UZASADNIENIE

(...) Fundacja (...) z siedzibą w S. wniosła
o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i orzeczenie w nim,
że Fundacja (...) z siedzibą w S.
ma zapłacić w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zapłaty kwotę 165 645,71 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11 listopada 2015 roku
do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie
od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty; kwotę 36,04 zł tytułem odsetek
za opóźnienie za dzień 10 listopada 2015 roku i kwotę 20,00 zł tytułem wydatków za pozyskanie elektronicznego odpisu z księgi wieczystej, z ograniczeniem
odpowiedzialności do nieruchomości położonej w Ł., dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę nr (...). Oprócz tego powódka wniosła o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów procesu.

Zarządzeniem z dnia 13 lutego 2017 roku Przewodniczący stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i skierował sprawę do postępowania zwykłego.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa
i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

(...) Fundacja (...) z siedzibą w S. wpisana jest do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS (...). Przedmiotem działalności powódki jako przedsiębiorcy są między innymi pozostałe formy udzielania kredytów, (dowód: informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu z KRS - k. 1 - 20) .

W dniu 21 sierpnia 2013 roku (...) Fundacja (...)
w S. zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w W. umowę pożyczki w kwocie 200 000,00 zł. Przy zawieraniu umowy pożyczkobiorcę reprezentowała A. J. (1), pełniąca funkcję prezesa zarządu, (dowód: umowa pożyczki - k. 22 - 26 verte) .

Dla zabezpieczenia spłaty tej pożyczki A. J. (1) ustanowiła na należących do niej nieruchomościach położonych w Ł., dla których założone były księgi wieczyste: (...)/ i (...), hipotekę łączną do wysokości 400 000,00 zł, (dowód: akt notarialny Rep A 3547/13 - k. 29 - 30; odpis zwykły księgi wieczystej nr (...) - k. 31 - 32) .

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. nie wywiązywała się ze swojego zobowiązania wynikającego z umowy z dnia
21 sierpnia 2013 roku, dlatego powódka wniosła przeciwko niej pozew o zapłatę. Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym w dniu 18 września 2015 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie nakazał (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., A. J. (2), A. J. (3) i A. C. - J., aby zapłacili solidarnie na rzecz powódki kwotę 165 645,71 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 sierpnia 2015 roku oraz kwotę 2 071,00 zł tytułem kosztów postępowania, w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia zapłaty albo wnieśli w tym terminie zarzuty, (dowód: pozew w postępowaniu nakazowym - k. 27 - 30; nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym - k. 21) .

Postanowieniem z dnia 01 grudnia 2016 roku Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi J. B. umorzył postępowanie egzekucyjne z wniosku (...) Fundacji (...)
w S. przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w W., A. J. (2), A. J. (3) i A. C. - J., wobec jej bezskuteczności, stwierdzając w tytule wykonawczym, że wierzycielowi, który poniósł koszty egzekucyjne w kwocie 49,06 zł, została przekazana kwota 5 106,37 zł, (dowód: postanowienie z dnia
01 grudnia 2016 roku - k. 33 - 34) .

Nieruchomość położona w Ł., dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą nr (...), została nabyta w dniu 02 listopada 2015 roku przez Fundację (...) z siedzibą w S., (dowód: odpis zwykły księgi wieczystej nr (...) - k. 31 - 32) .

Pismem z dnia 11 stycznia 2016 roku powódka wezwała pozwaną
do zapłaty na swoją rzecz kwoty 165 645,71 zł wraz z odsetkami ustawowymi
od dnia 18 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty i kosztami procesu w wysokości 2 071,00 zł, (dowód: wezwanie przedsądowe - k. 35 - 36) .

Nakazem zapłaty z dnia 08 grudnia 2016 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I Nc 132/16 Sąd Okręgowy w Sieradzu nakazał Fundacji (...)
i (...) (...) w S., aby zapłaciła (...) Fundacji (...) w S. kwotę 165 645,71 zł z ustawowymi odsetkami
od dnia 11 listopada 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, kwotę 36,01 zł stanowiącą odsetki za opóźnienie za dzień 10 listopada 2016 roku,
z ograniczeniem jej odpowiedzialności do nieruchomości położonej w Ł.,
dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi w XVI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta (...) oraz kwotę 5 708,00 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, w tym kwotę 3 600,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego, w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu, (dowód: nakaz zapłaty z dnia
08 grudnia 2016 roku - k. 37) .

Powyższy stan faktyczny nie był sporny miedzy stronami, został ustalony
na podstawie dokumentów załączonych do pozwu, które zostały sporządzone przez podmioty do tego uprawnione, w ramach przyznanych im kompetencji.
Do tego autentyczność ich nie była kwestionowana przez strony i nie budziła wątpliwości Sądu.

Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanej o przesłuchanie w charakterze świadka A. J. (1), ponieważ zeznania tego świadka nic nie wnosiłyby do sprawy, gdyż kwestię wysokości wyegzekwowanej od dłużnika osobistego kwoty rozstrzyga treść tytułu wykonawczego, na którym widnieje adnotacja komornika o jej wysokości. Ponadto dla rozstrzygnięcia tej sprawy
nie ma żadnego znaczenia to co powie świadek o celu zaciągniętej pożyczki
i konieczności wydatkowania środków pochodzących z pożyczki. Należy jednak
w tym miejscu dodać, że cel zawarcia umowy został dokładnie opisany w umowie pożyczki.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne prawie w całości.

Odpowiedzialność pozwanej, która jest dłużniczka rzeczową powódki, wynika z treści art. 65 ust. 1 ustawy z 6 lipca 1982 o księgach wieczystych
i hipotece (tekst jedn., Dz. U. z 2017 roku, poz. 1007 ze zm.), zgodnie z którym
w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości.

Zgodnie z powyższym wierzyciel hipoteczny może żądać uiszczenia długu, według swego wyboru, od dłużnika osobistego lub rzeczowego albo od obydwu
z nich, a ich odpowiedzialność jest solidarna, z tą jedynie różnicą, że dłużnik osobisty odpowiada całym swoim majątkiem, natomiast dłużnik rzeczowy
do wysokości wartości nieruchomości.

Z uwagi na to, że (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w W. nie spłaciła swojego zobowiązania, zabezpieczonego hipoteką na nieruchomości, która obecnie jest własnością pozwanej, to zgodnie
z żądaniem pozwu, pozwana jako właścicielka nieruchomości obciążonej hipotekami, czyli jako dłużniczka rzeczowa, jest zobowiązana do zaspokojenia wymagalnej wierzytelności do wysokości ustanowionego zabezpieczenia hipotecznego.

Strona powodowa wykazała przy tym istnienie wierzytelności dochodzonej pozwem i jej wysokość (od kwoty ustalonej w nakazie zapłaty wydanym przeciwko dłużnikom osobistym została odjęta kwota wyegzekwowana przez komornika, zaliczona następnie na roszczenia uboczne), udowodniła, że wierzytelność ta została zabezpieczona w całości hipotekami ustanowionymi na nieruchomości będącej własnością pozwanej.

Pozwana zgłosiła zarzut nieważności umowy pożyczki zawartej pomiędzy (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.
a (...) Fundacją (...) z siedzibą w S., jednakże okazał się on niezasadny.

Zgodnie z treścią art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
Na podstawie art. 58 § 2 k.c. nieważna jest również czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Pozwana podnosiła, że umowa pożyczki, na którą powołuje się powódka, stanowi obejście przepisów ustawy Prawo bankowe, ponieważ pomimo swojej nazwy (umowa pożyczki) była w rzeczywistości umową kredytu, do udzielania którego powódka nie była uprawniona.

W pierwszej kolejności trzeba jednak w tym miejscu wskazać, że powódka, co jest zgodne z informacją z Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzi działalność zawierającą się w stwierdzeniu „pozostałe formy udzielania kredytów”. Pozwana nie wykazała w żaden sposób, że umowa z dnia 21 sierpnia 2013 roku jest w rzeczywistości umową kredytu, a nie pożyczki. Podała jedynie,
że najważniejszą różnicą pomiędzy tymi umowami jest to, że w przypadku pożyczki pieniądze mogą być wydane w dowolny sposób. Z takiego stwierdzenia pozwanej nic nie wynika. Trzeba mieć natomiast na względzie, że strony czynności prawnej mogą ułożyć łączący je stosunek swobodnie (353 ¹ k.c.), zaś ich oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje (art. 65 § 1 k.c.). Biorąc pod uwagę fakt, że obie strony umowy są profesjonalnymi podmiotami, trzeba przyjąć, że tytułując umowę pożyczką, nie miały w rzeczywistości zamiary zawierania umowy kredytu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę wskazaną w wyroku na podstawie 65 ust. 1 ustawy z 6 lipca 1982
o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn., Dz. U. z 2017, poz. 1007 ze zm.).

Sąd uwzględnił w wyroku, że pozwana odpowiada tylko rzeczowo, dlatego na podstawie art. 319 k.p.c. ograniczył jej odpowiedzialność do nieruchomości położonej w Ł., dla której w Sądzie Rejonowym dla Łodzi - Śródmieścia
w Ł. prowadzona jest księga wieczysta (...).

Sąd orzekł o odsetkach ustawowych i ustawowych za opóźnienie
na podstawie art. 481 i art. 482 k.c., uwzględniając również brzmienie powołanych przepisów od dnia 01 stycznia 2016 roku.

Jednocześnie Sąd oddalił powództwo co do zapłaty kwoty 20,00 zł tytułem wydatków na pozyskanie elektronicznego odpisu księgi wieczystej, bowiem powódka nie przedstawiła dowodów wskazujących na poniesienie przez
nią wydatku w tej wysokości. Ponadto Sąd uznał taki wydatek za niecelowy
do prowadzenia procesu, gdyż dowód z księgi wieczystej mógł przeprowadzić
z urzędu w oparciu o dane z ogólnodostępnej elektronicznej księgi wieczystej.

O kosztach procesu należnych powódce orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. Za stronę przegrywającą sprawę uznać należało pozwaną, gdyż Sąd uwzględnił powództwo prawie w całości. Z tego też względu zasądzono
tytułem zwrotu kosztów procesu łączną kwotę 13 701,00 zł, na którą składają
się kwoty: 2 071,00 zł i 6 213,00 zł tytułem opłaty stosunkowej, 5 400,00 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego, ustalona na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn., Dz.U. z 2018 roku, poz. 265) i 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE