UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 maja roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieście w sprawie sygn. akt II K 248/12 uznał F. K. za winną, tego, że 16 sierpnia 2011 r. w O. i T. przywłaszczyła sobie następujące rzeczy:

- rower o wartości 200 zł,

- opony letnie i zimowe o wartości 800 zł,

- wiertarki o wartości 800 zł,

-komplet kluczy samochodowych o wartości 500 zł,

-piłę do cięcia żywopłotu o wartości 1300 zł,

-drabinę aluminiową o wartości 100 zł,

-piłę do cięcia żywopłotu o wartości 1300 zł,

-naczynia kuchenne o wartości 100 zł,

-dwie obrączki złote o wartości 1500 zł,

-sygnet złoty o wartości 600 zł,

- łańcuszek i pierścionek o wartości 600 zł,

-pieniądze o wartości 1000 zł,

tj. mienie o łącznej wartości 7200 zł, działając na szkodę E. K. tj. występku z art. 284 § 1 k.k. i za to podstawie art. 284 § 1 k.k. wymierzył jej karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, przy czym na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt. 1 k.k. warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata, a na podstawie art. 72 § 2 k.k. zobowiązał oskarżoną do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez wpłatę na rzecz pokrzywdzonej E. K. kwoty 7200 zł (siedem tysięcy dwieście) zł w terminie 8 (ośmiu) miesięcy od uprawomocnienia się wyroku. Nadto sąd orzekł o oddaniu oskarżonej w okresie próby pod dozór kuratora sądowego i na podstawie art. 88 § 1 k.pk. i art. 98 § 1 k.p.c zasądził od oskarżonej kwotę 1008,60 zł na rzecz E. K., tytułem zwrotu kosztów ustanowienia pełnomocnika procesowego w sprawie oraz obciążył oskarżoną wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania w kwocie 90 zł i opłatą120 zł.

Z powyższym wyrokiem nie zgodziła się oskarżona, która za pośrednictwem obrońcy złożyła apelację, w której wyrokowi temu zarzuciła

I. na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. naruszenie przepisów postępowania a mianowicie

- art. 376 § 2 k.p.k. oraz art. 374 § 1 k.p.k. polegające na rozpoznaniu sprawy w trybie zwyczajnym bez udziału oskarżonej, której obecność na rozprawie w dniu 26 września 2012 r. była obowiązkowa, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 439§1 pkt 11 k.p.k.;

II. na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. i art. 427 § 2 k.p.k. naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść wyroku, a mianowicie

- art. 424 k.p.k. poprzez sporządzenie uzasadnienia niespełniającego ustawowych wymogów, uniemożliwiającego kontrolę toku rozumowania Sądu I instancji w szczególności poprzez brak odniesienia się Sądu do ustawowych znamion przestępstwa i oceny zachowanie oskarżonej przez pryzmat tychże znamion, w szczególności brak wskazania ustaleń faktycznych jakich Sąd dokonał w zakresie zamiaru z jakim działała oskarżona jak również brak uzasadnienia dokonanej przez sąd zmiany opisu czynu- odnośnie miejsca popełnienia czynu , brak wskazania czy w ocenie Sądu oskarżona działała z zamiarem kierunkowym zatrzymania rzeczy dla siebie,

- art. 4 k.p.k. i art. 410 k.p.k. poprzez wybiorcze i jednostronne potraktowanie materiału dowodowego i wzięcie pod uwagę wyłącznie dowodów i okoliczności świadczących na niekorzyść oskarżonej z pominięciem tych dowodów, w szczególności zeznań świadków świadczących na korzyść oskarżonej , w szczególności pominięcie zeznań W. M., który zeznał, że w okresie od maja do grudnia 2011 r. prosił oskarżycielkę posiłkowa o zabranie rzeczy z mieszkania a nastypnie rzeczy te przewiózł pod jej adres zaś oskarżycielka odmówiła ich odebrania oraz pominięcie zeznań świadków M. N. i B. S., które wskazywały, że oskarżona nie miała zamiaru przywłaszczenia rzeczy, pominiecie też wyjaśnień oskarżonej, z których także wynikało, że zwracała się do pokrzywdzonej o zabranie rzeczy ,

- art. 7 k.p.k. , które mogło mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i dokonanie ustalenia, że oskarżona od chwili uzyskania dostępu do mieszkania sukcesywnie wywoziła z niego oraz garażu wartościowe przedmioty podczas gdy wniosek taki nie wynika z przywołanych w treści uzasadniania dowodów.

III. na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. i art. 427 § 2 k.p.k.

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w zakresie mającym istotny wpływ na jego treść w szczególności poprzez uznania sprawstwa i winy oskarżonej w sytuacji gdy całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie wskazuje na istnienie po stronie oskarżonej zamiaru przywłaszczenia przedmiotów wskazanych w zarzucie, włączenia go do majątku oskarżonej lub uzyskania jakichkolwiek korzyści

- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że oskarżona dokonała przywłaszczenia wskazanego w zarzucie roweru o wartości 200,00 zł umyślnie podczas, gdy pozostawała ona w przekonaniu że jest właścicielką tegoż roweru

- błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia w punkcie III wyroku, w zakresie orzeczenia obowiązku naprawienia szkody , poprzez ustalenie, że E. K. doznała w wyniku przestępstwa szkody w wysokości 7.200 zł, podczas gdy pokrzywdzona odzyskała rower wartości 200 zł i puszkę z zawartością 80 euro i 84,54 zł

i wniosła o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania ewentualnie o zmianę wyroku i odmienne orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uniewinnienie oskarżonej

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja obrońcy co do zasady i zawartego w niej wniosku o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji zasługiwała na uwzględnienie. Kontrolując poprawność postępowania przed Sądem I instancji Sąd Okręgowy dostrzegł uchybienia, które musiały skutkować uchyleniem orzeczenia w zakresie skazania F. K. za występek z art. 284 § 1 k.k. i przekazaniem sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania. Sąd Rejonowy prowadząc postępowanie dążył do wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności niniejszej sprawy. Pomimo tego Sąd I instancji nie ustrzegł się błędów, który zmusił Sąd odwoławczy do uchylenia zaskarżonego wyroku.

W ocenie sądu Okręgowego nietrafiony jest zarzut zaistnienia bezwzględnej przesłanki odwoławczej a to rozpoznania sprawy podczas nieobecności oskarżonej, której obecność była obowiązkowa. Prawidłowo na rozprawie w dniu 26 września 2012 r. Sąd procedował pomimo nieobecności oskarżonej. Sprawa, co prawda, toczyła się już w postępowaniu zwyczajnym, ale w żadnym razie nie uchyliło to prawidłowości wcześniej przeprowadzonych czynności, w tym odczytania podczas rozprawy, prowadzonej w trybie uproszczonym wyjaśnień oskarżonej. Słusznie też Sąd rejonowy przyjął, że oskarżona została prawidłowo wezwana na rozprawę i nie uznał przedstawionego przez obrońcę w toku rozprawy usprawiedliwienia nieobecności oskarżonej zwłaszcza, że nie poinformowała ona Sądu o wyjeździe za granicę, nie wskazała innego adresu do doręczeń, nadto pomimo, ze dowiedziała się od obrońcy o terminie rozprawy nie złożyła –nawet faksem wniosku o odroczenie rozprawy. Podkreślić przy tym należy, że w toku tej rozprawy w przesłuchaniu świadków uczestniczył obrońca, nadto oskarżona w późniejszym etapie postępowania miała możliwość złożenia wyjaśnień, zapoznania się z aktami i nawet ewentualnie złożenia wniosku o uzupełniające przesłuchanie świadków przesłuchanych na rozprawie pod jej nieobecność, czego nie uczyniła.

Zdaniem Sadu Okręgowego trafny jest natomiast zarzut, że w wyniku nieprawidłowego sporządzenia uzasadnienia niemożliwe jest odtworzenie rozumowania Sądu Rejonowego. W uzasadnieniu Sąd I instancji nie odniósł się bowiem do kwestii zmiany opisu przypisanego oskarżonej czynu, a w szczególności co do kwestii miejsca jego popełnienia. Sąd ten przyjął bowiem, że oskarżona dopuściła się popełnienia przestępstwa przywłaszczenia działając w O. i T., w żaden zaś sposób nie wskazał w uzasadnieniu dlaczego takiej zmiany dokonał. Podobnie za niewystarczające należy uznać uzasadnienie w zakresie przyjęcia daty czynu na dzień 16 sierpnia 2011 r. Data ta co prawda mieści się w okresie objętym aktem oskarżenia, ale w niniejszej dacie oskarżona nie była już w posiadaniu mieszkania w O., które sprzedała świadkowi W. M., Sąd I instancji nie ustalił zaś gdzie w owym czasie znajdowały się przywłaszczone rzeczy, nie odniósł się do zeznań świadka M., że rzeczy pokrzywdzonej znajdowały się w mieszkaniu w O., popakowane, co oznacza, że oskarżona nawet nie miała możliwości by na telefoniczne żądanie oskarżycielki te rzeczy wydać. Okoliczności te mają też zasadnicze znaczenie dla ustalenia zamiaru oskarżonej, bo i w tym zakresie uzasadnienie nie jest wystarczające. Nie ustalono, czy oskarżona działała z zamiarem przywłaszczenia rzeczy- to jest włączenia ich do swojego majątku kosztem majątku synowej. Dokonując ustaleń w tym zakresie Sąd I instancji nie odniósł się do kwestii, że zarówno oskarżoną jak i świadek M. zwracali się do pokrzywdzonej o zabranie rzeczy z mieszkania.

W ocenie sądu II instancji Sąd Rejonowy nie dokonał także istotnych ustaleń faktycznych. Po pierwsze zwrócić należy uwagę, że bezkrytycznie uznał za wiarygodne zeznania pokrzywdzonej co do przedmiotów, które miała przywłaszczyć oskarżona. Oparł się w tym zakresie na zeznaniach świadków, którzy potwierdzali, że we wspólnym mieszkaniu małżonków K. (jeszcze, gdy żył J. K.) były przedmioty wskazywane przez pokrzywdzoną. Stwierdzenie takiej okoliczności nie jest jednak wystarczające dla przyjęcia, że ich brak jednoznacznie wskazuje, że przedmioty te zabrała oskarżona. Całkiem poza zainteresowaniem Sądu pozostała kwestia, że po śmierci męża pokrzywdzonej, gdy ona już nie miała dostępu do mieszkania, trwał w nim remont, przeprowadzono szereg prac, w których uczestniczyły osoby z zewnątrz. Sąd nie sprawdził , czy na czas remontu rzeczy należące do pokrzywdzonej były zabezpieczone, chodzi np. o przedmioty w postaci obrączek, co do których oskarżona zaprzeczała by znajdowały się w mieszkaniu.

Koniecznym jest też przeprowadzenie postępowania dowodowego w zakresie dotyczącym roweru. Sąd Rejonowy, co prawda ustalił, że zabezpieczony rower był własnością pokrzywdzonej, nie sprawdził natomiast podnoszonej przez oskarżoną linii obrony, że w jej przekonaniu rower, który zabrała z mieszkania stanowił jej własność, co ma kapitalne znaczenie dla oceny, czy w tym zakresie dopuściła się przestępstwa przywłaszczenia, mogła pozostawać w błędzie co do znamienia „cudza rzecz” . Należy przesłuchać pokrzywdzoną na okoliczność, czy byli w posiadaniu roweru będącego własnością oskarżonej, czy oskarżona z tego roweru korzystała.

Dopiero prawidłowe przeprowadzenie postępowania dowodowego, także na okoliczności wskazane wcześniej w uzasadnieniu, pozwoli na ustalenie, czy i ewentualnie kiedy i gdzie oskarżona dopuściła się przywłaszczenia mienia na szkodę oskarżycielki posiłkowej. W przypadku uznania, że F. K. popełniła przestępstwo, Sąd rozpoznający ponownie sprawę, winien ustalić jakie przedmioty zostały zabrane a orzekając o ewentualnym obowiązku naprawienia szkody uwzględnić okoliczność iż część rzeczy tj. rower i skarbonka zostały odzyskane.

Stanowisko swoje Sąd winien w sposób pełny uzasadnić, odnosząc się do całości materiału dowodowego, poprzez dokonanie oceny wiarygodności każdego z przeprowadzonych dowodów a w razie skazania także uzasadniając w sposób prawidłowy przyjętą kwalifikację czynu ze szczególnym uwzględnieniem ustaleń co do zamiaru z jakim działała oskarżona.

Z tych powodów orzeczono jak w sentencji wyroku,

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE