UZASADNIENIE

W dniu 20 maja 2014 r., o godz. 15.20 M. M., pełnomocnik Komitetu Wyborczego (...) z siedzibą w W.

1. zakazanie uczestnikowi postępowania - Komitetowi Wyborczemu (...) rozpowszechniania w materiale wyborczym pt. (...) nr (...), kwiecień 2014 r. nieprawdziwej informacji, jakoby: (...) wynegocjowało w 2006 roku w budżecie Unii Europejskiej na lata 2007-2013, na polskie rolnictwo 32,6 miliarda euro. (...) wynegocjowała w 2013 roku w budżecie na lata 2014-2020 zaledwie 28,5 miliarda euro, czyli o 4 miliardy (12 procent) mniej niż było dotychczas.

2. zakazanie uczestnikowi postępowania - Komitetowi Wyborczemu (...) rozpowszechniania w materiale wyborczym pt. (...) nr (...), kwiecień 2014 r. nieprawdziwej informacji, jakoby: (...) uzyskało w 2006 roku na rozwój obszarów wiejskich 13,7 miliarda euro (...). (...) wynegocjowała w 2013 roku zaledwie 9,7 miliarda euro, o 4 miliardy euro (30 procent) mniej (...).

3. nakazanie uczestnikowi postępowania sprostowania nieprawdziwych informacji, wymienionych w punkcie 1 i 2 powyżej, poprzez opublikowanie 23 maja 2014 r., na jego koszt, w dzienniku (...) na pierwszej albo trzeciej stronie redakcyjnej, czcionką nie mniejszą niż tekst artykułów prasowych publikowanych na danej stronie, oświadczenia o treści: „ SPROSTOWANIE. Komitet Wyborczy (...), realizując wydane na wniosek pełnomocnika Komitetu Wyborczego (...) postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie, oświadcza, że w materiale wyborczym pt. (...) nr (...), kwiecień 2014 r. podał nieprawdę, że (...) wynegocjowało w 2006 roku w budżecie Unii Europejskiej na lata 2007-2013 na polskie rolnictwo 32,6 miliarda euro, a koalicja (...) wynegocjowała w 2013 roku w budżecie na lata 2014-2020 zaledwie 28,5 miliarda euro, czyli o 4 miliardy (12 procent) mniej niż było dotychczas, podczas gdy było zupełnie odwrotnie: na lata 2007-2013 wynegocjowano kwotę 28,3 miliarda euro, a na lata 2014 -2020 koalicja (...) wynegocjowała kwotę 32,1 miliarda euro, czyli o 11,8 procent więcej niż w poprzedniej perspektywie finansowej. Nieprawdziwe jest również stwierdzenie, że (...) uzyskało w 2006 roku na rozwój obszarów wiejskich 13,7 miliarda euro (...). (...) wynegocjowała w 2013 roku zaledwie 9,7 miliarda euro, o 4 miliardy euro (30 procent) mniej, albowiem (...) uzyskało w 2006 roku na rozwój obszarów wiejskich 13,2 miliarda euro, zaś koalicja (...) wynegocjowała w 2013 roku 10,9 miliarda euro."

4. nakazanie uczestnikowi postępowania - Komitetowi Wyborczemu (...) wpłacenia kwoty 10 000 zł na rzecz organizacji pożytku publicznego „(...) z siedzibą w W., adres: ul. (...), (...)-(...) W., nr KRS (...).

W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, że w okresie od kwietnia do maja 2014 roku na terenie całego kraju zostały szeroko rozpowszechnione materiały wyborcze Komitetu Wyborczego (...) pt. (...) nr (...), kwiecień 2014 r., w których niektóre informacje (zacytowane powyżej, były nieprawdziwe i bezpodstawnie deprecjonowały osiągnięcia polityczne (...) w zakresie przeprowadzonych w 2013 roku negocjacji budżetu Unii Europejskiej na lata 2014-2020, dotyczącego finansowania Wspólnej Polityki Rolnej w Polsce, a tym samym godziły w renomę (...), jako formacji politycznej w znacznym stopniu w odbiorze społecznym odpowiadającej za sprawy rolnictwa i rozwoju wsi, której przedstawiciele od listopada 2007 roku sprawują funkcję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Stwierdził, że wbrew wyżej opisanym twierdzeniom Komitetu Wyborczego (...), na polskie rolnictwo w ramach Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2007-2013 wynegocjowano kwotę 28,3 miliarda euro, zaś na lata 2014-2020 koalicja (...) wynegocjowała kwotę 32,1 miliarda euro, czyli o 12% więcej niż w poprzedniej perspektywie finansowej. Podniósł, że rzeczywiste kwoty, które uzyskano w ramach negocjacji dla okresu 2007-2013 są zawarte w przepisach prawa Unii Europejskiej, dotyczących płatności bezpośrednich i rozwoju obszarów wiejskich dla tego okresu - dla okresu 2007-2013 ww. kwoty zawiera Załącznik VIII oraz Załącznik VIIIa rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 i decyzja Komisji Europejskiej z 12 września 2006 r. (Dz.U.UE.L.2006.261.32), natomiast dla okresu 2014-2020 wykaz tych kwot zawiera Załącznik I rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013, Załącznik II rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 oraz rozporządzenie (UE) nr 1310/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z 17 grudnia 2013 r. Podał, że z przepisów tych wynika, że w latach 2007-2013 budżet dla Polski na Wspólną Politykę Rolną wyniósł 28,3 miliardy euro, natomiast budżet na lata 2014-2020 wyniesie ok. 32,1 mld euro, co oznacza, że nominalnie w nowej perspektywie finansowej 2014-2020 w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Polska uzyska o około 11,8% więcej unijnych środków niż uzyskała w latach 2007-2013. Stwierdził, że nieprawdziwa jest również informacja, że (...) uzyskało w 2006 roku na rozwój obszarów wiejskich 13,7 miliarda euro (...). (...) wynegocjowała w 2013 roku zaledwie 9,7 miliarda euro, o 4 miliardy euro (30%) mniej, bowiem (...) uzyskało w 2006 roku na rozwój obszarów wiejskich 13,2 miliarda euro, zaś koalicja (...) wynegocjowała w 2013 roku 10,9 miliarda euro (decyzji Komisji Europejskiej z 12 września 2006 r. (Dz.U.UE.L2006.261.32) oraz Załączniku I rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013.

Dodatkowo podniósł, że uczestnik prawdopodobnie celowo próbuje wprowadzić wyborców w błąd, albowiem w ww. materiale wyborczym kwoty, które były negocjowane w 2006 roku podawane są w cenach bieżących, natomiast kwoty negocjowane przez koalicję (...) w 2013 r. podawane są w cenach stałych z 2011 roku, co stanowi jawną manipulację, albowiem odpowiednie wartości mogą być porównywane wyłącznie w określonych cenach, tj. albo stałych albo bieżących, a nie naprzemiennie.

Wskazał, że wniosek o opublikowanie sprostowania, na łamach dziennika (...) jest uzasadniony potrzebą naprawienia szkody powstałej po stronie wnioskodawcy poprzez rozpowszechnienie w kręgu odbiorców materiału wyborczego nieprawdziwych informacji wyborczych, a przedmiotowy dziennik zarówno formą graficzną, jak i szerokim kręgiem odbiorców daje gwarancję, że sprostowanie dotrze do szerokiej rzeszy wyborców, która otrzymała błędne informacje zawarte w materiale wyborczym pt. (...) nr (...), kwiecień 2014 r.

Stwierdził, że wniosek o nakazanie uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty na rzecz organizacji (...) nie jesteś sam" ma służyć prewencji indywidualnej i ogólnej w zakresie przestrzegania zasady uczciwości w kampanii wyborczej. Wskazał, że uczestnika stać na dokonanie tej wpłaty, posiada on stosowne środki finansowe w swoich zasobach, co wynika z ogólnodostępnych sprawozdań partii politycznych.

Wniósł o orzeczenie o kosztach postępowania na podstawie art. 520 § 3 k.p.c., z uwagi na bezsporną przeciwstawność interesów uczestników względem przedmiotu sprawy. Powołał się na orzeczenie SN z 3.12.1959 r., 2 CR 859/58 OSN 1961/2/45.

W odpowiedzi uczestnik postępowania wniósł o oddalenie wniosku i obciążenie wnioskodawcę kosztami postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że nie jest prawdą jakoby dane finansowe podawane przez uczestnika były nieprawdziwe, czy też nierzetelne. Stwierdził, że podane kwoty zostały oparte na są oparte na oficjalnym opracowaniu Parlamentu Europejskiego o nazwie „European Counsil conclusions on the multiannual financial framework 2014/2020 and CAP”, a ponadto znajdują potwierdzenie w Druku Sejmowym nr. 1625 – projekcie ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2013, Stenogramie posiedzenia Sejmu z 19.2.2013 r. oraz w mediach. Podniósł, że wbrew tezom wnioskodawcy do zestawień przyjęto za każdym razem, a więc i co do okresu 2007-13 i 2013-2020 ceny stałe (constant prices). Podkreślił także, że gdyby nawet przyjęta metodologia porównania miała jakieś mankamenty, albo można było przyjąć metodę lepszą, to nie mamy już do czynienia z podawaniem informacji nieprawdziwych, a co najwyżej sporem naukowo – badawczym z dziedziny statystyki, nacechowanym subiektywizmem, co należałoby już do sfery ocen, zaś ta materia wymyka się wąskim ramom kognicji sądu w ramach tzw. „procesów wyborczych”.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

W ocenie Sądu złożony przez Pełnomocnika Komitetu Wyborczego (...) wniosek jest co do zasady uzasadniony.

Z załącznika nr VIIIA do rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 z 29 września 2003 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników oraz zmieniającego rozporządzenia (EWG) nr 2019/93, (WE) nr 1452/2001, (WE) nr 1453/2001, (WE) nr 1454/2001, (WE) nr 1868/94, (WE) nr 1251/1999, (WE) nr 1254/1999, (WE) nr 1673/2000, (EWG) nr 2358/71 i (WE) nr 2529/2001 (Dz.U.UE L z 21 października 2003 r.) oraz z załącznika nr VIII do rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z 19 stycznia 2009 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz.U.UE L z 31 stycznia 2009 r. wynika, że kwota jaką Polska uzyskała na lata 2007-2013 z tytułu środków finansowych z budżetu Unii Europejskiej w ramach płatności bezpośrednich wynosiła 15 192 458 000 euro (15,19 miliarda euro).

Z załącznika nr II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1307/2013 z 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 (Dz.U.UE L z 20 grudnia 2013 r.) oraz załącznika II pkt 4 rozporządzenia (UE) NR 1310/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego niektóre przepisy przejściowe w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie środków i ich rozdziału w odniesieniu do roku 2014, a także i zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 oraz rozporządzenia (UE) nr 1307/2013, (UE) nr 1306/2013 i (UE) nr 1308/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie ich stosowania w roku 2014 (Dz.U.UE L z 20 grudnia 2013 r.) wynika, że kwota jaką Polska uzyskała na lata 2014-2020 z tytułu środków finansowych z budżetu Unii Europejskiej w ramach płatności bezpośrednich wynosiła 21 147 986 000 euro (21,15 miliardów euro).

Z powyższego wynika, że kwota wynegocjowana na lata 2014-2020 jest o 5,96 miliarda wyższa niż kwota wynegocjowana na lata 2007-2013.

Z załącznika do Decyzji Komisji z 12 września 2006 r. ustalającej podział na poszczególne lata kwoty wsparcia wspólnotowego na rzecz rozwoju obszarów wiejskich na okres od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2013 r. (Dz.U.UE L z 22 września 2006 r.) wynika, że wielkość wsparcia wspólnotowego na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w latach 2007-2013 wynosiła 13 398 928 156 euro (13,4 miliarda euro).

Z załącznika nr I Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 1305/2013 z 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz.U.UE L z dnia 20 grudnia 2013 r.) wynika, że wielkość wsparcia Unijnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 wynosi 10 941 201 814 euro (10,9 miliarda euro).

Z powyższego wynika, że kwota wynegocjowana na lata 2014-2020 jest o 2,5 miliarda euro (a nie o 4 miliardy), tj. 18,6% (a nie o 30% jak wskazano w materiale wyborczym (...)) niższa niż kwota na lata 2007-2013 (2,5 / 13,4 = 18,6%). W materiale wyborczym (...) nieprawidłowo zostały także wskazane kwoty przewidziane z budżetu wspólnotowego na rzecz rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013 oraz 2014-2020.

Łącznie na polskie rolnictwo w budżecie Unii na lata 2007-2013 przewidziana została kwota 28 591 386 156 euro (28,6 miliarda euro), natomiast na lata 2014-2020 kwota 32 089 187 814 euro (32,1 miliarda euro). Wynika z tego, że - wbrew informacji zawartej w materiale wyborczym (...), że to kwota wynegocjowana na lata 2014-2020 była o 12% niższa od kwoty na lata 2007-2013 – to właśnie kwota wynegocjowana na lata 2007-2013 była o 11% niższa od kwoty na lata 2014-2020. Inaczej mówiąc kwota wynegocjowana na lata 2014-2020 była o 12% wyższa od kwoty wynegocjowanej na lata 2007-2013 (różnica wynika z tego do której liczby porównujemy – w pierwszym wypadku 32,1 – 28,6 = 3,5 / 32,1 = 11%, w drugim 32,1 – 28,6 = 3,5 / 28,6 = 12%).

W postępowaniu wyborczym obowiązkiem Sądu jest jedynie ustalenie, czy informacje zawarte w materiałach wyborczych są prawdziwe. Tylko rozpowszechnianie rzetelnych, sprawdzonych informacji pozostaje pod ochroną prawa. W okolicznościach niniejszej sprawy obowiązkiem uczestnika było dowiedzenie, że fakty przez niego podane są prawdziwe. Z obowiązku tego uczestnik, w ocenie Sądu, nie wywiązał się. Wskazać w tym miejscu należy, że niezrozumiałe dla Sądu jest odwoływanie się przez strony postępowania do innych, niż wskazane powyżej przepisy, opracowań, wypowiedzi polityków, materiałów prasowych i zeznań świadków. Wydaje się być oczywiste, że wiedza na temat uzyskanego przez Polskę dofinansowania powinna być czerpana z uchwalonych przepisów i podjętych decyzji, a nie z innych – mniej pewnych źródeł. Wskazać również należy, że dokument, na który powołuje się uczestnik („European Counsil conclusions on the multiannual financial framework 2014/2020 and CAP”), pochodzi z lipca 2013 roku podczas gdy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, w których wskazano ostateczną wysokość przyznanych środków. W tej sytuacji Sąd uznał za zbędne przeprowadzanie dowodu ze wskazanych przez uczestnika dokumentów oraz z zeznań świadka, uznając, że są one nieprzydatne do rozstrzygnięcia sprawy, a w szczególności nie zostanie za ich pomocą wykazana prawidłowość przeliczenia przyznanych Polsce kwot.

W tym kontekście nie można się nie zgodzić z powołanym przez uczestnika postępowania orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach, w którym Sąd ten stwierdził, że „Tylko fakt ma charakter obiektywny. Każda ocena jest subiektywna, w zależności od punktu widzenia osoby dokonującej oceny.” (postanowienie SA w Katowicach I ACz 972/98 z 1998-10-01, OSA 2000/4/16). Obiektywne natomiast w kwestii wielkości przyznanych Polsce w poszczególnych latach środków są zdaniem Sądu informacje zawarte w powołanych wyżej rozporządzeniach i decyzjach, a nie dokumentach, czy wypowiedziach opracowanych na ich podstawie.

Podkreślenia wymaga, że Sąd podziela stanowisko wnioskodawcy, że wysokość uzyskanych środków należy wskazywać w takiej wysokości w jakiej wynika ona z powołanych wyżej przepisów. Każde przeliczenie tych kwot – jak tego chce uczestnik postępowania – jest opinią, która może być kwestionowana i podważona przez opinię innego specjalisty. Ponadto w kwestionowanym materiale prasowym brak jest zastrzeżenia, że wskazane tak kwoty zostały przeliczone, przez kogo i wg jakich kryteriów. Gdyby materiał zawierał informacje o kwotach wynikających z przepisów, a dopiero dalej o ich przeliczeniu i gdyby wskazana została metoda przeliczenia, to w takiej sytuacji zapewne nie byłoby podstaw do kwestionowania zawartych w takim materiale informacji. W takim zaś kształcie w jakim informacja została zamieszczona w ocenie Sądu powoduje wprowadzenie wyborców w błąd.

W związku z powyższym Sąd stwierdził, że w materiale wyborczym (...) zostały wskazane informacje nieprawdziwe bądź zmanipulowane, gdyż w sposób oczywisty stoją one w sprzeczności z informacjami zawartymi w powołanych wyżej przepisach.

Zgodnie z art. 111 § 1 kodeksu wyborczego jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy prawo prasowe, materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1) zakazu rozpowszechniania takich informacji;

2) przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;

3) nakazania sprostowania takich informacji;

4) nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;

5) nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;

6) nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100 000 zł na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Uznając protest wyborczy Pełnomocnika Komitetu Wyborczego (...) za uzasadniony Sąd uznał, że uzasadnione są również zawarte we wniosku żądania nakazania uczestnikowi sprostowania tych nieprawdziwych informacji, a także wpłacenia kwoty 10 000 zł na rzecz organizacji pożytku publicznego. Odnośnie żądania sprostowania wskazać należy, że Sąd poprawił w treści oświadczenia, które ma złożyć uczestnik, jedynie oczywiste błędy rachunkowe (co wprost wynika z treści cytowanych wyżej przepisów i decyzji), tj. zamiast kwoty 28,6 miliarda euro wnioskodawca błędnie wskazał kwotę 28,3 miliarda euro, zamiast 12%, błędnie wskazał 11,8% oraz zamiast kwoty 13,4 miliarda euro błędnie wskazał kwotę 13,2 miliarda euro. Zmiany te w żaden sposób nie wpłynęły na sens oświadczenia do którego złożenia Sąd zobowiązał uczestnika.

Za nieuzasadnione Sąd uznał natomiast żądanie zakazania Komitetowi Wyborczemu (...) rozpowszechniania w materiale wyborczym pt. (...) nr (...) nieprawdziwych informacji, gdyż nie ma możliwości zakazania uczestnikowi na przyszłość zachowania, które miało miejsce w przeszłości (nieprawdziwe informacje już zostały rozpowszechnione w materiale wyborczym pt. (...) nr (...)). Możliwe byłoby uwzględnienie ewentualnie żądania przepadku tego materiału, bądź zakazu dalszego rozpowszechniania nieprawdziwych informacji, natomiast w kształcie wskazanym we wniosku żądanie nie mogło zostać uwzględnione.

W związku z powyższym, na podstawie art. 111 § 1 pkt 1, 3 i 6 kodeksu wyborczego, Sąd orzekł jak w sentencji.

Zarządzenie:

Odpis orzeczenia z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE