Sygn. akt III AUa 990/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia

SA Małgorzata Rokicka-Radoniewicz

Sędziowie:

SA Krzysztof Szewczak (spr.)

SO del. do SA Jacek Chaciński

Protokolant: p.o. protokolanta sądowego Sylwia Zawadzka

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2018 r. w Lublinie

sprawy T. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do renty

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 3 października 2017 r. sygn. akt VIII U 3468/16

oddala apelację.

Jacek Chaciński Małgorzata Rokicka-Radoniewicz Krzysztof Szewczak

III AUa 990/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 września 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił T. M. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia (...)ponieważ Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 7 września 2016 r. stwierdziła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

Odwołanie od wskazanej decyzji złożył ubezpieczony powołując się na pogorszenie stanu zdrowia, związane ze schorzeniami kręgosłupa oraz odczuwanymi dolegliwościami bólowymi. Podniósł, że schorzenia uniemożliwiają mu wykonywanie nawet drobnych prac.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 3 października 2017 r. Sąd Okręgowy w Lublinie zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia(...) do dnia(...).

Swoje rozstrzygnięcie Sąd pierwszej instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

T. M. urodzony w dniu (...), posiadający wykształcenie średnie, z zawodu technik- rolnik-łąkarz, w latach 1976-2006 był zatrudniony jako stażysta, spedytor do spraw spedycji kolejowej, robotnik, robotnik gospodarczy, robotnik budowlany, palacz c.o., kierowca oraz kierowca - mechanik. W okresie od dnia 1 kwietnia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. ubezpieczony był uprawniony do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, następnie w okresie od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 31 lipca 2016 r. do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W dniu 21 czerwca 2016 r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do renty. Prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 31 lipca 2016 r. zostało przyznane przez organ rentowy na podstawie Lekarza Orzecznika ZUS, który w dniu 15 lipca 2015 r. rozpoznał występowanie u ubezpieczonego zespołu korzeniowo-bólowego (...) na tle zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa (...) i wielopoziomowej dyskopatii z uciskiem korzeni nerwowych, stan po operacji trzustki z powodu ostrego zapalenia w 2012 r., stan po operacji przepukliny brzusznej w 2013 r. oraz nadwagę. Podczas badania wnioskodawcy w dniu 19 lipca 2016 r. Lekarz Orzecznik rozpoznał u T. M. te same schorzenia stwierdzając, że badany nie jest niezdolny do pracy. Orzeczeniem z dnia 7 września 2016 r. Komisja Lekarska, po rozpatrzeniu sprzeciwu wnioskodawcy, również ustaliła, że nie jest on niezdolny do pracy. Powołane orzeczenie stało się podstawą wydania zaskarżonej decyzji.

Sąd I instancji ustalił, że biegły lekarz gastrolog w opinii sporządzonej na zlecenie sądu, rozpoznał u T. M. stan po przebytym ostrym martwiczym zapaleniu trzustki z powikłaniami ropnymi i koniecznością leczenia operacyjnego, stan po operacji przepukliny brzusznej w bliźnie po poprzednim zabiegu oraz przewlekłe upośledzenie funkcji trzustki powodujące, że opiniowany jest nadal częściowo niezdolny do pracy do dnia (...). Biegły poniósł, że podczas wykonanej w 2012 r. operacji wykonano ewakuację ropnia i tkanek martwiczych oraz drenaż torby sieciowej. Obecnie wnioskodawca odczuwa bóle brzucha, występują okresowo luźne stolce z domieszką niestrawionych resztek pokarmów. W okresie około roku kilka razy wystąpiły zasłabnięcia po wysiłku fizycznym ewentualnie po bardziej obfitym posiłku. Występuje obniżony poziom glikemii. Objawy te sugerują upośledzenie funkcji trzustki. Konieczne jest unikanie wysiłków fizycznych, przestrzeganie zaleceń dietetycznych oraz kontrola poziomu cukru we krwi. Z uwagi na ponowne powstanie przepukliny w górnym lewym kwadrancie brzucha wchodzi w rachubę kolejna operacja. Wnioskodawca dodatkowo obciążony jest dolegliwościami ze strony narządu ruchu, w postaci zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa.

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na powyżej opinii biegłego sądowego gastrologa, będącego specjalistą z zakresu wiodących schorzeń wnioskodawcy, uznając sporządzoną opinię za kompletną, jasną i należycie uzasadnioną, przedstawiającą wystarczające wiadomości specjalne, niezbędne do merytorycznego rozstrzygnięcia zarzutów zawartych w odwołaniu. Z tych względów Sąd I instancji pominął wniosek dowodowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego lekarza gastrologa uznając, iż nie zachodzi potrzeba dopuszczania takiego dowodu. Sąd Okręgowy pominął również opinię biegłych specjalistów neurologa i chirurga z dnia 20 grudnia 2016 r. w zakresie w którym dokonali oni oceny schorzeń gastrologicznych wnioskodawcy uznając, iż nie powodują one niezdolności do pracy.

W oparciu o poczynione ustalenia Sąd Okręgowy powołując się na przepisy art.57 ust.1 i 2 oraz art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i wskazując na przesłanki nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz ustawowe rodzaje i definicje tej niezdolności, uwzględnił odwołanie i na podstawie art. 477 ( 14) § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję, ustalając wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia(...) do (...).

Apelację od przedmiotowego orzeczenia wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1) naruszenie prawa materialnego tj. art. 57 ust.1 pkt 1 w zw. z art. 12 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz.1383 ze zm.) poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy osobie niebędącej niezdolną do pracy;

2) naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz sprzeczność ustaleń Sadu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego;

3) naruszenie prawa procesowego tj. art. 217 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie środków dowodowych w sytuacji gdy okoliczności sporne nie zostały dostatecznie wyjaśnione.

Apelant wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, że nie zgadza się z rozstrzygnięciem Sądu opartym na opinii biegłego sądowego specjalisty gastrologa. Podniósł, że ocena biegłego jest wadliwa bowiem ze skąpej dokumentacji medycznej przedstawionej przez wnioskodawcę nie wynika kontynuowanie przez niego leczenia specjalistycznego schorzeń gastrologicznych. Opinia biegłego, na której oparł się Sąd ustalając prawo do świadczenia rentowego, przytacza okoliczności niezweryfikowane jak zasłabnięcia i obniżony poziom glikemii. Wnioski biegłego gastrologa są ponadto sprzeczne z oceną biegłych neurologa i chirurga opiniujących w sprawie, którzy wskazywali na brak objawów złego wchłaniania i brak nawrotów zapalenia trzustki. Pominięcie wniosku organu rentowego o powołanie innego biegłego z zakresu gastrologii i oparcie się na jednej opinii biegłego tej specjalności, doprowadziło do naruszenia prawa procesowego i w konsekwencji do wydania orzeczenia sprzecznego z powołanymi przepisami prawa materialnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest niezasadna i dlatego podlega oddaleniu.

W złożonym środku odwoławczym apelant nie zgadza się z dokonanymi przez Sąd pierwszej instancji ustaleniami faktycznymi, odnoszącymi się do dalszego istnienia u T. M. niezdolności do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami, kwestionując dokonaną w tym zakresie ocenę dowodów, w szczególności zaś ocenę dowodu z opinii biegłego specjalisty gastrologa.

W sprawie kluczowa dla rozstrzygnięcia odwołania wnioskodawcy była opinia biegłego. Sąd musiał się bowiem oprzeć na wiadomościach specjalnych dotyczących stanu zdrowia strony, których sam nie posiadał. Z dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych i opinii biegłego gastrologa wynika, że ubezpieczony w 2012 r. przebył ostre martwicze zapalenie trzustki o bardzo ciężkim przebiegu, z powikłaniami ropnymi i koniecznością operacyjnej ewakuacji ropnia i tkanek martwiczych oraz drenażem torby sieciowej. Konsekwencją schorzenia i operacji są przepuklina pooperacyjna (leczona operacyjnie w 2013 r.), obecnie odnowiona, oraz odczuwane bóle brzucha, okresowo luźne stolce z domieszką niestrawionych resztek pokarmów, występujące kilka razy w roku zasłabnięcia po wysiłku fizycznym bądź po bardziej obfitym posiłku oraz obniżony poziom glikemii. W ocenie biegłej prof. Dr hab. M. S. specjalisty chorób wewnętrznych i gastroenterologii objawy te sugerują upośledzenie funkcji trzustki. Konieczne jest unikanie wysiłków fizycznych, przestrzeganie zaleceń dietetycznych oraz kontrola poziomu cukru we krwi.

Występowanie powyżej wskazanych objawów upośledzenia funkcji trzustki tj. bólów brzucha, luźnych stolców, ograniczonej tolerancji na wysiłek fizyczny oraz stałe przyjmowania leków (...) i (...), wynika zarówno z orzeczeń lekarskich Lekarzy Orzeczników ZUS stwierdzających niezdolność do pracy wnioskodawcy jak i z orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 19 lipca 2016 r. i Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 7 września 2016 r. zgodnie z którymi ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Zauważyć należy, iż wskazane powyżej ciężkie schorzenie trzustki oraz związane z nim zabiegi operacyjne, doprowadziły do powstania niezdolności do pracy ubezpieczonego, który od 1 grudnia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r. był całkowicie niezdolny do pracy, zaś od 1 stycznia 2014 r. do 31 lipca 2016 r. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Organ rentowy przyznał świadczenie rentowe do 31 lipca 2016 r. w oparciu o orzeczenie Lekarza Orzecznika z dnia 15 lipca 2015 r. Podczas przeprowadzonego wówczas badania rozpoznano u T. M. zespół korzeniowo-bólowy (...) na tle zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa (...) i wielopoziomową dyskopatię z uciskiem korzeni nerwowych, stan po operacji trzustki z powodu ostrego zapalenia w 2012 r. i stan po operacji przepukliny brzusznej w 2013 r. Z dokumentacji medycznej powstałej po tej dacie wynika kontynuacja leczenia farmakologicznego, bóle brzucha, wymioty, obrzęk trzustki, zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego i wchłaniania, zasłabnięcia i niskie poziomy glikemii, nieprawidłowa funkcja wydzielnicza trzustki. W bliźnie pooperacyjnej powstała nowa przepuklina pooperacyjna (k. 25 tom II dok, orzeczniczo –lekarskiej, zaświadczenie k 34). Podczas badania wnioskodawcy w dniu 19 lipca 2016 r. Lekarz Orzecznik rozpoznał u ubezpieczonego te same schorzenia, które zdiagnozował w dniu 15 lipca 2015 r., wywodząc jednocześnie, że badany nie jest niezdolny do pracy.

Apelant wskazywał, że Sąd Okręgowy niesłusznie pominął wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego lekarza sądowego z zakresu gastrologii, celem wyjaśnienia czy ubezpieczony jest nadal niezdolny do pracy. W ocenie Sądu Apelacyjnego wniosek ten był bezzasadny. Biegła specjalista chorób wewnętrznych i gastroenterologii uznała ubezpieczonego za częściowo niezdolnego do pracy do dnia 29 marca 2016 r. Podniosła, iż stwierdzona niezdolność do pracy istnieje od kilku lat. W ocenie Sądu Apelacyjnego opinię tę jako rzeczową, rzetelną i należycie umotywowaną, Sąd Okręgowy słusznie uznał za wyczerpującą i miarodajną dla rozstrzygnięcia odwołania wnioskodawcy. Jak prawidłowo zauważył Sąd I instancji biegli neurolog i chirurg opiniujący w sprawie w dniu 20 grudnia 2016 r., nie posiadają wiadomości specjalistycznych pozwalających na ocenę schorzeń gastrologicznych ubezpieczonego. Sąd Okręgowy prawidłowo pominął więc ich opinię w zakresie odnoszącym się do oceny czy schorzenia te sprowadzają niezdolność do pracy wnioskodawcy.

Sąd Apelacyjny mając na uwadze wysoki poziom wiedzy biegłej prof. dr hab. M. S. specjalisty chorób wewnętrznych i gastroenterologii, potwierdzony wieloletnim rzetelnym wykonywaniem obowiązków biegłego sądowego, podstawy teoretyczne wymienionej opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz dokładną analizę stanu zdrowia ubezpieczonego uznał, iż stanowi ona dowód wystarczający dla oceny dalszego istnienia niezdolności do pracy wnioskodawcy. Schorzenia gastrologiczne będące od 2011 r. przyczyną całkowitej, następnie częściowej niezdolności do pracy wnioskodawcy, istnieją nadal. Przewlekłe ostre martwicze zapalenie trzustki z powikłaniami, w związku z którym wnioskodawca by operowany w 2012 r., doprowadziło do przewlekłego upośledzenia funkcji trzustki. Okoliczność ta wynika z przedstawionej dokumentacji medycznej. Konsekwencją operacji był kolejny zabieg, wykonany w celu usunięcia przepukliny pooperacyjnej. Obecnie powstała nowa przepuklina, która wymaga następnej operacji. Zarzut apelanta, że opinia biegłego, na której oparł się Sąd, ustalając prawo do świadczenia rentowego, przytacza okoliczności niezweryfikowane jak zasłabnięcia i obniżony poziom glikemii wnioskodawcy, należy uznać za bezzasadny. Z zaświadczenia wystawionego przez specjalistę chirurga w dniu 28 listopada 2016 r. wynika bowiem, iż w badaniach laboratoryjnych przeprowadzonych u ubezpieczonego z uwagi na występujące okresowe zasłabnięcia, stwierdzono zaburzenia poziomu cukrów we krwi – niskie poziomy glikemii oraz wskazano, że odwołujący leczy się z powodu zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego i zaburzeń wchłaniania substancji pokarmowych. Obrzęk trzustki, ostre zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, bóle brzucha i torsje wynikają również z historii choroby z poradni chirurgicznej. Schorzenie trzustki, powikłania pooperacyjne oraz związana z nim konieczność unikania wysiłku fizycznego uniemożliwiają odwołującemu się, z zawodu technikowi rolnikowi – łąkarzowi, zatrudnianemu na stanowiskach stażysty, spedytora kolejowego, robotnika, palacza c.o., kierowcy oraz kierowcy-mechanika, wykonywanie pracy zgodnej z kwalifikacjami oraz w zawodach wykonywanych na przestrzeni całego zatrudnienia.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji, wydając orzeczenie, oparł się na całokształcie materiału dowodowego, dokonując oceny prawnej sprawy w oparciu o okoliczności natury medycznej, uwzględniając poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwość zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji i wykonywania dotychczasowej pracy z uwzględnieniem jej rodzaju i charakteru, poziomu wykształcenia i predyspozycji fizycznych skarżącego. Jak wynika z prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego, schorzenia rozpoznane u wnioskodawcy wpłynęły na znaczne ograniczenie zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, czyniąc go osobą częściowo niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W świetle powyższych rozważań za niezasadny musi być zatem uznany zarzut apelacji dotyczący naruszenia art. 233 §1 k.p.c. Podkreślić należy, iż dowód z opinii biegłych podlega ocenie przy zastosowaniu kryteriów określonych w art. 233 § 1 k.p.c. Dokonując tej oceny sąd w każdym wypadku powinien kontrolować wypowiedzi biegłych pod kątem ich zgodności z zasadami logiki, poziomu wiedzy biegłych, sposobu motywowania ich stanowiska, podstaw teoretycznych opinii, a także stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000r., I CKN 1170/98 Legalis nr 49256, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 r., IV CKN 1383/00, LEX nr 52 544). Dokonana przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wówczas, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu nie znajduje oparcia w zasadach doświadczenia życiowego. Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie występuje. W ocenie Sądu Apelacyjnego opinia biegłego specjalisty chorób wewnętrznych i gastroenterologii jako logiczna, fachowa oraz stanowcza w swych konkluzjach trafnie została podzielona przez Sąd. Nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu, chyba że strona jednocześnie wykaże, iż ocena dowodów przyjęta przez sąd za podstawę rozstrzygnięcia przekracza granice swobodnej oceny dowodów (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00, LEX nr 40424, z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 76/99, LEX nr 42074). W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy zasady tej nie przekroczył.

Z prawidłowo przeprowadzonego przez Sąd Okręgowy postępowania dowodowego oraz dokonanej oceny dowodów wynika zatem, iż T. M. jest nadal osobą częściowo niezdolną do pracy do 29 marca 2016 r. Sąd Okręgowy nie naruszając wskazywanych przez apelanta przepisów postępowania, wbrew stanowisku skarżącego, nie naruszył również przepisów prawa materialnego - art. 57 ust. 1 i 2 oraz art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z treści opinii biegłej, podzielonej przez Sąd wynika, że wnioskodawca w znacznym stopniu utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Skoro wnioskodawca nadal jest częściowo, okresowo niezdolny do pracy, to słusznie Sąd Okręgowy uznał odwołanie za zasadne, ustalając prawo do renty na okres wskazany w opinii biegłego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy wydał trafny i odpowiadający prawu wyrok.

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.