UZASADNIENIE

Powód Syndyk masy upadłości (...) spółki z o.o. z siedzibą w K. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) Sportowe S.A. z siedzibą w W. na jego rzecz kwoty 76.260 zł z odsetkami. Jako podstawę faktyczną roszczenia podał okoliczność, że jako podwykonawca pozwanego zgłosił gotowość do częściowego odbioru robót budowlanych wykonanych w okresie od 1 do 28 lutego 2013 r., strony spisały protokół odbioru i rozliczenia robót nr 8, a następnie powód wystawił pozwanemu fakturę nr (...) na kwotę 76.260 zł brutto, której pozwany nie zapłacił.

W dniu 30 stycznia 2014 r. Sąd Okręgowy w Kielcach wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt VII GNc 390/13).

Pozwany (...) Sportowe S.A. z siedzibą w W. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, domagając się oddalenia powództwa. Podniósł, że odstąpił od umowy z powodem uwagi na nieznaczny postęp prac i zbliżający się termin wykonania robót, a więc powodowi nie jest należne żadne wynagrodzenie, bo stworzony został taki stan prawny, jak gdyby nie zawarto umowy. Ponadto wskazał, że obciążył powoda karą umowną za odstąpienie od umowy z jego winy. Zgłosił również zarzut potrącenia.

Powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie, twierdząc, że odstąpienie od umowy było bezskuteczne. Podniósł, że przyczyny opóźnienia w wykonaniu robót wynikały z postępowania pozwanego, który: wprowadził go z opóźnieniem na plac budowy, nie dostarczył kompletnego projektu zamiennego, zwlekał z udzieleniem odpowiedzi na pytania dotyczące realizacji umowy, opóźniał się z odbiorem izolacji poziomej pomieszczeń. Wskazał, że rozliczenie na dzień 4 kwietnia 2013 r. obejmuje prace wykonane i objęte sporną fakturą. Powód zakwestionował też zarzut potrącenia, twierdząc, że wierzytelności zgłoszone w postępowaniu upadłościowym nie obejmowały wierzytelności zgłoszonych do potrącenia w niniejszym postępowaniu.

Wyrokiem z dnia 26 lipca 2016 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 76.260 zł z ustawowymi odsetkami za okres od 1 kwietnia 2013 r. do 31 grudnia 2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty.

Wyrok Sądu Okręgowego został wydany w oparciu o poniższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne.

W dniu 17 kwietnia 2012 r. (...) Sportowe S.A. z siedzibą w W. (jako generalny wykonawca) zawarł z (...) spółką z o.o. z siedzibą w K. umowę nr (...) dotyczącą przebudowy stadionu położonego przy ul. (...) w J., obejmującą wykonanie trybuny w stanie surowym z montażem prefabrykatów. Strony ustaliły termin wykonania prac od 23 kwietnia do 30 czerwca 2012 r. oraz wynagrodzenie w kwocie 947.100 zł. Strony przyjęły, że odbiory robót będą odbywały się częściowo, zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym, zaś odbiór końcowy miał nastąpić po wykonaniu całości robót. Rozliczenia za roboty objęte umową miały nastąpić po wykonaniu poszczególnych elementów robót, przy czym faktury miały być wystawiane za wykonywane elementy robót zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym i tabelą elementów rozliczeniowych.

Na podstawie § 9 umowy generalny wykonawca mógł odstąpić od umowy jeżeli: a) wykonawca nie przystąpił do realizacji robót w terminie 10 dni od daty wprowadzenia na budowę; b) przerwał realizację robót na okres powyżej 7 dni, bez zgody generalnego wykonawcy; c) opóźniał się o 3 dni od czasu określonego w § 2 ust. 1 pkt 10 lit. a z przekazaniem harmonogramu rzeczowo- finansowego; d) opóźniał się z wykonaniem robót w stosunku do złożonego harmonogramu o 3 dni, pomimo pisemnego wezwania ze strony generalnego wykonawcy określającego okres opóźnienia i zakreślającego co najmniej 2 dniowy termin na nadrobienie opóźnienia, nie podjął żadnych czynności zmierzających do nadrobienia opóźnienia w tym terminie, przy czym nadrobienie opóźnienia nie mogło powodować opóźnienia w innych pracach wskazanych w harmonogramie prac; w przypadku, gdy podwykonawca pomimo podjęcia czynności zmierzających do nadrobienia opóźnienia w ww. terminie dopuszczał się opóźnienia względem prac wskazanych w harmonogramie, generalny wykonawca miał prawo odstąpić od umowy bez wezwania wykonawcy; e) wyrządził generalnemu wykonawcy znaczną szkodę; f) podwykonawca wykonywał roboty wadliwie lub w sposób sprzeczny z umową, a w szczególności stosował materiały złej jakości lub realizował roboty niedbale, niezgodnie z dokumentacją, sztuką budowlaną lub zaleceniami generalnego wykonawcy i pomimo wezwania do zmiany sposobu wykonania robót oraz wyznaczenia mu w tym celu co najmniej 7 dniowego terminu, nadal nie wywiązuje się z umowy.

W przypadku odstąpienia od umowy przez generalnego wykonawcę, podwykonawca zobowiązany był do sporządzenia szczegółowego protokołu inwentaryzacji. W przypadku niewypełnienia tego obowiązku, generalny wykonawca sporządzał jednostronny protokół inwentaryzacji i zabezpieczał roboty na koszt podwykonawcy. Generalny wykonawca zobowiązany był zapłacić podwykonawcy wynagrodzenie za prace wykonane i cenę nabycia materiałów przeznaczonych do wykonania przedmiotu umowy, zgodnie z protokołem inwentaryzacji. W § 10 umowy przewidziany był obowiązek zapłaty przez podwykonawcę generalnemu wykonawcy kary umownej w wysokości 10% wynagrodzenia brutto, w wypadku odstąpienia od umowy z przyczyn określonych w § 9 ust. 1 umowy.

W dniu 30 września 2012 r. strony podpisały aneks nr (...) do umowy, w którym rozszerzono zakres prac o roboty dodatkowe, tj. prace wykończeniowe wymienione w punkcie 1 aneksu. Za wykonanie tych prac strony przewidziały wynagrodzenie w kwocie 606.580,01 zł brutto. Ustalono, że przedmiot umowy zostanie wykonany do dnia 20 kwietnia 2013 r., za łącznym wynagrodzeniem brutto 1.553.950,01 zł.

Wykonywanie prac rozpoczęło z około 3 miesięcznym opóźnieniem, z uwagi na nieudostępnienie frontu robót, który był przekazywany etapami. Zmianom ulegała dokumentacja projektowa i generalny wykonawca opóźniał się z przekazaniem podwykonawcy projektu zamiennego. Ponadto opóźnieniu uległ termin odbioru izolacji poziomej pomieszczeń. Okoliczności te miały wpływ na tempo prac.

(...) spółka z o.o. z siedzibą w K. wystawiła faktury za wykonane prace zgodnie z protokołami odbioru z dnia: 31 lipca 2012 r., 21 sierpnia 2012 r., 26 września 2012 r., 29 października 2012 r., 30 listopada 2012 r. i 31 stycznia 2013 r. Faktury te obejmowały kwoty: 24.600 zł, 59.040 zł, 123.000 zł, 246.000 zł, 123.000 zł, 184.500 zł i 86.100 zł.

Roboty były wykonywane zgodnie z harmonogramem. W dniu 28 lutego 2013 r. strony podpisały protokół rozliczenia robót nr 8, obejmujący prace wykonane od 1 do 28 lutego 2013 r. W dokumencie tym wskazano, że wartość wykonanych prac wynosi 76.260 zł, zaś wartość robót netto pozostałych do wykonania to 513.373,99 zł. W oparciu o ww. protokół, w dniu 28 lutego 2013 r. (...) spółka z o.o. wystawiła fakturę nr (...) na kwotę 76.260 zł.

Powód poinformował generalnego wykonawcę o możliwości złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Pismem z dnia 26 marca 2013 r. (...) Sportowe S.A. z siedzibą w W. złożyła oświadczenie o odstąpieniu umowy z dnia 17 kwietnia 2012 r., na podstawie art. 635 w związku z art. 656 § 1 k.c. Pozwany wskazał, że termin wykonania przedmiotu umowy został określony na dzień 20 kwietnia 2013 r., lecz opóźnienie realizacji przedmiotu robót jest bardzo duże i nie jest prawdopodobne, aby powód zdołał je ukończyć w umówionym terminie. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy zostało złożone, albowiem zagrożone były termin wykonania robót oraz wypłacalność powoda.

Następnie pismem z dnia 2 marca 2013 r. (...) Sportowe S.A. z siedzibą w W. wezwał (...) spółkę z o.o. z siedzibą w K. do zapłaty kary umownej w wysokości 155.395 zł, na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 umowy, tj. kary za odstąpienie od umowy z winy wykonawcy. Protokół inwentaryzacji został sporządzony jednostronnie przez generalnego wykonawcę.

W dniu 4 kwietnia 2013 r. na budowie odbyło się spotkanie przedstawicieli stron. Sporządzono wówczas „Rozliczenie finansowe”, w którym ustalono stan zaawansowania i wartość wykonanych robót. Strony ustaliły, że wartość wykonanych robót wyniosła 780.360,51 zł netto, zaś zaawansowanie prac wynosiło 62%. Stwierdzono konieczność wykonania robót poprawkowych, uzupełniających oraz prac porządkowych na łączną kwotę 29.183,43 zł netto. Powód potwierdził, że w dniu 27 marca 2013 r. otrzymał oświadczenie pozwanego o odstąpieniu od umowy, lecz zakwestionował istnienie przesłanek uzasadniających to odstąpienie.

Postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Kielcach ogłosił upadłość (...) spółki z o.o. z siedzibą w K..

Stan faktyczny sprawy został ustalony przez Sąd Okręgowy na podstawie dowodów z dokumentów, zeznań świadków: J. L., E. M., P. K., P. W., M. P., J. W., J. B., M. M., a także zeznań przesłuchanej w charakterze strony E. S.. Sąd pierwszej instancji wskazał, że świadkowie P. K., J. W., J. B. oraz przedstawiciel pozwanego E. S. zeznali, iż przyczyną odstąpienia przez pozwanego od umowy były problemy finansowe powoda.

Zdaniem Sądu Okręgowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem roszczenia jest zapłata za wykonane roboty, za które powód wystawił fakturę nr (...) na kwotę 76.260 zł. Pozwany przyjął tę fakturę, nie kwestionując okoliczności wynikających z protokołu odbioru i rozliczenia robót nr 8 z dnia 28 lutego 2013 r. Jednakże zakwestionował roszczenie powoda twierdząc, że skoro odstąpił od umowy, to należne jest wynagrodzenie za jej wykonanie. Ponadto pozwany wskazał, że przedmiot umowy został wykonany jedynie w części oraz zgłosił zarzut potracenia.

Sąd pierwszej instancji stwierdził, że strony łączyła umowa o roboty budowlane, do której miały zastosowanie przepisy art. 647 i nast. k.c. Zgodnie z art. 635 k.c. w związku z art. 656 § 1 k.c. jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczania terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem tego terminu. W niniejszej sprawie termin wykonania umowy został ustalony aneksem nr (...) do dnia 20 kwietnia 2013 r. Według Sądu Okręgowego istotnie nie było prawdopodobne, aby powód wykonał przedmiot umowy w ustalonym terminie, skoro na miesiąc przed tym terminem stan zaawansowania prac wynosił 62%. Dlatego należy przyjąć, że istniały przesłanki uzasadniające odstąpienie od umowy przez pozwanego.

Przepis art. 395 § 2 k.c., określający skutki umownego odstąpienia od umowy stanowi, że w razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za nie zawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu, natomiast za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie. Jeżeli odstąpienie od umowy następuje w sytuacji, gdy jedna lub obie strony w części lub całości wykonały już zobowiązanie (co miało miejsce w niniejszej sprawie), to wówczas poza niweczącym skutkiem oświadczenia kontrahenta dochodzi do powstania nowego zobowiązania, którego treścią jest obowiązek zwrotu dotychczasowych świadczeń, a także obowiązek odpowiedniego wynagrodzenia drugiej strony za świadczone przez nią prace. Zwrot świadczeń i obowiązek odpowiedniego wynagrodzenia następuje na zasadach określonych przepisem art. 395 § 2 k.c., który należy uznać za lex specialis wobec art. 494 k.c. Powodowi, jako stronie umowy odpłatnej, od której odstąpił pozwany, przysługuje zatem prawo żądania wynagrodzenia za prace wykonane do czasu odstąpienia od umowy. Wynika to z treści art. 395 § 2 k.c., ale również z § 9 ust. 3 łączącej strony umowy, który przewidywał, że w przypadku odstąpienia od umowy generalny wykonawca był zobowiązany do dokonania inwentaryzacji, odbioru przerwanych robót oraz zapłaty wynagrodzenia za roboty, które zostały wykonane od dnia podpisania umowy do dnia odstąpienia.

Sąd pierwszej instancji uznał, że powód wykonał zakres robót objętych sporną fakturą, która po jej wystawieniu nie była kwestionowana przez pozwanego. Faktura ta została wystawiona na podstawie zaakceptowanego przez pozwanego protokołu odbioru i rozliczenia robót za okres od 1 do 28 lutego 2013 r. Wskazał ponadto, że wierzytelność powoda potwierdza sporządzone na dzień 4 kwietnia 2013 r. „Rozliczenie finansowe”, które stanowi całościowe rozliczenie wykonanych prac.

Pozwany twierdził, że roszczenie jest nienależne z uwagi na obciążenie powoda karą umowną za odstąpienie od umowy z jego winy. Jednakże pozwany w zakresie tej wierzytelności nie zgłosił zarzutu potrącenia. Ponadto, zdaniem Sądu Okręgowego, zasadność naliczenia kary umownej nie została przez pozwanego wykazana, albowiem zabrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że opóźnienie w wykonaniu prac nie było wyłącznie skutkiem zaniechań powoda. Istniały również okoliczności wskazujące na to, że zaistniały: opóźnienie w wydaniu placu budowy, opóźnienie w czynnościach odbiorowych i braki dokumentacji. Ponadto wpływ na złożenie przez pozwanego oświadczenia o odstąpieniu od umowy miała także sytuacja finansowa powoda i obawa ogłoszenia przez niego upadłości.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że pozwany zgłosił zarzut potrącenia kwoty 23.027,29 zł, na którą składają się wierzytelności ujęte w fakturach, a także zatrzymanej gwarancji w kwocie 27.675 zł. Ponieważ powód ogłosił upadłość, zgodnie z art. 96 prawa upadłościowego i naprawczego wierzyciel, który chce skorzystać z zarzutu potrącenia, powinien złożyć oświadczenie najpóźniej przy zgłaszaniu wierzytelności. Pozwany w postępowaniu upadłościowym nie zgłosił wierzytelności zgłoszonych do potrącenia w niniejszym procesie. Oznacza to, że zgłoszenie powyższych roszczeń w niniejszej sprawie było niedopuszczalne, albowiem naruszało zasadę proporcjonalności w zaspokajaniu roszczeń wierzycieli w toku postępowania upadłościowego.

Od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie apelację wniósł pozwany (...) Sportowe S.A. z siedzibą w W..

Apelacją pozwany zaskarżył wyrok w całości, wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa. Wyrokowi Sądu Okręgowego pozwany zarzucił naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę następujących dowodów:

a) zeznań przedstawicielki pozwanego E. S. polegające na uznaniu, że jako przyczynę odstąpienia od umowy przez pozwanego wskazała ona problemy finansowe powoda, podczas gdy powiedziała ona co prawda, że powód miał duże problemy finansowe, jednakże jako przyczyny odstąpienia od umowy wskazała znaczne opóźnienia podwykonawcy, niski stan zaawansowania prac i nadchodzący termin, w którym miało nastąpić ich zakończenie, nie zaś problemy finansowe spółki;

b) dokumentów pod nazwą „Rozliczenie finansowe na dzień 04.04.2012 r. dla (...)” oraz „Rozrachunki rok 2013” oraz zeznań świadków P. K. i J. W., z których wynika, że strony dokonały już wzajemnych rozliczeń związanych z odstąpieniem od umowy z dnia 17 kwietnia 2012 r., co powinno prowadzić do stwierdzenia, że pozwany zaspokoił już wszelkie roszczenia powoda, a zatem także te wynikające z faktury VAT nr (...) z dnia 28 lutego 2013 r., co powinno skutkować oddaleniem powództwa;

c) aneksu nr (...) z dnia 30 września 2012 r. do umowy z dnia 17 kwietnia 2012 r. poprzez uznanie, że opóźnienia do jakich doszło w trakcie realizacji inwestycji wskazują na bezzasadność naliczenia kary umownej powodowi, podczas gdy strony mając na uwadze początkowe opóźnienia zawarły aneks do umowy, na mocy którego doszło do wydłużenia terminu realizacji inwestycji, a zatem opóźnienia te nie mogły mieć wpływu na zasadność naliczenia kar umownych.

Powód Syndyk masy upadłości (...) spółki z o.o. z siedzibą w K. wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i przyjmuje je za własne. Także dokonana przez Sąd Okręgowy ocena prawna żądania pozwu jest prawidłowa.

Nie zasługuje na uwzględnienie podniesiony w apelacji zarzut naruszenia prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie niewszechstronnej oceny dowodów, a w konsekwencji dokonanie wadliwych ustaleń faktycznych. W przedmiotowej sprawie stan faktyczny został ustalony przez Sąd Okręgowy prawidłowo, zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, która wymaga, aby sąd oceniał materiał dowodowy w sposób logiczny, spójny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego. Należy podzielić utrwalony w orzecznictwie pogląd, że do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, Lex nr 172176). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 lutego 2007 r., sygn. akt I ACa 1053/06, Lex nr 298433).

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 kwietnia 2006 r., sygn. akt I ACa 1303/05, Lex nr 214251). Tymczasem pozwany w apelacji ograniczył się do polemiki z ocenami Sądu pierwszej instancji, nie stawiając im przekonujących zarzutów, mogących stać się podstawą uznania rozumowania Sądu Okręgowego za nielogiczne bądź niezgodne z zasadami doświadczenia życiowego, a przez to wadliwe.

W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd Okręgowy trafnie odwołał się do dowodu z dokumentu postaci podpisanego przez strony w dniu 28 lutego 2013 r. protokołu rozliczenia robót nr 8, obejmującego prace wykonane od 1 do 28 lutego 2013 r. Prace te zostały wykonane przez powoda w okresie przed złożeniem przez pozwanego oświadczenia o odstąpienia od umowy i wymagały rozliczenia oraz zapłaty. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, z powołanych przez pozwanego w apelacji dokumentów zatytułowanych „Rozliczenie finansowe na dzień 04.04.2012 r. dla (...)” oraz „Rozrachunki rok 2013” (k. 89 i 90 akt), nie wynikają odmienne wnioski. Sam pozwany w uzasadnieniu apelacji odwołał się do tych dokumentów w sposób ogólny, nie wyjaśniając, jakie zawarte w nich zapisy miałyby świadczyć o nieistnieniu wierzytelności dochodzonej pozwem. Przy tym, dokument zatytułowany „Rozliczenie finansowe na dzień 04.04.2012 r. dla (...)” został podpisany przez obie strony, lecz nie odnosi się do faktur, tyko do zestawienia pozycji ofertowych. Natomiast dokument zatytułowany „Rozrachunki rok 2013” to w rzeczywistości niepodpisany wydruk, nie wiadomo przez kogo i na jakiej podstawie sporządzony. Oba te dokumenty nie mogą więc stanowić dowodów, które potwierdzałyby zasadność twierdzeń pozwanego. Twierdzeń tych nie potwierdzają także zeznania świadków P. K. i J. W., albowiem ich treść nie obejmuje takich okoliczności.

Natomiast kwestia rzeczywistej przyczyny odstąpienia przez pozwanego od umowy oraz zasadności naliczenia przez niego kary umownej, w ocenie Sądu odwoławczego nie ma w niniejszej sprawie znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Zgłoszony przez pozwanego w niniejszym postępowaniu zarzut potrącenia nie obejmował bowiem wierzytelności z tytułu kary umownej, która to kwota została wypłacona na rzecz pozwanego z gwarancji ubezpieczeniowej. Skoro pozwany nie zgłosił powyższej wierzytelności do potrącenia z kwoty dochodzonej pozwem, niecelowe było badanie przez Sąd Okręgowy jej istnienia.

Co do zgłoszonych w niniejszym postępowaniu do potrącenia kwoty 23.027,29 zł, na którą składają się wierzytelności ujęte w fakturach, a także zatrzymanej gwarancji w kwocie 27.675 zł, Sąd pierwszej instancji trafnie przyjął, że potrącenie takie jest niedopuszczalne. Zgodnie z treścią art. 96 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 2344 ze zm., zwanej dalej „pr.upadł.”) wierzyciel, który chce skorzystać z prawa potrącenia, składa o tym oświadczenie nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności. W judykaturze wyjaśniono, że w postępowaniu upadłościowym możliwość dokonania potracenia nie została wyłączona, ustawodawca dokonał jednak modyfikacji wymagań, jakie spełnić muszą potrącane wierzytelności i wprowadził granicę czasową skorzystania z prawa potracenia. W wypadku dokonania potrącenia wbrew zasadom wynikającym z tych przepisów nie następuje skutek w postaci umorzenia wierzytelności (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2011 r., sygn. akt V CSK 311/10, OSNC-ZD 2011, nr 3, poz. 65). Tymczasem w niniejszej sprawie pozwany w postępowaniu upadłościowym powoda zgłosił wierzytelności obejmujące: karę umowną, odsetki w kwocie 830,19 zł, należność z faktury na kwotę 6.388,66 zł, odsetki w kwocie 25,03 zł (k. 161 akt). Pozwany nie zgłosił więc w postępowaniu upadłościowym wierzytelności, które przedstawił do potrącenia w niniejszym procesie, co powoduje, że zgłoszenie tego zarzutu nie mogło wywołać skutku w postaci umorzenia wierzytelności.

Podstawą orzeczenia Sądu Apelacyjnego był art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na zasadzie art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 108 § 1 k.p.c.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE