1. Powód R. Ż. w dniu 13.12.2017 r. wniósł o zasądzenie od pozwanego Zakładu Karnego w B. kwoty 40.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wydania orzeczenia do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu.

2. Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, że pozew dotyczy warunków pracy w Zakładzie Karnym w B. oraz warunków mieszkalno-bytowych.

3. Powód podał, że odbywając karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w B. podjął pracę jako osoba sprzątająca. Wyjaśnił, że miejscem do przebierania się oraz spożywania posiłków w czasie przerwy było pomieszczenie, gdzie dawniej wykonywana była kara śmierci oraz przetrzymywano zwłoki, a także przeprowadzano sekcje zwłok. Wskazał, że podczas intensywnych opadów deszczu wybija woda bądź ścieki, co z kolei powodowało zamoczenie obuwia, w którym powód pracował. Powód powoływał się również na brak miejsca do spożywania posiłków podczas wykonywania pracy.

4. Odnośnie warunków na oddziałach mieszkalnych powód wyjaśnił, że nie spełniają one norm. Powód wskazał na utrudniony kontakt telefoniczny z rodziną. Powód wyjaśnił, że na oddziale, gdzie znajduje się około 80 osadzonych są tylko 2 budki telefoniczne. W ocenie powoda także racje żywnościowe rażąco odbiegają od norm, ponieważ osoby wykonujące pracę spożywają śniadanie około godziny 7:30, a obiad dopiero około godziny 16:00, a niekiedy razem z kolacją, czyli około godziny 17:00.

5. Powód zwrócił ponadto uwagę, że żywność przechowywana jest razem ze środkami higieny osobistej w drewnianych szafach do tego nieprzystosowanych. Powód wyjaśnił, że w Zakładzie Karnym w B. cele są wieloosobowe (powód mieszkał w celi 16-osobowej), co powodowało, że nie było odpowiedniej ilości stołów, ani krzeseł, by móc przy nich zjeść posiłek oraz czajników.

7. Pismem z 13.03.2018 roku powód zawnioskował o przesłuchanie dodatkowo Z. S. oraz T. B., na okoliczność warunków w pomieszczeniu osób sprzątających Zakład Karny w B..

8. Pismem z 21.03.2018 roku zawnioskował o jego doprowadzenia na rozprawę, jednakże w dniu 28.03.2018 roku wycofał powyższy wniosek, wskazując, że podjął zatrudnienie, a sprowadzenie na rozprawę spowoduje jego wycofanie z zatrudnienia.

9. W piśmie procesowym z dnia 4.04.2018 r. określonym jako „rozszerzenie pozwu” powód powołał się na kolejne nieprawidłowości występujące w Zakładzie Karnym w B.. Między innymi szczegółowo opisał sposób przeprowadzenia kontroli osobistej, naruszający godność skazanych (rozchylanie pośladków, dotykanie penisa, a następnie wkładanie palców do ust, wyśmiewanie, krzyki, wulgaryzmy), kontrole nocne przy zapalaniu światła dziennego, a także niewłaściwy stan kącika sanitarnego – kapiące na głowę wodę i mocz.

10. Pozwany Skarb Państwa - Zakład Karny w B. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

11. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany wyjaśnił, że powód w okresie od 1 sierpnia 2017 r. do 11 października 2017 r. zatrudniony był nieodpłatnie w wymiarze 6/8 etatu w Zakładzie Karnym w B. na stanowisku sprzątającego teren ZK. Powód wycofany został z zatrudnienia na własną prośbę.

12. Odnośnie do zarzutu stanu technicznego i warunków panujących w pomieszczeniu, gdzie powód spożywał posiłki, pozwany wyjaśnił, że pomieszczenie to znajduje się na poziomie -1 dawnego szpitala (...). Pozwany zaprzeczył, aby było to pomieszczenie, gdzie w przeszłości wykonywano karę śmierci bądź kiedykolwiek było wykorzystywane jako miejsce przeprowadzania sekcji bądź przetrzymywania zwłok. Pozwany wyjaśnił, że za czystość i porządek w pomieszczeniu socjalnym odpowiedzialni są sami sprzątający, a zgłaszane przez nich usterki techniczne są na bieżąco usuwane.

13. Odnosząc się do zarzutu zalewania pomieszczeń szatni kanalizacją bądź wodą opadową, pozwany zaprzeczył, by miało to miejsce w takim rozmiarze, jak stara się to przedstawić powód. Powód wyjaśnił, że główną przyczyną dostawania się kotów do pomieszczeń jest fakt niezamykania drzwi wejściowych przez osadzonych wychodzących do pracy pod budynek (...), bowiem drzwi do tego budynku wyposażone są w kratę.

14. Pozwany wyjaśnił także, że realizacja rozmów telefonicznych wykonywanych przez skazanych odbywa się zgodnie z § 18 Zarządzenia nr (...) z dnia 28 listopada 2017 r. w sprawie ustalenia porządku wewnętrznego w ZK B.. Zdaniem pozwanego każdy z osadzonych zgłaszający oddziałowemu chęć zrealizowania rozmowy telefonicznej ma taką możliwość, a realizacja rozmów odbywa się w kolejności zgłoszeń.

15. Pozwany zwrócił także uwagę, iż powód zaprowiantowany był zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 lutego 2016 r. w sprawie wyżywienia osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych w diecie podstawowej P. Pozwany powołał się także na zarządzenie nr 23/17 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej określające m.in. odstęp czasowy pomiędzy wydawanymi posiłkami. Pozwany wyjaśnił, że w referacie żywnościowych nie odnotowano zgłoszeń powoda dotyczących wyżywienia w ZK B..

16. Na zakończenie pozwany podał, że cela, w której przebywał powód nie była przeludniona (spełniała metraż wymagany ustawą), zaś jej wyposażenie zgodne było z rozporządzeniem ministra sprawiedliwości z dnia 19 grudnia 2016 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych.

1. Powód był osadzony w Zakładzie Karnym w B., z uwagi na odbywanie kary pozbawienia wolności.

2. W okresie od 1.08.2017 r. do 11.10.2017 r. powód zatrudniony był nieodpłatnie w wymiarze 6/8 etatu w ZK B. na stanowisku sprzątającego teren ZK. Powód został wycofany z zatrudnienia na własną prośbę. Powód zatrudniony był nieodpłatnie na własny wniosek.

(okoliczność bezsporna, nadto dowód: zeznania świadka P. S. (1) – k. 76v-77; zeznania A. W. (1) – k. 77; pismo z wyjaśnieniem K. S. z 05.02.2017 – k. 27)

3. Na skutek interwencji powoda z dnia 13.12.2017 r. Państwowy Powiatowy Inspektorat Sanitarny w O. w dniu 4.01.2018 r. przeprowadził kontrolę sanitarną w pomieszczeniu osób skazanych sprzątających posesję zakładu. Podczas kontroli stwierdzono zły stan techniczny ścian i sufitów, w związku z czym wdrożono postępowanie administracyjne.

(dowód: pismo Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w O. z 09.01.2018 r. – k. 30)

4. Pomieszczenia piwniczne, w których przebierają się osadzeni wykonujący zatrudnienie noszą ślady użytkowania, powyższe nie zagraża jednak ich bezpieczeństwu. W wyniku wskazanej wyżej kontroli Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w O. wydano nakaz odświeżenia tych pomieszczeń, który aktualnie jest realizowany.

5. Na oddziale, na którym karę odbywał powód znajdowały się 2 budki telefoniczne na około 80-90 osadzonych. W trakcie pobytu powoda w Zakładzie Karnym w B. zdarzały się problemy z korzystaniem z telefonu znajdującego się na oddziale. Występowały sytuacje, że telefon był zepsuty. Wtenczas bywało, że osadzeni mieli 4 dni przerwy pomiędzy możliwością wykonania darmowego połączenia telefonicznego. Osadzeni mają możliwość dodatkowego korzystania z budki odpłatnej.

(dowód: zeznania świadka P. S. (1) – k. 76v-77; pismo z wyjaśnieniem sporządzone przez P. Ł. – k. 25)

6. Podczas pobytu w Zakładzie Karnym w B. powód zaprowiantowany był zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 19.02.2016 r. w sprawie wyżywienia osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Wszystkie jadłospisy przed ich realizacją były zatwierdzone przez lekarza, kierownika działu kwatermistrzowskiego i dyrektora zakładu. Nad prawidłowym przygotowaniem potraw czuwa szef kuchni. Posiłki przed wydaniem kontrolowane są ponadto przez pracownika służby zdrowia.

7. Czas i miejsce spożywania posiłków określa § 5 porządku wewnętrznego. Obiad dla skazanych zatrudnionych wydawany jest oddzielnie w godz. 15:00 do 15:30, przygotowane posiłki dla pracujących przechowywane są w specjalnych termosach gastronomicznych. Wszystkie posiłki wydawane są w celach mieszkalnych. W miejscu pracy osadzeni nie otrzymują posiłków.

8. Powód nigdy nie składał żadnych skarg ani zastrzeżeń związanych z wyżywieniem w Zakładzie Karnym w B.

(dowód: zeznania świadka A. W. (2) – k. 77-77v; pismo wyjaśniające A. W. (2) z 07.02.2018 r – k. 24)

9. Strażnicy nie kontrolowali rutynowo osadzonych w nocy. Strażnicy migali światłami i stukali do celi wyłącznie w sytuacji wystąpienia jakichś nieprawidłowości, tzn. gdy był jakiś hałas w celi.

10. Kontrola osobista osadzonych odbywała się w pokoju dyżurki albo w świetlicy. Kontroli dokonywał oddziałowy bądź jego pomocnik. Osadzeni poddawani byli dokładnej całościowej kontroli. Podczas kontroli osadzeni musieli ściągnąć wszystkie ubrania i wykonywać polecenia osób kontrolujących.

11. W czasie osadzenia w ZK w B. powód przebywał w 16 osobowej celi. Osadzeni mieli do dyspozycji dwa czajniki o pojemości 0,9-1 l.

1. Dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie sąd oparł się na zebranej w sprawie dokumentacji. Jej autentyczność nie była kwestionowana przez strony postępowania, również Sąd nie dopatrzył się okoliczności, które mogłyby wskazywać, ze przedłożone dokumenty nie sąd autentyczne.

2. Sąd uznał za wiarygodne przedłożone przez pozwanego pisma z wyjaśnieniami instruktora ds. żywnościowych mł. chor. A. W. (2), młodszego inspektora D.O. koordynatora OP 1 ppor. P. Ł.,, p.o. konserwatora działu kwatermistrzowskiego kpr. A. B. oraz mł. instruktora DP mł. chor. K. S.. Mając na uwadze, że są to dokumenty prywatne, które nie posiadają waloru domniemania prawdziwości zawartych w nich twierdzeń, Sąd nie dopatrzył się podstaw, aby kwestionować zawarte w nich sfomułowania. Przedstawiane w nich okoliczności znajdują oparcie w obowiązujących w jednostkach penitencjarnych przepisach prawa i regulaminach. Powód w żaden sposób nie wykazał ich nieprawdziwości. Jego twierdzenia zawarte w pozwie oraz w piśmie procesowym z dnia 4.04.2018 r., m.in. że posiłki wydawane są o niewłaściwych porach, racje żywnościowe odbiegają od norm, kontrola osobista jest przeprowadzana w niewłaściwy sposób, podczas kontroli nocnych zapalane jest światło dzienne, kontrole osobiste przeprowadzane są w sposób nieprawidłowy i poniżający, w kąciku sanitarnym na głowę kapie woda i mocz należy uznać za gołosłowne, gdyż nie znajdują potwierdzenia w zebranym w sprawie materiale dowodowym, co zostanie wyjaśnione w dalszej części uzasadnienia.

3. Sąd oparł się również na zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków, S. F., A. W. (2) oraz częściowo P. S. (1).

4. Dokonując oceny zeznań P. S. (2) miał na uwadze, że jako osoba osadzona ma subiektywne spojrzenie na kwestie związane z warunkami w Zakładzie Karnym, a mając na uwadze istotę dolegliwości związanej z izolacją penitencjarną, trudno oczekiwać od niego oceny pozytywnej. Ponadto wskazany świadek był już karany za składania fałszywych zeznań, co w sposób oczywisty nakazuje wzmożoną ostrożność przy ocenie wiarygodności podawanych przez niego treści.

5. Nie może więc dziwić ocena P. S. (1), który negatywnie oceniał panujące w Zakładzie Karnym w B.. To jednak głównie zeznania wskazanego świadka – którego nie można posądzać o nieprzychylność w stosunku do powoda, wszak jest jego kolegą jeszcze z czasów sprzed osadzenia – pozwoliły Sądowi na ustalenie twierdzeń podawanych przez powoda za w znacznej mierze przejaskrawione bądź wręcz nieprawdziwe.

6. Przechodząc bowiem do szczegółów, to zeznania P. S. (1) pozostają w sprzeczności z twierdzeniami powoda.

7. Po pierwsze, powód w swoim piśmie z 04.04.2018 roku w sposób szczegółowy opisał poniżający sposób przeprowadzania kontroli osobistej (opisany w rozdziale I pkt 9 uzasadnienia), dopytywany zaś o kontrole osobiste świadek P. S. (1) wskazywał na nieprawidłowości, ale o zupełnie innej randze (dokonywanie kontroli przez zwykłego oddziałowego albo jego pomocnika, nie zaś przez osobę wyznaczoną do kontroli albo lekarza, konieczność rozbierania się do naga i robienia przysiadów), pomimo wyraźnego dopytywania przez Sąd nie podając jakichkolwiek innych nieprawidłowości w związku z przeprowadzanym kontrolami. Jeżeli takie miałyby miejsce, to świadek by ich doświadczył, a z pewnością już słyszałby o takich zachowaniach w stosunku do innych osadzonych.

8. Po drugie, świadek P. S. (1) zaprzeczył, aby obywały się kontrole nocne przy zapalonym świetle dziennym. Kontrole miały miejsce tylko wtedy, gdy coś było nie tak, gdy z celi dochodził jakiś hałas (k. 76v). Jest oczywiste, że wówczas występowała konieczność dokonania kontroli i nie można z tego tytułu czynić administracji ZK w B. zarzutu, wręcz przeciwnie – reakcja w takiej sytuacji jest obowiązkiem strażników. P. S. (1) był osadzony wspólnie z R. Ż., dlatego też niewątpliwie wiedział, jak wyglądały ewentualne nocne kontrole w celi.

9. Również w zakresie „kapiących na głowę wody i moczu w kąciku sanitarnym” Sąd uznał twierdzenia powoda za nieprawdziwe. Świadek P. S. (1) obszernie opisywał rzekome nieprawidłowości w tym zakresie – grzyb na ścianie i suficie, brak wentylacji, włączanie ciepłej wody jedynie dwa razy dziennie – nie wspomniał jednak wcale o kapiącej wodzie i moczu. Niewątpliwie gdyby takie zdarzenia miały miejsce, to P. S. (1) by o tym wspomniał.

10. Świadek P. S. (1) szeroko opisywał niedogodności związane z wykonywaniem połączeń telefonicznych. W ocenie Sądu nawet przyjęcie prawdziwości jego twierdzeń co do tego, że zdarzało się, ze nie mógł zadzwonić do rodziny przez 4 dni nie uzasadniałoby przyznania zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Izolacja penitencjarna ze swojej istoty wiąże się z dolegliwościami, czas 4 dni zaś nie jest na tyle długi, aby uznawać, ze osadzonym istotnie ograniczono możliwości wykonywania połączeń telefonicznych. Nie można przy tym pomijać faktu, że osadzeni mogli również korzystać z budki płatnej. Odpłatność za usługę telefoniczną jest zaś rzeczą naturalną w warunkach rynkowych. Podobnie należało ocenić fakt posiadania przez osadzonych dwóch czajników w celi 16 osobowej. Jak podał świadek P. S. (1), miały one pojemność 0,9-1 l. W konsekwencji jednorazowo można przygotować kawę/herbatę dla przynajmniej 8 osadzonych, tj. połowy z przebywającej w celi. W ocenie Sądu nie jest to znacząca niedogodność.

11. Co do zarzutów związanych z nieprawidłowymi warunkami pracy Sąd miał przede wszystkim na uwadze, że powód podjął pracę dobrowolnie, na własny wniosek został również z niej wycofany. Podjęcie pracy było więc inicjatywą powoda, nie był on do tego przymuszany. W sytuacji w której powodowi nie odpowiadały warunki pracy, miał możliwość złożenia wniosku o wycofanie z zatrudnienia, co też uczynił.

12. Niezależnie od powyższego należy wskazać, ze okoliczność, czy w pomieszczeniu w którym przebierali się osadzeni była uprzednio wykonywana kara śmierci czy też sekcje zwłok (czemu pozwany stanowczo zaprzeczył) nie ma znaczenia dla niniejszego postępowania – aktualnie jego wykorzystanie jest bowiem inne. Odnosząc się do obiektywnego dowodu w postaci notatki z kontroli Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego należy zaznaczyć, iż w rzeczywistości stwierdzono nieprawidłowości (zły stan techniczny ścian i sufitów) nie wynika jednak, by były one na tyle istotne, aby czyniły niebezpiecznym i uniemożliwiały aktualne korzystanie z pomieszczenia (niewątpliwie bowiem o ile byłaby taka konieczność, to wydano by od razu stosowne zalecenia).

13. Odnośnie do zeznań S. F. i P. S. (1), to Sąd uznał je za wiarygodne w całości. Są one spójne i wzajemnie się uzupełniają, ich treść nie jest również sprzeczna z przedłożonymi dokumentami. Sąd miał na uwadze, że świadkowie są pracownikami pozwanego, dlatego też ocena prawdziwości ich zeznań musi być szczególnie ostrożna, tym niemniej nie oznacza to automatycznego deprecjonowania podawanych przez nich treści. Z drugiej zaś strony w jest oczywiste, że ewentualne stwierdzenie składania fałszywych zeznań przez pracownika służby więziennej pociągałoby dla niego nieodwracalne skutki w sferze zatrudnienia i dalszego życia zawodowego.

14. Zgodnie z art. 3 kodeksu postępowania cywilnego, strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. W sytuacji w której strona w sposób nieprawdziwy przedstawia określone okoliczności faktyczne, musi się liczyć z tym, że wpłynie to na ocenę całokształtu podawanych przez niego twierdzeń. Jak wskazano wyżej, twierdzenie powoda w wielu miejscach były sprzeczne nawet z zeznaniami zawnioskowanego przez niego świadka P. S. (1).

15. Powód ostatecznie nie wnosił o doprowadzenie go na termin rozprawy. Przeprowadzenia dowodu z przesłuchania strony ma zaś zgodnie z art. 299 kpc charakter subsydiarny, dokonuje się je jedynie wtedy, gdy po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. S. nie ma obowiązku przeprowadzenia dowodu z przesłuchania strony, w szczególności gdy żadna ze stron nie złożyła stosownego wniosku.

16. Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności Sąd uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w sposób niewątpliwy pozwolił na dokonanie prawidłowych ustaleń faktycznych będących podstawą przedmiotowego powództwa. Dlatego też oddaleniu podlegały zgłoszone przez powoda wnioski o przesłuchanie świadków Z. S. oraz T. B. oraz pełnomocnika pozwanego o przesłuchanie świadków P. D. i A. W. (3), jako niemające znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy i mogące doprowadzić jedynie do niecelowego przedłużenia niniejszego postępowania.

1. Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Powód nie udowodnił bowiem roszczenia zarówno co do zasady, jak i co do wysokości.

2. Zgodnie z art. 24 § 1 kodeksu cywilnego, ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie uprawniony może również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

3. Przepis ten nie stanowi samodzielnej podstawy normatywnej dla zasądzenia zadośćuczynienia w każdym wypadku bezprawnego naruszenia dóbr osobistych, lecz odsyła do przepisów szczególnych. Takim przepisem jest, m.in. art. 448 kc, który przewiduje, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

4. Na gruncie przywołanych przepisów, ochrona dóbr osobistych uzależniona jest od spełnienia łącznie dwóch przesłanek:

a) zagrożenia lub naruszenia dobra, które przykładowo zostało wymienione w art. 23 kc;

5. Pierwszą z wymienionych przesłanek udowodnić musi powód dochodzący ochrony przed sądem. Przepis art. 24 kc nie wymaga, aby działanie sprawcy było zawinione. Przewiduje natomiast domniemanie bezprawności jego działania, co powoduje, że dochodzący ochrony nie musi tej przesłanki udowadniać. To na stronie pozwanej spoczywa obowiązek wykazania, że jej działanie było zgodne z prawem. Bezprawność postępowania, to działanie lub zaniechanie sprzeczne z porządkiem prawnym szeroko rozumianym, obejmującym także zasady współżycia społecznego.

6. Powództwo oparte zostało przede wszystkim na twierdzeniu powoda, że podczas osadzenia w Zakładzie Karnym w B. nie zapewniono mu odpowiednich warunków mieszkalno-bytowych oraz warunków pracy.

7. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynikało, że powód podczas pobytu w Zakładzie Karnym w B. podjął zatrudnienie na własny wniosek. Powód nie został zmuszony do wykonywania nieodpłatnej pracy. Skoro warunki zatrudnienia nie odpowiadały powodowi, powód nie miał obowiązku świadczyć w dalszym ciągu pracę, mógł z niej zrezygnować, co uczynił dopiero po 3 miesiącach od momentu zatrudnienia.

8. Zgodnie zaś z generalną dyrektywą wyrażoną w przepisie art. 6 kc, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na tym, kto z faktu tego wywodzi skutki prawne. Na gruncie prawa procesowego odpowiednikiem przepisu art. 6 kc jest przepis art. 232 kpc, zgodnie z którym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne . W myśl przytoczonych przepisów, to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie. Powód winien zatem wykazać wszystkie okoliczności stanowiące podstawę żądania pozwu.

9. Ponadto należy podkreślić, że przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego za naruszenie dóbr osobistych stanowi uprawnienie sądu, nie zaś jego obowiązek. Wynika to z redakcji art. 448 kc., który stanowi, że sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Orzekając bowiem o zadośćuczynieniu za krzywdę doznaną w związku z odbywaniem kary pozbawienia wolności, należy zachować szczególną ostrożność, gdyż pozbawienie wolności w założeniu stanowi dolegliwość dla osoby skazanej i wiąże się z drastycznym ograniczeniem jej praw. Cierpienie i upokorzenie związane z odbywaniem kary więzienia tylko wówczas stanowią naruszenie art. 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, gdy przekraczają nieunikniony element uciążliwości wpisanych w istotę kary pozbawienie wolności (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2007 r. w sprawie II CSK 269/07).

10. Należy mieć na uwadze, że warunki w jakich powód był osadzony, odpowiadały aktualnym możliwościom finansowym Państwa i nie różniły się od warunków innych więźniów. Nie miały zatem charakteru dyskryminacji. Ani z twierdzeń powoda, ani z zeznań świadków nie wynika, by w stosunku do powoda służba więzienna odnosiła się w wyjątkowo nieprzychylny sposób.

11. Powód nie powinien oczekiwać warunków podobnych do domowych, które dla wielu ludzi bywają bardzo trudne, a nie wynikają z odbywania żadnej kary. Godność skazanego, przebywającego w zakładzie karnym nie jest naruszona, jeśli odpowiada uznanym normom poszanowania człowieczeństwa (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie IV CSK 449/10). Odczuwalny przez powoda dyskomfort codziennego życia w izolacji więziennej był elementem odbywania kary pozbawienia wolności, z którym powód powinien był się liczyć popełniając czyn zabroniony skutkujący koniecznością osadzenia go w takiej placówce. W przedmiotowej sprawie brak było dowodów, które wskazywałyby na zamiar poniżenia i upokorzenia powoda przez organy postępowania wykonawczego. Nie można było jednocześnie tracić z pola widzenia tego, że warunki w jakich powód odbywał karę pozbawienia wolności podyktowane były bardzo trudną sytuacją ekonomiczną istniejącą w polskim systemie więziennictwa, uwarunkowaną możliwościami finansowymi państwa. Oceny warunków izolacji więziennej, w których przebywał powód nie sposób bowiem dokonać w oderwaniu od realiów ekonomicznych występujących w Polsce, np. dotyczących czasami wręcz fatalnej sytuacji bytowej osób przebywających w szpitalach, domach dziecka czy placówkach oświatowych, co wynika głównie z ich niedoinwestowania. Państwo Polskie nie jest na tyle zasobne finansowo, aby było w stanie zapewnić tym osobom, jak też osobom skazanym, warunki bytowe według poziomu i standardów występujących w zamożnych państwach Europy.

12. Trzeba widzieć, że ocena, czy nastąpiło naruszenie dobra osobistego, nie może być bowiem dokonana według miary indywidualnej wrażliwości zainteresowanego (ocena subiektywna). Ocena ta musi być dokonana przy stosowaniu kryteriów obiektywnych, gdyż istotne jest nie subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, ale obiektywna reakcja opinii publicznej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2001r. w sprawie V CKN 195/01, wyrok Sąd Najwyższego z dnia 11 marca 1997r. w sprawie III CKN 33/97). Podkreślenia jednocześnie wymaga, że każde osadzenie człowieka w zakładzie karnym godzi w jego godność. Nie w każdym jednak przypadku stanowi to ujmowanie jego godności, uzasadniające zastosowanie cywilnoprawnych środków ochrony dóbr osobistych.

13. Mając na uwadze powyższe okoliczności, powództwo, jako nieznajdujące uzasadnienia w treści powołanych przepisów, podlegało oddaleniu.

14. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc, zgodnie z zasadą ogólną odpowiedzialności za wynik procesu zasądzając koszty od strony przegrywającej na rzecz wygrywającej. Niewątpliwie powód nie jest osobą zamożną, co wynika ze złożonego oświadczenia majątkowego celem zwolnienia od kosztów sądowych, jednakże zła sytuacja finansowa nie stanowi samoistnej podstawy do zwalniania od zwrotu kosztów procesu stronie przeciwnej. By zastosować art. 102 kpc muszą ujawnić się dodatkowe okoliczności, wskazujące na wyjątkowość danej sprawy. Jako przykłady można wskazywać: zmianę stanu faktycznego sprawy w toku postępowania, skutkującą jego odmienną oceną prawną; szczególną sytuację osobistą przegrywającego spór czy też wystąpienie zdarzenia losowego negatywnie wpływającego na sytuację osobistą, rodzinną, bądź majątkową strony. W ocenie Sądu w niniejszym procesie żadna taka okoliczność sią nie ujawniła.

15. Strona wygrywająca proces ma bowiem prawo do uzyskania zwrotu poniesionych przez siebie kosztów. Jedynym kosztem pozwanego było wynagrodzenie reprezentującego pozwanego radcy prawnego w wysokości 240 złotych (§ 8 pkt 26 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych)

ZARZĄDZENIE

1. Odpis uzasadnienia doręczyć powodowi, z pouczeniem o apelacji;

2. Akta przedłożyć z wpływem lub za 14 dni.

Asesor Sądowy Sądu Rejonowego w Olsztynie

M. O.