UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 28 grudnia 2015 roku ( data prezentaty Biura Podawczego Sądu) powód K. S., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika w sobie adwokata ( pełnomocnictwo k. 9), wystąpił przeciwko pozwanemu Skarbowi Państwa – Dyrektorowi Generalnemu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o ustalenie, że w miejscu pracy w okresie od dnia 10 września 2012 roku do dnia 30 września 2015 roku stosowany był wobec powoda mobbing, uznanie, że strona pozwana nie przeciwdziałała stosowaniu wobec powoda mobbingu, czym naruszyła art. 94(1)§1 kp, zasądzenie odszkodowania z tytułu mobbingu za naruszenie zasad równego traktowania polegającego na stosowaniu wobec powoda mobbingu w miejscu pracy w kwocie 24.171,37 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty, nadanie wyrokowi klauzuli natychmiastowej wykonalności, zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu, kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Argumentując na rzecz uwzględnienia powództwa powód wskazał, iż pracodawca udzielił mu upomnienia na piśmie a rzecznik dyscyplinarny wszczął i prowadził przez blisko 3 lata postępowanie dyscyplinarne z powodu ewentualnego naruszenia przez powoda ustawy o służbie cywilnej. Powód nie godził się nigdy z upomnieniem i uważał, że trwające 3 lata postępowanie dyscyplinarne jest działaniem celowym ze strony Rzecznika Dyscyplinarnego i być może przez ówczesnego dyrektora generalnego ( pozew k. 2-7).

W odpowiedzi na pozew pozwany Urząd, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania przed Komisją ds. Przeciwdziałania Mobbingowi lub Dyskryminacji w MSW. W uzasadnieniu tak zajętego stanowiska pozwana spółka podniosła, iż w stosunku do powoda nigdy nie był stosowany mobbing ( odpowiedź na pozew k. 127-135).

Sąd zobowiązał stronę powodową do wskazania, czy wnosi o zawieszenie postepowania na zgodny wniosek stron zasugerowany w odpowiedzi na pozew ( zobowiązanie k. 163).

W piśmie procesowym z dnia 17 marca 2016 roku pełnomocnik powoda wskazała jako stronę pozwaną Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji wnosząc o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 24.171,37 zł tytułem zadośćuczynienia na podstawie art. 94(4)§3 kp, ewentualnie zadośćuczynienie na podstawie art. 448 kc w zw. z art. 300 kp, ewentualnie odszkodowanie na podstawie art. 300 kp w zw. z art. 415 kc (modyfikacja powództwa k. 165-167).

Na rozprawie w dniu 07 listopad 2016 roku pełnomocnik powoda oświadczyła, że cofa żądanie z pkt 1 i 2 pozwu ( protokół rozprawy k. 211).

Na rozprawie w dniu 13.09.2017 roku pełnomocnik powoda oświadczyła, że jednak wszystkie roszczenia pozostają jak w pozwie, a pismo procesowe z dnia 17 marca 2016 roku dotyczy doprecyzowania roszczenia z pkt 3) pozwu ( protokół rozprawy k. 244v).

Pismem z dnia 14 kwietnia 2016 roku pełnomocnik powoda wycofała pozew w stosunku do pozwanego Skarbu Państwa Dyrektora Generalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ( pismo k. 191).

Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2016 roku Sąd wydał postanowienie o częściowym umorzeniu postępowania tj. co do pozwanego „Skarbu Państwa Dyrektora Generalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych” ( postanowienie k. 198-199).

Postanowieniem z dnia 17 marca 2016 roku Sąd skierował strony procesu do mediacji ( postanowienie k. 172), postępowania nie zostało zakończone ugodą ( protokół k. 196).

Na rozprawie w dniach 07 listopada 2016 roku Sąd bezskutecznie usiłował nakłonić strony do ugodowego zakończenia sporu ( protokoły rozpraw k. 211).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji (...) oraz Krajowej Szkoły Administracji Publicznej ( kwestionariusz osobowy k. 1 cz. A a/o).

Powoda i pozwane Ministerstwo łączy stosunek pracy, ostatnio na podstawie mianowania na urzędnika służby cywilnej, na stanowisku radcy ministra w Departamencie Porządku Publicznego Wydziale Porządku Publicznego z podległością służbową Naczelnikowi Wydziału ( zakres obowiązków w cz. B a/o).

Do głównych obowiązków powoda należało m.in. analizowanie i inicjowanie rozwiązań prawnych mających na celu poprawę bezpieczeństwa i porządku publicznego, prowadzenie postępowań administracyjnych, reprezentowanie Ministra przed sądami, udzielanie wyjaśnień i informacji w zakresie obwiązujących przepisów prawnych, opracowywanie, uzgadniania i opiniowanie projektów aktów prawnych pozostających we właściwości Wydziału, opracowywanie projektów odpowiedzi na interpelacje i zapytania polskie, interwencje poselskie i senatorskie oraz interwencja Rzecznika Praw Obywatelskich, udział w posiedzeniach komisji sejmowych i senackich, konferencjach, opiniowanie programów, informacji i sprawozdań przedkładanych Ministrowi, rozpatrywanie skarg i wniosków, wykonywanie innych prac z zakresu działania Departamentu zlecanych przez przełożonych. Powód miał być zastępowany przez głównego specjalistę A. K. ( zakres obowiązków w cz. B a/o).

W dniu 8 sierpnia 2012 roku główny specjalista w Wydziale ds. Euro 2012 i (...) Imprez Masowych w Departamencie Nadzoru MSW T. K. przekazał do Biura Ministra MSW materiał zatytułowany „Informacja o występowaniu zjawisk patologicznych wśród pseudokibiców” opracowywany na Posiedzenie (...) i (...) Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.

W dniu 12 sierpnia 2012 roku powodowi powierzono kierowanie Wydziałem Euro 2012 oraz (...) Imprez Masowych Departamentu Nadzoru MSW w związku z planowanym urlopem naczelnika.

W dniu 16 sierpnia 2012 roku dyrektor Departamentu Nadzoru MSW polecił powodowi wprowadzenie poprawek do sporządzanego materiału. Powód wypełnił polecenie przełożonego wprowadzając zmiany redakcyjne oraz uzupełnił całość o porównanie zdarzeń związanych z zrachowaniami pseudokibiców podczas imprez masowych w I półroczu 2012 roku w stosunku do I półrocza 2011 roku.

Poprawiony materiał przekazał dyrektorowi w dniu 17.08.2012 roku w celu zgłoszenia ewentualnych uwag, których nie zgłoszono. Zatwierdzony materiał został wprowadzony do systemu elektronicznego obiegu dokumentów i przedstawiony podsekretarzowi stanu w MSW.

W dniu 10.09.2012 roku dyrektor generalny MSW W. K. wymierzył powodowi karę upomnienia na piśmie na naruszenie obowiązku członka korpusu służby cywilnej. Powód nie czuł się winy, gdyż do jego raportu nie zgłoszono żadnych uwag, wobec czego w dniu 14.09.2012 roku złożył sprzeciw ( kara k. 43, sprzeciw k. 44-51).

W dniu 26.11.2012 roku skierowano wniosek o wszczęcie wobec powoda postępowania dyscyplinarnego do Komisji Dyscyplinarnej w MSW. We wniosku zarzucono powodowi brak należytej rzetelności przy wykonaniu powierzonego zadania polegający na sporządzeniu materiału pt. „Informacja o występowaniu zjawisk patologicznych wśród grup pseudokibiców” udostępnionego członkom Komisji (...) , (...) Sejmu RP na posiedzeniu w dniu 28.08.2012 roku, w którym nie uwzględnił informacji dotyczącej zdarzeń związanych z meczami piłki nożnej, czym mógł wprowadzić w błąd członków Komisji co do ilości tych zdarzeń w związku z masowymi imprezami sportowymi w I półroczu 2012 roku w porównaniu z ilością zdarzeń w I półroczu 2011 roku, tj. o czyn z art. 76 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o służbie cywilnej ( wniosek k. 52-59).

W dniu 13 grudnia 2012 roku Komisja Dyscyplinarna MSW uniewinniła powoda od zarzucanego mu czyni nie stwierdzając umyślności w działaniu, a pomyłkę ( orzeczenie k. 60-66).

Rzecznik Dyscyplinarny MSW w dniu 31 grudnia 2012 roku wniósł odwołanie od orzeczenia Komisji Dyscyplinarnej do Wyższej Komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej ( odwołanie k. 66-70).

W dniu 4 września 2013 roku Wyższa Komisja Dyscyplinarna Służby Cywilnej uchyliła orzeczenie Komisji I instancji w całości z powodu uchybienia formalnego i przekazała sprawę Komisji Dyscyplinarnej MSW ponownie w celu zakończenia postępowania ( orzeczenie k. 71-77).

Komisja Dyscyplinarna MSW w dniu 10 marca 2014roku ponownie orzekła o uniewinnieniu powoda ( orzeczenie k. 78-88).

W dniu 31 marca 2014 roku Rzecznik Dyscyplinarny wniósł kolejne odwołanie od orzeczenia Komisji Dyscyplinarnej MSW z dnia 10 marca 2014 roku do Wyższej Komisji ( odwołanie k. 89-93).

W dniu 10 grudnia 2014 roku Wyższa Komisja orzekła o utrzymaniu w mocy orzeczenia Komisji wydanego w I instancji ( orzeczenie k. 94-103).

Powód cierpiał i cierpi na przewlekłe zapalenie wątroby w przebiegu zakażenia HCV i był poddawany terapii skojarzonej interferonem pegylowanym i rybowiryną przez 72 tygodnie z 24 tygodniową obserwacją ( karta informacyjna leczenia w terapeutycznym programie zdrowotnym z Wojewódzkiego Szpitala (...) w (...) przy ul. (...) k. 114-116).

W dniu 4.11.2015 roku i 10.12.2015 roku pełnomocnik powoda wezwał dyrektora generalnego MSW do dobrowolnej zapłaty kwoty 24.171,37 zł tytułu zadośćuczynienia z tytułu mobbingu stosowanego wobec powoda w miejscu pracy ( wezwanie do zapłaty k. 117-119, 121-123).

W Ministerstwie obowiązywała procedura „Monitorowanie, ocena i zapobieganie działaniom mobbingowym i dyskryminującym” ( procedura k. 141-146).

Dyrektor Generalny w dniu 18 grudnia 2015 roku wydał zarządzenie nr 6 w sprawie przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji w MSWiA ( zarządzenie k. 147-162).

W dniu 11 lutego 2016 roku Komisja do spraw przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji w MSWiA wydała opinię stosunkiem głosów 4:0, iż nie było podstaw do uznania zachowania W. K. oraz Z. A. (1) za mobbingu lub nękanie w stosunku do powoda ( opinia k. 168-171).

Powód czuł się mobbingowany samym faktem prowadzenia postępowania dyscyplinarnego, korzystania przez rzecznika dyscyplinarnego z instytucji odwołań od orzeczeń komisji, czasookresem postępowania dyscyplinarnego oraz tym, że koledzy i koleżanki w pracy, z ludzkiej ciekawości, dopytywali go o efekty postępowania dyscyplinarnego, a on czuł się z obowiązku udzielać im odpowiedzi. Powód zauważył u sienie pogorszenie nastroju i kłopoty z zasypianiem. Równoległe leczył się w Szpitalu (...) na WZW typu C i zgłosił pogorszenie nastroju lekarzom, którzy stwierdzili, że leki, które przyjmuje mają dużo działań ubocznych i te, których doświadcza powód mają łagodną postać, żeby się tym nie martwił ( zeznania powoda k. 242-244v, 217-219).

Wynagrodzenie powoda brutto miesięczne liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 7.908,10 zł ( zaświadczenie o zarobkach k. 140).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt osobowych powoda oraz w/w dokumentów, których treść nie była przez strony kwestionowana,

Zeznania świadków: W. D. (k. 212-215), M. P. (k. 215-216), nie przyczyniły się do ustalenia stanu faktycznego w sprawie, gdyż poza faktami dotyczącymi kary i postępowania dyscyplinarnego, które znajdowały odzwierciedlenie w dokumentach, świadkowie ci przytaczali swoje odczucia, opinie na temat tego, czy postępowanie dyscyplinarne mogło być, czy nie mogło być mobbingiem. Przesłuchani świadkowie złożyli rezygnację z pełnienia funkcji w pracach komisji dyscyplinarnej, świadek W. D. na skutek rozmowy z dyrektorem generalnym, który w odczuciu świadka nie był zadowolony z pracy komisji. Świadek M. P. złożył rezygnację, gdyż uzyskał informację, że dyrektor generalny był niezadowolony z pracy komisji, a jako pretekst podał fakt, że praca w komisji koliduje z jego obowiązkami.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka Z. A. (2) ( k. 223-225) – rzecznika dyscyplinarnego, iż na czas postępowania dyscyplinarnego wpłynęło uchybienie formalne w orzeczeniu I instancji (co wydłużyło postępowanie o około rok), a także okres wakacyjny i najprawdopodobniej zmiana składu komisji wywołana upływem kadencji. Wskazał on, że uchybienie, którego dopuścił się powód – w postaci niezałączenia dla komisji sejmowej materiału, który w 90% decyduje o sprawcach czynów sportowych na meczach piłki nożnej – zasługiwało na upomnienie.

Oceniając zeznania powoda, Sąd zważył, że wszelkie fakty, które powód oceniał jako mobbing w świetle całokształtu materiału dowodowego, zasad logiki, doświadczenia życiowego nie nosiły znamion mobbingu, tym bardziej, że powód został uniewinniony. Fakt prowadzenia postępowanie dyscyplinarnego, traktowany przez powoda jako przejaw mobbingu, pozwolił na oczyszczenie powoda z zarzutów. Z tego punktu widzenia postępowania było dla powoda korzystane, tym bardziej, że powód spodziewając się uniewinnienia nie powinien oczekiwania na orzeczenie komisji dyscyplinarnej odczuwać jako nękania, poniżania, czy zastraszania (bo takie są ustawowe przesłanki mobbingu).

Sąd oddalił wniosek dowodowy strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychologa jako nieistny dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż wobec faktu, iż Sąd nie mógł ustalać skutków i rozmiarów mobbingu na zdrowiu powoda skoro materiał dowodowy nie wykazał istnienia mobbingu na osobie powoda ( k. 244v).

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenia powoda nie zasługiwały na uwzględnienie .

Zgodnie z treścią art. 94(3) kp pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w §2, uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Zgodnie z art. 415 kc kto z winy swojej wyrządza drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Zgodnie z art. 448 kc w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcie skutków naruszenia. Przepis art. 445§3 kc stosuje się.

Zgodnie z art. 300 kp w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Odnosząc się do roszczenia o zadośćuczynienie z tytułu mobbingu, z dyspozycji przytoczonych przepisów wynika, że warunkiem zasądzenia zadośćuczynienie za stosowanie mobbingu jest 1) stwierdzenie mobbingu, 2) rozstrój zdrowia, 3) związek przyczynowy pomiędzy zaistniałym mobbingiem a rozstrojem zdrowia. O wysokości zadośćuczynienia świadczy rozmiar i rodzaj uszczerbków na zdrowiu doznanych na skutek przeżytego mobbingu. Przy tak sformułowanych roszczeniach ciężar dowodu spoczywał na powodzie. Powód własnymi zeznaniami oraz świadków nie udowodnił, iż w stosunku do jego osoby stosowano mobbing.

Eksponowane w treści pozwu i pism procesowych strony powodowej przez powoda działania komisji dyscyplinach obydwu instancji nie zawierają treści świadczących o nękaniu, zastraszaniu, obrażaniu, poniżaniu, eliminowaniu, izolowaniu powoda. Przedmiotem zainteresowania posiedzenia Komisji Dyscyplinarnej był błąd zawarty w materiale przygotowanym na posiedzenie Komisji Sejmowej, do dokonania którego powód się przyznał. Pracodawca korzystał z procedur przewidzianych prawem. Należy podkreślić, że od powoda jako absolwenta Krajowej Szkoły Administracji Publicznej pracodawca miał prawo oczekiwać jak najwyższych kwalifikacji i standardów pracy urzędniczej, zgodnie z hasłem Szkoły Kształcimy do służby Rzeczypospolitej”. Odnośnie negatywnych odczuć powoda związanych z zapytaniami współpracowników na temat postępowania dyscyplinarnego podkreślić należy, że powód zeznał, że dopytywanie się przez te osoby nie było inspirowane przez pracodawcę czy członków komisji dyscyplinarnej, ale powodowane było zwykłą ludzką ciekawością. Współprzyczyną obniżenia nastroju powoda było także leczenie przewlekłej choroby lekami o skutkach ubocznych polegających m.in. na pogorszeniu samopoczucia. Mając na względzie fakt, iż powód nie ustalił mobbingu na osobie powoda, Sąd na podstawie art. 94(3)§1 kp, 94(3)§3 kp, art. 448 kc w zw. z art. 300 kp, art. 415 kc w zw. z art. 300 kp, oddalił powództwo jak w pkt 1) wyroku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc oraz na podstawie §11 ust. 2 w zw. z §6 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.) w zw. z §21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U. z 2015 roku, poz. 1804), zgodnie z którym do spraw wszczętych i niezakończonych stosuje się przepisy dotychczasowe, Sąd orzekł jak w pkt 2) wyroku.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE