UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 czerwca 2016 r. powód (...) S.A. w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego A. A. z siedzibą w N. (Francja) działającego przez oddział (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W., kwoty 8 550 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 7 grudnia 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, że niniejszym pozwem dochodzi roszczeń regresowych przysługujących mu z tyt. wypłaconego odszkodowania z ubezpieczenia AC od ubezpieczyciela sprawcy szkody. Powód wyjaśnił, że w dniu 30 września 2013 r. w G. miało miejsce zdarzenie komunikacyjne, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki K. C. o nr rej. (...), użytkowany w ramach leasingu przez C. Z.. Sprawcą kolizji była A. B. kierująca pojazdem marki F. (...) o nr rej. (...), ubezpieczona z tyt. ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. W następstwie szkody zgłoszonej przez poszkodowaną w ramach ubezpieczenia AC, powód przeprowadził postępowanie likwidacyjne, w którym ustalił i przyznał z tytułu wystąpienia szkody całkowitej odszkodowanie w kwocie 8 550 zł. Powód wyjaśnił, że w związku z poniesieniem przez niego kosztów z tytułu autocasco, wobec tego, iż sprawcę szkody łączyła z pozwanym umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, wezwał pozwanego do refundacji kosztów. Wezwanie to nie odniosło zamierzonego rezultatu.

W dniu 31 marca 2017 roku Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał w sprawie o sygn. akt VI GNc 94/17 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W przepisanym terminie pozwany A. A. z siedzibą w N. (Francja) działający przez oddział (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wyjaśnił, że z dniem 26 października 2016 r. na podstawie art. 218 i art. 219 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. 2015.1844) zbył swój portfel ubezpieczeń zawartych na terytorium Polski i tym samym wygasła jego legitymacja procesowa w postępowaniu.

Pozwany przyznał, że bezsporne jest między stronami dnia 30 września 2013 r. doszło do kolizji drogowej, wskutek której uszkodzony został pojazd marki K. C. o nr rej. (...). Za skutki kolizji odpowiedzialność ponosi pozwany jako ubezpieczyciel OC sprawcy szkody. Pozwany podniósł, że dnia 26 października 2016 r. pozwany przyznał stronie powodowej odszkodowanie z tytułu s. całkowitej w kwocie 7 590,73 zł. Sporna pomiędzy stronami zostaje zasadność doliczenia do odszkodowania pozostałej części podatku VAT. Pozwany wskazał, że poszkodowana spółka jest podatnikiem VAT, a pojazd wykorzystywany był w celach zarobkowych wobec czego miała możliwość odliczenia podatku VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Tym samym roszczenie powoda jest niezasadne.

Pismem z dnia 9 października 2017 r. pozwany wyraził zgodę na wstąpienie (...) S.A. w W. w miejsce pozwanego A. A. z siedzibą w N. (Francja) działającego przez oddział (...) S.A. Oddział w Polsce z siedzibą w W..

W piśmie procesowym z dnia 9 października 2017 r. powód wyraził zgodę na wstąpienie A. (...) w W. w miejsce dotychczasowego pozwanego oraz cofnął pozew w zakresie należności głównej w wysokości 7 590,73 zł.

Postanowieniem z dnia 19 grudnia 2017 r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) S.A. w W. i zwolnił z udziału w sprawie A. A. w N. (Francja) Oddział w Polsce.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 września 2013 r. w G. miało miejsce zdarzenie komunikacyjne, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki K. C. o nr rej. (...), stanowiący własność poszkodowanej spółki (...) sp. z o.o., a użytkowany przez jej pracownika C. Z. w celach służbowych. Sprawcą kolizji była A. B. kierująca pojazdem marki F. (...) o nr rej. (...), ubezpieczona z tyt. ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej u pozwanego.

Szkoda likwidowana była przez powoda z polisy AC poszkodowanej spółki. W §24 ust 1 OWU AC wskazano, że w razie wystąpienia szkody całkowitej oraz szkody polegającej na całkowitym zniszczeniu (unicestwieniu) pojazdu (...) S.A. ustala odszkodowanie w kwocie równej rynkowej wartości pojazdu na dzień powstania szkody, pomniejszonej o wartość jego pozostałości. Ustęp 2 przywołanego paragrafu stanowi, że wartość pozostałości pojazdu (...) S.A. określa indywidualnie uwzględniając między innymi wartość pojazdu bezpośrednio przed zdarzeniem, rozmiar uszkodzeń, stopień zużycia eksploatacyjnego pojazdu lub jego części oraz sytuację rynkową w zakresie obrotu pojazdami uszkodzonymi. Stosownie natomiast do ustępu 3 w przypadku ubezpieczenia pojazdu wg. wartości netto, odszkodowanie z tytułu szkody całkowitej oraz szkody polegającej na całkowitym zniszczeniu (unicestwieniu) ustalana jest na zasadach określonych w ust 1, po pomniejszeniu wartości pojazdu i wartości pozostałości o podatek VAT.

W następstwie szkody zgłoszonej przez poszkodowaną spółkę w ramach ubezpieczenia AC, powód przeprowadził postępowanie likwidacyjne, w którym ustalił i przyznał z tytułu wystąpienia szkody całkowitej odszkodowanie w kwocie 8 550 zł.

Dowód: notatka informacyjna o zdarzeniu drogowym (k. 20), pokwitowanie (k. 21), zgłoszenie szkody (k. 22-24), oświadczenie poszkodowanego o szkodzie w pojeździe (k. 25-27), wniosek o przyznanie odszkodowania (k. 28-31), zaświadczenie posiadaniu OC (k. 32), kalkulacja do polisy (k. 33), oświadczenia (k. 34-35), decyzja powoda z dnia 17 października 2013 r. (k. 36-37), decyzja powoda z dnia 23 października 2013 r. (k. 38), substrat szkodowy (k. 39), decyzja powoda o wypłacie (k. 40), potwierdzenie wykonania przelewu (k. 41), wycena uszkodzonego pojazdu (k. 42-49), dokumentacja zdjęciowa (k. 87), zeznania świadka C. Z. (k. 198), wniosek polisowy wraz z załącznikami oraz OWU (k. 154-192).

Powód wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela i zgłosił roszczenie regresowe z tego tytułu pozwanemu pismem z dnia 28 października 2013 r. Następnie powód próbował w sposób polubowny rozstrzygnąć sprawę i w tym celu kierował do pozwanego wezwania do zapłaty. Nie odniosły one zamierzonego rezultatu.

Dowód: wniosek polisowy wraz z załącznikami oraz OWU (k. 154-192), decyzja powoda o wypłacie (k. 40), potwierdzenie wykonania przelewu (k. 41), wezwanie z dnia 28 października 2013 r. (k. 63-64), przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 28 stycznia 2014 r. (k. 65-66), e-mail z dnia 27 marca 2014 r. (k. 67), przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 6 maja 2014 r. (k. 68-69), potwierdzenia odbioru ww. wezwań (k. 71-72), e-mail z dnia 9 lipca 2014 r. (k. 73), wezwanie z dnia 24 maja 2016 r. wraz z dowodem nadania (k. 84-86).

Powyższe ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne w całości. Należy podkreślić, że powołana dokumentacja pomimo iż pochodziła z różnych źródeł przedstawiała spójny obraz przebiegu wydarzeń, który był prawdopodobny w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego.

Nadmienić trzeba, że zeznania świadka C. Z. (k. 198) na okoliczność charakteru i sposobu użytkowania samochodu marki K. C. o nr rej. (...) okazały się spójne, jak też korespondowały z obrazem przebiegu zdarzeń wynikającym z dokumentacji. Należy podkreślić, iż zeznania pochodziły od osoby będącej bezpośrednim świadkiem okoliczności ustalonych w sprawie. Sąd uznał je za w pełni wiarygodne.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie przez powoda (...) Spółkę Akcyjną w W. zasługiwało na oddalenie w części, przekraczającej cofniecie pozwu.

Zgodnie z art. 805 §1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Istotą umowy ubezpieczenia są określone obowiązki stron przedmiotowej umowy, to jest ubezpieczyciela i ubezpieczającego. Elementami przedmiotowo istotnymi umowy ubezpieczenia jest z jednej strony zobowiązanie do spełnienia określonego świadczenia przez ubezpieczyciela w razie zajścia określonego w umowie wypadku, z drugiej zaś strony zobowiązanie do zapłaty składki przez ubezpieczającego.

W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwaną odszkodowania.

Strona pozwana podniosła zarzut spełnienia świadczenia.

W pierwszej kolejności podnieść należy, że Sąd podzielił zarzut strony pozwanej dotyczący możliwości odliczenia podatku VAT przez poszkodowaną spółkę wobec czego roszczenie powoda w zakresie kwoty nienależnego podatku należało uznać za nieuzasadnione. Taka wykładnia przepisów potwierdzona została przez orzecznictwo Sądu Najwyższego, który stwierdził, że: „ Odszkodowanie przysługujące na podstawie umowy ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego za szkodę powstałą w związku z ruchem tego pojazdu, ustalone według cen części zamiennych i usług, obejmuje kwotę podatku od towarów i usług (VAT) w zakresie, w jakim poszkodowany nie może obniżyć podatku od niego należnego” (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2007 r., sygn. akt III CZP 150/06, OSNC 2007/10/144, Biul.SN 2007/5/9, Wspólnota (...), M. Prawn. 2008/19/1037). Tym samym ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania powiększonego o podatek VAT jeżeli poszkodowany – jak w rozpoznawanej sprawie – ma prawo do rozliczenia podatku (tzn. pomniejszenia VAT-u należnego o VAT naliczony). Jednocześnie zeznania świadka C. Z. (k. 198) nie potwierdziły wersji strony powodowej jakoby tej nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku. Świadek nie posiadał wiedzy w tym zakresie. Z okoliczności przedstawionych przez tego świadka wynika, że pojazd, którym się poruszała był pojazdem służbowym należącym do spółki, zatem jej majątkiem, należy więc uznać, że VAT nie był objęty ubezpieczeniem AC.

W świetle powyższego powodowi nie przysługuje odszkodowanie powiększone o podatek od towarów i usług.

Następnie Sąd zważył, że powód wniósł powództwo w niniejszej sprawie dnia 15 czerwca 2016 r., zaś należność uregulowana została przez A. A. w N. (Francja) Oddział w Polsce, dnia 26 października 2016 r. (potwierdzenie wykonania przelewu - k. 128), a zatem już po wniesieniu powództwa. Pismem z dnia 9 października 2017 r. powód z uwagi na uregulowanie należności ograniczył roszczenie pozwu o kwotę 7 590,73 zł wraz z odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Paragraf 1 artykułu 203 k.p.c. przyznaje nieograniczone i wyłączne od woli powoda zależne prawo cofnięcia pozwu do chwili rozpoczęcia rozprawy.

W niniejszej sprawie powód cofnął pozew za zgodą strony pozwanej (rozprawa z dnia 15 marca 2018 r.).

Sąd stoi ponadto na stanowisku, że w okolicznościach faktycznych tej sprawy zachodziły podstawy do zastosowania art. 98 § 1 k.p.c. i zasądzenia kosztów procesu zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 sierpnia 1979 r. sygn. akt I CZ 92/79 przyjął, że pozwany, który płaci dochodzoną należność po wniesieniu pozwu, chociaż przed otrzymaniem jego odpisu, z punktu widzenia przepisów k.p.c. o kosztach procesu uważany jest za przegrywającego sprawę i w konsekwencji zobowiązany jest zwrócić powodowi poniesione koszty. Stanowisko to zachowuje aktualność. Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu postanowieniem z dnia 30 listopada 2010 r. sygn. akt I Acz 1895/10 przyjął, że zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu (art. 98 § 1 k.p.c.) strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na wynik sprawy z reguły wskazuje porównanie części żądania uwzględnionego w rezultacie ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy z częścią żądania, które zostało oddalone. Za stronę przegrywającą sprawę w rozumieniu przepisów o kosztach procesu należy także uważać pozwanego, który w toku procesu spełnił dochodzone od niego świadczenie, czym zaspokoił roszczenie powoda wymagalne w chwili wytoczenia powództwa (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 listopada 1984 r. (IV CZ 196/84, LEX nr 8642). W tym przypadku stronie pozwanej należą się koszty procesu tylko wtedy, gdy nie dała ona powodu do wytoczenia procesu (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 lipca 1951 r., C 593/51, OSN 1952/2/49). Stanowisko to w pełni aprobuje Sąd Rejonowy w Tychach, w składzie rozpoznającym sprawę.

Reasumując skoro w sprawie nie budzi wątpliwości fakt, że zapłata przez pozwanego nastąpiła po wytoczeniu powództwa (w celu spełnienia świadczenia), to pozwany jest stroną przegrywającą sprawę i należy obciążyć go kosztami procesu.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd w punkcie 1 sentencji wyroku umorzył postepowanie co do kwoty 7 590,73 zł na skutek cofnięcia powództwa w tym zakresie przez powoda.

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd oddalił powództwo w zakresie kwoty 959,27 zł (8 550 zł - 7 590,73 zł = 959,27 zł).

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie 3 sentencji wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W ocenie Sądu za przegrywającego proces w całości lub w zasadniczej części należy uznać pozwanego, dlatego obciążony został całością kosztów postępowania. Na łączną kwotę kosztów postępowania złożyły się kwoty: 428,00 zł tytułem opłaty od pozwu, 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 2 400,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona zgodnie z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r. ze zm.) obowiązującego w dacie wniesienia powództwa, co daje łącznie kwotę 2 845,00 zł.

W punkcie 3 sentencji wyroku Sąd na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał pobrać od pozwanego (jako odpowiedzialnego za wynik procesu) na rzecz Skarbu Państwa – Kasy Sądu Rejonowego w Tychach kwotę 80,24 zł tytułem niepokrytych kosztów sądowych.

SSR Jolanta Brzęk

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE