wyjaśnieniom oskarżonego w szczególności, że kredyty zaciągał za namową i na rzecz W. C. (1), do którego trafiały zakupione na kredyt sprzęty, a także nie wzięcie pod uwagę faktu, że oskarżony miał zamiar spłaty zaciągniętych kredytów, czego nie dokonał jedynie z uwagi na 2-miesięczny pobyt w szpitalu,

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegające na przyjęciu, że oskarżony dopuścił się zarzucanych mu czynów w sytuacji, gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, oskarżony biorąc kredyty miał zamiar je spłacać, gdyż osiągał stały dochód z prac dorywczych w wysokości 2200-2400 zł miesięcznie, co umożliwiało mu dokonywanie spłaty zaciągniętych kredytów, a w związku z tym błędnym przyjęciu, że zostały spełnione przesłanki do przyjęcia zaistnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k., szczególnie w sytuacji, gdy przekazał on nawet kwotę 450 zł na spłatę jednej z rat W. C. (1), której ten jednak nie dokonał,

3. rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary łącznej 1 roku i 6 miesięcy bezwzględnego pozbawiania wolności w sytuacji, gdy wystarczające dla osiągnięcia celów kary byłoby wymierzenie kary o charakterze wolnościowym, a w sytuacji przyjęcia konieczności wymierzenia kary bezwzględnego pozbawienia wolności wystarczające byłoby wymierzenie kary w minimalnej możliwej wysokości.

W konkluzji obrońca wniósł na podstawie art. 437 § 1 i 2 k.p.k. o:

- zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów, a w przypadku uznania jego winy, wymierzenie kary o charakterze wolnościowym, ewentualnie, w przypadku uznania konieczności zastosowania kary bezwzględnego pozbawienia wolności, wymierzenie jej w najniższym możliwym wymiarze,

- ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Na rozprawie apelacyjnej obrońca oskarżonego popierał wniesioną apelację i wnioski w niej zawarte. Prokurator wnosił o nieuwzględnienie apelacji i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego S. M. nie zasługuje na uwzględnienie.

Wbrew twierdzeniom skarżącego ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, a dotyczące sprawstwa i winy oskarżonego są prawidłowe, gdyż stanowią wynik nie budzącej żadnych zastrzeżeń oceny zebranych w sprawie dowodów.

Apelacja nie zdołała wykazać, aby rozumowanie Sądu Rejonowego przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było wadliwe, nielogiczne, bądź pobieżne. Zarzuty przedstawione w apelacji, mają w istocie charakter polemiczny i opierają się wyłącznie na wybiórczej oraz subiektywnej ocenie zebranych w sprawie dowodów.

Skarżący podnosząc w apelacji, że w toku przedmiotowego postępowania karnego w istocie nie zostały ujawnione żadne przekonywujące dowody wskazujące na winę oskarżonego w zakresie zarzucanego mu przestępstwa, nie chce dostrzec, iż przewód sądowy dostarczył wystarczających dowodów sprawstwa i winy oskarżonego.

Do poczynienia prawidłowych ustaleń faktycznych uprawniały Sąd Rejonowy przede wszystkim relacje E. S., M. M., A. M., a także W. C. (1). Nie bez znaczenia są tez wyjaśnienia samego oskarżonego, który w toku pierwszych wyjaśnień przyznał się werbalnie do dokonania zarzucanych mu przestępstw, a dopiero przed sądem złożył merytoryczne wyjaśnienia, przeczące jego sprawstwu.

Ocena wartości tych dowodów została dokonana przez Sąd I instancji wszechstronnie, we wzajemnym ich kontekście z innymi dowodami, zgodnie z wiedzą i doświadczeniem życiowym i jako taka w pełni korzysta z ochrony art. 7 k.p.k. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy przedstawił argumenty, dlaczego zeznania ww. świadków zasługiwały na wiarę. Natomiast skarżący, poza werbalnymi twierdzeniami, iż wuj oskarżonego W. C. (1) chciał jedynie obciążyć S. M., nie przedstawia żadnych kontrargumentów, które byłyby w stanie przekonać, iż rozumowanie Sądu meriti przy ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów było jednak błędne.

Zaskarżone orzeczenie jest wyrokiem prawidłowym i nie zachodzi w niniejszej sprawie żadne z uchybień, o których mowa w apelacji obrońcy. Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Rejonowy wskazuje na to, że jak najbardziej korzysta ona z ochrony art. 7 k.p.k. Obrońca zdaje się w ogóle nie zauważać, że większość czynów, których sprawstwo zostało przypisane oskarżonemu polegało nie tylko i wyłącznie na tym, że wziął kredyt z zamiarem spłaty - czy też bez tego zamiaru, ale każdorazowo stosownym osobom działającym w imieniu i na rzecz pokrzywdzonych reprezentując ich, oskarżony złożył oświadczenie (w różnej formie), co do okoliczności mającej znaczenie dla przyznania konkretnego kredytu, bez którego to oświadczenia żadnego kredytu zapewne by nie uzyskał. Wynika to jasno z dokonanych przez sąd I instancji ustaleń faktycznych oraz z opisów poszczególnych czynów. W tym miejscu Sąd Okręgowy zauważa, iż brak posiadania stałego zatrudnienia przez oskarżonego, o którym każdorazowo przekonywał ( udanie bądź nie) przedstawicieli pokrzywdzonych, wiązało się z wypłatą stałej pensji, szczególnie gdy oskarżony za każdym razem podawał dodatkowo, że w firmie (...) jest zatrudniony od 1 lutego 2001 roku - a więc już ponad 14 lat. To właśnie owe oświadczenia spowodowały, że S. M. udzielano poszczególnych kredytów. Przecież właśnie posiadanie stałego zatrudnienia i związanego z nim ubezpieczenia zdrowotnego powoduje, że w sytuacjach losowych – jak choroba, czy pobyt w szpitalu, kredytobiorca ma zapewnione inne świadczenia chorobowe. Takiego zabezpieczenia (co do zasady) nie posiada osoba zatrudniona jedynie dorywczo. Oskarżony za każdym razem przekonywał o owym stałym i wieloletnim zatrudnieniu, albowiem bez takowego wiedział, iż nie ma szans na przedmiotowe pożyczki. Za pieniądze, jakie uzyskał od pokrzywdzonych , co oskarżony sam przyznał, zakupił różnorakie sprzęty domowe, które sam użytkował.

Sąd odwoławczy zważył, że czasami udawało się ten kredyt uzyskać, czasami była to tylko próba, która z różnych powodów była nieudolna, ale i tak oskarżony składał te oświadczenie każdorazowo i wskazywał na dochody w wysokości ponad 2 tys. zł oraz na zatrudnienie w zakładzie (...), co nie było prawdą. Wszystko to razem z dalszym zachowaniem oskarżonego, w szczególności w połączeniu z faktem, iż oskarżony w żaden sposób nie interesował się spłatą zaciągniętych kredytów, nie skontaktował się z bankami, nie próbował tłumaczyć braku spłat, nie starał się o odroczenie spłaty rat itd. Co więcej, oskarżony okazał się być nieuchwytny nawet dla policji, co spowodowało zawieszenie postepowania przygotowawczego i zarządzenie poszukiwań oskarżonego (który ostatecznie został zatrzymany przypadkowo w związku z innym zdarzeniem). Słusznie za przekonujące uznano zeznania W. C. (1), zgodnie z którymi żadna próba spłaty kredytu nie miała miejsca. Oskarżony w okresie właściwie kilku dni pojawił się w kilku miejscach (i sześciokrotnie usiłował wyłudzić kredyt, albo go wyłudził). Wszystko to powoduje, że ocena zachowania oskarżonego dokonana przez Sąd Rejonowy, jak najbardziej zasługuje na uwzględnienie. W takim stanie rzeczy drugorzędnym staje się fakt pobytu w szpitalu oskarżonego i to w okresie od 23 sierpnia 2015 roiku do 26 października 2015 roku, kiedy już wcześniej oskarżony był zobowiązany do spłaty pierwszych rat.

Na marginesie można dodać, że dopiero w ostatnich wyjaśnieniach oskarżony opisywał okoliczności, z których wynikałoby, iż przy popełnianiu przestępstw był tylko „bezwolnym narzędziem” w rękach swojego wuja, który to był pomysłodawcą i pełnił kierownicza rolę w popełnianiu przez oskarżonego przestępstw. W ocenie Sądu Okręgowego słusznie Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom świadka W. C., a nie oskarżonemu. Nawet także gdyby dano wiarę ostatniej wersji S. M., to także zgodnie z nią oskarżony dopuścił się wszystkich przestępstw, a co najwyżej działał wspólnie i w porozumieniu z inna osobą.

Również dokonana przez Sąd meriti zmiana opisów przypisanych czynów poprzez przyjęcie, że część czynów oskarżonego stanowiła dwa ciągi przestępstw, a tylko jedno z nich jest przestępstwem „jednostkowym”, jak najbardziej zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy poprawnie zastosował ustawę „starą”, a więc ustawę Kodeks postępowania karnego w stanie obowiązującą przed datą 1 lipca 2015 roku, wskazując art. 4 § 1 k.k. w nagłówku w podstawie prawnej skazania, bowiem rzeczywiście w dacie popełnienia zarzucanych oskarżonemu czynów istniała dogodna konfiguracja, jeśli chodzi o prawo materialne. Za czyny popełnione do daty 1 lipca 2015 roku, nawet jeśli sprawca był uprzednio karany, to formalnie nie było przeszkód, żeby kara jaka zapadnie była orzeczona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Zatem te wszystkie instrumenty przez Sąd Rejonowy zostały w sposób prawidłowy zauważone, dostrzeżone i zastosowane wobec oskarżonego.

Jeśli chodzi o wymiar kary to jedyne, co „rzuca się na pierwszy rzut oka”, to rażąca niewspółmierność kar (gównie kary łącznej), ale w sensie ich nadmiernej łagodności.

Za popełnione sześć przestępstw, w tym pozostających w dwóch ciągach przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 k.k., w sytuacji, kiedy oskarżony był S. M. był już uprzednio wielokrotnie karany, a wszystkie czynu zostały popełnione w warunkach recydywy podstawowej, wymiar kary łącznej 1 rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności jest bardzo i nad wyraz łagodny. Brak apelacji wniesionej na niekorzyść oskarżonego, nie pozwala na jakąkolwiek zmianę wyroku w tym kierunku. Absolutnie nie zasługują na uwzględnienie argumenty podnoszone przez obrońcę, że oskarżony zasługuje na karę o charakterze wolnościowym, albo na karę w minimalnym rozmiarze. Można by tylko rzec, że biorąc pod uwagę sześć przestępstw, w których każde zagrożone jest karą do ośmiu lat pozbawienia wolności oraz uwzględniając dodatkowo fakt, że każde z tych przestępstw popełnione zostało w warunkach recydywy, wnioskowany przez skarżącego wymiar kar jednostkowych i kary łącznej jest nieuprawniony. Kara w niższej aniżeli orzeczone wysokościach, nie miałaby żadnych szans na spełnienie swoich celów w zakresie prewencji indywidualnej i ogólnej.

Reasumując powyższe rozważania, stwierdzić zatem należy, iż Sąd Okręgowy nie podzielił twierdzeń skarżącego, że przedmiotowa sprawa dotknięta została obrazą przepisów prawa procesowego, tudzież błędami w ustaleniach faktycznych, które to mogły mieć wpływ na treść wyroku, a wymierzona kara (jednostkowe i łączna) była rażąco za wysoka.

Ponieważ, co wykazano wyżej, żaden z zarzutów i wniosków odwoławczych, zawartych w złożonej apelacji, nie zasługiwał na uwzględnienie, wniesiona apelacja nie podlegała uwzględnieniu. Zaskarżony wyrok – jako słuszny i odpowiadający prawu, także w zakresie orzeczonej kary – należało w całości utrzymać w mocy.

Tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokata T. K. kwotę 516,60 zł.

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania karnego powołane w sentencji orzeczenia. Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonego od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych za obie instancje i zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa zważywszy na jego sytuację materialną i przewidziany pobyt w zakładzie karnym.